خشونت نمادین در خانواده: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر تفاوت با ویرایش جدیدتر ←

دیداریویکی‌متن

@@ خط ۱۰: / خط ۱۰: @@
 زن در بسیارى از جوامع طبق یک تقسیم کار فرهنگى، تمام کارهاى منزل از جمله آشپزى، نظافت منزل، رسیدگى به امور فرزندان، پذیرایى از میهمان و حتى در موارد بسیارى خیاطى، خرید وسایل و مواد مورد نیاز در منزل را بر عهده دارد. در این تقسیم‌ کار نه‌تنها پرداخت اجرت، تعطیلى، مرخصى و بازنشستگى برای زنان وجود ندارد، بلکه هیچ عذرى از آنها در ترک وظایف خود پذیرفته نیست. از سوى دیگر، داشتن فرزندان خردسال، اشتغال در خارج از منزل و اشتغال به تحصیل و امورى از این قبیل نیز براى زن هیچ‏گونه تغییرى در این تقسیم کار به وجود نمى‏آورد و زن موظف به انجام همزمان همة این وظایف است. یکی دیگر از مصادیق برجسته خشونت نمادین علیه زنان عدم پرداخت مهریه آنها است؛ مهریه حق زن است، اما در فرهنگ رایج، گزاره «مهریه را چه کسى داده و چه کسى گرفته»، حاکى از آن است که اساسا پرداخت مهریه امر غیرمتعارف تلقی می‌شود. همچنین زن در دوران باردارى و ایام شیردهى از انجام بسیارى از اشتغالات درآمدزا یا فعالیت‏هاى علمى و غیره معذور است و اسلام برای رعایت حقوق زن حق‏الزحمه شیر دادن را تشریع کرده است؛ اما این امر هم در فرهنگ رایج مسلمین مورد غفلت واقع شده است و اگر چنین درخواستى از سوى زنى صورت گیرد به‌شدت از سوى عرف تقبیح شده و پدیدة غیرمتعارف دانسته می‌شود.<ref>[http://ensani.ir/file/download/article/20130115085858-9723-81.pdf ابراهیمی‌پور، «خشونت‌نمادین در خانواده»، 1390ش، ص25- 22.]</ref>
 ==خشوت‌های‌ نمادین علیه شوهر==
-در فرهنگ اسلام؛ مرد در موقعیت سرپرستی خانواده، همزمان با بیشترین مسئولیت، تصمیم‌گیرنده نهایی است؛ اما در فرهنگ رایج، وظایف مرد سنگین‌تر شده و توان تصمیم‌گیری او کاهش یافته است. به موازات کاهش اقتدار مرد، اقتدار زن افزایش یافته و خشونت‌های نمادین علیه مردها بیشتر شده است. زنان معمولا مهریه‌های سنگین تعیین می‌کنند.  در بسیاری از خانواده‌ها درآمدها و ارتباطات شوهر توسط همسرش کنترل می‌شود. همزمان با غلبه نقش مادری بر نقش‌ همسری، توجه زن به شوهر نیز کاهش یافته است.  یکی دیگر از خشونت‌های نمادین علیه مردان، احساس مالکیت همسر است و زن دوست ندارد که شوهرش حتی مورد توجه خواهر و مادرش باشد،  زنان معمولا خود را برای بیرون آراسته و از آراستگی برای همسران‌شان غفلت می‌کنند، حال این‌که آراستگی زن از حقوق شوهر به‌شمار می‌آید.  مردها هرچند وظیفه دارند که نیازهای زندگی مشترک‌شان را تأمین کنند اما برخی زنان بدون توجه به مشقات کاری شوهر، پرتوقع هستند و مرد بیشترین فشارهای کاری را تحمل می‌کند تا نیازهای همسرش را تأمین کند.
+در فرهنگ اسلام؛ مرد در موقعیت سرپرستی خانواده، همزمان با بیشترین مسئولیت، تصمیم‌گیرنده نهایی است؛ اما در فرهنگ رایج، وظایف مرد سنگین‌تر شده و توان تصمیم‌گیری او کاهش یافته است. به موازات کاهش اقتدار مرد، اقتدار زن افزایش یافته و خشونت‌های نمادین علیه مردها بیشتر شده است. زنان معمولا مهریه‌های سنگین تعیین می‌کنند. <ref>ابراهیمی‌پور و دیگران، شاخص‌های خانواده مطلوب، 1395ش، ص636.</ref> در بسیاری از خانواده‌ها درآمدها و ارتباطات شوهر توسط همسرش کنترل می‌شود. همزمان با غلبه نقش مادری بر نقش‌ همسری، توجه زن به شوهر نیز کاهش یافته است.<ref>[https://alefbalib.com/index.aspx?pid=256&PdfID=910550 محبی، «مردمی‌شدن خانواده؛ فرایند آسیب‌دیدگی و بحران خانوادگی»، 1402ش، ص95-94.]</ref>  یکی دیگر از خشونت‌های نمادین علیه مردان، احساس مالکیت همسر است و زن دوست ندارد که شوهرش حتی مورد توجه خواهر و مادرش باشد، <ref>ش[https://drdr.ir/mag/%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86/ هدوست، «خشونت خانگی علیه مردان؛ بحرانی که نباید خاموش بماند»، در مجله انترنیتی دکتر دکتر»، 1403ش.]  </ref> زنان معمولا خود را برای بیرون آراسته و از آراستگی برای همسران‌شان غفلت می‌کنند، حال این‌که آراستگی زن از حقوق شوهر به‌شمار می‌آید. <ref> ابراهیمی‌پور و دیگران، شاخص‌های خانواده مطلوب، 1395ش، ص643.</ref> مردها هرچند وظیفه دارند که نیازهای زندگی مشترک‌شان را تأمین کنند اما برخی زنان بدون توجه به مشقات کاری شوهر، پرتوقع هستند و مرد بیشترین فشارهای کاری را تحمل می‌کند تا نیازهای همسرش را تأمین کند.<ref>[https://www.isna.ir/news/1400040503174/%D8%B9%D9%88%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87 لبیبی، «عوامل خشونت علیه مردان در خانواده»، خبرگزاری ایسنا.] </ref>
 ==خشونت‌های‌ نمادین علیه فرزندان==
 بنیادهای اصلی شخصیت افراد در خانواده پایه‌گذاری می‌شود. رابطه والدین با کودک او را با دنیای اجتماعی آشنا ساخته و مهارت‌های زندگی در جامعه را به او یاد می‌دهد.  در فرایند جامعه‌پذیری، برخی خشونت‌های نمادین علیه کودکان اعمال می‌شوند؛ این گونه خشونت‌، از فرهنگی به‌ فرهنگ دیگر و از سطحی با سطوح دیگر متفاوت است، اما پیامدهای منفی بر شخصیت کودکان دارد. انتخاب اسم نامناسب، خشونت پنهان است که موجب آسیب‌دیدن شخصیت کودک در بزرگ‌سالی می‌شود.  از دیگر خشونت‌های نمادین علیه کودکان، غفلت از بهداشت، آراستگی ظاهری و سلامت جسمی، بی‌توجهی یا تبعیض عاطفی، عدم توجه به وضعیت تحصیلی، کنترل شدید و تهدیدهای متداول مانند دوست‌نداشتن است. همچنین ممنوعیت برقراری ارتباط با دیگران و حتی تصمیم‌گیری برای همه کارهای کودک که او را عملاً از حق انتخاب محروم می‌کند،  انتظار اموری فراتر از توان کودک، دیده نشدن کودکان و عدم توجه به نظر آنها نیز از مصادیق خشونت نمادین علیه آنان به‌شمار می‌آیند.  نادیده انگاری، منشأ مهم خشونت‌های نمادین علیه کودکان بوده و پیامدهای جدی برای آنها دارد. سطوحی از تنش‌های زناشویی در حضور کودکان که معمولا عادی تلقی شده و بازتابنده اعمال قدرت نمادین در خانواده است، نوع دیگری از خشونت نمادین علیه آنها است.