| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
خرافات لزوماً نتيجة جهل و توسعه‌نيافتگي نيست. بلکه خرافات بيشـتر بـه‌دليـل نياز بشر به آن، ايجاد شده و به‌صورت پویا تغییر می‌کند.<ref>[https://www.jgfs.ir/article_146738_d378a57fd8ac36be2f4e747b5ec529aa.pdf رستگار و ولي‌پور، «خرافــه‌گرایی و ارطبات آن با برخی پارامترهای اجتماعی در میان زنان شهر بندر عباس»، 1400ش، ص145.]</ref> | خرافات لزوماً نتيجة جهل و توسعه‌نيافتگي نيست. بلکه خرافات بيشـتر بـه‌دليـل نياز بشر به آن، ايجاد شده و به‌صورت پویا تغییر می‌کند.<ref>[https://www.jgfs.ir/article_146738_d378a57fd8ac36be2f4e747b5ec529aa.pdf رستگار و ولي‌پور، «خرافــه‌گرایی و ارطبات آن با برخی پارامترهای اجتماعی در میان زنان شهر بندر عباس»، 1400ش، ص145.]</ref> | ||
==کارگزاران خرافه‌گرایی== | ==کارگزاران خرافه‌گرایی== | ||
خرافات مانند هر محصول فرهنگي ديگري فراوردة تفكر انسانی بوده <ref>[https://www.jgfs.ir/article_146738_d378a57fd8ac36be2f4e747b5ec529aa.pdf رستگار و ولي‌پور، «خرافــه‌گرایی و ارطبات آن با برخی پارامترهای اجتماعی در میان زنان شهر بندر عباس»، 1400ش، ص145.]</ref> و توسط کارگزارانی ترویج و بازتولید می‌شوند. جادوگران، رمالان و تعویذنویسان از کارگزاران اصلی خرافات رایج در جامعه هستند. ابزارهای کاری آنها فراوانند، از جمله انواع طلسم‌ها، تعویذها، از سنگ‌های قیمتی گرفته تا اجزای گیاهان، اندام‌های انسان و حیوانات، فلزات، خمیر، پوست، مو و پارچه که هرکدام کاربردهای گوناگونی داشته و توسط کارگزاران تجویز می‌شوند. به گزارش منابع تاریخی، در عصر قاجار، رفت‌وآمد مردم به‌ویژه زنان به خانه ملا‌های یهودی برای گرفتن دعا، طلسم و امثال آن به حدی گسترده شده بود که حکومت به فکر چاره افتاد و طی حکمی، رفت‌وآمد زنان مسلمان به خانه‌های یهودیان را ممنوع کرد. دراویش نیز در کار رمالی و دعانویسی مورد اقبال عامه مردم بودند؛ به‌طوری‌که این اقبال از دید خارجیان نیز به دور نمانده و برخی از آنها مانند لایارد در نوشته‌های خود به شهرت و توجه مردم به دراویش اشاره کرده و نفوذ آنها را از سطح زنان، دختران دم‌بخت، پیرمردانی که در پی ازدواج با زنان جوان بودند تا اندرونی خانه‌های اعیان گسترده می‌داند.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1393/11/05/632254/%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%87-%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%88-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B9%D8%B5%D8%B1-%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1 «خرافه‌گرایی و زنان عصر قاجار!»، در خبرگزاری تسنیم.]</ref> | خرافات مانند هر محصول فرهنگي ديگري فراوردة تفكر انسانی بوده<ref>[https://www.jgfs.ir/article_146738_d378a57fd8ac36be2f4e747b5ec529aa.pdf رستگار و ولي‌پور، «خرافــه‌گرایی و ارطبات آن با برخی پارامترهای اجتماعی در میان زنان شهر بندر عباس»، 1400ش، ص145.]</ref> و توسط کارگزارانی ترویج و بازتولید می‌شوند. جادوگران، رمالان و تعویذنویسان از کارگزاران اصلی خرافات رایج در جامعه هستند. ابزارهای کاری آنها فراوانند، از جمله انواع طلسم‌ها، تعویذها، از سنگ‌های قیمتی گرفته تا اجزای گیاهان، اندام‌های انسان و حیوانات، فلزات، خمیر، پوست، مو و پارچه که هرکدام کاربردهای گوناگونی داشته و توسط کارگزاران تجویز می‌شوند. به گزارش منابع تاریخی، در عصر قاجار، رفت‌وآمد مردم به‌ویژه زنان به خانه ملا‌های یهودی برای گرفتن دعا، طلسم و امثال آن به حدی گسترده شده بود که حکومت به فکر چاره افتاد و طی حکمی، رفت‌وآمد زنان مسلمان به خانه‌های یهودیان را ممنوع کرد. دراویش نیز در کار رمالی و دعانویسی مورد اقبال عامه مردم بودند؛ به‌طوری‌که این اقبال از دید خارجیان نیز به دور نمانده و برخی از آنها مانند لایارد در نوشته‌های خود به شهرت و توجه مردم به دراویش اشاره کرده و نفوذ آنها را از سطح زنان، دختران دم‌بخت، پیرمردانی که در پی ازدواج با زنان جوان بودند تا اندرونی خانه‌های اعیان گسترده می‌داند.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1393/11/05/632254/%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%87-%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%88-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B9%D8%B5%D8%B1-%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1 «خرافه‌گرایی و زنان عصر قاجار!»، در خبرگزاری تسنیم.]</ref> | ||
==پیامدهای خرافه‌گرایی== | ==پیامدهای خرافه‌گرایی== | ||
بیکن، خرافه را بتی تلقی می‌کند که مانع از شناخت اجتماعی و درک واقعیت می‌شود. <ref>[https://csr.basu.ac.ir/article_4515_f6b0645ccc526ca2ff810a95564c7cec.pdf عشایری و دیگران، «مطالعه عوامل مؤثر گرایش به خرافات در بین شهروندان: فراتحلیل پژوهش‌های بازة زمانی 1388 الی1397»، 1401ش، ص364.]</ref> خرافه در بُعد فردی از این جهت می‌تواند خطر داشته باشد که یک مشکل نگرشی است و زمانی که فرد نگرش خود را بر پایه خرافات می‌چیند تمام زندگی‌اش را بر پایه این نگرش تنظیم می‌کند و این ممکن است بسیاری از فرصت‌ها را از او گرفته و منجر به سلب توانمندی‌ها و خود شکوفایی او شود. خرافه‌گرایی زمانی تبدیل به خطر جدی‌تر می‌شود که افراد با استناد به آن تلاش کنند تا بر محیط اطراف خود کنترل پیدا کنند؛ در چنین صورتی عمل خرافاتی از حیطه رفتار فردی خارج شده و به‌عنوان عمل اجتماعی محیط جامعه را مـتأثر می‌سازد، به‌ویژه اگر این افراد جایگاه مهمی در جامعه داشته و به نحوی باشند که مردم را مورد تبعیت قرار دهند، در این صورت خرافات تشدید شده و هزینه‌های سنگین‌تری را بر جامعه تحمیل می‌کند.<ref>شریفی یزدی، [https://fa.shafaqna.com/news/614064/ «چرا زنان میل بیشتری به باورهای خرافی دارند تا مردان؟»، در وب‌سایت شفقنا.] </ref> | بیکن، خرافه را بتی تلقی می‌کند که مانع از شناخت اجتماعی و درک واقعیت می‌شود. <ref>[https://csr.basu.ac.ir/article_4515_f6b0645ccc526ca2ff810a95564c7cec.pdf عشایری و دیگران، «مطالعه عوامل مؤثر گرایش به خرافات در بین شهروندان: فراتحلیل پژوهش‌های بازة زمانی 1388 الی1397»، 1401ش، ص364.]</ref> خرافه در بُعد فردی از این جهت می‌تواند خطر داشته باشد که یک مشکل نگرشی است و زمانی که فرد نگرش خود را بر پایه خرافات می‌چیند تمام زندگی‌اش را بر پایه این نگرش تنظیم می‌کند و این ممکن است بسیاری از فرصت‌ها را از او گرفته و منجر به سلب توانمندی‌ها و خود شکوفایی او شود. خرافه‌گرایی زمانی تبدیل به خطر جدی‌تر می‌شود که افراد با استناد به آن تلاش کنند تا بر محیط اطراف خود کنترل پیدا کنند؛ در چنین صورتی عمل خرافاتی از حیطه رفتار فردی خارج شده و به‌عنوان عمل اجتماعی محیط جامعه را مـتأثر می‌سازد، به‌ویژه اگر این افراد جایگاه مهمی در جامعه داشته و به نحوی باشند که مردم را مورد تبعیت قرار دهند، در این صورت خرافات تشدید شده و هزینه‌های سنگین‌تری را بر جامعه تحمیل می‌کند.<ref>شریفی یزدی، [https://fa.shafaqna.com/news/614064/ «چرا زنان میل بیشتری به باورهای خرافی دارند تا مردان؟»، در وب‌سایت شفقنا.] </ref> | ||
