Razarei59 (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
Mjamshidi (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:
یهودیان بر این باورند که هدایت انسان از سوی خداوند از طریق فرامینی صورت می‌پذیرد که در اصطلاح یهود «میتصووت»<ref>Mitzvoth</ref> یا شریعت نام دارد.   
یهودیان بر این باورند که هدایت انسان از سوی خداوند از طریق فرامینی صورت می‌پذیرد که در اصطلاح یهود «میتصووت»<ref>Mitzvoth</ref> یا شریعت نام دارد.   


علی‌رغم اشتراک [[زن]] و [[مرد]] در اصل انجام شرایع یهودی (میتصووت)، در پاره‌ای موارد با یکدیگر متفاوت‌اند؛ از جمله در دستورهای مربوط به ختنه، [[قاعدگی]] و سایر مناسکی که با تفاوت‌های جسمانی [[زن]] و [[مرد]] و [[جنسیت]] [[زنان]] به طور مستقیم مرتبط است، این تفاوت‌ها به چشم می‌خورد؛ همچنین در احکامی که دارای علل خاصی است و به طور غیرمستقیم با [[جنسیت]] [[زنان]] ارتباط دارد، تمایزاتی وجود دارد؛ مانند تفاوت در زیارت و [[ارث]].<ref>نتصر،پژوهش‌نامه یهود ایران (پادیاوند)، ص324-325</ref>از سوی دیگر در هلاخا، برخی احکام اختصاصی نیز برای [[زنان]] وجود دارد: 1.مراسم غسل و طهارت مربوط به [[عادت ماهانه]](نیدا) 2.روشن کردن شمع در روز شنبه و اعیاد 3.پختن نان حلا که در روز شنبه خورده می‌شود. این فرامین اختصاصی [[زنان]]، در حقیقت نمادی از نقش سنتی [[زنان]] و اختیارات او در خانه و [[خانواده]] محسوب می‌شود. عالمان یهودی به منظور نشان دادن نقش مهم [[زنان]] در شریعت یهودی به این نکته اشاره می‌کنند که در سه آیین مهم یهودی (برپایی احکام شنبه، رعایت قوانین حلال و حرام در خوراکی‌ها (کشروت) و طهارت [[زناشویی]]) که جنبه نمادین برای این دین دارند و یهودیت با آنها شناخته می‌شود، [[زنان]] دارای نقشی ویژه‌اند.
علی‌رغم اشتراک [[زن]] و [[مرد]] در اصل انجام شرایع یهودی (میتصووت)، در پاره‌ای موارد با یکدیگر متفاوت‌اند؛ از جمله در دستورهای مربوط به ختنه، [[قاعدگی]] و سایر مناسکی که با تفاوت‌های جسمانی [[زن]] و [[مرد]] و [[جنسیت]] [[زنان]] به طور مستقیم مرتبط است، این تفاوت‌ها به چشم می‌خورد؛ همچنین در احکامی که دارای علل خاصی است و به طور غیرمستقیم با [[جنسیت]] [[زنان]] ارتباط دارد، تمایزاتی وجود دارد؛ مانند تفاوت در زیارت و [[ارث]].<ref>نتصر،پژوهش‌نامه یهود ایران (پادیاوند)، ص324-325</ref>از سوی دیگر در هلاخا، برخی احکام اختصاصی نیز برای [[زنان]] وجود دارد: 1.مراسم غسل و طهارت مربوط به [[عادت ماهانه]](نیدا) 2.روشن کردن شمع در روز شنبه و اعیاد 3.پختن نان حلا که در روز شنبه خورده می‌شود. این فرامین اختصاصی [[زنان]]، در حقیقت نمادی از نقش سنتی [[زنان]] و اختیارات او در خانه و [[خانواده]] محسوب می‌شود. عالمان یهودی به منظور نشان دادن نقش مهم [[زنان]] در شریعت یهودی به این نکته اشاره می‌کنند که در سه آیین مهم یهودی (برپایی احکام شنبه، رعایت قوانین حلال و حرام در خوراکی‌ها (کشروت) و طهارت [[زناشویی]]) که جنبه نمادین برای این دین دارند و یهودیت با آن‌ها شناخته می‌شود، [[زنان]] دارای نقشی ویژه‌اند.


قاعده مهم هلاخایی این است که در همه «نهی‌های دینی» (احکام سلبی) [[زن]] و [[مرد]] یهودی یکسان‌اند؛ ولی در «اوامر» حکم ایجابی، مواردی که محدود به مناسبت‌های خاص مذهبی است، بر [[زنان]] واجب نیست؛ به عبارت دیگر، [[زن]] یهودی تمام نواهی دینی را باید رعایت کند، ولی در اوامر، دارای معافیت‌ها و تخفیفاتی است. دیوید بی یوسف ابودرحام <ref>David ben Abudarham</ref>-مفسر قرون وسطایی، دلیل واجب نبودن میتصووت‌های مثبتی را که مربوط به زمان خاصی است، وجود نوعی تعارض بین فرامین الهی و خواسته‌ها و نیازهای [[شوهر]] می‌داند.<ref>هولم و بوکر، [[زن]] در ادیان بزرگ جهان، ترجمه علی غفاری،ص93</ref>
قاعده مهم هلاخایی این است که در همه «نهی‌های دینی» (احکام سلبی) [[زن]] و [[مرد]] یهودی یکسان‌اند؛ ولی در «اوامر» حکم ایجابی، مواردی که محدود به مناسبت‌های خاص مذهبی است، بر [[زنان]] واجب نیست؛ به عبارت دیگر، [[زن]] یهودی تمام نواهی دینی را باید رعایت کند، ولی در اوامر، دارای معافیت‌ها و تخفیفاتی است. دیوید بی یوسف ابودرحام <ref>David ben Abudarham</ref>-مفسر قرون وسطایی، دلیل واجب نبودن میتصووت‌های مثبتی را که مربوط به زمان خاصی است، وجود نوعی تعارض بین فرامین الهی و خواسته‌ها و نیازهای [[شوهر]] می‌داند.<ref>هولم و بوکر، [[زن]] در ادیان بزرگ جهان، ترجمه علی غفاری،ص93</ref>
خط ۱۷: خط ۱۷:
در زمره احکام مهم و پردامنه یهودیت، قوانین مربوط به خوراکی‌ها و نیز بحث طهارت و نجاست است. در بحث قوانین خوراکی‌ها، نقش [[زنان]] به جز در ذبح که عملی [[مردانه]] است، در رعایت سایر قوانین مرتبط با خوردنی‌ها، بسیار پررنگ است. در قوانین مربوط به حلیت و حرمت در خوراکی‌ها، در نوع حیوانی که ذبح می‌گردد، شیوه ذبح آنها و نیز برای فرد ذبح‌کننده، شرایط و قواعدی تعیین شده است. نکته حائز اهمیت از منظر [[جنسیت]]ی این است که [[زنان]] در گذشته نمی‌توانستند به ذبح حیوان اقدام کنند؛ در زمره تحولات دوران مدرن، اجازه انجام ذبح به برخی [[زنان]] از سوی برخی گرایش‌های یهود است.
در زمره احکام مهم و پردامنه یهودیت، قوانین مربوط به خوراکی‌ها و نیز بحث طهارت و نجاست است. در بحث قوانین خوراکی‌ها، نقش [[زنان]] به جز در ذبح که عملی [[مردانه]] است، در رعایت سایر قوانین مرتبط با خوردنی‌ها، بسیار پررنگ است. در قوانین مربوط به حلیت و حرمت در خوراکی‌ها، در نوع حیوانی که ذبح می‌گردد، شیوه ذبح آنها و نیز برای فرد ذبح‌کننده، شرایط و قواعدی تعیین شده است. نکته حائز اهمیت از منظر [[جنسیت]]ی این است که [[زنان]] در گذشته نمی‌توانستند به ذبح حیوان اقدام کنند؛ در زمره تحولات دوران مدرن، اجازه انجام ذبح به برخی [[زنان]] از سوی برخی گرایش‌های یهود است.


در قوانین طهارت و نجاست، در برخی برهه‌ها [[زنان]]، طاهر یا ناپاک (نجس) تلقی می‌شوند و قوانین سخت‌گیرانه‌ای در خصوص این دوران در یهودیت وضع شده است.<ref>برخی از محققان بیان کرده‌اند که دوران‌های پیشین یهودیت، [[زنان]] در زمان وقوع [[حیض]]، از دیگران جدا، و در مکان‌های خاصی محصور می‌شدند(Encyclopedia Judaica.p.163)</ref> ایام [[قاعدگی]] را در یهودیت، «نیدا» یا ایام ناپاکی می‌نامند. <ref>حجم قابل اعتنایی از احکام شرعی یهودبه این موضوع می‌پردازد؛ به طوری که رساله‌ای کامل در تلمود و هفده باب از کتاب شولحان عاروخ به این مسئله اختصاص دارد(شختر و دیگران، واژه‌های فرهنگ یهود، ترجمه منشه امیر و دیگران، ص240) </ref>براساس  قوانین نیدا، [[زن]] در ایام [[حیض]] ([[قاعدگی]]) و یک روز قبل از آن-در صورتی که [[قاعدگی]] منظم دارد، برای [[شوهر]]ش ناپاک است. این ناپاکی و احکام مربوط به آن، تا هفت روز پس از پاکی ادامه دارد. حاخام‌ها به [[زنان]]ی که در اواخر دوره [[عادت ماهانه]] خود قرار داشتند، توصیه می‌کردند بیشتر احتیاط کنند و از غسل در حمام آیینی (غسل گاه میقوه)<ref> میقوه، حمامی خاص است که در یهودیت برای غسل کردن استفاده می‌شود. با توجه به ویژگی‌های خاص این حوضچه و ابعاد ویژه آن، در کنیسه مکان خاصی برای این غسل در نظر گرفته شده است.</ref> و [[روابط جنسی]] با [[شوهران]]شان تا هفت روز بعد از پاکی خودداری ورزند تا کاملا مطمئن شوند که ناپاکی شان پایان یافته است.<ref>Encyclopedia Judaica.p.163</ref>[[زن]] پس از تطهیر خود در حمام مخصوص آیینی که باید با حضور [[زن]]ی جهت نظارت بر صحت انجام آن صورت پذیرد و نیز دادن کفاره به عبادتگاه، <ref>لاویان 15: 19-33</ref> می‌تواند با [[همسر]] خود [[ارتباط جنسی]] برقرار کند؛ در تنخ تصریح شده:
در قوانین طهارت و نجاست، در برخی برهه‌ها [[زنان]]، طاهر یا ناپاک (نجس) تلقی می‌شوند و قوانین سخت‌گیرانه‌ای در خصوص این دوران در یهودیت وضع شده است.<ref>برخی از محققان بیان کرده‌اند که دوران‌های پیشین یهودیت، [[زنان]] در زمان وقوع [[حیض]]، از دیگران جدا، و در مکان‌های خاصی محصور می‌شدند(Encyclopedia Judaica.p.163)</ref> ایام [[قاعدگی]] را در یهودیت، «نیدا» یا ایام ناپاکی می‌نامند. <ref>حجم قابل اعتنایی از احکام شرعی یهودبه این موضوع می‌پردازد؛ به طوری که رساله‌ای کامل در تلمود و هفده باب از کتاب شولحان عاروخ به این مسئله اختصاص دارد(شختر و دیگران، واژه‌های فرهنگ یهود، ترجمه منشه امیر و دیگران، ص240) </ref>براساس  قوانین نیدا، [[زن]] در ایام [[حیض]] ([[قاعدگی]]) و یک روز قبل از آن-در صورتی که [[قاعدگی]] منظم دارد، برای [[شوهر]]ش ناپاک است. این ناپاکی و احکام مربوط به آن، تا هفت روز پس از پاکی ادامه دارد. حاخام‌ها به [[زنان]]ی که در اواخر دوره [[عادت ماهانه]] خود قرار داشتند، توصیه می‌کردند بیشتر احتیاط کنند و از غسل در حمام آیینی (غسل گاه میقوه)<ref> میقوه، حمامی خاص است که در یهودیت برای غسل‌کردن استفاده می‌شود. با توجه به ویژگی‌های خاص این حوضچه و ابعاد ویژه آن، در کنیسه مکان خاصی برای این غسل در نظر گرفته شده است.</ref> و [[روابط جنسی]] با [[شوهران]]شان تا هفت روز بعد از پاکی خودداری ورزند تا کاملاً مطمئن شوند که ناپاکی‌شان پایان یافته است.<ref>Encyclopedia Judaica.p.163</ref>[[زن]] پس از تطهیر خود در حمام مخصوص آیینی که باید با حضور [[زن]]ی جهت نظارت بر صحت انجام آن صورت پذیرد و نیز دادن کفاره به عبادتگاه، <ref>لاویان 15: 19-33</ref> می‌تواند با [[همسر]] خود [[ارتباط جنسی]] برقرار کند؛ در تنخ تصریح شده:
زنی که [[عادت ماهانه]] داشته باشد، به مدت هفت روز ناپاک خواهد بود. آن [[زن]] در دوران [[عادت ماهانه]] خود، به هرچه دست زند و بر هر چیزی که بخوابد یا بنشیند، آن چیز ناپاک می‌شود. هر کسی که به بستر آن [[زن]] و یا چیزی که آن [[زن]] روی آن نشسته باشد، دست بزند، تا غروب نجس خواهد بود و باید لباس خود را بشوید و غسل کند. <ref>لاویان 15: 19-33</ref>چنان چه [[زن]]، انجام این غسل را به تأخیر بیندازد، ناپاکی او و احکام آن همچنان ادامه می‌یابد.  
[[زن]]ی که [[عادت ماهانه]] داشته باشد، به مدت هفت روز ناپاک خواهد بود. آن [[زن]] در دوران [[عادت ماهانه]] خود، به هرچه دست زند و بر هر چیزی که بخوابد یا بنشیند، آن چیز ناپاک می‌شود. هر کسی که به بستر آن [[زن]] و یا چیزی که آن [[زن]] روی آن نشسته باشد، دست بزند، تا غروب نجس خواهد بود و باید لباس خود را بشوید و غسل کند. <ref>لاویان 15: 19-33</ref>چنان چه [[زن]]، انجام این غسل را به تأخیر بیندازد، ناپاکی او و احکام آن همچنان ادامه می‌یابد.  


در این ایام، هرگونه [[تماس جنسی]] و تحریک‌آمیز با [[زن]] و برقراری [[رابطه جنسی]] ممنوع است <ref>لاویان 18:19</ref> و گناه بزرگی در حد [[زنا]] شمرده شده است. همچنین [[مرد]] حق نزدیک شدن به [[زن]] و تماس با اشیایی را که وی با آنها در ارتباط است، ندارد؛ [[شوهر]] نمی‌تواند به هیچ وجه [[زن]] را لمس کند و حتی دست دادن با او و گرفتن انگشتان دست وی ممنوع شمرده می‌شود. [[مرد]] صرفاً مجاز به نگاه کردن به اعضایی است که معمولا پوشیده نیستند. [[زن]] و [[شوهر]] در دوران [[قاعدگی]] نمی‌توانند در یک تختخواب یا دو تختخواب به هم چسبیده بخوابند؛ مگر آنکه فاصله زیادی بین آنها باشد.
در این ایام، هرگونه [[تماس جنسی]] و تحریک‌آمیز با [[زن]] و برقراری [[رابطه جنسی]] ممنوع است <ref>لاویان 18:19</ref> و گناه بزرگی در حد [[زنا]] شمرده شده است. همچنین [[مرد]] حق نزدیک شدن به [[زن]] و تماس با اشیایی را که وی با آن‌ها در ارتباط است، ندارد؛ [[شوهر]] نمی‌تواند به هیچ وجه [[زن]] را لمس کند و حتی دست دادن با او و گرفتن انگشتان دست وی ممنوع شمرده می‌شود. [[مرد]] صرفاً مجاز به نگاه کردن به اعضایی است که معمولاً پوشیده نیستند. [[زن]] و [[شوهر]] در دوران [[قاعدگی]] نمی‌توانند در یک تختخواب یا دو تختخواب به هم چسبیده بخوابند؛ مگر آنکه فاصله زیادی بین آنها باشد.


[[مرد]] نمی‌تواند حتی با وساطت اشیایی دیگر، چیزی از [[زن]] بگیرد. [[مرد]] نمی‌تواند با [[زن]] بر سر یک میز، غذا بخورد؛ مگر اینکه چیزی که غالباً روی میز غذا استفاده نمی‌شود، بین ظرف‌های آنها فاصله بیندازد. [[مرد]] نباید باقی مانده نوشیدنی [[زن]] که در لیوان مانده و ته مانده غذای او را بخورد.
[[مرد]] نمی‌تواند حتی با وساطت اشیایی دیگر، چیزی از [[زن]] بگیرد. [[مرد]] نمی‌تواند با [[زن]] بر سر یک میز، غذا بخورد؛ مگر اینکه چیزی که غالباً روی میز غذا استفاده نمی‌شود، بین ظرف‌های آنها فاصله بیندازد. [[مرد]] نباید باقی مانده نوشیدنی [[زن]] که در لیوان مانده و ته‌مانده غذای او را بخورد.


استشمام بوی عطر از [[زن حائض]]، سفر تفریحی با او با یک وسیله نقلیه، و شنیدن صدای خواندن وی نیز حرام است.<ref>هلاخا توصیه می‌کند [[زن]] در این ایام لباس‌های مخصوصی بپوشد تا ناپاکی او یادآوری شود.</ref> آرایش کردن [[زن حائض]]، پس از نقض و ابرام‌های فراوان، به این دلیل که [[زن]] برای [[مرد]] در این دوران مشمئز کننده نباشد، مجاز دانسته شد. در قرون وسطی، قوانین مربوط به [[عادت ماهانه]] [[زنان]] سخت گیرانه‌تر شد و [[زن]] «نیدا» حق ورود به کنیسه را نداشت. همچنین تماس با کتاب‌های مقدس، نماز یا قرائت نام خدا برای او ممنوع بود. در گزارش‌های تاریخی مربوط به اواخر قرن پانزدهم آمده است که [[زنان حائض]] چنان چه به کنیسه‌ها وارد می‌شدند، «مراقب بودند که به صفحه تورات نگاه نکنند».<ref>Encyclopedia Judaica.p.164</ref>
استشمام بوی عطر از [[زن حائض]]، سفر تفریحی با او با یک وسیله نقلیه، و شنیدن صدای خواندن وی نیز حرام است.<ref>هلاخا توصیه می‌کند [[زن]] در این ایام لباس‌های مخصوصی بپوشد تا ناپاکی او یادآوری شود.</ref> آرایش کردن [[زن حائض]]، پس از نقض و ابرام‌های فراوان، به این دلیل که [[زن]] برای [[مرد]] در این دوران مشمئز کننده نباشد، مجاز دانسته شد. در قرون وسطی، قوانین مربوط به [[عادت ماهانه]] [[زنان]] سخت گیرانه‌تر شد و [[زن]] «نیدا» حق ورود به کنیسه را نداشت. همچنین تماس با کتاب‌های مقدس، نماز یا قرائت نام خدا برای او ممنوع بود. در گزارش‌های تاریخی مربوط به اواخر قرن پانزدهم آمده است که [[زنان حائض]] چنان چه به کنیسه‌ها وارد می‌شدند، «مراقب بودند که به صفحه تورات نگاه نکنند».<ref>Encyclopedia Judaica.p.164</ref>
خط ۲۹: خط ۲۹:


===احکام روز شنبه ===
===احکام روز شنبه ===
شنبه بسیار مقدس شمرده می‌شود. و جنبه نمادین برای هویت یهودی یافته است.<ref>خروج15:31 و 17</ref> یهودیان باید در این روز، از تمام کارهای ممنوع شده و این روز را تعطیل، و مجموعه قوانین را رعایت کنند؛ به عنوان مثال، در شنبه نمی‌توان عقد کرد و نمی‌توان [[طلاق]] داد و [[زن]] نیز نمی‌تواند موهای سر خود را ببافد و موهای سرش را شانه بزند. با استناد به سفر خروج 3:35، یهودیان از روشن‌کردن آتش در این روز و انجام کارها و نیز فعالیت اقتصادی خودداری می‌کنند؛ حتی در میان برخی گرایش‌ها، در روز شنبه، از روشن کردن لامپ، استارت زدن به ماشین، روشن کردن شعله گاز برای پخت و پز و یا برافروختن شعله بخاری اجتناب می‌کنند. این دسته از یهودیان، از روز قبل چراغ و شعله‌های آتش را روشن می‌سازند.
شنبه بسیار مقدس شمرده می‌شود. و جنبه نمادین برای هویت یهودی یافته است.<ref>خروج15:31 و 17</ref> یهودیان باید در این روز، از تمام کارهای ممنوع شده و این روز را تعطیل، و مجموعه قوانین را رعایت کنند؛ به عنوان مثال، در شنبه نمی‌توان عقد کرد و نمی‌توان [[طلاق]] داد و [[زن]] نیز نمی‌تواند موهای سر خود را ببافد و موهای سرش را شانه بزند. با استناد به سفر خروج 3:35، یهودیان از روشن‌کردن آتش در این روز و انجام کارها و نیز فعالیت اقتصادی خودداری می‌کنند؛ حتی در میان برخی گرایش‌ها، در روز شنبه، از روشن کردن لامپ، استارت‌زدن به ماشین، روشن کردن شعله گاز برای پخت و پز و یا برافروختن شعله بخاری اجتناب می‌کنند. این دسته از یهودیان، از روز قبل چراغ و شعله‌های آتش را روشن می‌سازند.


از احکام مهم روز شنبه، روشن‌کردن شمع‌های شبات است<ref>شمع در یهودیت همانند بسیاری از ادیان دیگر دارای جایگاه و کارکرد آیینی است. این اهمیت در یهودیت تا بدان حد است که از لحاظ نمادین، شمعدان (منورا)، نماد آیینی یهودیت شناخته می‌شود. یهودیان از جمعه شب این شمع‌ها را روشن می‌کنند.</ref> که معمولا [[زن‌]]ها این کار را می‌کنند. [[زنان]] در این روز دعایی نیز زمزمه می‌کنند و [[مردان]] هم بر ظرف شراب، دعایی خوانده، در آن می‌دمند و شراب داخل آن را که با اذکاری تقدیس شده، می‌نوشند و به دیگر اعضای [[خانواده]] نیز می‌دهند. به دلیل ممنوعیت برافروختن آتش در روز شنبه، [[زنان یهودی]] از صبح جمعه برای درست کردن غذای شب و نهار فردا نیز غذای آیینی این روز(شولنت) دست به کار می‌شوند.<ref>فرازهایی از کتاب مقدس؛ عیسای ناصر، ج6: [[زنان در کتاب مقدس]]، ترجمه‌ای ازLe Dossiers de la Bible،ص17</ref>
از احکام مهم روز شنبه، روشن‌کردن شمع‌های شبات است<ref>شمع در یهودیت همانند بسیاری از ادیان دیگر دارای جایگاه و کارکرد آیینی است. این اهمیت در یهودیت تا بدان حد است که از لحاظ نمادین، شمعدان (منورا)، نماد آیینی یهودیت شناخته می‌شود. یهودیان از جمعه شب این شمع‌ها را روشن می‌کنند.</ref> که معمولا [[زن‌]]ها این کار را می‌کنند. [[زنان]] در این روز دعایی نیز زمزمه می‌کنند و [[مردان]] هم بر ظرف شراب، دعایی خوانده، در آن می‌دمند و شراب داخل آن را که با اذکاری تقدیس شده، می‌نوشند و به دیگر اعضای [[خانواده]] نیز می‌دهند. به دلیل ممنوعیت برافروختن آتش در روز شنبه، [[زنان یهودی]] از صبح جمعه برای درست کردن غذای شب و نهار فردا نیز غذای آیینی این روز(شولنت) دست به کار می‌شوند.<ref>فرازهایی از کتاب مقدس؛ عیسای ناصر، ج6: [[زنان در کتاب مقدس]]، ترجمه‌ای ازLe Dossiers de la Bible،ص17</ref>
خط ۴۱: خط ۴۱:
در خصوص رابطه [[زن]] و [[شوهر]]، در تنخ از واژه «بعل» برای [[مرد]] به معنای صاحب و مالک استفاده شده است که مؤیدی بر نظام طولی [[خانواده]] ([[شوهر]] در رأس و [[همسر]] و فرزندان تحت مدیریت او) در این بخش از کتاب مقدس است. آیات متعددی، [[مردان]] را در موقعیت ریاست بر [[زنان]] و صاحب اختیاری آنها قرار می‌دهند و اطاعت [[زن]] از [[مرد]] را لازم می‌شمرند. البته باید توجه داشت که گرچه [[مرد]] با [[ازدواج]] و ادای کلمات مقدس و میشنایی، صاحب اختیار [[زنش]] می‌شود، این به معنای مالک شدن [[شوهر]] بر [[زنش]] نیست؛ یعنی [[شوهر]] این اختیار را ندارد  که [[همسر]]ش را بفروشد و با او به مثابه شیئی مورد تملک رفتار کند.
در خصوص رابطه [[زن]] و [[شوهر]]، در تنخ از واژه «بعل» برای [[مرد]] به معنای صاحب و مالک استفاده شده است که مؤیدی بر نظام طولی [[خانواده]] ([[شوهر]] در رأس و [[همسر]] و فرزندان تحت مدیریت او) در این بخش از کتاب مقدس است. آیات متعددی، [[مردان]] را در موقعیت ریاست بر [[زنان]] و صاحب اختیاری آنها قرار می‌دهند و اطاعت [[زن]] از [[مرد]] را لازم می‌شمرند. البته باید توجه داشت که گرچه [[مرد]] با [[ازدواج]] و ادای کلمات مقدس و میشنایی، صاحب اختیار [[زنش]] می‌شود، این به معنای مالک شدن [[شوهر]] بر [[زنش]] نیست؛ یعنی [[شوهر]] این اختیار را ندارد  که [[همسر]]ش را بفروشد و با او به مثابه شیئی مورد تملک رفتار کند.


در نقطه مقابل، برتری [[زن]] بر [[مرد]]و حاکمیت او بر [[شوهر]] و [[خانواده]]، منفی تلقی شده و [[مردان]] یهودی از چنین مناسباتی با [[زنان]] خویش نهی شده‌اند، به عنوان مثال در تلمود آمده است: «جزء افرادی که فریاد می‌زنند، اما کسی به داد آنها نمی‌رسد، [[شوهر]]ی است که [[همسر]]ش بر او حکومت می‌کند».<ref>باوامصیعا 75 ب.</ref>
در نقطه مقابل، برتری [[زن]] بر [[مرد]]و حاکمیت او بر [[شوهر]] و [[خانواده]]، منفی تلقی شده و [[مردان]] یهودی از چنین مناسباتی با [[زنان]] خویش نهی شده‌اند، به عنوان مثال در تلمود آمده است: «جزء افرادی که فریاد می‌زنند، اما کسی به داد آن‌ها نمی‌رسد، [[شوهر]]ی است که [[همسر]]ش بر او حکومت می‌کند».<ref>باوامصیعا 75 ب.</ref>


===آداب ولادت فرزند===
===آداب ولادت فرزند===
خط ۵۱: خط ۵۱:
در این دین، برای [[سقط جنین]] غرامت وضع شده.<ref>خروج21: 22-23.</ref> در [[زنای محصنه]]، به قتل [[زانی]] و [[زانیه]] حکم گردیده<ref>لاویان20: 10 و تثنیه 22: 22.</ref> و برای [[زنای با محارم]]، مجازات‌های مختلف تعیین شده است. برای [[زنا]] با [[دختر باکره]]، [[ازدواج]] با او و یا پرداخت [[مهرالمثل]] [[دوشیزگان]] تعیین شده است.<ref>خروج22: 16-17</ref> همچنین [[تجاوز]] به [[زن]] برده، [[زنا]] به عنف محسوب شده و [[نزدیکی]] با [[زن]] [[حائض]] و [[مساحقه]] نیز دارای مجازات‌های خاصی است.
در این دین، برای [[سقط جنین]] غرامت وضع شده.<ref>خروج21: 22-23.</ref> در [[زنای محصنه]]، به قتل [[زانی]] و [[زانیه]] حکم گردیده<ref>لاویان20: 10 و تثنیه 22: 22.</ref> و برای [[زنای با محارم]]، مجازات‌های مختلف تعیین شده است. برای [[زنا]] با [[دختر باکره]]، [[ازدواج]] با او و یا پرداخت [[مهرالمثل]] [[دوشیزگان]] تعیین شده است.<ref>خروج22: 16-17</ref> همچنین [[تجاوز]] به [[زن]] برده، [[زنا]] به عنف محسوب شده و [[نزدیکی]] با [[زن]] [[حائض]] و [[مساحقه]] نیز دارای مجازات‌های خاصی است.


در همین راستا، [[ازدواج]] اجباری در پی [[تجاوز]] به [[دختر]] و پرداخت غرامت به [[پدر]] آن [[دختر]]، از احکام مصرح در کتاب مقدس یهودی است: اگر [[مرد]]ی به [[دختر باکره‌]]ای [[تجاوز]] کند و در حین عمل غافل‌گیر شود (روابط پنهانی او آشکار شود)، باید به [[پدر]] [[دختر]] پنجاه شقل نقره بپردازد و با آن [[دختر]] [[ازدواج]] کند و هرگز نمی‌تواند او را [[طلاق]] دهد.<ref>تثنیه22: 28-29.</ref> همچنین وی باید تاوان درد و رنج، خجلت‌زدگی و لکه دار کردن [[دختر]] را نیز بدهد.<ref>سلیمانی، «مجازات‌ها در حقوق کیفری یهود»، هفت آسمان، ش16، ص158.</ref>
در همین راستا، [[ازدواج]] اجباری در پی [[تجاوز]] به [[دختر]] و پرداخت غرامت به [[پدر]] آن [[دختر]]، از احکام مصرح در کتاب مقدس یهودی است: اگر [[مرد]]ی به [[دختر باکره‌]]ای [[تجاوز]] کند و در حین عمل غافل‌گیر شود (روابط پنهانی او آشکار شود)، باید به [[پدر]] [[دختر]] پنجاه شقل نقره بپردازد و با آن [[دختر]] [[ازدواج]] کند و هرگز نمی‌تواند او را [[طلاق]] دهد.<ref>تثنیه22: 28-29.</ref> همچنین وی باید تاوان درد و رنج، خجلت‌زدگی و لکه‌دار کردن [[دختر]] را نیز بدهد.<ref>سلیمانی، «مجازات‌ها در حقوق کیفری یهود»، هفت آسمان، ش16، ص158.</ref>
در قوانین شریعت یهود آمده: «اگر فردی شایعه‌ای را پیرامون [[زنای محصنه]] [[همسر]]ش شنید، اگرچه درباره صحت آن اطمینان ندارد، باید با یک مرجع حاخامی مشورت کند که آیا با وی زندگی کند یا نه».<ref>مقیسه، پایان‌نامه ارشد، ترجمه هشتاد صفحه از بخش چهارم کتاب Code of Jewish Law، ص15.</ref> همچنین در تورات آمده اگر کسی به [[همسر]]ش اتهام ناروای بی‌عفتی در دوران پیش از [[ازدواج]] بزند و نتواند ثابت کند، «آن گاه رهبران شهر باید [[مرد]] را بگیرند و تازیانه بزنند و معادل یک صد تکه نقره جریمه‌اش کنند و این جریمه باید به [[پدر]] [[دختر]] پرداخت شود؛ زیرا او به یک [[دختر باکره]] اسرائیلی تهمت زده است».<ref>تثنیه22: 19.</ref> گرچه به [[زن]] تهمت زده شود غرامت آن به [[پدر]]ش پرداخت می‌شود و [[دختر]] در این غرامت سهمی ندارد.
در قوانین شریعت یهود آمده: «اگر فردی شایعه‌ای را پیرامون [[زنای محصنه]] [[همسر]]ش شنید، اگرچه درباره صحت آن اطمینان ندارد، باید با یک مرجع حاخامی مشورت کند که آیا با وی زندگی کند یا نه».<ref>مقیسه، پایان‌نامه ارشد، ترجمه هشتاد صفحه از بخش چهارم کتاب Code of Jewish Law، ص15.</ref> همچنین در تورات آمده اگر کسی به [[همسر]]ش اتهام ناروای بی‌عفتی در دوران پیش از [[ازدواج]] بزند و نتواند ثابت کند، «آن گاه رهبران شهر باید [[مرد]] را بگیرند و تازیانه بزنند و معادل یک صد تکه نقره جریمه‌اش کنند و این جریمه باید به [[پدر]] [[دختر]] پرداخت شود؛ زیرا او به یک [[دختر باکره]] اسرائیلی تهمت زده است».<ref>تثنیه22: 19.</ref> گرچه به [[زن]] تهمت زده شود غرامت آن به [[پدر]]ش پرداخت می‌شود و [[دختر]] در این غرامت سهمی ندارد.


خط ۵۸: خط ۵۸:
در کتاب تورات، [[مرد]]ی که احتمال دهد [[همسر]]ش مرتکب خیانت [[جنسی]] شده است، باید به کاهن هدیه‌ای بدهد و کاهن با تشریفات خاصی، آب لعنت تلخ را به [[زن]] بنوشاند تا اگر مرتکب گناهی شده که کسی شاهد آن نبوده است، آب لعنت وارد احشای او شده، ران او ساقط و شکمش منتفخ گردد و آن [[زن]] در میان قوم خود مورد لعنت خواهد بود.<ref>اعداد5: 11-28</ref>
در کتاب تورات، [[مرد]]ی که احتمال دهد [[همسر]]ش مرتکب خیانت [[جنسی]] شده است، باید به کاهن هدیه‌ای بدهد و کاهن با تشریفات خاصی، آب لعنت تلخ را به [[زن]] بنوشاند تا اگر مرتکب گناهی شده که کسی شاهد آن نبوده است، آب لعنت وارد احشای او شده، ران او ساقط و شکمش منتفخ گردد و آن [[زن]] در میان قوم خود مورد لعنت خواهد بود.<ref>اعداد5: 11-28</ref>


بر اساس حکم تورات، اگر [[مردی]] با [[زن]]ی [[ازدواج]] کرده، ولی پس از مدتی از او سیر شده، به او تهمت زند که تو پیش از [[زناشویی]] و در خانه [[پدر]]ت با [[مرد]] دیگری [[هم‌خواب]]ه شده‌ای، [[پدر]] [[زن]] موظف است جامه خونین شب [[زفاف]] را که بیانگر باکره بودن [[دختر]] بوده است، به دادگاه بنمایاند، و گرنه [[زن]]، محکوم به [[سنگسار]] می‌شود.<ref>تثنیه22: 13-21</ref>
بر اساس حکم تورات، اگر [[مردی]] با [[زن]]ی [[ازدواج]] کرده، ولی پس از مدتی از او سیر شده، به او تهمت زند که تو پیش از [[زناشویی]] و در خانه [[پدر]]ت با [[مرد]] دیگری [[هم‌خواب]]ه شده‌ای، [[پدر]] [[زن]] موظف است جامه خونین شب [[زفاف]] را که بیانگر [[باکره]] بودن [[دختر]] بوده است، به دادگاه بنمایاند، و گرنه [[زن]]، محکوم به [[سنگسار]] می‌شود.<ref>تثنیه22: 13-21</ref>


===[[ارث]] [[زن]]===
===[[ارث]] [[زن]]===
خط ۶۴: خط ۶۴:


در یهودیت، [[زن]]، تنها در صورتی که اولاد نداشته باشد، از [[همسر]]ش [[ارث]] می‌برد. در صورت فوت فرزند، [[پدر]] به تنهایی از او [[ارث]] می‌برد و [[مادر]] از ارث فرزندش محروم است.<ref>دیلمی،«مطالعه تطبیقی [[ارث]] [[زن]] »، نامه مفید، ش29، 1381، ص100.، مقررات اصلاحی ارث کلیمیان جهان، بند 1، ماده 7.</ref> [[مادر]] در هیچ طبقه‌ای از [[ارث]] قرار ندارد. به عبارت دیگر، [[مادر]] شخص میت و همچنین [[برادران]] [[مادر]] او، با این توجیه که رابطه [[خانوادگی]]، بر اساس ارتباط- با [[پدر]] برقرار می‌شود، نه [[مادر]]-از سلسله [[ارث]] حذف شده‌اند.<ref>Jacobs,J,& Greenstone, J.(n.d.).INHERITANCE-JewishEncylopedia.com. Retrieved from http://www.jewishencylopedia.com/articales/8114-inheritance.[Accessed 28 Jan 2018].</ref>
در یهودیت، [[زن]]، تنها در صورتی که اولاد نداشته باشد، از [[همسر]]ش [[ارث]] می‌برد. در صورت فوت فرزند، [[پدر]] به تنهایی از او [[ارث]] می‌برد و [[مادر]] از ارث فرزندش محروم است.<ref>دیلمی،«مطالعه تطبیقی [[ارث]] [[زن]] »، نامه مفید، ش29، 1381، ص100.، مقررات اصلاحی ارث کلیمیان جهان، بند 1، ماده 7.</ref> [[مادر]] در هیچ طبقه‌ای از [[ارث]] قرار ندارد. به عبارت دیگر، [[مادر]] شخص میت و همچنین [[برادران]] [[مادر]] او، با این توجیه که رابطه [[خانوادگی]]، بر اساس ارتباط- با [[پدر]] برقرار می‌شود، نه [[مادر]]-از سلسله [[ارث]] حذف شده‌اند.<ref>Jacobs,J,& Greenstone, J.(n.d.).INHERITANCE-JewishEncylopedia.com. Retrieved from http://www.jewishencylopedia.com/articales/8114-inheritance.[Accessed 28 Jan 2018].</ref>
تلمود در بحث مسائل مالی، حکم را تغییرپذیر دانسته است و از همین رو، در بحث [[ارث]]، اصلاحاتی در قرون بعدی صورت گرفت. در دوران معاصر و با تحولاتی که رخ داده، در برخی جوامع بر اساس قوانین جدید شرعی، [[دختران]] [[نصف پسران]] [[ارث]] می‌برند <ref>از سال 1355 [[دختران]] در ایران نصف پسران ارث می‌برند.</ref> و در برخی دیگر (مانند یهودیان رفورمیست آمریکایی)، ربی‌های یهودی به ارث برابر [[زنان]] و [[مردان]] حکم کرده اند.
تلمود در بحث مسائل مالی، حکم را تغییرپذیر دانسته است و از همین رو، در بحث [[ارث]]، اصلاحاتی در قرون بعدی صورت گرفت. در دوران معاصر و با تحولاتی که رخ داده، در برخی جوامع بر اساس قوانین جدید شرعی، [[دختران]] [[نصف پسران]] [[ارث]] می‌برند <ref>از سال 1355 [[دختران]] در ایران نصف پسران [[ارث]] می‌برند.</ref> و در برخی دیگر (مانند یهودیان رفورمیست آمریکایی)، ربی‌های یهودی به ارث برابر [[زنان]] و [[مردان]] حکم کرده‌اند.


===شهادت [[زن]]===
===شهادت [[زن]]===
در متن تنخ، بیان صریحی درباره تفاوت [[زن]] و [[مرد]] در شهادت وجود ندارد؛ اما مفسرین و تاریخ‌دانان از وجود برخی محدودیت‌ها در شهادت [[زنان]] سخن می‌گویند که از مفاد فرازهای کتاب مقدس یهودی برداشت کرده‌اند.<ref>به عنوان نمونه یوسف فلاوی ( Flavius Josephus ) - تاریخ‌نگار یهودی - بیان می‌دارد که در جامعه یهودی نخستین، [[زنان]] و بردگان اجازه شهادت دادن نداشته اندEncyclopedia Judaica : Witness . [ online ] Available at Jewish Virtual Library( . ( 2008 ) . http://www.jewishvirtuallibrary.org/witness [ Accessed I Feb. 2018 ] ) .</ref> از این رو بیان داشته‌اند که در یهودیت نخستین، شهادت [[زن]] در دادگاه پذیرفته نمی‌شد.<ref>فرازهایی از کتاب مقدس؛ عیسای ناصری ، ج ۶ : [[زنان]] در کتاب مقدس، ترجمه‌ای از Le Dossiers de la Bible، ص ۲۰</ref>
در متن تنخ، بیان صریحی درباره تفاوت [[زن]] و [[مرد]] در شهادت وجود ندارد؛ اما مفسرین و تاریخ‌دانان از وجود برخی محدودیت‌ها در شهادت [[زنان]] سخن می‌گویند که از مفاد فرازهای کتاب مقدس یهودی برداشت کرده‌اند.<ref>به عنوان نمونه یوسف فلاوی ( Flavius Josephus ) - تاریخ‌نگار یهودی - بیان می‌دارد که در جامعه یهودی نخستین، [[زنان]] و بردگان اجازه شهادت دادن نداشته اندEncyclopedia Judaica : Witness . [ online ] Available at Jewish Virtual Library( . ( 2008 ) . http://www.jewishvirtuallibrary.org/witness [ Accessed I Feb. 2018 ] ) .</ref> از این رو بیان داشته‌اند که در یهودیت نخستین، شهادت [[زن]] در دادگاه پذیرفته نمی‌شد.<ref>فرازهایی از کتاب مقدس؛ عیسای ناصری ، ج ۶ : [[زنان]] در کتاب مقدس، ترجمه‌ای از Le Dossiers de la Bible، ص ۲۰</ref>
موسی ابن میمون<ref>Moses Maimonides</ref>-از مهم‌ترین عالمان یهودی- از ده دسته نام می‌برد که شهادت آنها قبول نیست:[[زنان]]، بردگان، خردسالان، مجانین، ناشنوایان، نابینایان، بدکاران، انسان‌های پست، اقوام و نزدیکان و گروه‌های هوادار. وی در توضیح اینکه چرا [[زنان]] نمی‌توانند شهادت دهند، می‌نویسد:
موسی ابن میمون<ref>Moses Maimonides</ref>-از مهم‌ترین عالمان یهودی- از ده دسته نام می‌برد که شهادت آن‌ها قبول نیست: [[زنان]]، بردگان، خردسالان، مجانین، ناشنوایان، نابینایان، بدکاران، انسان‌های پست، اقوام و نزدیکان و گروه‌های هوادار. وی در توضیح اینکه چرا [[زنان]] نمی‌توانند شهادت دهند، می‌نویسد:
با استفاده از قاعده قیاس<ref>gezerah shavah</ref> در مطالعه کتاب مقدس، این حکم از تنخ برداشت می‌شود که تنها مردان می‌توانند شاهدانی مورد قبول باشند؛ زیرا وقتی کتاب مقدس یهودی در مورد شاهدان سخن می‌گوید، از ضمیر و شکل مذکر الفاظ استفاده نموده است.<ref> Jewish Virtual Library . ( 2008 ) . Encyclopedia Judaica : Witness . [ online ] Available at : http://www.jewishvirtuallibrary.org/witness [ Accessed 1 Feb. 2018 ] . </ref>
با استفاده از قاعده قیاس<ref>gezerah shavah</ref> در مطالعه کتاب مقدس، این حکم از تنخ برداشت می‌شود که تنها مردان می‌توانند شاهدانی مورد قبول باشند؛ زیرا وقتی کتاب مقدس یهودی در مورد شاهدان سخن می‌گوید، از ضمیر و شکل مذکر الفاظ استفاده نموده است.<ref> Jewish Virtual Library . ( 2008 ) . Encyclopedia Judaica : Witness . [ online ] Available at : http://www.jewishvirtuallibrary.org/witness [ Accessed 1 Feb. 2018 ] . </ref>


===خرید و فروش [[دختران]]===
===خرید و فروش [[دختران]]===
در کتاب مقدس یهودی، خرید و فروش [[دختران]] و قرار گرفتن آنان به منزله موضوع هدیه و معامله، و مالکیت [[پدر]] بر [[دختر]] و به کنیزی فروختن او را شاهد هستیم و برای نحوه انجام آن، احکامی به صراحت آمده است.<ref>لاویان ۱۹ : ۲۹؛ خروج ۲۱ : ۷ - ۱۲؛ نحمیا ۵ : ۲ – ۵؛ داوران ۱ : ۱۲؛ یوشع ۱۵ : ۱۶– ۱۹.</ref> در تنخ، پدر اجازه دارد دختر خود را در هنگامه فقر و تنگ‌دستی بر اساس قوانینی که سفر خروج تبیین کرده، به کنیزی بفروشد: «اگر شخصی [[دختر]] خود را به کنیزی بفروشد، مثل غلامان بیرون نرود...» و فقط باید از فروش او به بیگانگان اجتناب کند.<ref>خروج ۲۱ : ۰۷</ref> حق [[پدر]] در فروختن [[دختران]] با محدودیت‌هایی در زمینه فروختن آنان به عنوان برده و یا [[روسپی]] همراه بود.<ref>همان ۲۱ : ۷ - ۱۱ و ۲۲ : ۱۵ - ۱۶؛ نحمیا ۵ : ۵ و لاویان ۱۹ : ۲۹.</ref>
در کتاب مقدس یهودی، خرید و فروش [[دختران]] و قرارگرفتن آنان به منزله موضوع هدیه و معامله، و مالکیت [[پدر]] بر [[دختر]] و به کنیزی فروختن او را شاهد هستیم و برای نحوه انجام آن، احکامی به صراحت آمده است.<ref>لاویان ۱۹ : ۲۹؛ خروج ۲۱ : ۷ - ۱۲؛ نحمیا ۵ : ۲ – ۵؛ داوران ۱ : ۱۲؛ یوشع ۱۵ : ۱۶– ۱۹.</ref> در تنخ، پدر اجازه دارد دختر خود را در هنگامه فقر و تنگ‌دستی براساس قوانینی که سفر خروج تبیین کرده، به کنیزی بفروشد: «اگر شخصی [[دختر]] خود را به کنیزی بفروشد، مثل غلامان بیرون نرود...» و فقط باید از فروش او به بیگانگان اجتناب کند.<ref>خروج ۲۱ : ۰۷</ref> حق [[پدر]] در فروختن [[دختران]] با محدودیت‌هایی در زمینه فروختن آنان به عنوان برده و یا [[روسپی]] همراه بود.<ref>همان ۲۱ : ۷ - ۱۱ و ۲۲ : ۱۵ - ۱۶؛ نحمیا ۵ : ۵ و لاویان ۱۹ : ۲۹.</ref>