نرخ ازدواج: تفاوت میان نسخه‌ها

طبق اصل 10 قانون اساسی، همه قوانین و مقررات مربوط به خانواده باید در جهت تسهیل تشکیل خانواده باشد.<ref>[https://www.shora-gc.ir/fa/news/4707/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، وب‌سایت شورای نگهبان.]</ref> طبق قانون تسهیل ازدواج جوانان، مصوب 1384ش مجلس شورای اسلامی، دولت موظف به تسهیل ازدواج جوانان در آستانه ازدواج از طریق تهیه مسکن، ارائه تسهیلات، تسهیل برگزاری مراسم ازدواج، ترویج سنت ازدواج، ارائه مشاوره و فرهنگ‌‌سازی ازدواج آسان، رفع موانع و تصحیح باورهای مانع ازدواج است. به‌‌طور خاص، در ماده 7 این قانون، به‌‌منظور رفع موانعی که باعث تأخیر ازدواج می‌‌شود، وزارت دفاع مکلف به تعیین نزدیک‌‌ترین مکان برای خدمت سربازان متأهل و پرداخت مستمری دوبرابری به آنان شده است.<ref>[https://rc.majlis.ir/fa/law/show/97806 «قانون تسهیل ازدواج»، وب‌سایت مرکز پژوهش‌‌های مجلس شورای اسلامی.]</ref>

#اعطای وام 200میلیون تومانی ازدواج (ماده 68)؛

#افزایش 7.5 برابری حق عائله‌‌مندی در مدت 5 سال (ماده 16)؛

#تأمین خوابگاه دانشجویان متأهل (ماده 7)؛

#تأمین 50درصد ودیعه مسکن برای طلاب و دانشجویان؛

#افزایش محدوده سنی در استخدام یک سال به‌‌ازای تأهل و 2درصد امتیاز در جذب و استخدام (ماده 15)؛

ناتوانی ساختار اقتصادی از تأمین شغل و درآمد کافی برای جوانان، به افزایش [[سن ازدواج]]<ref>بستان، اسلام و جامعه‌‌شناسی خانواده، 1383ش، ص23.</ref> و کاهش انگیزه و اشتیاق آنان به ازدواج می‌‌انجامد.<ref> [https://ensani.ir/fa/article/69700/%D8%B3%D9%86%D9%91-%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC-%D8%B9%D9%88%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D9%88-%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%D9%89-%DA%A9%D8%A7%D9%87%D8%B4-%D8%A2%D9 رجبی، «سن ازدواج؛ عوامل افزایش و راهبردهای کاهش آن»، 1386ش، ص147.]</ref> تأمین مخارج زندگی، مسکن و شغل، مهم‌‌ترین عامل افزایش سن ازدواج در ایران بوده<ref>احمدی، بازتحلیل چالش‌‌های خانواده در زمینه تنگنا و تأخیر ازدواج در ایران، 1389ش، ص129.</ref> و طبق نتایج پنج پژوهش ملي، بيكاري و نداشتن شغل دائم، نخستین و مهم‌‌ترین عامل و سپس تورم و بالابودن هزینه‌‌های زندگی (برای مردان) و نیافتن همسر مناسب (برای دختران) است.<ref>[https://www.google.com/url?sa=t&source=web&rct=j&opi=89978449&url=https://rc.majlis.ir/fa/report/download/1745070&ved=2ahUKEwiAv6T_vY6JAxWd2QIHHX0RBB0QFnoECB4QAQ&usg=AOvVaw0eeIhLyOlp5NIqYAHBC6zD رحمانی‌‌پور و همکاران، «عوامل تأثيرگذار بر افزایش سن ازدواج جوانان»، وب‌سایت مرکز پژوهش‌‌های مجلس شورای اسلامی، ص5.]</ref> خصوصی‌‌سازیِ متأثر از سرمایه‌‌داری لیبرال، با ایجاد بیکاری و ناامنی شغلی جوانان، سبب نگرانی والدین و اصرار آنان بر ادامه تحصیل و شغل‌‌یابی دختران‌‌شان و لحاظ جهیزیه‌‌ها و مهریه سنگین و عدم یا تأخیر ازدواج جوانان شده است.<ref>چراغی‌‌کوتیانی و شرف‌‌الدین، بحران خاموش، 1397ش، ص201-202.</ref>

امروزه کسب مهارت‌‌های زندگی، اعتبار اجتماعی و اقتصادی و یافتن شغل مناسب و همسری با شغل و تحصیلات بالا، مستلزم گذران دوره طولانی برای کسب مدارک تحصیلی است که به‌دلایل مالی<ref>بستان، اسلام و جامعه‌‌شناسی خانواده، 1383ش، ص24.</ref> و به‌‌جهت تعویق‌انداختن ورود افراد به بزرگسالی و قرار دادن آنان در معرض نقش‌‌های مختلف،<ref>چراغی‌‌کوتیانی و شرف‌‌الدین، بحران خاموش، 1397ش، ص197.</ref> سن ازدواج را افزایش می‌‌دهد. در این میان، تحصیلات بالای دختران، سبب افزایش انتظارات آنان در ازدواج و نیافتن ‌کفو خود و تأخیر در ازدواج آنان می‌‌شود.<ref>شفیعی، کابوس سالمندی، 1400ش، ص124-125.</ref> طبق تحقیقات، سن ازدواج دختران تحصیل‌‌کرده 5 سال بیشتر از دختران دیگر بوده<ref>[https://jwdp.ut.ac.ir/article_13256.html کاظمی‌‌پور، «تحول سن ازدواج زنان در ایران و عوامل جمعیتی مؤثر بر آن»، 1383ش، ص118.]</ref> و افزایش تحصیلات، ﺑﺎﻋﺚ اﺳﺘﻘﻼل ﻓﮑﺮي ﻫﺮﭼﻪ بیشتر دختران از اﻃﺮاﻓﯿﺎن ﺑﻪ‌‌ﺧﺼﻮص واﻟﺪﯾﻦ ﺷﺪه و به تأخیر ازدواج آنان می‌‌انجامد.<ref>[https://jwdp.ut.ac.ir/article_22491.html غفاری و حبیب‌‌پورگتابی، «علل افزایش سن ازدواج دختران»، 1390ش، ص29.]</ref>

امروزه موجی از رسوم دست‌‌وپاگیر همچون مهریه‌‌های بالا، تجملات و مدگرایی و جهیزیه‌‌های غیرضروری در کنار رواج اندیشه‌‌های فردگرایانه و آزادی‌‌خواهانه، به افزایش سن ازدواج انجامیده است.<ref> بستان، اسلام و جامعه‌‌شناسی خانواده، 1383ش، ص26؛ شفیعی، کابوس سالمندی، 1400ش، ص127.</ref> گاهی وجود برخی سنن پیشین، مانند لزوم ازدواج دختر بزرگ‌‌تر در فرهنگ ایرانی به افزایش سن ازدواج دامن زده است.<ref>چراغی‌‌کوتیانی و شرف‌‌الدین، بحران خاموش، 1397ش، ص214؛ احمدی، بازتحلیل چالش‌‌های خانواده در زمینه تنگنا و تأخیر ازدواج در ایران، 1389ش، ص139.</ref> تفاوت‌‌های قومیتی در هنجارهای انتخاب همسر نیز گاهی به افزایش سن ازدواج می‌‌انجامد؛ به‌‌عنوان مثال، اقوام ترک، مازنی و فارس در قیاس با قومیت‌‌های عرب، لر و بلوچ، آزادی بیشتری به فرد در انتخاب همسر داده و لذا سن ازدواج در میان آنان بیشتر است.<ref>چراغی‌‌کوتیانی و شرف‌‌الدین، بحران خاموش، 1397ش، ص193-196.</ref>

در حالی که بهبود وضعیت اشتغال مردان، منجر به کاهش سن ازدواج آنان می‌‌شود، طبق یک دیدگاه، این عامل درباره زنان، نتیجه معکوسی داشته و اشتغال زنان، چون امنیت و رضایت بیشتری برای آنان به‌‌دنبال دارد، سبب تأخیر در ازدواج آنان خواهد شد؛<ref>بستان، اسلام و جامعه‌‌شناسی خانواده، 1383ش، ص23.</ref> یعنی استقلال مالی و توان اقتصادی بالا، رغبت بسیاری از دختران برای ازدواج را از بین برده و گاهی اشتیاق به شغل، چنان برای آنان زیاد می‌‌شود که از ترس از دست دادن آن، از ازدواج خودداری می‌‌کنند.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/69700/%D8%B3%D9%86%D9%91-%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC-%D8%B9%D9%88%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D9%88-%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%D9%89-%DA%A9%D8%A7%D9%87%D8%B4-%D8%A2%D9 رجبی، «سن ازدواج؛ عوامل افزایش و راهبردهای کاهش آن»، 1386ش، ص147.]</ref>