حضانت: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر

دیداریویکی‌متن

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-==تعریف==
+==مفهوم حضانت==
-حضانت نگهدارى و تربيت كودك است. بسيارى حضانت را به ولايت بر نگهدارى كودك و آنچه در ارتباط با مراقبت و تربيت او است، مانند بهداشت، تغذيه، آموزش و ساير مصالح كودك <ref>حلّى، علامه،تحرير الاحكام 4/ 12</ref> و برخى به حق نگهدارى و تربيت كودك.<ref> کاشف الغطاء تحريرالمجلّة 2 قسم 3/ 33)</ref>و بعضى ديگر به نگهدارى و تربيت كودك تعريف كرده‌اند.<ref> فاضل موحدي لنكراني، تفصيل الشريعة (النكاح)/ 556)</ref>. از عنوان حضانت در باب نكاح و لقطه سخن گفته‏ شده است.
+حضانت از «حضن» گرفته شده است.حضن در لغت به مابین زیر بغل تا پهلو و مابین سینه و بازوان و جانب و کنار شیء معنا شده است. حضانت مصدر است و در لغت به معنای حفظ و نگهداری، در کنار گرفتن کودک، دایه‌گری برای او، پرورش کودک و پرستاری از اوست.<ref>جوهری، ابونصر،الصحاح،ج5،ص2101-2102 و ابن منظور، محمدبن مکرم بن علی،لسان العرب، ج13، ص122-123وزبیدی، مرتضی، تاج العروس، ج9، ص180-181</ref>معنای اصطلاحی حضانت عبارت است از ولایت و سلطنت بر تربیت طفل و متعلقات آن از قبیل نگهداری کودک، گذاردن او در بستر،پاکیزه کردن، شستن جامه‌های او و مانند آن.<ref>شهید ثانی،مسالک الافهام، ج8، ص421 و خوانساری، سیداحمد،جامع المدارک، ج4، ص472-473</ref>
-==ماهيّت حضانت==
-در اينكه حضانت از سنخ ولايت، همچون ولايت پدر و جدّ پدرى بر فرزند نابالغ است، يا حقّى از حقوق، ظاهر كلمات فقها مختلف است. قول نخست، ظاهر كلمات كسانى است كه حضانت را به ولايت بر نگهدارى و تربيت كودك معنا كرده‌‏اند. بنابراين قول، حضانت قابل اسقاط نخواهد بود. برخى حضانت را از سنخ حقوق برشمرده‏‌اند؛ ليكن در اين كه از حقوق قابل اسقاط است يا غير قابل اسقاط، اختلاف كرده‏اند.  برخى براى مادر، آن را حقّى قابل اسقاط دانسته‏‌اند؛ امّا قابل انتقال از راه ارث نيست. برخى گفته‏‌اند: مراد از ولايت در تعريفِ حضانت و مانند آن، معناى اعم آن، يعنى قدرت بر تصرّف است كه با حق بودنِ حضانت منافات ندارد، بنابراين، مراد كسانى كه حضانت را به ولايت تعريف كرده‏‌اند با كسانى كه آن را به حق تعريف نموده‏‌اند، يكى است. <ref>شهید ثانی الروضة البهية 5/ 464</ref>
+==حضانت در فقه==
+حضانت نگهدارى و تربيت كودك است. بسيارى حضانت را به ولايت بر نگهدارى كودك و آنچه در ارتباط با مراقبت و تربيت او است، مانند بهداشت، تغذيه، آموزش و ساير مصالح كودك  و برخى به حق نگهدارى و تربيت كودك و بعضى ديگر به نگهدارى و تربيت كودك تعريف كرده‌اند. از عنوان حضانت در باب [[نكاح]] و لقطه سخن گفته‏ شده است. <ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم السلام، ج‏3، ص: 310</ref>
+==ماهيّت [[حضانت]]==
+در اينكه [[حضانت]] از سنخ ولايت، همچون ولايت پدر و جدّ پدرى بر فرزند نابالغ است، يا حقّى از حقوق، ظاهر كلمات فقها مختلف است. قول نخست، ظاهر كلمات كسانى است كه حضانت را به ولايت بر نگهدارى و تربيت كودك معنا كرده‌‏اند. بنابراين قول، حضانت قابل اسقاط نخواهد بود. برخى حضانت را از سنخ حقوق برشمرده‏‌اند؛ ليكن در اين كه از حقوق قابل اسقاط است يا غير قابل اسقاط، اختلاف كرده‏اند.  برخى براى مادر، آن را حقّى قابل اسقاط دانسته‏‌اند؛ امّا قابل انتقال از راه ارث نيست. برخى گفته‏‌اند: مراد از ولايت در تعريفِ حضانت و مانند آن، معناى اعم آن، يعنى قدرت بر تصرّف است كه با حق بودنِ حضانت منافات ندارد، بنابراين، مراد كسانى كه حضانت را به ولايت تعريف كرده‏‌اند با كسانى كه آن را به حق تعريف نموده‏‌اند، يكى است. <ref>شهید ثانی الروضة البهية 5/ 464</ref>
 حضانت بنابر اينكه از سنخ ولايت، همچون ولايت پدر بر فرزند باشد، بر مادر بدون اينكه مستحق اجرت باشد، واجب است ؛ <ref>خويى منهاج الصالحين 2/ 286</ref>ليكن بسيارى مادر را مستحق اجرت بر حضانت دانسته و گفته‏اند: در صورتى كه مادر بيش از آنچه ديگران براى حضانت دريافت مى‌‏كنند، مطالبه كند، پدر مى‏تواند حضانت فرزند را به ديگرى واگذار كند؛ ليكن در سقوط حق حضانت مادر در اين صورت اختلاف است. <ref>نجفى خوانسارى منية الطالب 3/ 286</ref> هرگاه مادر از حضانت امتناع كند، حضانت به پدر منتقل مى ‏شود، و اگر پدر نيز امتناع كند بنابر قول برخى، پدر بر آن توسط حاكم شرع اجبار مى‌شود. برخى گفته‌اند: چون حضانت حقّى قابل اسقاط است بر پدر نيز واجب نيست؛ ليكن اگر ترك حضانت موجب تضييع فرزند شود، بر پدر واجب كفايى مى‏‌باشد.  پدر و مادر بر فرزندان خود حقّ حضانت دارند و با وجود آنان، ديگرى چنين حقّى ندارد. <ref>هاشمى شاهرودى فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم السلام، ج‏3، ص: 310</ref>
@@ خط ۲۲: / خط ۲۶: @@
 {{پانویس}}
 ==منابع==
-[[رده:مفاهیم و اصطلاحات]]
+* ابن منظور، محمدبن مکرم بن علی،لسان العرب، ج13.
+* جوهری، ابونصر،الصحاح،ج5.
+* حكيم، محسن، منهاج الصالحين ج 2، امام خمینی تحريرالوسيلة ج2.
+* خوانساری، سیداحمد،جامع المدارک، ج4
+* خويى منهاج الصالحين ج2.
+* زبیدی، مرتضی، تاج العروس، ج9.
+* شهید ثانی الروضة البهية ج 5.
+* شهید ثانی،مسالک الافهام، ج8.
+* نجفى خوانسارى منية الطالب ج3.
+* هاشمى شاهرودى محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم السلام‏، موسسه دائرة المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بيت عليهم السلام، مركز پژوهشهاى فارسى الغدير قم‏، 1426 ه. ق‏.
 [[رده:ویکی‌جنسیت]]
-[[رده: اصطلاحات فقهی]]