اخلاق جنسی: تفاوت میان نسخه‌ها

اخلاق جنسی، ناظر به روابط دو جنس مخالف، <ref>. مطهری، خانواده و اخلاق جنسی، 1398ش، ص66.</ref> بخشی از اخلاق عام است که به عادات، ملکات و روش‌های انسانی مرتبط با غریزه جنسی می‌پردازد<ref>. مطهری، اخلاق جنسی، بی‌تا، ص21-22.</ref> و از هنجارهای حاکم بر آنها و نیز از ابعاد فعالیت صحیح و غیرصحیح غریزه جنسی سخن می‌گوید و رفتار جنسی صحیح را از ناروا متمایز می‌سازد.<ref>. غلامی، اخلاق و رفتارهای جنسی، 1386ش، ص16.</ref>

موضوعاتی همانند حیای زن، غیرت ناموسی مرد، عفاف، وفاداری زن به شوهر، ستر عورت، پوشاندن بدن از نامحرم، منع زنا، ممنوعیت لذت بصری و لمسی از غیر همسر، منع ازدواج با محارم، منع نزدیکی با زن در ایام عادت، منع انتشار تصاویر قبیحه و تقدس یا پلیدی تجرد، ذیل اخلاق جنسی مطرح می‌شوند.<ref>. مطهری، اخلاق جنسی، بی‌تا، ص21-22.</ref> وجه مشترک تمام این موضوعات در اخلاق و هنجارهای حاکم بر روابط زن و مرد خلاصه می‌شود؛ <ref>غلامی، اخلاق و رفتارهای جنسی، 1386ش، ص17.</ref> غیرت، عفت، <ref>. مطهری، خانواده و اخلاق جنسی، 1398ش، ص66.</ref> حیا و پوشش چهار مفهوم کلیدی در حوزۀ اخلاق جنسی است.<ref>. متقی‌فر، درآمدی بر نظام اخلاق جنسی در اسلام، 1389ش، ص37.</ref>

دیدگاهی که غریزه جنسی را به‌صورت آزاد می‌پذیرد عزمی راسخ در برداشتن تمام محدودیت‌های جنسی دارد.<ref>. مطهری، اخلاق جنسی، بی‌تا، ص19.</ref> فروید و پیروانش طرفدار آزادی جنسی هستند و ریشۀ بیشتر ناراحتی‌های بشر را در ترس ناشی از محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های اخلاق جنسی قدیم می‌دانند. برتراند راسل نیز نوعی اخلاق جنسی را تجویز می‌کند که خالی از احساساتی چون شرم، عفاف، تقوا و غیرت و نیز خالی از مفاهیمی چون زشتی، بدی و رسوایی است؛ او محدودیت جنسی را صرفا زمانی می‌پذیرد که موجب آزار دیگران شود.<ref>. مطهری، اخلاق جنسی، بی‌تا، ص25-26.</ref>

· علت بسیاری از بیماری‌های اخلاقی انسان و جامعه مربوط به آشفتگی غرایز او است که ریشه در ارضاء ناهمگون غرایز دارد؛ <ref>. مطهری، اخلاق جنسی، بی‌تا، ص29.</ref> این یافتۀ علمی موجب گرایش برخی‌اندیشمندان غربی به تجویز آزادی بی‌قیدوبند روابط جنسی و رفع محدودیت‌ها شده است.<ref>. مطهری، اخلاق جنسی، بی‌تا، ص68-72.</ref>

 

· انسان به امور ممنوعه رغبت بیشتری دارد که در اثر اقناع و اشباع کاهش می‌یابد. به‌همین دلیل برای عدم توجه دائم انسان به امور جنسی و عوارض ناشی از آن باید به او آزادی داد.<ref>. مطهری، اخلاق جنسی، بی‌تا، ص29.</ref>

آموزه‌های اسلام از سرکوب و آزادی افراطی غریزه جنسی خودداری می‌کند و تمایل به ارضاء مشروع و متعادل آن دارد.<ref>. متقی‌فر، درآمدی بر نظام اخلاق جنسی در اسلام، 1389ش، ص72.</ref> مرتضی مطهری معتقد است راه صحیح اشباع و ارضاء غریزه جنسی صرفاً در پذیرش مقررات الهی، عفت و تقوا است. او با تاکید بر ضرورت پرورش همه استعدادهای انسانی از جمله استعداد جنسی، غرایز انسان را دارای چارچوب و قلمرو تعریف‌شده می‌داند. سرشت آدمی، پیچیده و چندلایه است و علاوه بر میل به ارضای غریزه جنسی، میل به بی‌نهایت نیز دارد که بر همه امیال انسان غلبه دارد. بی‌نهایت‌خواهی انسان او را به‌سمت شدت در ارضای غریزه جنسی می‎کشاند؛ <ref>. مطهری، اخلاق جنسی، بی‌تا، ص73-77.</ref> به‌همین دلیل یکی از راه‌کارهای اسلام علاوه بر ارضای متعادل غریزه جنسی، پرهیز از تحریک و تهییج غریزه جنسی است که بی‌توجهی به آن در افزایش اضطراب و ناتوانی در خویشتن‌داری موثر است؛ <ref>. متقی‌فر، درآمدی بر نظام اخلاق جنسی در اسلام، 1389ش، ص77.</ref> اسلام می‌پذیرد که برخی بیماری‌های روانی ریشه در ارضا نشدن غریزه جنسی دارد، اما ارضاطلبی نامحدود غریزه جنسی نیز در ایجاد و گسترش اضطراب و بیماری‌های روانی مؤثر است.<ref>. مطهری، مسئله حجاب، بی‌تا، ص108.</ref>

4. ذیل اصل عدالت، شایسته است که در روابط زناشویی، زمینه ارضای میل جنسی طرفین فراهم شود؛ با تعدد و تنوع رابطه، رضایت زناشویی افزایش یابد؛ رابطه جنسی با پیش‌نوازی و ابراز محبت آغاز شود و از اجبار و خشونت به‌دور باشد؛ درصورت نامطلوب بودن اوضاع جسمانی یکی از زوجین، درخواست رابطه جنسی کنترل شود.<ref>. فاطمی ‌امین و دیگران، «بازشناخت ملاک‌های اخلاقی مقدار رابطه زناشویی بهنجار با تاکید بر اصول اخلاق جنسی اسلام»،  1401ش، ص170.</ref>

برخی از این اصول مشترک بین زنان و مردان و برخی مختص به جنس خاصی است. طراحی فضای اجتماعی به‌گونه‌ای که کمترین ارتباط بین زنان و مردان صورت بگیرد، <ref>. پاک‌نیا، «معاشرت با نامحرم از نگاه نبوی»،  1385ش.</ref> پرهیز از شوخی با نامحرم، <ref>. حر عاملی، وسائل الشیعه، 1416ق، ج20، ص197.</ref> پرهیز از چشم‌چرانی<ref>. طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، 1390ق، ج15، ص111.</ref> و عدم آزادی مطلق در روابط جنسی، از اصول مشترک اخلاقی میان زنان و مردان است؛ بر این اساس زن، در خارج از محیط خانوادگی حق تحریک و تهییج جنس مخالف را ندارد. مرد نیز خارج از محیط خانواده حق التذاذ جنسی، چشم‌چرانی و لمس زنان را ندارد.<ref>. مطهری، روابط زن و مرد در اسلام، بی‌تا، ص23-29.</ref> رعایت عفت در پوشش نیز از جمله اصولی است که شایسته تمام زنان و مردان است، اما در زنان به‌دلیل جذابیت فطری آنها شایسته‌تر است.<ref>. «پوشیدن لباس تنگ و چسبان، برای زن و مرد چه حکمی دارد؟»،  وب‌سایت اسلام کوئست.</ref> همچنین شایسته است که زنان از آشکار کردن زینت‌های جاذب توجه مردان و نازک کردن صدا هنگام صحبت کردن با مردان نامحرم، پرهیز کنند. مردان نیز شایسته است که از ورود بی‌اجازه و بدون اعلام به حریم زنان، خودداری کنند. همچنین درخواست از زنان بهتر است با حفظ حریم یا از پشت پرده و حائل باشد.<ref>زاده عبداللهی، «هنجارهای اخلاقی حاکم بر ارتباط با ناهمجنس در قرآن با تمرکز بر سوره‌های احزاب و نور»،  1398ش، ص178-182.</ref>

* پاک‌نیا، عبدالکریم، «معاشرت با نامحرم از نگاه نبوی»،  فرهنگ کوثر، شماره 68، 1385ش.

* «پوشیدن لباس تنگ و چسبان، برای زن و مرد چه حکمی دارد؟»،  وب‌سایت اسلام کوئست، تاریخ به‌روزرسانی: 2 اسفند 1400ش.

* حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، قم، موسسه آل البیت لاحیاء التراث، 1416ق.

* زاده عبداللهی، آرشام، «هنجارهای اخلاقی حاکم بر ارتباط با ناهمجنس در قرآن با تمرکز بر سوره‌های احزاب و نور»،  مجله اخلاق، شماره 35، 1398ش.

* طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات‏، چاپ دوم، 1390ق.

* غلامی، یوسف، اخلاق و رفتارهای جنسی، قم، معارف، چاپ سوم، 1386ش.

* فاطمی ‌امین، نصرالله و دیگران، «بازشناخت ملاک‌های اخلاقی مقدار رابطه زناشویی بهنجار با تاکید بر اصول اخلاق جنسی اسلام»،  پژوهش در دین و سلامت، شماره 1، 1401ش.

* متقی‌فر، غلام‌رضا، درآمدی بر نظام اخلاق جنسی در اسلام، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ دوم، 1389ش.

* مطهری، مرتضی، اخلاق جنسی، قم، صدرا، بی‌تا.

* مطهری، مرتضی، خانواده و اخلاق جنسی، قم، صدرا، 1398ش.

* مطهری، مرتضی، روابط زن و مرد در اسلام، قم، صدرا، بی‌تا.

* مطهری، مرتضی، مسئله حجاب، قم، صدرا، بی‌تا.