بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۷: | خط ۷: | ||
در تلمود، هدف از خلقت زن، مساعدت به مرد دانسته شده و زن ممتاز، به تاج شوهر تشبیه میشود.<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/fa/n142584/%D8%B2%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA_ توکلی، «زن در ادیان ابراهیمی (اسلام، یهودیت، مسیحیت)»، در پرتال امام خمینی.] </ref> برمبنای آیین یهود، خداوند روح را در بینی آدم دمید و روحی در زن دمیده نشده است، مرد با قدرت روح حرکت میکند، اما فعالیتهای زن ناشی از حلول موجودی به نام بعلزبول در او است.<ref>[https://www.porseman.com/article/%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%8A%D9%86-%D9%8A%D9%87%D9%88%D8%AF/54945 «زن در دین یهود»، در وبسایت پرسمان دانشگاهیان.]</ref> از این گزارهها، مفسرین آیین یهود؛ سلطنت مرد و مطیع بودن زن را استنباط کردهاند.<ref> [https://ensani.ir/file/download/article/1601463729-10302-1-5.pdf اخلاقی، «جایگاه و مقام زن در یهودیت و اسلام»، 1398ش، ص9.]</ref> برخی محققین کلیمی معتقدند که زن در آفرینش، شریک مرد است و آیه خلقت زن از دنده مرد، اشاره به این دارد که زن همیشه در کنار مرد است.<ref>ح[https://www.isna.ir/news/8605-02761/%D9%8A%D9%83-%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%DA%AF%D8%B1-%D8%A2%D9%8A%D9%8A%D9%86-%D9%8A%D9%87%D9%88%D8%AF-%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B4%D8%B1%D9%8A%D8%B9%D8%AA-%D9%8A%D9%87%D9%88%D8%AF-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D9%BE%D9%86 مامي، «زن در شريعت يهود نقش پنهاني دارد»، در خبرگزاری ایسنا.] </ref> یهودیان، پسر را منتج از بیضه راست و دختر را ناشی از بیضه چپ دانسته و معتقد بودند؛ بیضه چپ کوچکتر و ضعیفتر از بیضه راست است.<ref>[https://journals.iau.ir/article_522962_5a5e6055e889d0efb0ae939982788bb2.pdf عزیزی خادم و حسینی، «بررسی نقش زن در یهودیت»، 1393ش، ص75.]</ref> | در تلمود، هدف از خلقت زن، مساعدت به مرد دانسته شده و زن ممتاز، به تاج شوهر تشبیه میشود.<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/fa/n142584/%D8%B2%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA_ توکلی، «زن در ادیان ابراهیمی (اسلام، یهودیت، مسیحیت)»، در پرتال امام خمینی.] </ref> برمبنای آیین یهود، خداوند روح را در بینی آدم دمید و روحی در زن دمیده نشده است، مرد با قدرت روح حرکت میکند، اما فعالیتهای زن ناشی از حلول موجودی به نام بعلزبول در او است.<ref>[https://www.porseman.com/article/%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%8A%D9%86-%D9%8A%D9%87%D9%88%D8%AF/54945 «زن در دین یهود»، در وبسایت پرسمان دانشگاهیان.]</ref> از این گزارهها، مفسرین آیین یهود؛ سلطنت مرد و مطیع بودن زن را استنباط کردهاند.<ref> [https://ensani.ir/file/download/article/1601463729-10302-1-5.pdf اخلاقی، «جایگاه و مقام زن در یهودیت و اسلام»، 1398ش، ص9.]</ref> برخی محققین کلیمی معتقدند که زن در آفرینش، شریک مرد است و آیه خلقت زن از دنده مرد، اشاره به این دارد که زن همیشه در کنار مرد است.<ref>ح[https://www.isna.ir/news/8605-02761/%D9%8A%D9%83-%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%DA%AF%D8%B1-%D8%A2%D9%8A%D9%8A%D9%86-%D9%8A%D9%87%D9%88%D8%AF-%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B4%D8%B1%D9%8A%D8%B9%D8%AA-%D9%8A%D9%87%D9%88%D8%AF-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D9%BE%D9%86 مامي، «زن در شريعت يهود نقش پنهاني دارد»، در خبرگزاری ایسنا.] </ref> یهودیان، پسر را منتج از بیضه راست و دختر را ناشی از بیضه چپ دانسته و معتقد بودند؛ بیضه چپ کوچکتر و ضعیفتر از بیضه راست است.<ref>[https://journals.iau.ir/article_522962_5a5e6055e889d0efb0ae939982788bb2.pdf عزیزی خادم و حسینی، «بررسی نقش زن در یهودیت»، 1393ش، ص75.]</ref> | ||
==گناهکاری زن== | ==گناهکاری زن== | ||
در یهودیت، زن منشأ گناه آدمی بهشمار میآید؛ مار حوا را فریب داد و او آدم را وادار کرد که از درخت ممنوعه بخورد.<ref> ع[https://journals.iau.ir/article_522962_5a5e6055e889d0efb0ae939982788bb2.pdf زیزی خادم و حسینی، «بررسی نقش زن در یهودیت»، 1393ش، ص73.]</ref> | در یهودیت، زن منشأ [[گناه اولیه|گناه]] آدمی بهشمار میآید؛ مار [[حوا در ادیان ابراهیمی|حوا]] را فریب داد و او آدم را وادار کرد که از درخت ممنوعه بخورد.<ref> ع[https://journals.iau.ir/article_522962_5a5e6055e889d0efb0ae939982788bb2.pdf زیزی خادم و حسینی، «بررسی نقش زن در یهودیت»، 1393ش، ص73.]</ref> درد زایمان و وابستگی زن به مرد، مجازات همین گناه زن دانسته میشود. عهد عتیق، زن را تلۀ نیرنگ و موجودی با سیرت آلوده توصیف میکند.<ref>[https://ensani.ir/file/download/article/1601463729-10302-1-5.pdf اخلاقی، «جایگاه و مقام زن در یهودیت و اسلام»، 1398ش، ص11- 10.]</ref> | ||
==منزلت زن در آیین یهود== | ==منزلت زن در آیین یهود== | ||
از منظر برخی محققان؛ با وجود تصریح تورات به گناهکاری زن اما در نهایت نگرش آن به زن توأم با احترام است و یهودیان زن را بهعنوان موجودی با وقار، پاکدامن و همسر در زندگی میپذیرند.<ref>[https://journals.iau.ir/article_522962_5a5e6055e889d0efb0ae939982788bb2.pdf عزیزی خادم و حسینی، «بررسی نقش زن در یهودیت»، 1393ش، ص81.]</ref> برخی محققین دیگر معتقدند؛ گناهکار بودن موجب شده که یهودیان زن را ضعیفالنفس، عامل فساد<ref>[https://ensani.ir/file/download/article/1601463729-10302-1-5.pdf اخلاقی، «جایگاه و مقام زن در یهودیت و اسلام»، 1398ش، ص10.]</ref> و مهمترین ابزار شیطان برای فریب مرد تلقی کنند.<ref>[https://iscw.isqs.ir/article_713433_5fd2e5107075dddfa26c7d82d5da9f8a.pdf بروجردی، «جایگاه زن در کتب آسمانی تورات، انجیل و قرآن (مطالعۀ تطبیقی)»، 1402ش، ص6.]</ref> در تلمود با وجود طرفداری فراوان از مرد، زنان عاقلتر از مردان دانسته میشوند. در عین حال از پرگویی و تمایل زنان به جادوگری اظهار تأسف شده است. یهودیان از داشتن فرزند | از منظر برخی محققان؛ با وجود تصریح تورات به گناهکاری زن اما در نهایت نگرش آن به زن توأم با احترام است و یهودیان زن را بهعنوان موجودی با وقار، پاکدامن و همسر در زندگی میپذیرند.<ref>[https://journals.iau.ir/article_522962_5a5e6055e889d0efb0ae939982788bb2.pdf عزیزی خادم و حسینی، «بررسی نقش زن در یهودیت»، 1393ش، ص81.]</ref> برخی محققین دیگر معتقدند؛ گناهکار بودن موجب شده که یهودیان زن را ضعیفالنفس، عامل فساد<ref>[https://ensani.ir/file/download/article/1601463729-10302-1-5.pdf اخلاقی، «جایگاه و مقام زن در یهودیت و اسلام»، 1398ش، ص10.]</ref> و مهمترین ابزار شیطان برای فریب مرد تلقی کنند.<ref>[https://iscw.isqs.ir/article_713433_5fd2e5107075dddfa26c7d82d5da9f8a.pdf بروجردی، «جایگاه زن در کتب آسمانی تورات، انجیل و قرآن (مطالعۀ تطبیقی)»، 1402ش، ص6.]</ref> در تلمود با وجود طرفداری فراوان از مرد، زنان عاقلتر از مردان دانسته میشوند. در عین حال از پرگویی و تمایل زنان به جادوگری اظهار تأسف شده است. یهودیان از داشتن فرزند دختر ناراحت و از تولد فرزند پسر بسیار خوشحال میشوند. تولد پسر را با مراسم ختنه که مراسمی سخت است، جشن میگیرند اما تولد دختر با مراسم معمولی و دعای خیر یک کودک خبر داده میشود. مردان یهودی موظف هستند هر روز این دعای برکت را بخوانند؛ «مبارک است که خدای مرا زن نیافرید»، محققین، چنین گزارهای را نشاندهنده حقارت جنس زن در میان یهودیان میدانند.<ref>[https://journals.iau.ir/article_522962_5a5e6055e889d0efb0ae939982788bb2.pdf عزیزی خادم و حسینی، «بررسی نقش زن در یهودیت»، 1393ش، ص74-73.]</ref> | ||
==نقص ذاتی زن== | ==نقص ذاتی زن== | ||
در آیین یهود بهدلیل اعتقاد به نقص ذاتی زن، هرگز او عامل خوشبختی مرد بهشمار نمیآید.<ref>خ[https://www.sid.ir/paper/191471/fa#downloadbottom وشدل روحانی و حاتمزاده، «شخصیت زن در یهود و اسلام با تأکید بر جایگاه عرفانی آن»، 1391ش، ص22.]</ref> زن حائض، ناپاک تلقی شده و هر کس او را لمس کند تا شامگاه ناپاک خواهد بود. تلمود زن حائض را حتی بدون تماس فیزیکی «شوم و مرگبار» میداند، بسیاری از زنان یهودی هنوز از قاعدگی با عنوان «نفرین» یاد میکنند.<ref>[https://www.porseman.com/article/%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%8A%D9%86-%D9%8A%D9%87%D9%88%D8%AF/54945 «زن در دین یهود»، در وبسایت پرسمان دانشگاهیان.]</ref> | در آیین یهود بهدلیل اعتقاد به نقص ذاتی زن، هرگز او عامل خوشبختی مرد بهشمار نمیآید.<ref>خ[https://www.sid.ir/paper/191471/fa#downloadbottom وشدل روحانی و حاتمزاده، «شخصیت زن در یهود و اسلام با تأکید بر جایگاه عرفانی آن»، 1391ش، ص22.]</ref> زن حائض، ناپاک تلقی شده و هر کس او را لمس کند تا شامگاه ناپاک خواهد بود. تلمود زن حائض را حتی بدون تماس فیزیکی «شوم و مرگبار» میداند، بسیاری از زنان یهودی هنوز از قاعدگی با عنوان «نفرین» یاد میکنند.<ref>[https://www.porseman.com/article/%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%8A%D9%86-%D9%8A%D9%87%D9%88%D8%AF/54945 «زن در دین یهود»، در وبسایت پرسمان دانشگاهیان.]</ref> | ||
خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
در دین یهود، مردان نسبت به زنان از شایستگی ایمانی بیشتری برخوردار بوده و دستورات دینی عمدتا متوجه مردان است.<ref>[https://www.jwss.ir/article_12241_c1c574fcbcc460de574602a5f6b75a00.pdf سخایی، «ریشهیابی بحران زنان در غرب با تکیه بر آموزههای کتاب مقدس»، 1390ش، ص254.]</ref> در عبادتگاهها زنان و مردان جداگانه دعا میخوانند و این تفکیک اجباری است چون زنان مانع برگزاری دعا تلقی میشوند. زنان از انجام مراسماتی که در زمانهای خاص برگزار میشود، منع شدهاند و در بقیه وظایف همانند مردان عمل میکنند. مینیان (حد نصاب) یهودیان سنتی برای برگزاری نماز جماعت ده مرد است اما در نگرش یهودیان اصلاحطلب زنان نیز مینیان بهشمار میآیند.<ref>[https://journals.iau.ir/article_522962_5a5e6055e889d0efb0ae939982788bb2.pdf عزیزی خادم و حسینی، «بررسی نقش زن در یهودیت»، 1393ش، ص74-73.]</ref> عبادت زن نصف مرد ارزش دارد، نذر، دعا و تکالیفش بدون اجازه پدر یا شوهر بیاثر است. تورات، روشن کردن شمعهای شبات را به عهده زنان گذاشته است، چون زن مرتکب گناه نخستین شده و با روشن کردن این چراغها خطای زن تا حدودی جبران میشود، زیرا اجرای دستورات شبات، ایمان را روشن و گناه را تخفیف میدهد.<ref>[https://www.porseman.com/article/%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%8A%D9%86-%D9%8A%D9%87%D9%88%D8%AF/54945 «زن در دین یهود»، در وبسایت پرسمان دانشگاهیان.]</ref> برخی، یکسان شمردن دعای زنان، خدمه و کودکان نابالغ در برخی موارد را حاکی از منزلت پایین زن در آیین یهود میدانند.<ref>[https://www.sid.ir/paper/191471/fa#downloadbottom خوشدل روحانی و حاتمزاده، «شخصیت زن در یهود و اسلام با تأکید بر جایگاه عرفانی آن»، 1391ش، ص22.]</ref> | در دین یهود، مردان نسبت به زنان از شایستگی ایمانی بیشتری برخوردار بوده و دستورات دینی عمدتا متوجه مردان است.<ref>[https://www.jwss.ir/article_12241_c1c574fcbcc460de574602a5f6b75a00.pdf سخایی، «ریشهیابی بحران زنان در غرب با تکیه بر آموزههای کتاب مقدس»، 1390ش، ص254.]</ref> در عبادتگاهها زنان و مردان جداگانه دعا میخوانند و این تفکیک اجباری است چون زنان مانع برگزاری دعا تلقی میشوند. زنان از انجام مراسماتی که در زمانهای خاص برگزار میشود، منع شدهاند و در بقیه وظایف همانند مردان عمل میکنند. مینیان (حد نصاب) یهودیان سنتی برای برگزاری نماز جماعت ده مرد است اما در نگرش یهودیان اصلاحطلب زنان نیز مینیان بهشمار میآیند.<ref>[https://journals.iau.ir/article_522962_5a5e6055e889d0efb0ae939982788bb2.pdf عزیزی خادم و حسینی، «بررسی نقش زن در یهودیت»، 1393ش، ص74-73.]</ref> عبادت زن نصف مرد ارزش دارد، نذر، دعا و تکالیفش بدون اجازه پدر یا شوهر بیاثر است. تورات، روشن کردن شمعهای شبات را به عهده زنان گذاشته است، چون زن مرتکب گناه نخستین شده و با روشن کردن این چراغها خطای زن تا حدودی جبران میشود، زیرا اجرای دستورات شبات، ایمان را روشن و گناه را تخفیف میدهد.<ref>[https://www.porseman.com/article/%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%8A%D9%86-%D9%8A%D9%87%D9%88%D8%AF/54945 «زن در دین یهود»، در وبسایت پرسمان دانشگاهیان.]</ref> برخی، یکسان شمردن دعای زنان، خدمه و کودکان نابالغ در برخی موارد را حاکی از منزلت پایین زن در آیین یهود میدانند.<ref>[https://www.sid.ir/paper/191471/fa#downloadbottom خوشدل روحانی و حاتمزاده، «شخصیت زن در یهود و اسلام با تأکید بر جایگاه عرفانی آن»، 1391ش، ص22.]</ref> | ||
==موقعیت اجتماعی زنان== | ==موقعیت اجتماعی زنان== | ||
در آیین یهود، زن بهدلیل آفرینش طفیلی و ارتکاب گناه | در آیین یهود، زن بهدلیل آفرینش طفیلی و ارتکاب [[گناه اولیه|گناه نخستین]]، دارای شخصیت اجتماعی تبعی است. در تفسیر این گزاره تلمود که «زنان از مطالعه و فراگیری تورات معافاند»، برخی از خاخامهای یهودی معتقدند؛ سوزاندن تورات بهتر از آموزش دادن آن به زنان است، زیرا توراتآموزی دختران بهمثابه یاد دادن حرفهای مستهجن به آنها است و در عهد قدیم نیز سفارش میشود؛ قوانین یهودیت را به پسرانتان بیاموزید. زنان اجازه شهادت،<ref> [https://ensani.ir/file/download/article/1601463729-10302-1-5.pdf اخلاقی، «جایگاه و مقام زن در یهودیت و اسلام»، 1398ش، ص13.]</ref> فعالیتهای اجتماعی، داشتن شغل اجرایی<ref>[https://journals.iau.ir/article_703176_939c530ab61ae2d71fb05afa43ba66a6.pdf نوید، «بررسی تطبیقی جایگاه زن در ادیان ابراهیمی»، 1402ش، ص14.]</ref> و قضایی را ندارند، انعکاس این نگاه در فقه یهود باعث شده است، زنان حق ریاست، شهادت و قسم را نداشته باشند.<ref>[https://www.porseman.com/article/%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%8A%D9%86-%D9%8A%D9%87%D9%88%D8%AF/54945 «زن در دین یهود»، در وبسایت پرسمان دانشگاهیان.]</ref> زن بر مبنای گزارههای آیین یهود، پیش از ازدواج در تملک پدر و پس از آن ملک شوهرش بوده و برمبنای تلمود؛ حق شوهر بر اموال همسرش نتیجه مالکیت شوهر بر همسرش است.<ref> [https://ensani.ir/file/download/article/1601463729-10302-1-5.pdf اخلاقی، «جایگاه و مقام زن در یهودیت و اسلام»، 1398ش، ص15- 13.]</ref> تورات در آیههای 23 و 24 باب بیستودوم کتاب تثنیه، تجاوز جنسی به دختر باکره را جرم علیه شوهر آینده او میداند. از نگاه یهوه، خدای یهود، هر رابطه جنسی نامشروع، گناهش برگردن زن است چون اوست که با جاذبه جنسی خود مرد را افسون کرده و آلوده به گناه میکند.<ref>[https://www.porseman.com/article/%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%8A%D9%86-%D9%8A%D9%87%D9%88%D8%AF/54945 «زن در دین یهود»، در وبسایت پرسمان دانشگاهیان.]</ref> حفظ حجاب برای زنان ضروری بوده و از نگاه تورات، آرایش دختران برای بیگانگان موجب نزول عذاب میشود.<ref>[https://www.hawzahnews.com/news/1097408/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA-%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA-%D9%88-%D8%B2%D8%B1%D8%AA%D8%B4%D8%AA «نگاهی به حجاب در مسیحیت، یهودیت و زرتشت»، در خبرگزاری رسمی حوزه.] </ref> | ||
==پیوند ازدواج== | ==پیوند ازدواج== | ||
ازدواج در یهودیت امر مقدس شمرده شده و هدف از آن تولید مثل، حفظ عفت و همبستگی میان زن و شوهر دانسته میشود؛ در فرمان هفتم موسی، ازدواج مبنای خانواده ذکر شده است. دختر و پسر اجازه ندارند پیش از ازدواج رابطه جنسی داشته باشند، اگر دختری پیش از ازدواج با مردی رابطه داشته و دوشیزگی خود را از دست بدهد باید سنگسار شود، زنای محصنه بدتر از زنای غیر محصنه دانسته میشود. ازدواج در میان یهودیان معمولا از طریق خرید و فروش انجام میشد؛ بر مبنای اعتقاد آنها؛ یعقوب لئیه و راحل را با کار خویش خریداری کرد، بوعز و یوشع نبی نیز با دسترنج خود صاحب همسر شدند. نامی که عبرانیان به زن و همسر میدادند بُلهه بود که معنای مملوک دارد. به گزارش برخی محققین در قوانین یهودی برای رعایت حقوق زنان پس از ازدواج داماد موظف است سندی به نام کتوبا (پیمان زناشویی) را امضا کند و در یکی از بندها متعهد میشود؛ معیشت همسرش را تأمین و با حفظ احترام از او حمایت و دفاع کند.<ref>ع[https://journals.iau.ir/article_522962_5a5e6055e889d0efb0ae939982788bb2.pdf زیزی خادم و حسینی، «بررسی نقش زن در یهودیت»، 1393ش، ص78- 77.]</ref> تعدد ازدواج برای مرد هیچ محدودیتی نداشته و تنها شرطش این است که مرد بتواند [[نفقه]] همسران خود را تأمین کند.<ref>[https://www.porseman.com/article/%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%8A%D9%86-%D9%8A%D9%87%D9%88%D8%AF/54945 «زن در دین یهود»، در وبسایت پرسمان دانشگاهیان.]</ref> | ازدواج در یهودیت امر مقدس شمرده شده و هدف از آن تولید مثل، حفظ عفت و همبستگی میان زن و شوهر دانسته میشود؛ در فرمان هفتم موسی، ازدواج مبنای خانواده ذکر شده است. دختر و پسر اجازه ندارند پیش از ازدواج رابطه جنسی داشته باشند، اگر دختری پیش از ازدواج با مردی رابطه داشته و دوشیزگی خود را از دست بدهد باید سنگسار شود، زنای محصنه بدتر از زنای غیر محصنه دانسته میشود. ازدواج در میان یهودیان معمولا از طریق خرید و فروش انجام میشد؛ بر مبنای اعتقاد آنها؛ یعقوب لئیه و راحل را با کار خویش خریداری کرد، بوعز و یوشع نبی نیز با دسترنج خود صاحب همسر شدند. نامی که عبرانیان به زن و همسر میدادند بُلهه بود که معنای مملوک دارد. به گزارش برخی محققین در قوانین یهودی برای رعایت حقوق زنان پس از ازدواج داماد موظف است سندی به نام کتوبا (پیمان زناشویی) را امضا کند و در یکی از بندها متعهد میشود؛ معیشت همسرش را تأمین و با حفظ احترام از او حمایت و دفاع کند.<ref>ع[https://journals.iau.ir/article_522962_5a5e6055e889d0efb0ae939982788bb2.pdf زیزی خادم و حسینی، «بررسی نقش زن در یهودیت»، 1393ش، ص78- 77.]</ref> تعدد ازدواج برای مرد هیچ محدودیتی نداشته و تنها شرطش این است که مرد بتواند [[نفقه]] همسران خود را تأمین کند.<ref>[https://www.porseman.com/article/%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%8A%D9%86-%D9%8A%D9%87%D9%88%D8%AF/54945 «زن در دین یهود»، در وبسایت پرسمان دانشگاهیان.]</ref> |