بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
==مشارکت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی زن در یهودیت== | ==مشارکت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی زن در یهودیت== | ||
===آموزه های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی یهودیت=== | ===آموزه های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی یهودیت=== | ||
در تحلیل دیدگاه یهودیت درباره مشارکت اجتماعی، فرهنگی و سیاسی زن، می توان گفت در آموزه های این دین و در همه برهه های تاریخ یهودیت، زن به عنوان رکن خانواده و کم نقش در مسئولیت های اجتماعی شناخته می شود.<ref>البته این به معنای نفی مشارکت اجتماعی زنان نیست.در تاریخ یهودیت، برخی زنان دارای مقام نبوت و داوری بوده و نقش های مهم اجتماعی را عهده دار شده اند و گاه در جایگاه حاکمان سیاسی قرار گرفته اند.</ref> به همین دلیل در خصوص مشارکت اجتماعی زنان محدودیت هایی به چشم می خورد؛ مثلا براساس سنت یهودی، زنان نمی بایست در حضور مردان سخن می گفتند یا آواز میخواندند؛ از سوی دیگر، گواهی دادن زنان در دادگاه و قضاوت آنها ممنوع بود؛ رهبری و مقام های مذهبی نیز مختص مردان بود. برخی قوم نگاران تصریح کرده اند که جامعه یهودی، جامعه ای پدرسالار و سلسله مراتبی بوده است که در آن، مردان بر زنان تفوق داشته اند. در برخی سرزمین ها و برهه های تاریخی، حضور مردان یهودی در سفرهای تجاری سبب می شد در نبود آنان، زنان اداره خانواده را در دست گیرند و متعاقب آن، حضور گسترده تری در اجتماع داشته باشند.<ref>قبل از قرن دوازده ، اکثر مردان یهودی تاجر بودند و بسیار مسافرت می کردند. زنان یهودی نیز همانند زنان مسیحی در غیاب شوهرانشان، خانه را اداره می کردند و همانند آنان از آزادی عمل بیشتری نسبت به گذشته برخوردار شده بودند | در تحلیل دیدگاه یهودیت درباره مشارکت اجتماعی، فرهنگی و سیاسی زن، می توان گفت در آموزه های این دین و در همه برهه های تاریخ یهودیت، زن به عنوان رکن خانواده و کم نقش در مسئولیت های اجتماعی شناخته می شود.<ref group="پانویس">البته این به معنای نفی مشارکت اجتماعی زنان نیست.در تاریخ یهودیت، برخی زنان دارای مقام نبوت و داوری بوده و نقش های مهم اجتماعی را عهده دار شده اند و گاه در جایگاه حاکمان سیاسی قرار گرفته اند.</ref> به همین دلیل در خصوص مشارکت اجتماعی زنان محدودیت هایی به چشم می خورد؛ مثلا براساس سنت یهودی، زنان نمی بایست در حضور مردان سخن می گفتند یا آواز میخواندند؛ از سوی دیگر، گواهی دادن زنان در دادگاه و قضاوت آنها ممنوع بود؛ رهبری و مقام های مذهبی نیز مختص مردان بود. برخی قوم نگاران تصریح کرده اند که جامعه یهودی، جامعه ای پدرسالار و سلسله مراتبی بوده است که در آن، مردان بر زنان تفوق داشته اند. در برخی سرزمین ها و برهه های تاریخی، حضور مردان یهودی در سفرهای تجاری سبب می شد در نبود آنان، زنان اداره خانواده را در دست گیرند و متعاقب آن، حضور گسترده تری در اجتماع داشته باشند.<ref group="پانویس">قبل از قرن دوازده ، اکثر مردان یهودی تاجر بودند و بسیار مسافرت می کردند. زنان یهودی نیز همانند زنان مسیحی در غیاب شوهرانشان، خانه را اداره می کردند و همانند آنان از آزادی عمل بیشتری نسبت به گذشته برخوردار شده بودند</ref> <ref>Encyclopedia Judaica, p.167.</ref>در این دین، با حاکمیت زنان مواجهه مثبتی صورت نگرفته است و حکمرانی زنان ملکه مجاز شمرده نشده است.<ref group="پانویس">مفسرین یهودی از کلمات و عبارات کتاب مقدس مانند:«شما باید پادشاهی را از میان خود منصوب کنید»(سفر تثنیه، باب 17، آیه 14) استفاده کرده اند که حکمرانی ملکه ها غیر قانونی است.</ref> در متن مقدس تصریح شده:« حاکمان زن، شما را به گمراهی و نابودی می کشند».<ref>اشعیا12:3</ref> | ||
از منظر اقتصادی، زنان یهودی در قرون نخستین می توانستند صاحب اموال شوند و دارای استقلال اقتصادی و مالکیت بر دارایی های خود بوده اند؛ اما مانند زنان یونانی و مصری، اجازه انجام معاملات تجاری را نداشتند و این حق در انحصار شوهران بود.<ref>فرازهایی از کتاب مقدس؛ عیسای ناصری، ج6: زنان در کتاب مقدس، ترجمه ای ازLe Dossiers de la Bible، ص 10-11</ref> در برهه های بعدی تاریخ یهودی، زنان از برخی آزادی های عمل برخوردار شدند و نقش های اقتصادی جدی تر را بر عهده گرفتند و به مشاغل متنوعی مبادرت کردند. | از منظر اقتصادی، زنان یهودی در قرون نخستین می توانستند صاحب اموال شوند و دارای استقلال اقتصادی و مالکیت بر دارایی های خود بوده اند؛ اما مانند زنان یونانی و مصری، اجازه انجام معاملات تجاری را نداشتند و این حق در انحصار شوهران بود.<ref>فرازهایی از کتاب مقدس؛ عیسای ناصری، ج6: زنان در کتاب مقدس، ترجمه ای ازLe Dossiers de la Bible، ص 10-11</ref> در برهه های بعدی تاریخ یهودی، زنان از برخی آزادی های عمل برخوردار شدند و نقش های اقتصادی جدی تر را بر عهده گرفتند و به مشاغل متنوعی مبادرت کردند. | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
===ایام و آیین سوگواری=== | ===ایام و آیین سوگواری=== | ||
برخی ممنوعیت ها که زنان یهودی در هنگام سوگواری باید رعایت کنند، از این قرار است: استفاده از کرم<ref>برای علاج بلا مانع است</ref>، پوشیدن سندل از جنس پوست<ref>اگر سوگوار می خواهد از خانه خارج شود، پوشیدن سندل به شرط ریختن مقداری خاک روی آن، اشکال ندارد.</ref>، آرایش کردن، ازدواج کردن تا نود روز پس از مرگ برای زنی که شوهرش فوت کرده، نزدیکی کردن با همسر تا هفت روز پس از سوگواری، در آغوش کشیدن و بوسیدن، استحمام حتی با آب سرد جز برای زن زائو و شست و شو با آب گرم تا سی روز برای زن و مرد. | برخی ممنوعیت ها که زنان یهودی در هنگام سوگواری باید رعایت کنند، از این قرار است: استفاده از کرم<ref>برای علاج بلا مانع است</ref>، پوشیدن سندل از جنس پوست <ref group="پانویس">اگر سوگوار می خواهد از خانه خارج شود، پوشیدن سندل به شرط ریختن مقداری خاک روی آن، اشکال ندارد.</ref>، آرایش کردن، ازدواج کردن تا نود روز پس از مرگ برای زنی که شوهرش فوت کرده، نزدیکی کردن با همسر تا هفت روز پس از سوگواری، در آغوش کشیدن و بوسیدن، استحمام حتی با آب سرد جز برای زن زائو و شست و شو با آب گرم تا سی روز برای زن و مرد. | ||
===پوشش زن در اجتماع=== | ===پوشش زن در اجتماع=== | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
در تلمود، پرداخت مهریه زن در هنگام طلاق از وظایف تخطی ناپذیر مرد دانسته شده است و صرفا در چند مورد استثنایی، مرد می تواند بدون پرداخت مهریه، زن را طلاق دهد؛ یکی از این موارد، حضور زن متأهل بدون حجاب در ملأعام است. در تلمود فلسطینی ذکر شده است که در مکتب شمای<ref>School of Shammai</ref> که فقط زنای زن را مستوجب طلاق دادن او می داند، اگر زنی در ملأعام بدون پوشش سر ظاهر شود، شوهرش می تواند دادخواست طلاق بدهد. به عبارت دیگر، این عمل زن معادل خیانت او به شوهرش تلقی می شود.<ref>ر.ک: سوطا16 ب؛ کهن، گنجینه ای از تلمود، ترجمه امیر فریدون گرگانی، ص186؛ هولم و بوکر، زن در ادیان بزرگ جهان، ترجمه علی غفاری،ص88</ref> | در تلمود، پرداخت مهریه زن در هنگام طلاق از وظایف تخطی ناپذیر مرد دانسته شده است و صرفا در چند مورد استثنایی، مرد می تواند بدون پرداخت مهریه، زن را طلاق دهد؛ یکی از این موارد، حضور زن متأهل بدون حجاب در ملأعام است. در تلمود فلسطینی ذکر شده است که در مکتب شمای<ref>School of Shammai</ref> که فقط زنای زن را مستوجب طلاق دادن او می داند، اگر زنی در ملأعام بدون پوشش سر ظاهر شود، شوهرش می تواند دادخواست طلاق بدهد. به عبارت دیگر، این عمل زن معادل خیانت او به شوهرش تلقی می شود.<ref>ر.ک: سوطا16 ب؛ کهن، گنجینه ای از تلمود، ترجمه امیر فریدون گرگانی، ص186؛ هولم و بوکر، زن در ادیان بزرگ جهان، ترجمه علی غفاری،ص88</ref> | ||
پراکندگی یهود در سرزمین های مختلف و تأثیر پذیری از فرهنگ های جوامع، موجب شده قواعد واحد و ثابتی بر حجاب و پوشش یهودیان حاکم نباشد، ولی به هر روی قواعدی وجود دارد؛ از جمله: وجوب پوشاندن موی سر برای زن متأهل<ref>دختران تا زمانی که مراسم عروسی شان برگزار شود، لازم نیست موی خود را بپوشانند( کتوبوت1:1). البته در صدر یهودیت و حتی در بین فرقه های ارتدوکس، دختران بعد از بلوغ، موی سر خود را می پوشانند.</ref> برداشتن حجاب در هنگام مجازات زن برای تحقیر او<ref>اعداد5: 16-22؛ اشعیا 47: 1-3 . مفسرین در خصوص این فرازها گفته اند چون زن در معرض اتهام گناه است، دیگر لیاقت حجاب را که نشانه نجابت و منزلت است، ندارد.</ref> ضرورت پوشش سر زن متأهل در کنیسه، پرهیز از پوشیدن لباس جنس مخالف، استفاده از روبند و پوشاندن سر در عروسی و استفاده از پوشش مشکی در عزاداری ها، لزوم پوشاندن تا آرنج و تا پایین زانوها برای دختران مجرد یهودی، و منع ارتباط فیزیکی دختر و پسر مجرد. در متون تلمودی و میدراشی، تأکید بر پوشش مو برای زن به اندازه ای است که گفته می شده زنان پارسا بر این امر مواظبت دارند که پوشش موی خود را حتی در خانه برندارند.<ref>پاکتچی، دایره المعارف بزرگ اسلامی( مدخل حجاب) | پراکندگی یهود در سرزمین های مختلف و تأثیر پذیری از فرهنگ های جوامع، موجب شده قواعد واحد و ثابتی بر حجاب و پوشش یهودیان حاکم نباشد، ولی به هر روی قواعدی وجود دارد؛ از جمله: وجوب پوشاندن موی سر برای زن متأهل <ref group="پانویس">دختران تا زمانی که مراسم عروسی شان برگزار شود، لازم نیست موی خود را بپوشانند<ref>( کتوبوت1:1)</ref>.البته در صدر یهودیت و حتی در بین فرقه های ارتدوکس، دختران بعد از بلوغ، موی سر خود را می پوشانند.</ref> برداشتن حجاب در هنگام مجازات زن برای تحقیر او<ref>اعداد5: 16-22؛ اشعیا 47: 1-3 . مفسرین در خصوص این فرازها گفته اند چون زن در معرض اتهام گناه است، دیگر لیاقت حجاب را که نشانه نجابت و منزلت است، ندارد.</ref> ضرورت پوشش سر زن متأهل در کنیسه، پرهیز از پوشیدن لباس جنس مخالف، استفاده از روبند و پوشاندن سر در عروسی و استفاده از پوشش مشکی در عزاداری ها، لزوم پوشاندن تا آرنج و تا پایین زانوها برای دختران مجرد یهودی، و منع ارتباط فیزیکی دختر و پسر مجرد. در متون تلمودی و میدراشی، تأکید بر پوشش مو برای زن به اندازه ای است که گفته می شده زنان پارسا بر این امر مواظبت دارند که پوشش موی خود را حتی در خانه برندارند.<ref>پاکتچی، دایره المعارف بزرگ اسلامی( مدخل حجاب)</ref> ج20.<ref group="پانویس"> امروزه نیز برخی زنان ارتدوکس یهودی حتی در هنگام شانه کردن، موهای خود را از روسری شانه می کنند؛ حتی در خواب و هنگام روابط زناشویی نیز موهای خود را پوشیده نگاه می دارند<ref>(ویقرا ربا10:11)</ref>.</ref> امروزه اغلب زنان یهودی صرفا در کنیسه و هنگام دعا در حضور خدا و دیگر مردان، موها و گردن خود را می پوشانند.<ref>برهنه بودن سرزن ، مانع انجام اعمال مذهبی در حضور اوست و بر اساس تلمود، خواندن هرنوع دعای رکت در حضور زن سربرهنه ( به جز دوشیزگان ) یا زنی که لباس نامناسب دارد ، ممنوع است ( براخوت a11)</ref> عالمان سفارادی(شرقی) معتقدند زنان یهودی می توانند از کلاه گیس استفاده کنند؛ اما عالمان اشکنازی(غربی) زنان را ملزم می کنند موهای خویش را با کلاه یا روسری بپوشانند. | ||
باید توجه داشت که در یهودیت، فلسفه عفاف و پوشش زن، با چگونگی خلقت او ارتباط یافته است. همچنین حجاب، علامت شرم زن از گناه نخستین، موجب کاستن از فریبندگی زنانه، نشانه ترس از خدا و علامت تعلق زن به مرد و مالکیت مرد بر زن است که پس از ازدواج رخ می دهد. | باید توجه داشت که در یهودیت، فلسفه عفاف و پوشش زن، با چگونگی خلقت او ارتباط یافته است. همچنین حجاب، علامت شرم زن از گناه نخستین، موجب کاستن از فریبندگی زنانه، نشانه ترس از خدا و علامت تعلق زن به مرد و مالکیت مرد بر زن است که پس از ازدواج رخ می دهد. | ||
==یادداشت== | |||
{{پانویس|۲|گروه=پانویس|اندازه=ریز}} | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
