زهرا زارعی (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
فمینیسم؛ اندیشه و نهضت مدافع حقوق برابر جنسیتی در مسائل سیاسی، اقتصادی، شخصی و اجتماعی | |||
{{جعبه اطلاعات مقالات | {{جعبه اطلاعات مقالات | ||
| خط ۲۲: | خط ۱۸: | ||
*نگاه کلیسا و دانشمندان مسیحی به [[زن]] با عنوان موجود درجه دوم و پست تر از [[مرد]] | *نگاه کلیسا و دانشمندان مسیحی به [[زن]] با عنوان موجود درجه دوم و پست تر از [[مرد]] | ||
*نداشتن حق [[ارث]] و مالکیت [[زنان]] در برخی جوامع؛ | *نداشتن حق [[ارث]] و مالکیت [[زنان]] در برخی جوامع؛ | ||
*خشونت [[مردان]] برضد [[زنان]] در خانه و جامعه با استفاده از امکاناتی که [[مردان]] داشتند؛ مثل زور، ثروت و موقعیت اجتماعی. | *خشونت [[مردان]] برضد [[زنان]] در خانه و جامعه با استفاده از امکاناتی که [[مردان]] داشتند؛ مثل زور، ثروت و موقعیت اجتماعی. | ||
*نقش سرمایه داران و بنگاههای اقتصادی در قرن 18 و 19 <ref>افشون و توفیقیان، فمینیسم در ترازوی نقد، 1388، ص 59</ref> | |||
*نقش سرمایه داران و بنگاههای اقتصادی در قرن 18 و 19 | == امواج فمینیسم== | ||
== | |||
الف) موج اول [[فمینیسم]]: | الف) موج اول [[فمینیسم]]: | ||
بیشترین خواسته های موج اول شامل باور داشتن پیشاهنگی اهمیت [[زنان]]، جنبش سیاسی گسترده، دستیابی [[زنان]] به کارآموزی، آموزش و کار، بهبود وضعیت متأهل در قوانین، حق برابر با [[مردان]] برای [[طلاق]] و متارکه قانونی، حق رأی برای [[زنان]] و مسایل ویژگی [[جنس و جنسیت|جنسی]] و... . می باشد. | بیشترین خواسته های موج اول شامل باور داشتن پیشاهنگی اهمیت [[زنان]]، جنبش سیاسی گسترده، دستیابی [[زنان]] به کارآموزی، آموزش و کار، بهبود وضعیت متأهل در قوانین، حق برابر با [[مردان]] برای [[طلاق]] و متارکه قانونی، حق رأی برای [[زنان]] و مسایل ویژگی [[جنس و جنسیت|جنسی]] و... . می باشد. <ref>افشون و توفیقیان، فمینیسم در ترازوی نقد، 1388، ص 60</ref> | ||
ب) موج دوم [[فمینیسم]]: | ب) موج دوم [[فمینیسم]]: | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۰: | ||
* کاهش [[ازدواج]] و زاد و ولد و افزایش آمار [[طلاق]] و تضعیف نظام [[خانواده]]؛ | * کاهش [[ازدواج]] و زاد و ولد و افزایش آمار [[طلاق]] و تضعیف نظام [[خانواده]]؛ | ||
* ایجاد مؤسسات فراوان فرهنگی و مطبوعاتی [[زنان]]؛ | * ایجاد مؤسسات فراوان فرهنگی و مطبوعاتی [[زنان]]؛ | ||
* به دست آوردن قدرتهایی در زمینه اقتصادی و سیاسی، | * به دست آوردن قدرتهایی در زمینه اقتصادی و سیاسی، <ref>افشون و توفیقیان، فمینیسم در ترازوی نقد، 1388، ص 61</ref> | ||
ج) موج سوم فمینیسم: | ج) موج سوم فمینیسم: | ||
از اوایل دهه نود، جهان غرب به نقشهای سنتی [[خانواده]]، رویکردی جدید داشته و از حرکتهای تند [[فمینیسم|فمینیستی]] موج دوم کاسته شد؛ زیرا نتیجه ناپسند زیاده روی در حرکتهای [[زن]] مدارانه، بیش از همه دامان [[زن]] را گرفت و خشونت روزافزون در [[خانواده]] و محیط کار و ناامنی [[جنس و جنسیت|جنسی]]، از این نتایج بود. | از اوایل دهه نود، جهان غرب به نقشهای سنتی [[خانواده]]، رویکردی جدید داشته و از حرکتهای تند [[فمینیسم|فمینیستی]] موج دوم کاسته شد؛ زیرا نتیجه ناپسند زیاده روی در حرکتهای [[زن]] مدارانه، بیش از همه دامان [[زن]] را گرفت و خشونت روزافزون در [[خانواده]] و محیط کار و ناامنی [[جنس و جنسیت|جنسی]]، از این نتایج بود. <ref>افشون و توفیقیان، فمینیسم در ترازوی نقد، 1388، ص 61</ref> | ||
==گرایشهای [[فمینیسم|فمینیستی]]== | ==گرایشهای [[فمینیسم|فمینیستی]]== | ||
# [[فمینیسم رادیکال|فمینیسم رادیکال:]] اینان بر این باورند که هیچ حوزه ای از جامعه, از تبیین [[مرد|مردانه]] بر کنار نیست، در نتیجه باید در هر جنبهای از زندگی [[زن]] که طبیعی تلقی میشود، تردید کرد و برای انجام کارها شیوه های جدیدی یافت. | # [[فمینیسم رادیکال|فمینیسم رادیکال:]] اینان بر این باورند که هیچ حوزه ای از جامعه, از تبیین [[مرد|مردانه]] بر کنار نیست، در نتیجه باید در هر جنبهای از زندگی [[زن]] که طبیعی تلقی میشود، تردید کرد و برای انجام کارها شیوه های جدیدی یافت. <ref>افشون و توفیقیان، فمینیسم در ترازوی نقد، 1388، ص 62</ref> | ||
# [[فمینیسم لیبرال]]: اینان نبودن فرصتهای برابر آموزشی در جامعه را دلیل ستم بر [[زنان]] میدانند و تلاش میکنند با انجام اصلاحاتی در این زمینه، بدون آنکه به بنیادهای اجتماعی و اساسی موجود در جامعه دست بزنند، موقعیت [[زنان]] را بهبود بخشند. | # [[فمینیسم لیبرال]]: اینان نبودن فرصتهای برابر آموزشی در جامعه را دلیل ستم بر [[زنان]] میدانند و تلاش میکنند با انجام اصلاحاتی در این زمینه، بدون آنکه به بنیادهای اجتماعی و اساسی موجود در جامعه دست بزنند، موقعیت [[زنان]] را بهبود بخشند. <ref>افشون و توفیقیان، فمینیسم در ترازوی نقد، 1388، ص 63</ref> | ||
# [[فمینیسم سوسیال]]: این جنبش متاثر از [[فمینیسم رادیکال]] است. این گرایش به بررسی ایرادها و اشکالهای رویکرد [[فمینیسم لیبرال|لیبرالی]] پرداخته و تلاش کرده از آنها دور بماند. در این دیدگاه، [[جنس]]، طبقه، نژاد، سن و ملیت، خود عوامل ستم بر [[زنان]] اند. [[فمینیسم سوسیال]]، [[مردسالاری]] را نظامی فراتاریخی میداند؛ به این معنا که [[مردان]] در طول تاریخ، بر [[زنان]] اعمال قدرت نموده اند و معتقد است که این نظام در جوامع سرمایهداری شکل خاصی می یابد. | # [[فمینیسم سوسیال]]: این جنبش متاثر از [[فمینیسم رادیکال]] است. این گرایش به بررسی ایرادها و اشکالهای رویکرد [[فمینیسم لیبرال|لیبرالی]] پرداخته و تلاش کرده از آنها دور بماند. در این دیدگاه، [[جنس]]، طبقه، نژاد، سن و ملیت، خود عوامل ستم بر [[زنان]] اند. [[فمینیسم سوسیال]]، [[مردسالاری]] را نظامی فراتاریخی میداند؛ به این معنا که [[مردان]] در طول تاریخ، بر [[زنان]] اعمال قدرت نموده اند و معتقد است که این نظام در جوامع سرمایهداری شکل خاصی می یابد. <ref>افشون و توفیقیان، فمینیسم در ترازوی نقد، 1388، ص 64</ref> | ||
# [[فمینیسم مارکسیستی]]: طرفداران آن، با تأکید بر [[مادرسالار]] بودن جوامع اولیه، معتقدند که پیدایش مالکیت خصوصی در جوامع، سبب در بند کشیدن [[زنان]] شده است و تا زمانی که نظام وجود دارد، این اسارت وجود خواهد داشت. | # [[فمینیسم مارکسیستی]]: طرفداران آن، با تأکید بر [[مادرسالار]] بودن جوامع اولیه، معتقدند که پیدایش مالکیت خصوصی در جوامع، سبب در بند کشیدن [[زنان]] شده است و تا زمانی که نظام وجود دارد، این اسارت وجود خواهد داشت. <ref>افشون و توفیقیان، فمینیسم در ترازوی نقد، 1388، ص 65</ref> | ||
# [[فمینیسم]] پست مدرن : واژه [[فمینیسم]] پست مدرن تداعی کننده مجموعهای از مفاهیم و طرز فکرها در مورد [[زنان]] و مسایل [[زنان|زنانه]] است که این مفاهیم، گاه متضاد و متعارض میباشند. این گرایش معتقد است روابطی که بر [[زنان]] تحمیل میشود و رفتارهایی که میان دختر و پسر تفاوت ایجاد میکند، موجب بردگی [[زن]] در تاریخ شده است؛ نه اموری مانند [[ازدواج]] و نقش [[مادر|مادری]]. | # [[فمینیسم]] پست مدرن : واژه [[فمینیسم]] پست مدرن تداعی کننده مجموعهای از مفاهیم و طرز فکرها در مورد [[زنان]] و مسایل [[زنان|زنانه]] است که این مفاهیم، گاه متضاد و متعارض میباشند. این گرایش معتقد است روابطی که بر [[زنان]] تحمیل میشود و رفتارهایی که میان دختر و پسر تفاوت ایجاد میکند، موجب بردگی [[زن]] در تاریخ شده است؛ نه اموری مانند [[ازدواج]] و نقش [[مادر|مادری]]. <ref>افشون و توفیقیان، فمینیسم در ترازوی نقد، 1388، ص 66</ref> | ||
# [[فمینیسم اسلامی]]: این گرایش، تفسیری [[زن]] مدارانه از اسلام است که نتیجه آمیختگی اندیشه اسلامی و [[فمینیسم|فمینیستی]] است . این گرایش در دو دهه اخیر در ایران و برخی از کشورهای اسلامی پدید آمده است. این گروه، [[مردسالاری]] را مشکل اصلی [[زنان]] در [[خانواده]]، اجتماع، اقتصاد و سیاست میدانند و احکام متفاوت دینی را در مورد [[زن]] و [[مرد]]، تبعیض آمیز و مخالف با حرمت و آزادی انسان،حقوق بشر و برابری [[زن]] و [[مرد]] میشمرند. محورهای اصلی این گرایش عبارتند از: | # [[فمینیسم اسلامی]]: این گرایش، تفسیری [[زن]] مدارانه از اسلام است که نتیجه آمیختگی اندیشه اسلامی و [[فمینیسم|فمینیستی]] است . این گرایش در دو دهه اخیر در ایران و برخی از کشورهای اسلامی پدید آمده است. این گروه، [[مردسالاری]] را مشکل اصلی [[زنان]] در [[خانواده]]، اجتماع، اقتصاد و سیاست میدانند و احکام متفاوت دینی را در مورد [[زن]] و [[مرد]]، تبعیض آمیز و مخالف با حرمت و آزادی انسان،حقوق بشر و برابری [[زن]] و [[مرد]] میشمرند. محورهای اصلی این گرایش عبارتند از: | ||
| خط ۵۰: | خط ۴۵: | ||
* تشابه [[حقوق زنان|حقوق زن]] و [[مرد]] . | * تشابه [[حقوق زنان|حقوق زن]] و [[مرد]] . | ||
* ثابت نبودن شریعت. | * ثابت نبودن شریعت. | ||
* توجه به نقش [[زن]] و اهمیت دادن به [[خانواده]]. | * توجه به نقش [[زن]] و اهمیت دادن به [[خانواده]]. <ref>افشون و توفیقیان، فمینیسم در ترازوی نقد، 1388، ص 69</ref> | ||
== ویژگیهای مشترک گرایشهای [[فمینیسم|فمینیستی]] == | == ویژگیهای مشترک گرایشهای [[فمینیسم|فمینیستی]] == | ||
# اومانیسم و انسانمداری | # اومانیسم و انسانمداری | ||
# نفی ظلم و [[تبعیض علیه زنان]] | # نفی ظلم و [[تبعیض علیه زنان]] | ||
# لزوم تغییر نظام [[خانواده]] | # لزوم تغییر نظام [[خانواده]] | ||
# دین گریزی | # دین گریزی <ref>افشون و توفیقیان، فمینیسم در ترازوی نقد، 1388، ص 70</ref> | ||
در | |||
==مهمترین پیامدهای | ==مهمترین پیامدهای[[فمینیسم]]== | ||
*فروپاشی نهاد [[خانواده]]، | *فروپاشی نهاد [[خانواده]]، | ||
* انکار ارزشها و هنجارهای اخلاقی. | * انکار ارزشها و هنجارهای اخلاقی. | ||
| خط ۷۷: | خط ۶۲: | ||
* دامن زدن به تقابل و تعارض میان [[مرد]] و [[زن]] | * دامن زدن به تقابل و تعارض میان [[مرد]] و [[زن]] | ||
* تحقیر نقش [[مادری]] | * تحقیر نقش [[مادری]] | ||
* تزلزل بنیان [[خانواده]] و پیدایش فرزندان پرخاشگر و بی عاطفه است. | * تزلزل بنیان [[خانواده]] و پیدایش فرزندان پرخاشگر و بی عاطفه است. <ref>افشون و توفیقیان، فمینیسم در ترازوی نقد، 1388، ص 80</ref> | ||
==پانویس== | |||
{{پانویس}} | |||
==منبع== | |||
[[رده:ویکیجنسیت]] | [[رده:ویکیجنسیت]] | ||
[[رده:مأخذ شناسی]] | [[رده:مأخذ شناسی]] | ||