پرش به محتوا

خانواده طیب: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از ویکی‌جنسیت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌ترتفاوت با ویرایش جدیدتر ←
دیداریویکی‌متن
خط ۹: خط ۹:
خانواده طیب مبتنی بر ازدواج زن و مرد طیب است. انسان طیب عاری از نجاست، جهل، فسق و اعمال قبیح بوده، مزین به علم، ایمان و عمل نیکو است.<ref>راغب‌ اصفهانى، المفردات، 1412ق. ذیل واژه طیب.</ref>  ازدواج متأثر از اصل سنخیت است و انسان‌ها‌ به‌طور فطری تمایل به همانند خود دارند.<ref>آقاجمال‌ خوانسارى، شرح بر غرر الحكم و درر الكلم‏، 1366ش‏، ج4، ص532.</ref>  مرد طیب تمایل به زن طیب و زن خبیث تمایل به مرد خبیث دارد.<ref>مکارم ‌شیرازی، تفسير نمونه، 1366-1353ش، ج‏14، ص424.</ref>  اسلام در حکم ارشادی به مؤمنین سفارش می‌کند؛ با طیب <ref>سوره نساء، آیه 3.</ref> و هم‌کفو خود ازدواج کنید.<ref>کلینی، الکافي، 1407‌ق، ج5، ص332.</ref>  مراد از کفویت، تناسب نسبي زن و مرد در نظام اعتقادی، اخلاقی و التزام به احکام شرعي است.<ref>ابراهیمی‌پور و دیگران، شاخص‌های خانواده مطلوب، 1395ش، ص64.</ref>  مردان و زنان طیب از ازدواج با مشرک و زناکار اجتناب می‌کنند.<ref>سوره نور، آیه 3.</ref>  ازدواج زن مسلمان با كافر كتابي و غيركتابي و ازدواج مرد مسلمان با زن كافر غيركتابي باطل است.<ref>حق‌خواه و محمدحسنی، «پیشرفت فرهنگی و جایگاه حیات طیبه در فقه خانواده»، 1395ش. ص77.</ref>  شرابخوار خبیث است و دختر دادن به او به مثابه قطع رحم دختر است.<ref>کلینی، الكافي، 1407‌ق، ج5، ص347.</ref>  مرد طیب به‌خاطر دین زن طیب با او ازدواج می‌کند.<ref>کلینی، الکافي، 1407‌ق، ج5، ص333.</ref>  حیات طیبه زن در گرو ایفای کامل نقش‌های جنسیتی وی در خانواده و جامعه است. زن طیب بهترین یاور مرد برای عبادت خدا است.<ref>ماشاءاله‌زاده‌ کاشانی و رضیان، «مفهوم حیات طیبه و نمودهای آن در خانواده و زن از منظر قرآن کریم و فرهنگ اهل‌بیت»، 1396ش، ص6.https://www.sid.ir/paper/884023/fa</ref>  قاعده اولیه در خانواده طیب تک‌همسری است، اما در شرایط استثنایی و با رعایت عدالت، مرد می‌تواند چند همسر داشته باشد.<ref>مكارم ‌شيرازى، تفسير نمونه، 1366-1353ش، ج‏3، ص259.</ref>   
خانواده طیب مبتنی بر ازدواج زن و مرد طیب است. انسان طیب عاری از نجاست، جهل، فسق و اعمال قبیح بوده، مزین به علم، ایمان و عمل نیکو است.<ref>راغب‌ اصفهانى، المفردات، 1412ق. ذیل واژه طیب.</ref>  ازدواج متأثر از اصل سنخیت است و انسان‌ها‌ به‌طور فطری تمایل به همانند خود دارند.<ref>آقاجمال‌ خوانسارى، شرح بر غرر الحكم و درر الكلم‏، 1366ش‏، ج4، ص532.</ref>  مرد طیب تمایل به زن طیب و زن خبیث تمایل به مرد خبیث دارد.<ref>مکارم ‌شیرازی، تفسير نمونه، 1366-1353ش، ج‏14، ص424.</ref>  اسلام در حکم ارشادی به مؤمنین سفارش می‌کند؛ با طیب <ref>سوره نساء، آیه 3.</ref> و هم‌کفو خود ازدواج کنید.<ref>کلینی، الکافي، 1407‌ق، ج5، ص332.</ref>  مراد از کفویت، تناسب نسبي زن و مرد در نظام اعتقادی، اخلاقی و التزام به احکام شرعي است.<ref>ابراهیمی‌پور و دیگران، شاخص‌های خانواده مطلوب، 1395ش، ص64.</ref>  مردان و زنان طیب از ازدواج با مشرک و زناکار اجتناب می‌کنند.<ref>سوره نور، آیه 3.</ref>  ازدواج زن مسلمان با كافر كتابي و غيركتابي و ازدواج مرد مسلمان با زن كافر غيركتابي باطل است.<ref>حق‌خواه و محمدحسنی، «پیشرفت فرهنگی و جایگاه حیات طیبه در فقه خانواده»، 1395ش. ص77.</ref>  شرابخوار خبیث است و دختر دادن به او به مثابه قطع رحم دختر است.<ref>کلینی، الكافي، 1407‌ق، ج5، ص347.</ref>  مرد طیب به‌خاطر دین زن طیب با او ازدواج می‌کند.<ref>کلینی، الکافي، 1407‌ق، ج5، ص333.</ref>  حیات طیبه زن در گرو ایفای کامل نقش‌های جنسیتی وی در خانواده و جامعه است. زن طیب بهترین یاور مرد برای عبادت خدا است.<ref>ماشاءاله‌زاده‌ کاشانی و رضیان، «مفهوم حیات طیبه و نمودهای آن در خانواده و زن از منظر قرآن کریم و فرهنگ اهل‌بیت»، 1396ش، ص6.https://www.sid.ir/paper/884023/fa</ref>  قاعده اولیه در خانواده طیب تک‌همسری است، اما در شرایط استثنایی و با رعایت عدالت، مرد می‌تواند چند همسر داشته باشد.<ref>مكارم ‌شيرازى، تفسير نمونه، 1366-1353ش، ج‏3، ص259.</ref>   
===2. عقاید طیب===
===2. عقاید طیب===
از منظر مفسران قرآن، مراد از كلمه طيب در آیه 24 سوره ابراهیم، عقايد حقى است كه ريشه‏ در قلب انسان‌ها دارد.<ref>طباطبایی، الميزان، 1363ش، ج‏12، ص74-72.</ref>  عزت فردی، خانوادگی و اجتماعی زن و مرد در داشتن عقاید طیب و عمل صالح است.<ref>مکارم ‌شیرازی، تفسير نمونه، 1366-1353ش، ج‏18، ص194. </ref>  روابط اعضای خانواده، بر بنیاد بندگی خدا استوار است، دارای گفتار طیب و حسن معاشرت بوده، <ref>سوره نساء، آیه 19.</ref> از گمراهی همدیگر جلو‌گیری می‌کنند.<ref>حق‌خواه و محمدحسنی، «پیشرفت فرهنگی و جایگاه حیات طیبه در فقه خانواده»، 1395ش. ص70.</ref>  مراد از گفتار طيب، طاهر بودن كلام از هرگونه لغو، شتم، خشونت و ساير كدورت‌ها است.<ref>طباطبائی، الميزان، 1363ش، ج‏12، ص344.</ref>  مرد، متناسب با ایمانش، به همسر خود محبت می‌کند.<ref> نورى، مستدرك الوسائل، 1408ق، ج‏14، ص157.</ref>  زنی که به همسرش احترام گذاشته و او را دلداری‌ دهد، پاداش او بهشت و اجر شهید است.<ref> طبرسى، مكارم الأخلاق، 1412ق، ص200.</ref>  زن دوران بارداری خود را جهاد در راه خدا می‌داند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، 1403ق‏، ج‏100، ص252.</ref>  مرد، همسرش را امانت الهی دانسته،<ref>نوری، مستدرك الوسائل، 1408ق، ج‌14، ص255.</ref>  سعی می‌کند در مقابلش اف نگوید.<ref>نورى، مستدرك‏الوسائل،1408ق، ج 14، ص252. </ref>  فرزندان اطاعت از والدین خود را در ردیف اطاعت از خدا دانسته و به خود اجازه نمی‌دهند که به آنها حتی اف بگویند.<ref>سوره اسرا، آیه 23.</ref>  مرد، همکاری <ref>مجلسی، بحارالانوار، 1403ق‏، ج101، ص132.</ref> و نشستن در کنار همسرش را عبادت دانسته<ref>ابن‌ ابی‌فراس، مجموعه ورام، 1410‌ق‏، ج‏2، ص122. </ref>  و جهاد زن، خوب شوهرداری کردن تلقی می‌شود.<ref>كلينى، الكافي، 1407‌ق، ج‏5، ص9.</ref>  بهترين زن، کسی است که همسرش را در امر دنيا و آخرت ياري می‌کند.<ref>ابن‌بابويه، الخصال، 1362ش، ج‏1، ص159. </ref>  زن طیب مرد طیب را ساخته و مردان طیب جامعه را طیب می‌سازند.<ref>ماشاءاله‌زاده‌کاشانی و رضیان، «مفهوم حیات طیبه و نمودهای آن در خانواده و زن از منظر قرآن کریم و فرهنگ اهل‌بیت»، 1396ش، ص7.https://www.sid.ir/paper/884023/fa</ref>  خدمت کردن به خانواده، کفاره گناهان کبیره است.<ref>نورى، مستدرك‏الوسائل، 1408ق، ج‏13، ص49.</ref>  بهترین مرد بهترین سرپرست برای زنان و دختران خود است. <ref>نورى، مستدرك‏الوسائل، 1408ق، ج‏14، ص255.</ref>  
از منظر مفسران قرآن، مراد از كلمه طيب در آیه 24 سوره ابراهیم، عقايد حقى است كه ريشه‏ در قلب انسان‌ها دارد.<ref>طباطبایی، الميزان، 1363ش، ج‏12، ص74-72.</ref>  عزت فردی، خانوادگی و اجتماعی زن و مرد در داشتن عقاید طیب و عمل صالح است.<ref>مکارم ‌شیرازی، تفسير نمونه، 1366-1353ش، ج‏18، ص194. </ref>  روابط اعضای خانواده، بر بنیاد بندگی خدا استوار است، دارای گفتار طیب و حسن معاشرت بوده، <ref>سوره نساء، آیه 19.</ref> از گمراهی همدیگر جلو‌گیری می‌کنند.<ref>حق‌خواه و محمدحسنی، «پیشرفت فرهنگی و جایگاه حیات طیبه در فقه خانواده»، 1395ش. ص70.</ref>  مراد از گفتار طيب، طاهر بودن كلام از هرگونه لغو، شتم، خشونت و ساير كدورت‌ها است.<ref>طباطبائی، الميزان، 1363ش، ج‏12، ص344.</ref>  مرد، متناسب با ایمانش، به همسر خود محبت می‌کند.<ref> نورى، مستدرك الوسائل، 1408ق، ج‏14، ص157.</ref>  زنی که به همسرش احترام گذاشته و او را دلداری‌ دهد، پاداش او بهشت و اجر شهید است.<ref> طبرسى، مكارم الأخلاق، 1412ق، ص200.</ref>  زن دوران بارداری خود را جهاد در راه خدا می‌داند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، 1403ق‏، ج‏100، ص252.</ref>  مرد، همسرش را امانت الهی دانسته،<ref>نوری، مستدرك الوسائل، 1408ق، ج‌14، ص255.</ref>  سعی می‌کند در مقابلش اف نگوید.<ref>نورى، مستدرك‏الوسائل،1408ق، ج 14، ص252. </ref>  فرزندان اطاعت از والدین خود را در ردیف اطاعت از خدا دانسته و به خود اجازه نمی‌دهند که به آنها حتی اف بگویند.<ref>سوره اسرا، آیه 23.</ref>  مرد، همکاری <ref>مجلسی، بحارالانوار، 1403ق‏، ج101، ص132.</ref> و نشستن در کنار همسرش را عبادت دانسته<ref>ابن‌ ابی‌فراس، مجموعه ورام، 1410‌ق‏، ج‏2، ص122. </ref>  و جهاد زن، خوب شوهرداری کردن تلقی می‌شود.<ref>كلينى، الكافي، 1407‌ق، ج‏5، ص9.</ref>  بهترين زن، کسی است که همسرش را در امر دنيا و آخرت ياري می‌کند.<ref>ابن‌بابويه، الخصال، 1362ش، ج‏1، ص159. </ref>  زن طیب مرد طیب را ساخته و مردان طیب جامعه را طیب می‌سازند.<ref>ماشاءاله‌زاده‌کاشانی و رضیان، «مفهوم حیات طیبه و نمودهای آن در خانواده و زن از منظر قرآن کریم و فرهنگ اهل‌بیت»، 1396ش، ص7.https://www.sid.ir/paper/884023/fa</ref>  خدمت کردن به خانواده، کفاره گناهان کبیره به‌شمار می‌آید.<ref>نورى، مستدرك‏الوسائل، 1408ق، ج‏13، ص49.</ref>  بهترین مرد بهترین سرپرست برای زنان و دختران خود است. <ref>نورى، مستدرك‏الوسائل، 1408ق، ج‏14، ص255.</ref>  
===3. معیشت طیب===
===3. معیشت طیب===
خداوند طیبات را حلال و خبایث را حرام کرده است.<ref>سوره اعراف، آیه 157.</ref>  حلال چيزى است كه تصرف در آن در عرف متشرع، امر طيب و معقول شمرده شود. <ref>طباطبایی، الميزان، 1363ش، ج‏5، ص324. </ref> غذاهاى مختلف، آثار اخلاقى متفاوتى در روحيات انسان داشته و انسان‌ها با تغذیه از طیبات، قادر به انجام دادن عمل صالح می‌شوند. <ref>مکارم ‌شیرازی، تفسير نمونه، 1366-1353ش، ج‏14، ص255.</ref> رزق طیب شامل درآمد و مصرف می‌شود. <ref>سوره بقره، آیه267؛ سوره انفال، آیه 69.</ref> از مصادیق رزق طیب، رزق کریم <ref>سوره نور، آیه 26.</ref> و رزق حسن<ref>سوره طلاق، آیه 11.</ref>  است. رزق طیب در قرآن، هم‌نشین با مفاهیم ارزشی؛ تقوا،<ref>سوره انفال، آیه 69.</ref>  شکر، <ref> سوره بقره، آیه 172.</ref> عمل صالح، <ref> سوره مومنون، آیه 51.</ref> انفاق از طیبات،<ref>سوره بقره، آیه 267.</ref>  عدم ایمان به باطل،<ref>سوره نحل، آیه 72.</ref>  عدم پیروی از شیطان،<ref>سوره بقره، آیه 168.</ref>  عدم کفران، <ref> سوره بقره، آیه 57.</ref> عدم طغیان، <ref>سوره طه، آیه 81.</ref> عدم استکبار و فسق <ref>سوره احقاف، آیه 20.</ref> و عدم اختلاف، <ref>سوره يونس، آیه 93.</ref> استفاده شده است. مرد، معیشت خانواده خود را از رزق طیب تأمین کرده <ref>كلينى، الكافي، 1407‌ق، ج‏1، ص411.</ref>  و زن با قناعت‌ورزی آن را مدیریت می‌کند.<ref>حر عاملى، وسائل الشيعه، 1409ق، ج20، ص164.</ref>  حیات طیب ارتباط مستقیم با قناعت داشته و زندگی گوارا در قناعت است. <ref>آقاجمال ‌خوانسارى، شرح بر غرر الحكم و درر الكلم‏، 1366ش‏، ج‏2، ص383.</ref> زنان بی‌قناعت مورد غضب الهی هستند.<ref>حر عاملى، وسائل الشيعه، 1409ق، ج20، ص164. </ref>  
خداوند طیبات را حلال و خبایث را حرام کرده است.<ref>سوره اعراف، آیه 157.</ref>  حلال چيزى است كه تصرف در آن در عرف متشرع، امر طيب و معقول شمرده شود. <ref>طباطبایی، الميزان، 1363ش، ج‏5، ص324. </ref> غذاهاى مختلف، آثار اخلاقى متفاوتى در روحيات انسان داشته و انسان‌ها با تغذیه از طیبات، قادر به انجام دادن عمل صالح می‌شوند. <ref>مکارم ‌شیرازی، تفسير نمونه، 1366-1353ش، ج‏14، ص255.</ref> رزق طیب شامل درآمد و مصرف می‌شود. <ref>سوره بقره، آیه267؛ سوره انفال، آیه 69.</ref> از مصادیق رزق طیب، رزق کریم <ref>سوره نور، آیه 26.</ref> و رزق حسن<ref>سوره طلاق، آیه 11.</ref>  است. رزق طیب در قرآن، هم‌نشین با مفاهیم ارزشی؛ تقوا،<ref>سوره انفال، آیه 69.</ref>  شکر، <ref> سوره بقره، آیه 172.</ref> عمل صالح، <ref> سوره مومنون، آیه 51.</ref> انفاق از طیبات،<ref>سوره بقره، آیه 267.</ref>  عدم ایمان به باطل،<ref>سوره نحل، آیه 72.</ref>  عدم پیروی از شیطان،<ref>سوره بقره، آیه 168.</ref>  عدم کفران، <ref> سوره بقره، آیه 57.</ref> عدم طغیان، <ref>سوره طه، آیه 81.</ref> عدم استکبار و فسق <ref>سوره احقاف، آیه 20.</ref> و عدم اختلاف، <ref>سوره يونس، آیه 93.</ref> استفاده شده است. مرد، معیشت خانواده خود را از رزق طیب تأمین کرده <ref>كلينى، الكافي، 1407‌ق، ج‏1، ص411.</ref>  و زن با قناعت‌ورزی آن را مدیریت می‌کند.<ref>حر عاملى، وسائل الشيعه، 1409ق، ج20، ص164.</ref>  حیات طیب ارتباط مستقیم با قناعت داشته و زندگی گوارا در قناعت است. <ref>آقاجمال ‌خوانسارى، شرح بر غرر الحكم و درر الكلم‏، 1366ش‏، ج‏2، ص383.</ref> زنان بی‌قناعت مورد غضب الهی هستند.<ref>حر عاملى، وسائل الشيعه، 1409ق، ج20، ص164. </ref>  

نسخهٔ ‏۲۱ خرداد ۱۴۰۳، ساعت ۱۶:۰۹

خانواده طیب؛ کانون آرامش، امنیت، صمیمیت و تجلی‌بخش حیات طیبه قرآنی.

خانواده طیب، الگوی خانواده مطلوب در فرهنگ اسلامی بوده، سازگاری، امنیت و آرامش از ویژگی‌های آن است. خانواده طیب بر بنیاد ازدواج طیب ساخت می‌یابد، عقاید و ارزش‌های حاکم بر آن توحیدی است. نقش‌های جنسیتی زن و مرد از امور عبادی دانسته شده و هرکدام در صدد تحصیل رضایت همدیگر هستند. معیشت خانواده طیب از روزی حلال تأمین می‌شود و محیطی برای پرورش انسان‌های صالح است.

مفهوم‌شناسی

مفهوم محوری در خانواده طیب، حیات طیب است. حيات، ضد مرگ و داراي مراتب است.[۱] طیب یعنی لذت‌بخش[۲] که با نفس انسان سازگار بوده و موجب انبساط و کمال او ‌می‌شود.[۳] طیب در قرآن برای توصيف انسان، كلام، مال، شهر، رزق، باد، مسكن، فرشته و درخت آمده و در مقابل آن خبيث است. [۴] حیات طیب مرتبه عالی از حیات است، حیاتی خالص و بدون خباثت.[۵] حیات طیب، ابعادش سازگار، دل‌گرم کننده و فاقد نگرانى است.[۶] حیات طیب از طریق ایمان و عمل صالح کسب می‌شود.[۷] خانواده طیب از مصادیق کلمه طیبه است، خاصیتش این است که مرتب از خود برکت می‌تراود و به پیرامون خودش نفوذ می‌دهد.[۸] از جلوه‌های حیات طیب در خانواده، آرامش، صمیمیت و امنیت است.[۹]

ابعاد و مراحل خانواده طیب

خانواده طیب دارای ابعاد و مراحل درهم تنیده است که به‌شکل ذیل صورت‌بندی می‌شوند:

1. ازدواج طیب

خانواده طیب مبتنی بر ازدواج زن و مرد طیب است. انسان طیب عاری از نجاست، جهل، فسق و اعمال قبیح بوده، مزین به علم، ایمان و عمل نیکو است.[۱۰] ازدواج متأثر از اصل سنخیت است و انسان‌ها‌ به‌طور فطری تمایل به همانند خود دارند.[۱۱] مرد طیب تمایل به زن طیب و زن خبیث تمایل به مرد خبیث دارد.[۱۲] اسلام در حکم ارشادی به مؤمنین سفارش می‌کند؛ با طیب [۱۳] و هم‌کفو خود ازدواج کنید.[۱۴] مراد از کفویت، تناسب نسبي زن و مرد در نظام اعتقادی، اخلاقی و التزام به احکام شرعي است.[۱۵] مردان و زنان طیب از ازدواج با مشرک و زناکار اجتناب می‌کنند.[۱۶] ازدواج زن مسلمان با كافر كتابي و غيركتابي و ازدواج مرد مسلمان با زن كافر غيركتابي باطل است.[۱۷] شرابخوار خبیث است و دختر دادن به او به مثابه قطع رحم دختر است.[۱۸] مرد طیب به‌خاطر دین زن طیب با او ازدواج می‌کند.[۱۹] حیات طیبه زن در گرو ایفای کامل نقش‌های جنسیتی وی در خانواده و جامعه است. زن طیب بهترین یاور مرد برای عبادت خدا است.[۲۰] قاعده اولیه در خانواده طیب تک‌همسری است، اما در شرایط استثنایی و با رعایت عدالت، مرد می‌تواند چند همسر داشته باشد.[۲۱]

2. عقاید طیب

از منظر مفسران قرآن، مراد از كلمه طيب در آیه 24 سوره ابراهیم، عقايد حقى است كه ريشه‏ در قلب انسان‌ها دارد.[۲۲] عزت فردی، خانوادگی و اجتماعی زن و مرد در داشتن عقاید طیب و عمل صالح است.[۲۳] روابط اعضای خانواده، بر بنیاد بندگی خدا استوار است، دارای گفتار طیب و حسن معاشرت بوده، [۲۴] از گمراهی همدیگر جلو‌گیری می‌کنند.[۲۵] مراد از گفتار طيب، طاهر بودن كلام از هرگونه لغو، شتم، خشونت و ساير كدورت‌ها است.[۲۶] مرد، متناسب با ایمانش، به همسر خود محبت می‌کند.[۲۷] زنی که به همسرش احترام گذاشته و او را دلداری‌ دهد، پاداش او بهشت و اجر شهید است.[۲۸] زن دوران بارداری خود را جهاد در راه خدا می‌داند.[۲۹] مرد، همسرش را امانت الهی دانسته،[۳۰] سعی می‌کند در مقابلش اف نگوید.[۳۱] فرزندان اطاعت از والدین خود را در ردیف اطاعت از خدا دانسته و به خود اجازه نمی‌دهند که به آنها حتی اف بگویند.[۳۲] مرد، همکاری [۳۳] و نشستن در کنار همسرش را عبادت دانسته[۳۴] و جهاد زن، خوب شوهرداری کردن تلقی می‌شود.[۳۵] بهترين زن، کسی است که همسرش را در امر دنيا و آخرت ياري می‌کند.[۳۶] زن طیب مرد طیب را ساخته و مردان طیب جامعه را طیب می‌سازند.[۳۷] خدمت کردن به خانواده، کفاره گناهان کبیره به‌شمار می‌آید.[۳۸] بهترین مرد بهترین سرپرست برای زنان و دختران خود است. [۳۹]

3. معیشت طیب

خداوند طیبات را حلال و خبایث را حرام کرده است.[۴۰] حلال چيزى است كه تصرف در آن در عرف متشرع، امر طيب و معقول شمرده شود. [۴۱] غذاهاى مختلف، آثار اخلاقى متفاوتى در روحيات انسان داشته و انسان‌ها با تغذیه از طیبات، قادر به انجام دادن عمل صالح می‌شوند. [۴۲] رزق طیب شامل درآمد و مصرف می‌شود. [۴۳] از مصادیق رزق طیب، رزق کریم [۴۴] و رزق حسن[۴۵] است. رزق طیب در قرآن، هم‌نشین با مفاهیم ارزشی؛ تقوا،[۴۶] شکر، [۴۷] عمل صالح، [۴۸] انفاق از طیبات،[۴۹] عدم ایمان به باطل،[۵۰] عدم پیروی از شیطان،[۵۱] عدم کفران، [۵۲] عدم طغیان، [۵۳] عدم استکبار و فسق [۵۴] و عدم اختلاف، [۵۵] استفاده شده است. مرد، معیشت خانواده خود را از رزق طیب تأمین کرده [۵۶] و زن با قناعت‌ورزی آن را مدیریت می‌کند.[۵۷] حیات طیب ارتباط مستقیم با قناعت داشته و زندگی گوارا در قناعت است. [۵۸] زنان بی‌قناعت مورد غضب الهی هستند.[۵۹]

4. منزل طیب

در ادبیات قرآنی، مفهوم مسکن طیب، عمدتا برای محل سکونت ‌در بهشت استفاده شده است،[۶۰] اما منزل دنیوی نیز صبغه الهی یافته و پرتوی از مساکن بهشتی دانسته می‌شود، خانه طیب محل آسایش و آرامش اعضای خانواده، [۶۱] محل تسبیح الهی،[۶۲] تلاوت قرآن، [۶۳] تجلی‌گاه صفات جمال و جلال ربوبی[۶۴] و پرورشگاه مردان و زنان با فضیلت است. [۶۵] از مصادیق برجسته منزل طیب؛ مساجد، خانه‌های انبیاء و اولیای الهی است که از آن‌ها حقایق اسلام و احکام خدا نشر می‌شود.[۶۶] خانه طیب، حریم اهل خانه و دارای قداست است و وارد شدن مؤدبانه از درب منزل از نشانه تقوی بوده،[۶۷] کسی حق ندارد بدون اجازه و سلام کردن وارد منزل دیگری شود. [۶۸] وقتی وارد خانه خود می‌شود نیز باید سلام کند [۶۹] حتی اگر کسی در آن نباشد باز سلام کند که تحیتی پربرکت و پاکیزه بوده[۷۰] و برکت آن به خود انسان بر می‌گردد.[۷۱] سلام کردن فرشتگان را با انسان مأنوس ساخته و موجب برکت در منزل می‌شود. [۷۲] در خانه طیب کارهای بیرونی به عهده مرد بوده [۷۳] و زن متولی امور داخلی منزل است. [۷۴] لازمه خانه‌داری دانایی، زیرکی و شادابی بوده و خانه محل تدریس زنان طیب است. زن طیب خانه محقر و فقیر را نیز تبدیل به محل آسایش، فضیلت و خوش‌بختی افراد می‌کند.[۷۵]

5. ذریه طیب

ذریه به‌‌معنای نسل انسانی اعم از زن و مرد است. [۷۶] انسان‌ها در قامت زن و مرد خلق می‌شوند، تا به‌عنوان کارگزاران الهی، عهده‌دار تولید نسل توحیدی در کادر خانواده شوند.[۷۷] خانواده طیب دارای ذریه طیب است. ذریه طیب هدیه الهی به والدین طیب است. [۷۸] زکریا وقتی کرامت الهی را در باره مریم دید، از خداوند درخواست ذریه طیب را کرد، خداوند نیز يحيى را به او داد كه شبيه‏ترين انبيا به عيسى است.[۷۹] مهم‌ترین ویژگی ذریه طیب بندگی خدا، احسان به والدین[۸۰] و جامعه‌پذیری‌جنسیتی برای انجام دادن نقش‌های همسری، مادری و پدری است.[۸۱] ذریه طیب همان فرزند صالح در ادبیات اسلامی است.

6. عاقبت خانواده طیب

در خانواده طیب، زندگی بر مبنای حیات طیب ساخت یافته و تداوم می‌یابد تا اینکه به مرگ طیب ختم می‌شود. مرگ طیب محصول زندگی طیب است. انسان طیب، گوهر ایمان را تا پایان عمر حفظ کرده،[۸۲] به فرزندانش سفارش می‌کند که با ایمان از دنیا بروید. [۸۳] این‌گونه نیست که انسان طیب در زندگی خود مرتکب اشتباه نشود بلکه مسیرش طیب است، خدا او را پیش از مرگ، طیب ساخته و عمرش با عمل صالح ختم می‌شود، [۸۴] عاقبت به‌خیر شده [۸۵] و با مرگ طیب از دنیا می‌رود. [۸۶] اعضای خانواده طیب بر مبنای حیات طیبی که داشته‌اند، بدون حزن و اندوه، [۸۷] با قلب آرام و مطمئن به‌ لقای پروردگارشان نایل می‌شوند،[۸۸] از خانه‌ طیب دنیوی به خانه طیب بهشتی منتقل شده[۸۹] و در بهشت با هم هستند.[۹۰]

پانویس

  1. ↑ ابن‌منظور، لسان العرب، 1414ق، ج 14، ذیل واژه حیا.
  2. ↑ راغب ‌اصفهانى، المفردات، 1412ق. ذیل واژه طیب.
  3. ↑ طباطبایی، الميزان، 1363ش، ج‏17، ص29.
  4. ↑ قرائتى، تفسير نور، 1383ش‏. ج‏8، ص168.
  5. ↑ طباطبایی، الميزان، 1363ش، ج‏12، ص493-491.
  6. ↑ طباطبایی، الميزان، 1363ش، ج‏3، ص274.
  7. ↑ سوره نحل، آیه 97.
  8. ↑ «خانواده و ازدواج از نگاه رهبری»، وب‌سایت کیهان.https://kayhan.ir/fa/news/128929/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D9%88-%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC-%D8%A7%D8%B2-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1%DB%8C
  9. ↑ ماشاءاله‌زاده‌ کاشانی و رضیان، «مفهوم حیات طیبه و نمودهای آن در خانواده و زن از منظر قرآن کریم و فرهنگ اهل‌بیت»، 1396ش، ص3. https://www.sid.ir/paper/884023/fa
  10. ↑ راغب‌ اصفهانى، المفردات، 1412ق. ذیل واژه طیب.
  11. ↑ آقاجمال‌ خوانسارى، شرح بر غرر الحكم و درر الكلم‏، 1366ش‏، ج4، ص532.
  12. ↑ مکارم ‌شیرازی، تفسير نمونه، 1366-1353ش، ج‏14، ص424.
  13. ↑ سوره نساء، آیه 3.
  14. ↑ کلینی، الکافي، 1407‌ق، ج5، ص332.
  15. ↑ ابراهیمی‌پور و دیگران، شاخص‌های خانواده مطلوب، 1395ش، ص64.
  16. ↑ سوره نور، آیه 3.
  17. ↑ حق‌خواه و محمدحسنی، «پیشرفت فرهنگی و جایگاه حیات طیبه در فقه خانواده»، 1395ش. ص77.
  18. ↑ کلینی، الكافي، 1407‌ق، ج5، ص347.
  19. ↑ کلینی، الکافي، 1407‌ق، ج5، ص333.
  20. ↑ ماشاءاله‌زاده‌ کاشانی و رضیان، «مفهوم حیات طیبه و نمودهای آن در خانواده و زن از منظر قرآن کریم و فرهنگ اهل‌بیت»، 1396ش، ص6.https://www.sid.ir/paper/884023/fa
  21. ↑ مكارم ‌شيرازى، تفسير نمونه، 1366-1353ش، ج‏3، ص259.
  22. ↑ طباطبایی، الميزان، 1363ش، ج‏12، ص74-72.
  23. ↑ مکارم ‌شیرازی، تفسير نمونه، 1366-1353ش، ج‏18، ص194.
  24. ↑ سوره نساء، آیه 19.
  25. ↑ حق‌خواه و محمدحسنی، «پیشرفت فرهنگی و جایگاه حیات طیبه در فقه خانواده»، 1395ش. ص70.
  26. ↑ طباطبائی، الميزان، 1363ش، ج‏12، ص344.
  27. ↑ نورى، مستدرك الوسائل، 1408ق، ج‏14، ص157.
  28. ↑ طبرسى، مكارم الأخلاق، 1412ق، ص200.
  29. ↑ مجلسی، بحارالانوار، 1403ق‏، ج‏100، ص252.
  30. ↑ نوری، مستدرك الوسائل، 1408ق، ج‌14، ص255.
  31. ↑ نورى، مستدرك‏الوسائل،1408ق، ج 14، ص252.
  32. ↑ سوره اسرا، آیه 23.
  33. ↑ مجلسی، بحارالانوار، 1403ق‏، ج101، ص132.
  34. ↑ ابن‌ ابی‌فراس، مجموعه ورام، 1410‌ق‏، ج‏2، ص122.
  35. ↑ كلينى، الكافي، 1407‌ق، ج‏5، ص9.
  36. ↑ ابن‌بابويه، الخصال، 1362ش، ج‏1، ص159.
  37. ↑ ماشاءاله‌زاده‌کاشانی و رضیان، «مفهوم حیات طیبه و نمودهای آن در خانواده و زن از منظر قرآن کریم و فرهنگ اهل‌بیت»، 1396ش، ص7.https://www.sid.ir/paper/884023/fa
  38. ↑ نورى، مستدرك‏الوسائل، 1408ق، ج‏13، ص49.
  39. ↑ نورى، مستدرك‏الوسائل، 1408ق، ج‏14، ص255.
  40. ↑ سوره اعراف، آیه 157.
  41. ↑ طباطبایی، الميزان، 1363ش، ج‏5، ص324.
  42. ↑ مکارم ‌شیرازی، تفسير نمونه، 1366-1353ش، ج‏14، ص255.
  43. ↑ سوره بقره، آیه267؛ سوره انفال، آیه 69.
  44. ↑ سوره نور، آیه 26.
  45. ↑ سوره طلاق، آیه 11.
  46. ↑ سوره انفال، آیه 69.
  47. ↑ سوره بقره، آیه 172.
  48. ↑ سوره مومنون، آیه 51.
  49. ↑ سوره بقره، آیه 267.
  50. ↑ سوره نحل، آیه 72.
  51. ↑ سوره بقره، آیه 168.
  52. ↑ سوره بقره، آیه 57.
  53. ↑ سوره طه، آیه 81.
  54. ↑ سوره احقاف، آیه 20.
  55. ↑ سوره يونس، آیه 93.
  56. ↑ كلينى، الكافي، 1407‌ق، ج‏1، ص411.
  57. ↑ حر عاملى، وسائل الشيعه، 1409ق، ج20، ص164.
  58. ↑ آقاجمال ‌خوانسارى، شرح بر غرر الحكم و درر الكلم‏، 1366ش‏، ج‏2، ص383.
  59. ↑ حر عاملى، وسائل الشيعه، 1409ق، ج20، ص164.
  60. ↑ سوره صف، آیه 12.
  61. ↑ سوره نحل، آیه 80.
  62. ↑ سوره نور، آیه 36.
  63. ↑ سوره احزاب، آیه 34.
  64. ↑ سوره نور، آیه 36-35.
  65. ↑ ماشاءاله‌زاده‌ کاشانی و رضیان، «مفهوم حیات طیبه و نمودهای آن در خانواده و زن از منظر قرآن کریم و فرهنگ اهل‌بیت»، 1396ش، ص8.https://www.sid.ir/paper/884023/fa
  66. ↑ مکارم ‌شیرازی، تفسير نمونه، 1366-1353ش، ج‏3، ص299.
  67. ↑ سوره بقره، آیه 189.
  68. ↑ سوره نور، آیه 27.
  69. ↑ مجلسى، بحار الأنوار، 1403ق، ج‏73، ص3.
  70. ↑ سوره نور، آیه 61.
  71. ↑ ابن‌بابويه، معاني الاخبار، 1377ش، ج‏1، ص365.
  72. ↑ ابن‌بابويه، علل الشرائع، 1385ش، ج‏2، ص583.
  73. ↑ حميرى، قرب الإسناد، 1413ق. ص52.
  74. ↑ پاينده، نهج الفصاحه، 1382ش، ص614.
  75. ↑ ماشاءاله‌زاده‌ کاشانی و رضیان، «مفهوم حیات طیبه و نمودهای آن در خانواده و زن از منظر قرآن کریم و فرهنگ اهل‌بیت»، 1396ش، ص8-9. https://www.sid.ir/paper/884023/fa
  76. ↑ ابن‌منظور، لسان العرب، 1414ق، ج4، ذیل واژه ذرر.
  77. ↑ سوره نحل، آیه 72.
  78. ↑ سوره آل‌عمران، آیه 39-38.
  79. ↑ طباطبابی، الميزان، 1363ش، ج‏3، ص275-274.
  80. ↑ سوره اسراء، آیه 24.
  81. ↑ ابراهیمی‌پور و دیگران، شاخص‌های خانواده مطلوب، 1395ش، ص532-531.
  82. ↑ سوره آل‌عمران، آیه 102.
  83. ↑ سوره بقره، آیه 132.
  84. ↑ پاينده، نهج الفصاحه، 1382ش، ص183.
  85. ↑ سوره رعد، آیه 22.
  86. ↑ سوره نحل، آیه 32.
  87. ↑ سوره يونس، آیه 62.
  88. ↑ سوره فجر، آیه 28-27.
  89. ↑ سوره صف، آیه 12.
  90. ↑ سوره طور، آیه 21.

منابع

قرآن. آقاجمال ‌خوانسارى، محمد، شرح بر غرر الحكم و درر الكلم‏، تهران‏، دانشگاه تهران‏، 1366ش‏. ابراهیمی‌پور، قاسم و دیگران، شاخص‌های خانواده مطلوب از دیدگاه اسلام، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1395ش. ابن ‌‌ابى‌فراس، ورام، ‏مجموعة ورام ( تنبيه الخواطر)، قم، مكتبه فقيه‏، 1410ق‏. ابن‌بابويه، محمد، الخصال‏، قم، جامعه مدرسين، ‏1362ش. ابن‌بابويه، محمّد‌، علل الشرائع، قم، كتابفروشى داورى، 1385ش. ابن‌بابويه، محمد‏، معاني الأخبار، ترجمه عبدالعلى محمدى شاهرودى، ‏تهران، ‏دار الكتب الاسلاميه‏، 1377ش. ابن‌منظور، لسان العرب‏، بيروت‏، دارالصادر، چاپ سوم‏، 1414ق. پاينده‏، ابوالقاسم، نهج الفصاحة مجموعه كلمات قصار حضرت رسول، تهران،‏ دنياى دانش، ‏1382ش. حر عاملى، وسائل الشيعة، قم، مؤسسه آل‌البيت، 1409ق. حق‌خواه، منیر و محمدحسنی، صدیقه، «پیشرفت فرهنگی و جایگاه حیات طیبه در فقه خانواده»، در دو فصلنامه فقه و حقوق خانواده (ندای صادق) سال21، شماره 64، بهار و تابستان 1395ش. حميرى، عبدالله، قرب الإسناد، قم، مؤسسة آل‌البيت، 1413ق. «خانواده و ازدواج از نگاه رهبری»، وب‌سایت کیهان، تاریخ بازدید: 3 خرداد 1403ش. راغب ‌اصفهانى، حسين بن محمد، المفردات في غريب القرآن،‏ دمشق بيروت،‏ دارالعلم الدار الشامية، 1412ق. طبا‌طبایي، سيد محمدحسين، الميزان، ترجمه سيد محمدباقر موسوي‌‌ همداني، قم، جامعه ‌مدرسين، 1363ش. طبرسی، حسن بن فضل، مكارم الأخلاق، قم، شريف رضى، 1412ق. 

قرائتى، محسن،‏ تفسير نور، تهران، ‏مركز فرهنگى درس‌هايى از قرآن‏، 1383ش‏.

كلينى، ابوجعفر، الكافي، تهران، دار الكتب الإسلامية، 1407ق. ماشاءاله‌زاده‌ کاشانی، مرضیه و رضیان، فاطمه، «مفهوم حیات طیبه و نمودهای آن در خانواده و زن از منظر قرآن کریم و فرهنگ اهل‌بیت»، دومین کنگره بین‌المللی نقش زن در سلامت خانواده و جامعه، 1396ش. مجلسى، محمدباقر، بحار الأنوار، بيروت، دار إحياء التراث العربي،‏ 1403ق. 

مکارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دارالکتاب الاسلاميه، 1366-1353ش.

نورى، میرزاحسین، مستدرك الوسائل، قم، مؤسسه آل‌البیت، 1408ق.‏

برگرفته از «https://fa.gender.wiki/w/index.php?title=خانواده_طیب&oldid=35641»