بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۶: خط ۱۶:
در عصر جاهلیت مردان به‌دلیل برخورداري از ويژگي‌هاي جسمي و روحي، در عرصه اقتصادي حرف اول را مي‌زدند اما زنان نیز به‌طور نسبی دارای حق مالكيت بوده و در این عرصه‌ فعالیت‌هایی داشتند. تجارت يكي از شغل‌هايي بود كه برخي زنان انجام مي‌دادند. معروف‌ترين آنان خديجه همسر پيامبر اسلام بود. او مردان را براي تجارت استخدام می‌کرد. برخي از زنان به فروشندگي مشغول بودند؛ عطرفروشي زناني به نام حَولاء و مِنشم در منابع تاريخي گزارش شده است. ام مَعبَد خُزاعيه مواد غذايي مي‌فروخت. قابلگي و پرستاري از ديگر مشاغل زنان در عصر جاهلي بود. زنان در برخي از صنايع نيز سررشته داشتند. زني به نام ردينه به اسلحه‌سازي اشتغال داشت و نيزه‌هاي او از جهت كيفيت مشهور بود. آرايش‌گري از مشاغلي بود كه زنان بسياري به آن مشغول بودند. مديحه‌سرايي برای کسب درآمد از مشاغلی بود كه زنان در آن حضوري پررنگ داشتند. از ديگر مشاغل رايج، دايگي و حضانت كودكان بود. مردم جاهلي براي بالا رفتن خصلت‌هاي والا، به ويژه فصاحت، بلاغت و جنگ‌آوري، فرزندان خود را به دايه‌هاي باديه‌نشين مي‌سپردند. مشهورترين آنان حليمه سعديه بود كه دايگي پيامبر اسلام را به‌عهده داشت. از جمله اشتغال زنان، كسب جنسي بود؛ برخي افراد از كنيزان خود به‌منظور جلب منافع اقتصادي استفاده می‌کردند. برخی هنگام قحطي، همسران خود را در اختيار دیگران قرار داده و كاسبي مي‌كردند. تعدادی از زنان که معروف به «اصحاب الرايات» بودند تن‌فروشی مي‌كردند.<ref>[https://hadana.ir/%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B2%D9%86-%D9%88-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B9%D8%B5%D8%B1-%D8%AC%D8%A7%D9%87%D9%84%DB%8C%D8%AA/ واعظی، «جایگاه زن و خانواده در عصر جاهلیت» 1388ش، ص150.]</ref>  
در عصر جاهلیت مردان به‌دلیل برخورداري از ويژگي‌هاي جسمي و روحي، در عرصه اقتصادي حرف اول را مي‌زدند اما زنان نیز به‌طور نسبی دارای حق مالكيت بوده و در این عرصه‌ فعالیت‌هایی داشتند. تجارت يكي از شغل‌هايي بود كه برخي زنان انجام مي‌دادند. معروف‌ترين آنان خديجه همسر پيامبر اسلام بود. او مردان را براي تجارت استخدام می‌کرد. برخي از زنان به فروشندگي مشغول بودند؛ عطرفروشي زناني به نام حَولاء و مِنشم در منابع تاريخي گزارش شده است. ام مَعبَد خُزاعيه مواد غذايي مي‌فروخت. قابلگي و پرستاري از ديگر مشاغل زنان در عصر جاهلي بود. زنان در برخي از صنايع نيز سررشته داشتند. زني به نام ردينه به اسلحه‌سازي اشتغال داشت و نيزه‌هاي او از جهت كيفيت مشهور بود. آرايش‌گري از مشاغلي بود كه زنان بسياري به آن مشغول بودند. مديحه‌سرايي برای کسب درآمد از مشاغلی بود كه زنان در آن حضوري پررنگ داشتند. از ديگر مشاغل رايج، دايگي و حضانت كودكان بود. مردم جاهلي براي بالا رفتن خصلت‌هاي والا، به ويژه فصاحت، بلاغت و جنگ‌آوري، فرزندان خود را به دايه‌هاي باديه‌نشين مي‌سپردند. مشهورترين آنان حليمه سعديه بود كه دايگي پيامبر اسلام را به‌عهده داشت. از جمله اشتغال زنان، كسب جنسي بود؛ برخي افراد از كنيزان خود به‌منظور جلب منافع اقتصادي استفاده می‌کردند. برخی هنگام قحطي، همسران خود را در اختيار دیگران قرار داده و كاسبي مي‌كردند. تعدادی از زنان که معروف به «اصحاب الرايات» بودند تن‌فروشی مي‌كردند.<ref>[https://hadana.ir/%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B2%D9%86-%D9%88-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B9%D8%B5%D8%B1-%D8%AC%D8%A7%D9%87%D9%84%DB%8C%D8%AA/ واعظی، «جایگاه زن و خانواده در عصر جاهلیت» 1388ش، ص150.]</ref>  
==نقش‌های فرهنگی زن==
==نقش‌های فرهنگی زن==
جامعه جاهلی به‌طور عموم دچار محرومیت شدید از علم و دانش بود. از میان زنان تنها از زنی به نام شفاء یاد می‌شود که سواد خواندن و نوشتن داشت. شعر و خطابه از جلوه‌هاي اصلي فرهنگ عصر جاهلیت به‌شمار می‌رفت. عرب‌ها ابعاد مختلف زندگي خود را به شعر در مي‌آوردند. قبايل مختلف با عرضه شعراي خود در مجامع عمومي، مثل حج و بازار عكاظ به بهره‌مندي خود از چنين شعرايي افتخار مي‌كردند. زنان جاهلي در اين عرصه، فعال بودند به‌گونه‌اي كه نام برخي از آنان جزء مشاهير شعر جاهلي ذكر شده است. خنساء كه در سرودن شعر شهرت داشت، در بازار عكاظ هشت اشكال به يكي از شعرهاي شاعر مشهور عرب، حسان بن ثابت وارد كرد. زني ديگر به نام ام‌جندب به‌دلیل توانايي‌اش در عرصه شعر، داور انتخابِ بهترين اشعار مي‌شد. بيشتر اشعار زنان جاهلي در رساي پدر، برادر و شوهر يا ديگر بزرگان قبيله بود. دختران عبدالمطلب نيز به درخواست پدر قبل از مرگش در رساي او في‌البداهه شعر سرودند. از مضامين رايج شعر جاهلي، مقوله معشوقه بود و زن در شعر جاهلي به‌گونه‌اي توصيف شده است كه فقط در پي شهوت و مال است. خطابه از دیگر عرصه‌هایی بود که زنان در آن نقش جدی ایفا می‌کردند.
جامعه جاهلی به‌طور عموم دچار محرومیت شدید از علم و دانش بود. از میان زنان تنها از زنی به نام شفاء یاد می‌شود که سواد خواندن و نوشتن داشت. شعر و خطابه از جلوه‌هاي اصلي فرهنگ عصر جاهلیت به‌شمار می‌رفت. عرب‌ها ابعاد مختلف زندگي خود را به شعر در مي‌آوردند. قبايل مختلف با عرضه شعراي خود در مجامع عمومي، مثل حج و بازار عكاظ به بهره‌مندي خود از چنين شعرايي افتخار مي‌كردند. زنان جاهلي در اين عرصه، فعال بودند به‌گونه‌اي كه نام برخي از آنان جزء مشاهير شعر جاهلي ذكر شده است. خنساء كه در سرودن شعر شهرت داشت، در بازار عكاظ هشت اشكال به يكي از شعرهاي شاعر مشهور عرب، حسان بن ثابت وارد كرد. زني ديگر به نام ام‌جندب به‌دلیل توانايي‌اش در عرصه شعر، داور انتخابِ بهترين اشعار مي‌شد. بيشتر اشعار زنان جاهلي در رساي پدر، برادر و شوهر يا ديگر بزرگان قبيله بود. دختران عبدالمطلب نيز به درخواست پدر قبل از مرگش در رساي او في‌البداهه شعر سرودند. از مضامين رايج شعر جاهلي، مقوله معشوقه بود و زن در شعر جاهلي به‌گونه‌اي توصيف شده است كه فقط در پي شهوت و مال است. خطابه از دیگر عرصه‌هایی بود که زنان در آن نقش جدی ایفا می‌کردند.<ref>[https://hadana.ir/%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B2%D9%86-%D9%88-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B9%D8%B5%D8%B1-%D8%AC%D8%A7%D9%87%D9%84%DB%8C%D8%AA/ واعظی، «جایگاه زن و خانواده در عصر جاهلیت» 1388ش، ص157.]</ref>
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس}}  
{{پانویس}}