اختلاف سن در ازدواج: تفاوت میان نسخه‌ها

'''اختلاف سنی در ازدواج'''؛ یکی از مصادیق هم‌طرازی زوجین در ازدواج.

با مطالعه منابع اسلامی، توصیف قرآن کریم از همسران بهشتی، که آنان را هم سن و سال شوهران خود ترسیم می‌کند، <ref>سوره واقعه، آیه37؛ سوره نبأ، آیه33</ref> ممکن است حاکی از آن باشد که تناسب سنی می‌تواند عاملی باشد تا همسران احساسات یکدیگر را کاملاً درک کرده و زندگی با یکدیگر برای آن‌ها لذت بخش‌تر باشد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، 1370ش، ج23، ص225</ref> هر چند در صورت مناسب بودن دیگر شاخص‌ها، می‌توان اختلاف سنی را نادیده گرفت اما بدیهی است كه اگر سایر ویژگی‌ها، مناسب نباشد، این عامل نمی‌تواند موجب ماندگاری خانواده شود.<ref>ساروخانی، مقدمه‌ای بر جامعه شناسی خانواده، 1370ش، ص52</ref>

از آن‌جایی كه بین بلوغ دختران و پسران معمولاً فاصله بین 2تا6 سال وجود دارد، مناسب است این مقدار فاصله در ازدواج دختران و پسران در نظر گرفته شود.<ref>«فاصله سنی مناسب ازدواج از دیدگاه اسلام»، 26آذر 1397ش</ref> دلایل تأکید بر این اختلاف سنی، این است که دختران زودتر به بلوغ جسمی و عقلی می‌رسند و طبیعتاً پختگی‌ روانی لازم را سریعتر به دست می‌آورند. همچنین بلوغ جنسی دختران زودتر اتفاق می افتد و مناسب است که به نیازهای آن‌ها نیز زودتر پاسخ داده شود. از سوی دیگر نیازهای جنسی دختران زودتر فروکش می‌کند، بنابراین آمادگی زودتر خانم‌ها برای ازدواج و بلوغ اجتماعی آنان است که ضرورت اختلاف سنی را تبیین می‌کند.<ref>بستان، اسلام و جامعه‌شناسی خانواده، 1384ش، ص29؛ عسکری، نقش بهداشت روان در ازدواج، زندگی زناشویی و طلاق، 1380ش، ص208</ref>

در اسلام سن مشخصی برای ازدواج پسران و دختران قرار داده نشده است؛ ولی بر حسب برخی روایات، فاصله افتادن زیاد بین بلوغ جنسی و ازدواج از منظر اولیای دین نامطلوب شمرده شده است.<ref>بستان، اسلام و تفاوت‌های جنسیتی، 1388ش، ص11؛ نوری، مستدرك الوسایل، 1408ق، ج14، ص149؛ حر عاملی، وسائل الشیعه 1412ق، ج20، ص61</ref> در عین حال، بر اساس منابع اسلامی ازدواج در سن خیلی پایین می‌تواند زمینه عدم سازگاری همسران را فراهم نماید؛<ref>كلینی، الكافی، 1365ش، ج5، ص398</ref> همچنان که ازدواج با زنان سن بالا نیز مورد نهی منابع دینی قرار گرفته<ref>حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، 1412ق، ج20، ص36</ref> و از جنبه جسمی می‌تواند آسیب‌زا باشد.<ref>كلینی، الكافی، 1365ش، ج6، ص314</ref>

سن ازدواج در شرایط مختلف جغرافیایی، فرهنگی، اقتصادی و . . . متفاوت است. معمولاً در مناطق گرم، سن بلوغ و ازدواج پایین تر از مناطق سرد و کوهستانی است. این که فرد در چه سنی بالغ می شود مهم نیست، بلکه آن‌چه اهمیت دارد، این است که پسر و دختر احساس کنند از لحاظ فیزیولوژیکی و روانی احتیاج به ازدواج دارند. البته تشخیص زمان مناسب ازدواج و فاصله سنی دختر و پسر  تازه بالغ از سوی خودشان مشکل است که در این مورد، استفاده نمودن از راهنمایی‌های والدین و مشاوران مجرب ضرورت پیدا می‌کند. <ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/89/4976/43029/ اسلامپور کریمی، «معیارهای گزینش همسر در آموزه های اسلامی»، 1386ش، صص33-34]</ref>

# '''فرهنگ و سن ازدواج''': آیین و رسوماتی که در یک منطقه یا یک فرهنگ از آن پیروی می‌گردد، می‌تواند بر رفتار فرد در مورد فاصله سنی در ازدواج، تأثیرگذار باشد. در فرهنگ اکثر کشورهای آسیایی و اروپایی، ازدواج زن با مرد بزرگ‌تر از خود مرسوم می‌باشد و در عین حال تفاوت سنی دو تا سه سال برای ازدواج را بیشتر ترجیح می‌دهند. در بعضی فرهنگ‌ها این تفاوت سنی تا پانزده سال نیز مورد قبول است.<ref>[https://www.sid.ir/paper/127844/fa محمودیان، «بررسی میزان و عوامل مؤثر بر تفاوت سنی زوجین»، 1385ش، ص128 ]</ref>

# '''تأثیر سابقه خانواده‌ها در سن ازدواج''': هنگامی که یک فرد در میان خانواده‌ای رشد یافته باشد که در آن والدین یا خویشان نزدیکش، در ازدواج خود اختلاف سنی بسیاری دارند یا سن دختر از پسر بیشتر است، ممکن است این شخص رغبت بیشتری برای تجربه چنین ازدواجی داشته باشد.<ref>محمودیان، «بررسی میزان و عوامل مؤثر بر تفاوت سنی زوجین، 1385ش، ص129</ref>

# '''برنامه فرزندپروری''': اگر یک فرد تصمیم دارد بعد از ازدواج، دیرتر بچه‌دار شود، در این موارد، گاهی مرد ترجیح می‌دهد سن زن چند سال از خودش کوچک‌تر باشد.

<ref>[https://hayat.tums.ac.ir/article-1-1547-fa.html رحیمی فروشانی، کاظمی، قنبرنژاد، اشراقیان، مجلسی، «بررسی عوامل مؤثر بر فاصله ازدواج تا تولد اول با استفاده از مدل رگرسیونی کاکس»، 1395ش، ص262 ]</ref>