دیه: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر

دیداریویکی‌متن

@@ خط ۱۰: / خط ۱۰: @@
 دیه قتل خطایی 20 شتر بنت مخاض و 20 شتر ابن لبون و 30 شتر بنت لبون و 30 حقه است. دية قتل عمد يكى از 6 امر است. 1 صد شتر دو ساله ببالا 2 دويست گاو 3 دويست حله كه هر حله دو لباس باشد از برد يمانى 4 هزار گوسفند 5 هزار دينار كه هزار مثقال طلا باشد 6 هزار درهم. در قتل شبه عمد يكصد شتر كه 34 شتر 5 ساله به بالا و 33 شتر 2 ساله ببالا و 33 شتر سه ساله ببالا (يكى از امور پنجگانه در قتل عمد) <ref>شهید ثانی، الروضة البهیة فی شرح اللمعه الدمشقیة، بی‌تا، ج۲، ص۲۶۰ تا۵۷۷</ref>
 نظر فقیهان
-در فقه، دیه زن به دو صورت مورد بررسی و فتوا قرار گرفته است. دیه نفس (بدن انسان) که مقدار دیه کامل زن و مرد است  و دیه عضو (عضوی از بدن انسان). <ref> [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1206267/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%82%D8%B5%D8%A7%D8%B5-%D8%B2%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%B1%D8%AF-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%81%D9%82%D9%87%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%AA-%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C مزیجانی؛عارفیان، «بررسی قصاص زن و مرد از دیدگاه فقهی و مجازات قانون اساسی»، 1396ش، ص۱۴۴] </ref>
+در فقه، دیه زن به دو صورت مورد بررسی و فتوا قرار گرفته است. دیه نفس (بدن انسان) که مقدار دیه کامل زن و مرد است  و دیه عضو (عضوی از بدن انسان). <ref> [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1206267/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%82%D8%B5%D8%A7%D8%B5-%D8%B2%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%B1%D8%AF-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%81%D9%82%D9%87%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%AA-%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C مزیجانی؛ عارفیان، «بررسی قصاص زن و مرد از دیدگاه فقهی و مجازات قانون اساسی»، 1396ش، ص۱۴۴] </ref>
 ===دیه نفس===
-فقهای شیعه، دیه جنایت بر زن مسلمان را نصف دیه مرد دانسته‌اند. <ref>شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۰ق، ص۷۶۳؛ شیخ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج ۷، ص ۱۴۸</ref> به گفته شیخ مفید، اگر زنی به دست مردی کشته شود، در صورتی که موجب دیه بشود، قاتل باید نیمی از دیه را بپردازد. <ref>شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۰ق، ص ۷۳۹</ref> همچنین فقیهان معاصر <ref>مزیجانی و عارفیان، بررسی قصاص زن و مرد از دیدگاه فقهی و مجازات قانون اساسی، ص۱۲۶؛ شیرازی، الفقه کتاب الدیات، ص ۴۵؛ جوادی آملی، زن در آیینه جلال و جمال، ص۱۵۰</ref> نظیر امام خمینی <ref>امام خمینی، تحریر الوسیله، ۱۴۳۴ ق، ج ۲، ص ۵۹۷</ref> و آیت‌الله خویی، <ref>خویی، مبانی تکمله المنهاج، ۱۴۲۸ ق، ج ۲، ص۲۵۴</ref> نیز همین نظر را دارند. فقیهان دیگر مذاهب اسلامی در نصف بودن دیه زن مانند فقیهان شیعه فتوا داده‌اند. <ref>سرخسی، المبسوط، ۱۴۰۶ ق، ج ۲۶، ص ۷۹</ref>  و به گفته شیخ طوسی همه فقها به غیر از ابن علیه و اصم بر این رأی اتفاق‌نظر دارند. <ref>شیخ طوسی، المبسوط فی فقه الإمامیة، ۱۳۸۷ ق، ج ۷، ص ۱۴۸</ref>همچنین گفته شده که پیش از اسلام نیز در میان قبایل عرب دیه زن نیمی از دیه مرد بوده است. <ref>جواد، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، ۱۹۷۶م، ج۵، ص۵۹۳</ref>
+فقهای شیعه، دیه جنایت بر زن مسلمان را نصف دیه مرد دانسته‌اند. <ref>شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۰ق، ص۷۶۳؛ شیخ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج ۷، ص ۱۴۸</ref> به گفته شیخ مفید، اگر زنی به دست مردی کشته شود، در صورتی که موجب دیه بشود، قاتل باید نیمی از دیه را بپردازد. <ref>شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۰ق، ص ۷۳۹</ref> همچنین فقیهان معاصر <ref>مزیجانی؛ عارفیان، «بررسی قصاص زن و مرد از دیدگاه فقهی و مجازات قانون اساسی»، 1396ش، ص۱۲۶؛ مدنی کاشانی، کتاب الدیات، 1408ق، ص ۴۵؛ جوادی آملی، زن در آیینه جلال و جمال، 1400ش، ص۱۵۰</ref> نظیر امام خمینی <ref>امام خمینی، تحریر الوسیله، ۱۴۳۴ق، ج۲، ص ۵۹۷</ref> و آیت‌الله خویی، <ref>خویی، مبانی تکمله المنهاج، ۱۴۲۸ق، ج۲، ص۲۵۴</ref> نیز همین نظر را دارند. فقیهان دیگر مذاهب اسلامی در نصف بودن دیه زن مانند فقیهان شیعه فتوا داده‌اند. <ref>سرخسی، المبسوط، ۱۴۰۶ق، ج۲۶، ص ۷۹</ref>  و به گفته شیخ طوسی همه فقها به غیر از ابن علیه و اصم بر این رأی اتفاق‌نظر دارند. <ref>شیخ طوسی، المبسوط فی فقه الإمامیة، ۱۳۸۷ق، ج۷، ص ۱۴۸</ref>همچنین گفته شده که پیش از اسلام نیز در میان قبایل عرب دیه زن نیمی از دیه مرد بوده است. <ref>جواد، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، ۱۹۷۶م- 1391ق، ج۵، ص۵۹۳</ref>
-البته تعداد اندکی از فقهای شیعه و سنی دیه‌ی زن و مرد را برابر دانسته‌اند.<ref> ویکی شیعه، دیه زن</ref>
+البته تعداد اندکی از فقهای شیعه و سنی دیه‌ی زن و مرد را برابر دانسته‌اند.<ref>[https://fa.wikishia.net/view/%D8%AF%DB%8C%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86 «دیه انسان»، ویکی شیعه]</ref>
 ===دیه اعضا===
 اعضايى كه در بدن انسان يگانه‏‎‎‎‎‎‎‎اند، مانند زبان ديه كامل دارند، و اعضايى كه جفت‏‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎اند، مانند چشم، هر دو با هم يك ديه كامل و هركدام به تنهايى نصف ديه دارند، مگر لب پايين و بيضه سمت چپ كه برخى، ديه هريك از آن دو را دو سوم ديه كامل دانسته‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎اند.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم السلام، 1426ق، ج‏۳، ص ۶۷۵</ref>
@@ خط ۲۴: / خط ۲۵: @@
 {{پانویس}}
 ==منابع==
-* دهخدا و دیگران، لغتنامه، ذیل واژه دیه، ج ۸، ص ۱۱۴۵۴، تاریخ بازدید ۸ دی ۱۴۰۱
-* مزیجانی، بررسی قصاص زن و مرد از دیدگاه فقهی و مجازات قانون اساسی، ص۱۴۴
+* جواد، علی، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، بیروت- لبنان، دارالعلم للملایین، ۱۹۷۶ م- 1391ق.
-* شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۰ ق، ص ۷۶۳
+* جوادی آملی، عبدالله، زن در آیینه جلال و جمال، قم، اسراء، 1400ش.
-* شیخ طوسی، المبسوط، ج ۷، ۱۳۸۷ ق،
+* خویی، سید ابوالقاسم، مبانی تکمله المنهاج، تهران، خرسندی، چاپ پنجم، ۱۴۲۸ ق.
-* شیرازی، الفقه کتاب الدیات،
-* امام خمینی، تحریر الوسیله، ج ۲، ۱۴۳۴ ق،
+* «دیه انسان»، ویکی شیعه، تاریخ بازدید: 15 بهمن 1401ش.
-* سرخسی، المبسوط، ج ۲۶، ۱۴۰۶ ق،
+*«دیه (حقوق جزاء)»، ویکی فقه، تاریخ بازدید: 15 بهمن، 1401ش.
-* جوادی آملی، زن در آیینه جلال و جمال،
+*سجادى، جعفر، فرهنگ معارف اسلامى، تهران،‏ كومش، 1373ش‏‏.
-* خویی، مبانی تکمله المنهاج، ج ۲، ۱۴۲۸ ق
+*شمس الأئمه سرخسی، محمد بن احمد، المبسوط، بیروت- لبنان، دار المعرفة، ۱۴۰۶ ق.
-* جواد، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، ج ۵، ۱۹۷۶ م،
+*شهید ثانی، زین الدین بن علی، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، بیروت، دارالعالم اسلامی، بی‌تا.
-*سجادى، جعفر، فرهنگ معارف اسلامى، تهران،‏ كومش، 1373ش‏‏.
+*طوسی، محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الإمامیه، تهران، مکتبة المرتضویة، ۱۳۸۷ ق.
-*شهید ثانی، شرح لمعه، دارالعلم، ج ۲
+*«لغت‌نامه دهخدا»، سایت واژه یاب،  تاریخ بازدید: 15 بهمن 1401ش.
+*مدنی کاشانی، رضا، کتاب الدیات، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1408ق.
+*مزیجانی، حسین؛ عارفیان، غلامرضا، «بررسی قصاص زن و مرد از دیدگاه فقهی و مجازات قانون اساسی» مطالعات علوم سیاسی، حقوق وفقه، دورۀ سوم، شماره 1، بهار 1396ش.
+*مفید، محمد بن محمد، المقنعه، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۰ ق.
+*موسوی خمینی، روح الله، تحریر الوسیله، بی‌جا، بی‌نا، ۱۴۳۴ ق،
 *هاشمى شاهرودى، محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم السلام‏، موسسه دائرة المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بيت عليهم‌السلام، مركز پژوهشهاى فارسى الغدير قم‏، ج۳، 1426ق.
-*[https://fa.wikishia.net/view/%D8%AF%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86 ویکی شیعه]
-* [https://fa.wikifeqh.ir/%D8%AF%DB%8C%D9%87_(%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%AC%D8%B2%D8%A7) ویکی فقه]
 [[رده:ویکی‌جنسیت]]
-[[رده:مفاهیم و اصطلاحات]]
-[[رده: اصطلاحات فقهی]]