بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<big>'''حق مشورت زنان'''</big>؛ مورد مشاوره واقع شدن زنان. <br>
<big>'''حق مشورت زنان'''</big>؛ مورد مشاوره واقع شدن زنان. <br>


مشورت با دیگران به‌منظور بهره‌مندی از‌اندیشه، تجربه و دانش آنها از ملزومات زندگی بوده و انسان به حکم عقل نیاز به مشورت با افراد در زمینه تخصصی‌شان دارد. از این‌رو در اسلام مشورت‌کردن امری پسندیده بوده و به آن سفارش شده است، با این وجود عده‌ای با استناد به برخی روایات، مشورت با زنان را منع می‌کنند. در حالی که بر اساس آیات قرآن و اصل تشاور، زنان باید مورد مشاوره قرار بگیرند؛ زیرا مشورت کردن با زنان، علاوه بر اتخاذ رویۀ واحد در ارتباط با تربیت فرزندان، اطمینان و آرامش از راه‌حل انتخاب‌شده و شخصیت‌دهی به زن، منجر به تقویت روابط زوجین و تحکیم خانواده نیز می‌شود.  
مشورت با دیگران به‌منظور بهره‌مندی از‌ اندیشه، تجربه و دانش آنها از ملزومات زندگی بوده و انسان به حکم عقل نیاز به مشورت با افراد در زمینه تخصصی‌شان دارد. از این‌رو در اسلام مشورت‌کردن امری پسندیده بوده و به آن سفارش شده است، با این وجود عده‌ای با استناد به برخی روایات، مشورت با زنان را منع می‌کنند. در حالی که بر اساس آیات قرآن و اصل تشاور، زنان باید مورد مشاوره قرار بگیرند؛ زیرا مشورت کردن با زنان، علاوه بر اتخاذ رویۀ واحد در ارتباط با تربیت فرزندان، اطمینان و آرامش از راه‌حل انتخاب‌شده و شخصیت‌دهی به زن، منجر به تقویت روابط زوجین و تحکیم خانواده نیز می‌شود.  


==مفهوم‌شناسی حق مشورت زنان==
==مفهوم‌شناسی حق مشورت زنان==
خط ۱۱: خط ۱۱:
روایات موثقی که مشورت با زنان را منع کرده‌اند، مشخصاً از مشورت با زنان سست‌اراده یا بی‌تجربه، نهی کرده‌اند<ref>[https://arq.quran.ac.ir/article_164220.html عامری خیرآبادی و عبادی، «واکاوی مسئله مشورت با زنان از منظر قرآن و عهدین»،  1401ش، ص85-86.]</ref> و در مقابل، مشورت‌کردن با زنانی که خردمندی‌شان به اثبات رسیده، مورد تاکید نیز قرار گرفته است.<ref>بستان، اسلام و تفاوت‌های جنسیتی، 1401ش، ص280.</ref>
روایات موثقی که مشورت با زنان را منع کرده‌اند، مشخصاً از مشورت با زنان سست‌اراده یا بی‌تجربه، نهی کرده‌اند<ref>[https://arq.quran.ac.ir/article_164220.html عامری خیرآبادی و عبادی، «واکاوی مسئله مشورت با زنان از منظر قرآن و عهدین»،  1401ش، ص85-86.]</ref> و در مقابل، مشورت‌کردن با زنانی که خردمندی‌شان به اثبات رسیده، مورد تاکید نیز قرار گرفته است.<ref>بستان، اسلام و تفاوت‌های جنسیتی، 1401ش، ص280.</ref>


در روایات، مشورت با زنانی نهی شده که کم‌خرد، کم‌تجربه و فاقد آگاهی در زمینه خاصی هستند، همان‌طور که مشورت‌گرفتن از افراد بخیل، درغگو، احمق، ترسو و آزمند منع شده است، خواه زن باشند یا مرد.<ref> [http://www.porsemanequran.com/content/%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D8%A8%D8%A7-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%86%D9%87%DB%8C-%D9%85%DB%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF «چرا در نهج‌البلاغه از مشورت با زنان نهی شده است؟»،  وب‌سایت پرسمان قرآن.]</ref> در سیرۀ حضرت رسول و ائمه، مواردی از مشورت با همسران‌شان ذکر شده است، مانند مشورت پیامبر با همسرش، ام‌سلمه، در جریان صلح حدیبیه.<ref> [https://hedayatgar.ir/fa/news/6937/%D9%85%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D8%A8%D8%A7-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85 «مشورت با زنان از دیدگاه اسلام»،  پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت.]</ref>
در روایات، مشورت با زنانی نهی شده که کم‌خرد، کم‌تجربه و فاقد آگاهی در زمینه خاصی هستند، همان‌طور که مشورت‌گرفتن از افراد بخیل، دروغگو، احمق، ترسو و آزمند منع شده است، خواه زن باشند یا مرد.<ref> [http://www.porsemanequran.com/content/%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D8%A8%D8%A7-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%86%D9%87%DB%8C-%D9%85%DB%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF «چرا در نهج‌البلاغه از مشورت با زنان نهی شده است؟»،  وب‌سایت پرسمان قرآن.]</ref> در سیرۀ حضرت رسول و ائمه، مواردی از مشورت با همسران‌شان ذکر شده است، مانند مشورت پیامبر با همسرش، ام‌سلمه، در جریان صلح حدیبیه.<ref> [https://hedayatgar.ir/fa/news/6937/%D9%85%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D8%A8%D8%A7-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85 «مشورت با زنان از دیدگاه اسلام»،  پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت.]</ref>


==رویکرد قرآنی به حق مشورت زنان==
==رویکرد قرآنی به حق مشورت زنان==
خط ۱۹: خط ۱۹:
بر اساس آیات قرآن، مشورت با زنان نه‌تنها اشکالی ندارد، بلکه گاهی جنبۀ وجوبی نیز پیدا می‌کند، تا‌ آنجا‌ که در برخی آیات به‌طور خاص بر مشورت با زنان تاکید شده است؛ ازجمله این‌که اگر در امور گوناگون زندگی، نظر مشورتی زنان مبنی بر امر به معروف یا نهی از منکر باشد، بر مردان واجب است که مشورت آنها را بپذیرند.<ref>. سوره توبه، آیه 71.</ref>
بر اساس آیات قرآن، مشورت با زنان نه‌تنها اشکالی ندارد، بلکه گاهی جنبۀ وجوبی نیز پیدا می‌کند، تا‌ آنجا‌ که در برخی آیات به‌طور خاص بر مشورت با زنان تاکید شده است؛ ازجمله این‌که اگر در امور گوناگون زندگی، نظر مشورتی زنان مبنی بر امر به معروف یا نهی از منکر باشد، بر مردان واجب است که مشورت آنها را بپذیرند.<ref>. سوره توبه، آیه 71.</ref>


آیه ۲۳۳ سوره بقره و آیه ۶ سوره طلاق که مربوط به خانواده و تغذیۀ شیرخوار است، بر مشورت پدر با مادر تاکید دارد؛ زیرا امر شیردهی به فرزند، ارتباط تنگاتنگی با زن دارد و مرد نباید به‌تنهایی در این زمینه تصمیم بگیرد، تا مصالح مادر و فرزند پایمال نشود.<ref>[https://arq.quran.ac.ir/article_164220.html عامری خیرآبادی و عبادی، «واکاوی مسئله مشورت با زنان از منظر قرآن و عهدین»،  1401ش، ص82- 84.]</ref>
آیه ۲۳۳ سوره بقره و آیه ۶ سوره طلاق که مربوط به خانواده و تغذیۀ شیرخوار است، بر مشورت پدر با مادر تاکید دارد؛ زیرا امر شیردهی به فرزند، ارتباط تنگاتنگی با [[زن]] دارد و مرد نباید به‌تنهایی در این زمینه تصمیم بگیرد، تا مصالح مادر و فرزند پایمال نشود.<ref>[https://arq.quran.ac.ir/article_164220.html عامری خیرآبادی و عبادی، «واکاوی مسئله مشورت با زنان از منظر قرآن و عهدین»،  1401ش، ص82- 84.]</ref>


==رویکرد فقهی به حق مشورت زنان==
==رویکرد فقهی به حق مشورت زنان==


دین اسلام با استناد به اصل تشاور در حوزۀ خانواده، <ref>حکمت‌نیا، حقوق زن و خانواده، 1396ش، ص146-147.</ref> از مردان می‌خواهد در امور مختص زنان با آنها مشورت کنند<ref>پاینده، نهج الفصاحه، 1383ش، ص2.</ref> و مواردی که در آن مشورت با زنان نهی شده، محدود به اموری می‌شود که زنان در آن تخصص لازم را ندارند.<ref>مصطفوی، بهشت خانواده، بی‌تا، ص136- 137.</ref> به‌عنوان مثال اگر مادر می‌خواهد فرزند را از شیر بگیرد، با مشورت پدر این کار را بکند، همین‌طور پدر نباید به‌تنهایی چنین تصمیمی بگیرد، بلکه در هر صورت با تراضی و مشاوره با یکدیگر به این کار اقدام کنند.<ref>گرجی، آیات الاحکام (حقوقی و جزایی)،  1383ش، ص129.</ref>
دین اسلام با استناد به اصل تشاور در حوزۀ خانواده،<ref>حکمت‌نیا، حقوق زن و خانواده، 1396ش، ص146-147.</ref> از مردان می‌خواهد در امور مختص زنان با آنها مشورت کنند<ref>پاینده، نهج الفصاحه، 1383ش، ص2.</ref> و مواردی که در آن مشورت با زنان نهی شده، محدود به اموری می‌شود که زنان در آن تخصص لازم را ندارند.<ref>مصطفوی، بهشت خانواده، بی‌تا، ص136- 137.</ref> به‌عنوان مثال اگر مادر می‌خواهد فرزند را از شیر بگیرد، با مشورت پدر این کار را بکند، همین‌طور پدر نباید به‌تنهایی چنین تصمیمی بگیرد، بلکه در هر صورت با تراضی و مشاوره با یکدیگر به این کار اقدام کنند.<ref>گرجی، آیات الاحکام (حقوقی و جزایی)،  1383ش، ص129.</ref>


در زمینۀ تربیت فرزند نیز همکاری زن و شوهر مورد تاکید است، زیرا اگر هرکس به سلیقۀ خود عمل کند، تضاد و دوگانگی به‌وجود می‌آید که این دوگانگی علاوه بر بروز اختلافات متعدد در خانواده، تربیت فرزندان را هم با مشکل مواجه می‌کند و فرزندان از بلاتکلیفی و عدم تربیت صحیح رنج می‌برند.<ref>گرجی و دیگران، بررسی تطبیقی حقوق خانواده، 1392ش، ص179.</ref>
در زمینۀ تربیت فرزند نیز همکاری زن و شوهر مورد تاکید است، زیرا اگر هرکس به سلیقۀ خود عمل کند، تضاد و دوگانگی به‌وجود می‌آید که این دوگانگی علاوه بر بروز اختلافات متعدد در خانواده، تربیت فرزندان را هم با مشکل مواجه می‌کند و فرزندان از بلاتکلیفی و عدم تربیت صحیح رنج می‌برند.<ref>گرجی و دیگران، بررسی تطبیقی حقوق خانواده، 1392ش، ص179.</ref>


بنابراین بر اساس اصل «تشاور» که به‌معنای همدلی، هم‌رایی و مشاوره میان زن و مرد است، مرد وظیفه دارد با همسر خود مشورت کند تا با آگاهی از نکته‌ها و ویژگی‌هایی که مادر از تربیت فرزند می‌داند، روش مناسب و یکسانی را در تربیت فرزند در پیش بگیرند.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/414469/%D9%86%D9%82%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%B1%D9%88%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D8%AF-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B1-%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%AA%D8%A8%DB%8C%DB%8C%D9%86-%D8%AE%D9%84%D8%A3%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D8%B9%D8%A7%D8%B7%D9%81%DB%8C-%D8%B2%D9%86 رحیمی سجاسی و دیگران، «نقدی بر رویکرد اقتصاد محور قوانین خانواده: تبیین خلاهای قانونی حقوق انسانی و عاطفی زن در خانواده»،  1398ش، ص41.]</ref>
بنابراین بر اساس اصل «تشاور» که به‌معنای همدلی، هم‌رأیی و مشاوره میان زن و مرد است، مرد وظیفه دارد با همسر خود مشورت کند تا با آگاهی از نکته‌ها و ویژگی‌هایی که مادر از تربیت فرزند می‌داند، روش مناسب و یکسانی را در تربیت فرزند در پیش بگیرند.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/414469/%D9%86%D9%82%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%B1%D9%88%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D8%AF-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B1-%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%AA%D8%A8%DB%8C%DB%8C%D9%86-%D8%AE%D9%84%D8%A3%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D8%B9%D8%A7%D8%B7%D9%81%DB%8C-%D8%B2%D9%86 رحیمی سجاسی و دیگران، «نقدی بر رویکرد اقتصاد محور قوانین خانواده: تبیین خلاهای قانونی حقوق انسانی و عاطفی زن در خانواده»،  1398ش، ص41.]</ref>


==رویکرد اجتماعی به حق مشورت زنان==
==رویکرد اجتماعی به حق مشورت زنان==


جامعه‌شناسان معتقدند یکی از عوامل اثرگذار بر کیفیت و تداوم زندگی زناشویی در دنیای جدید، ساختار قدرت<ref>ساختار قدرت در خانواده درباره الگوهای روابط حاکم بر خانواده و تصمیم‌گیری زوج‌ها در مسائل مختلف اجتماعی و اقتصادی بحث می‌‌‌‌کند؛ [https://jspi.khu.ac.ir/article-1-3452-fa.html فیضی و مداحی، «ساختار قدرت در خانواده و طلاق، بررسی نقش تعدیل‌کنندۀ نگرش‌های جنسیتی»،  1401ش، ص97.] </ref> و چگونگی تصمیم‌گیری در درون خانواده است؛ تا آنجا که شکل توزیع قدرت در خانواده را مهم‌ترین عامل جدایی و طلاق دانسته‌اند.  
جامعه‌شناسان معتقدند یکی از عوامل اثرگذار بر کیفیت و تداوم زندگی زناشویی در دنیای جدید، ساختار قدرت<ref>ساختار قدرت در خانواده درباره الگوهای روابط حاکم بر خانواده و تصمیم‌گیری زوج‌ها در مسائل مختلف اجتماعی و اقتصادی بحث می‌‌‌‌کند؛ [https://jspi.khu.ac.ir/article-1-3452-fa.html فیضی و مداحی، «ساختار قدرت در خانواده و طلاق، بررسی نقش تعدیل‌کنندۀ نگرش‌های جنسیتی»،  1401ش، ص97.] </ref> و چگونگی تصمیم‌گیری در درون خانواده است؛ تا آنجا که شکل توزیع قدرت در خانواده را مهم‌ترین عامل جدایی و [[طلاق]] دانسته‌اند.  


بر اساس تحقیقات، میان متغیرهای قدرت تصمیم‌گیری یعنی کسب رضایت همسر در امور زندگی و بی‌ثباتی زندگی زناشویی، رابطه معنادار آماری وجود دارد. به این معنی که اگر مردان در زندگی زناشویی، حق مشورت زنان را به‌رسمیت نشناسند و تصمیمات به‌طور فردی گرفته شده و به همسر تحمیل شود، احتمال تزلزل خانواده بالا می‌رود. به این صورت ‌که در خانواده‌های اقتدارگرا که حق مشورت زنان به‌رسمیت شناخته نمی‌شود، گرایش به طلاق بیشتر است.<ref> [https://jspi.khu.ac.ir/article-1-3452-fa.html فیضی و مداحی، «ساختار قدرت در خانواده و طلاق؛ بررسی نقش تعدیل کنندۀ نگرش‌های جنسیتی»،  1401ش، ص88-89 و 93-104.]</ref>
بر اساس تحقیقات، میان متغیرهای قدرت تصمیم‌گیری یعنی کسب رضایت همسر در امور زندگی و بی‌ثباتی زندگی زناشویی، رابطه معنادار آماری وجود دارد. به این معنی که اگر مردان در زندگی زناشویی، حق مشورت زنان را به‌رسمیت نشناسند و تصمیمات به‌طور فردی گرفته شده و به همسر تحمیل شود، احتمال تزلزل خانواده بالا می‌رود. به این صورت ‌که در خانواده‌های اقتدارگرا که حق مشورت زنان به‌رسمیت شناخته نمی‌شود، گرایش به طلاق بیشتر است.<ref> [https://jspi.khu.ac.ir/article-1-3452-fa.html فیضی و مداحی، «ساختار قدرت در خانواده و طلاق؛ بررسی نقش تعدیل کنندۀ نگرش‌های جنسیتی»،  1401ش، ص88-89 و 93-104.]</ref>
خط ۷۹: خط ۷۹:
*  
*  
[[رده: ویکی‌جنسیت]]
[[رده: ویکی‌جنسیت]]
[[رده: نهاد خانواده]]
[[رده: فقه و حقوق]]
[[رده: ساختار اجتماعی]]
[[رده: اسلام]]
[[رده: کلام]]