بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''طواف نساء'''؛ یکی از اعمال واجب عمره مفرده و حج. | '''طواف نساء'''؛ یکی از اعمال واجب عمره مفرده و حج. | ||
در مسئله حج، یکی از فروعات فقه اسلامی که مورد اختلاف بین شیعه و اهل سنت است، موضوع طواف نساء می باشد. شیعه طواف نساء را در همه اقسام حج و عمره مفرده واجب می داند. طواف نساء جزء ارکان حج نیست یعنی اگر عمداً یا سهواً ترک شود مخلّ صحیح بون حج نیست؛ اما ذمه فرد به آن مشغول است و تا زمانی که آن عمل را به جا نیاورد ، اگر مرد باشد، زن بر او حلال نمی شود و با لعکس . | در مسئله حج، یکی از فروعات فقه اسلامی که مورد اختلاف بین شیعه و اهل سنت است، موضوع طواف نساء می باشد. شیعه طواف نساء را در همه اقسام حج و عمره مفرده واجب می داند. طواف نساء جزء ارکان حج نیست یعنی اگر عمداً یا سهواً ترک شود مخلّ صحیح بون حج نیست؛ اما ذمه فرد به آن مشغول است و تا زمانی که آن عمل را به جا نیاورد ، اگر [[مرد]] باشد، [[زن]] بر او حلال نمی شود و با لعکس . | ||
==مفهوم شناسی== | ==مفهوم شناسی== | ||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
مراد از وجوب طواف نساء بر نابالغ، ثبوت آن بر عهده او است؛ به گونهاى كه اگر آن را ترك كند، پس از [[بلوغ]]، [[زن]] يا [[مرد]] بر او حرام خواهد بود تا آنكه خود يا نايبش آن را به جا آورد. حاجى يا عمرهگزار كه با احرام، [[زن]] بر او حرام شده بود، با به جا آوردن طواف نساء [[زن]] بر او حلال مىشود.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهمالسلام، 1426ق، ج5، ص231</ref> | مراد از وجوب طواف نساء بر نابالغ، ثبوت آن بر عهده او است؛ به گونهاى كه اگر آن را ترك كند، پس از [[بلوغ]]، [[زن]] يا [[مرد]] بر او حرام خواهد بود تا آنكه خود يا نايبش آن را به جا آورد. حاجى يا عمرهگزار كه با احرام، [[زن]] بر او حرام شده بود، با به جا آوردن طواف نساء [[زن]] بر او حلال مىشود.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهمالسلام، 1426ق، ج5، ص231</ref> | ||
فتوای همه مراجع تقلید شیعه از جمله حضرت امام خمینی (ره) در این زمینه این است که چنان چه طواف نساء را فراموش کند یا به درستی انجام ندهد، اگر در بین راه یا بعد از بازگشت به وطن، به یادش بیاید، باید در صورت امکان برگردد و آنرا انجام دهد و اگر خودش تمکّن برای بازگشت ندارد، فرد دیگرى را نایب بگیرد که آن را برایش انجام دهد تا زن بر او حلال باشد.<ref>خمینی، توضیح المسائل، گردآورنده سید محمدحسین بنیهاشمی خمینی، 1424ق، ج 2، ص193</ref> | فتوای همه مراجع تقلید شیعه از جمله حضرت امام خمینی (ره) در این زمینه این است که چنان چه طواف نساء را فراموش کند یا به درستی انجام ندهد، اگر در بین راه یا بعد از بازگشت به وطن، به یادش بیاید، باید در صورت امکان برگردد و آنرا انجام دهد و اگر خودش تمکّن برای بازگشت ندارد، فرد دیگرى را نایب بگیرد که آن را برایش انجام دهد تا [[زن]] بر او حلال باشد.<ref>خمینی، توضیح المسائل، گردآورنده سید محمدحسین بنیهاشمی خمینی، 1424ق، ج 2، ص193</ref> | ||
طواف نساء از ارکان حج نمی باشد تا با عدم انجام آن تمام اعمال حج از بین برود، بلکه جزء واجبات غیر رکنی حج است که میتوان آن را بعد از اعمال حج، حتی با فاصله زمانی انجام داد و آن عمل را جبران نمود.<ref>موسوی شاهرودی، جامع الفتاوی (مناسک حج)، 1384ش، ص 212</ref> | طواف نساء از ارکان حج نمی باشد تا با عدم انجام آن تمام اعمال حج از بین برود، بلکه جزء واجبات غیر رکنی حج است که میتوان آن را بعد از اعمال حج، حتی با فاصله زمانی انجام داد و آن عمل را جبران نمود.<ref>موسوی شاهرودی، جامع الفتاوی (مناسک حج)، 1384ش، ص 212</ref> | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
==نظر شیعه== | ==نظر شیعه== | ||
تمام فقیهان شیعه بر مبنای روایات بسیاری از اهل بیت(ع)،<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۱۳، ص۲۹۸</ref> طواف نساء را بر محرم واجب میدانند. شیخ طوسی اضافه بر روایات، اجماع فقیهان شیعه و احتیاط را در این مسئله، سبب وجوب طواف نساء میداند؛ زیرا تمام مسلمانان معتقدند که بعد از احرام بستن، استمتاع از همسر بر آن ها حرام می گردد و این شک وجود دارد که بدون انجام طواف نساء این حرمت از فرد برداشته شود.<ref>طوسی، محمد بن حسن، کتاب الخلاف، به کوشش علی خراسانی، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۳۶۳</ref> | تمام فقیهان شیعه بر مبنای روایات بسیاری از اهل بیت(ع)،<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۱۳، ص۲۹۸</ref> طواف نساء را بر محرم واجب میدانند. شیخ طوسی اضافه بر روایات، اجماع فقیهان شیعه و احتیاط را در این مسئله، سبب وجوب طواف نساء میداند؛ زیرا تمام مسلمانان معتقدند که بعد از احرام بستن، استمتاع از [[همسر]] بر آن ها حرام می گردد و این شک وجود دارد که بدون انجام طواف نساء این حرمت از فرد برداشته شود.<ref>طوسی، محمد بن حسن، کتاب الخلاف، به کوشش علی خراسانی، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۳۶۳</ref> | ||
==نظر اهل سنت== | ==نظر اهل سنت== | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
طواف وداع که زمان برگشت از مکه به جا آورده می شود نزد شیعیان، مستحب می باشد. مذاهب فقهی حنفی و حنبلی از اهل سنت این طواف را بر خود واجب می دانند و مالکی آن را مستحب میداند. شافعی نیز در یکی از دو فتوای خود آن را بر حج گزاران واجب میداند.<ref>مغنیه، محمد جواد، الفقه علی المذاهب الخمسه، ۱۴۲۱ق، ص۲۳۰</ref> | طواف وداع که زمان برگشت از مکه به جا آورده می شود نزد شیعیان، مستحب می باشد. مذاهب فقهی حنفی و حنبلی از اهل سنت این طواف را بر خود واجب می دانند و مالکی آن را مستحب میداند. شافعی نیز در یکی از دو فتوای خود آن را بر حج گزاران واجب میداند.<ref>مغنیه، محمد جواد، الفقه علی المذاهب الخمسه، ۱۴۲۱ق، ص۲۳۰</ref> | ||
در بعضی روایات شیعه، این طواف وداع از اهل سنت بهمنزله طواف نساء بیان شده که بعد از آن، استمتاع از همسر نیز بر مُحرم حلال می گردد.<ref>طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الأحکام، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۲۵۳</ref> | در بعضی روایات شیعه، این طواف وداع از اهل سنت بهمنزله طواف نساء بیان شده که بعد از آن، استمتاع از [[همسر]] نیز بر مُحرم حلال می گردد.<ref>طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الأحکام، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۲۵۳</ref> | ||
==فلسفه طواف نساء== | ==فلسفه طواف نساء== | ||
در اعمال حج و عمره، یک فلسفه عام وجود دارد که در همه اعمال آن ها جاری است و یک فلسفه خاص وجود دارد که در یک عمل به خصوص مد نظر است. این فلسفه ها بدان خاطر است که در این تمرین الهی، انسان بیاموزد که می تواند به خاطر خدا از حلال بگذرد و به طریق اولی، حرام را نیز کنار بگذارد. | در اعمال حج و عمره، یک فلسفه عام وجود دارد که در همه اعمال آن ها جاری است و یک فلسفه خاص وجود دارد که در یک عمل به خصوص مد نظر است. این فلسفه ها بدان خاطر است که در این تمرین الهی، انسان بیاموزد که می تواند به خاطر خدا از حلال بگذرد و به طریق اولی، حرام را نیز کنار بگذارد. | ||
در طواف نساء، از یک جهت بهسبب نیرومندی غریز جنسی و لزوم رهایی انسان از این غریزه، و از جهت دیگر مهم بودن مسائل جنسی و نقش آن در حیات انسان، طوافی مستقلاً تشریع شده تا انسان با توجه به این فرمان الهی در یابد که رهاشدن از اسارت شهوت، توجه خاص و اعمال ویژه ای را طلب می کند و باید طواف دیگری انجام شود تا استمتاع جنسی بر فرد حلال شود. هم چنین انسان در میابد که خدا محوری اصلی است که حتی در برخورداری از نعمتهای دنیایی نیز باید مورد نظر قرارگیرد؛ یعنی بهره مندی از لذت های دنیایی هم باید صبغه الهی داشته باشد و صرفاً یک امری حیوانی تلقی نشود. ابتدا طواف بهگرد خانه خدا و سپس حلال شدن بهرهمندی از لذائذ جنسی. در این هنگان انسان متوجه می شود که در اسلام بهره مندی از تمتعات جنسی نیز ارزشمند تلقی می گردد و ثواب بسیاری بر آن مترتب میشود و به همین سبب است که در روایات آمده که با ریخته شدن یک قطره آب غسل حلال، خانهای در بهشت برای غسل کننده ساخته می گردد. | در طواف نساء، از یک جهت بهسبب نیرومندی غریز [[جنسی]] و لزوم رهایی انسان از این غریزه، و از جهت دیگر مهم بودن مسائل جنسی و نقش آن در حیات انسان، طوافی مستقلاً تشریع شده تا انسان با توجه به این فرمان الهی در یابد که رهاشدن از اسارت شهوت، توجه خاص و اعمال ویژه ای را طلب می کند و باید طواف دیگری انجام شود تا استمتاع جنسی بر فرد حلال شود. هم چنین انسان در میابد که خدا محوری اصلی است که حتی در برخورداری از نعمتهای دنیایی نیز باید مورد نظر قرارگیرد؛ یعنی بهره مندی از لذت های دنیایی هم باید صبغه الهی داشته باشد و صرفاً یک امری حیوانی تلقی نشود. ابتدا طواف بهگرد خانه خدا و سپس حلال شدن بهرهمندی از لذائذ جنسی. در این هنگان انسان متوجه می شود که در اسلام بهره مندی از تمتعات جنسی نیز ارزشمند تلقی می گردد و ثواب بسیاری بر آن مترتب میشود و به همین سبب است که در روایات آمده که با ریخته شدن یک قطره آب غسل حلال، خانهای در بهشت برای غسل کننده ساخته می گردد. | ||
<ref>[https://hawzah.net/fa/Question/View/10857 «فلسفه حج نساء»، پایگاه اطلاع رسانی حوزه، 30 آذر 1385ش]</ref> | <ref>[https://hawzah.net/fa/Question/View/10857 «فلسفه حج نساء»، پایگاه اطلاع رسانی حوزه، 30 آذر 1385ش]</ref> | ||
