چندهمسری: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

تفاوت با ویرایش جدیدتر ←

دیداریویکی‌متن

@@ خط ۹: / خط ۹: @@
 از منظر جمعیت‌شناسی گاهی در شرایط اجتماعی ویژه، تعداد زنان آماده ازدواج بیش از مردان شده و تعدد زوجات مانع بحران اجتماعی می‌شود. در نگرش جامعه‌شناختی نیز چندهمسری با ارجاع به فزونی جمعیت زنان و عقیم‌بودن برخی از آنها، توجیه می‌شود.
-گزارش‌های مردم‌شناسان حاکی از گرایش طبیعی اقوام ابتدایی به چندهمسری است؛ یک بررسی قوم‌نگارانه از 849 جامعه ابتدایی در سرتاسر جهان نشان داده است که از این تعداد، 708 جامعه چندزنی، 4 جامعه چندشوهری و 137 جامعه تک‌همسری بوده‌اند.
+گزارش‌های مردم‌شناسان حاکی از گرایش طبیعی اقوام ابتدایی به چندهمسری است؛ یک بررسی قوم‌نگارانه از ۸۴۹ جامعه ابتدایی در سرتاسر جهان نشان داده است که از این تعداد، ۷۰۸ جامعه چندزنی، ۴ جامعه چندشوهری و ۱۳۷ جامعه تک‌همسری بوده‌اند.
 ادوارد ویلسون از زیست‌شناسان برجسته به این نکته اشاره می‌کند که میان اقوام ابتدایی، مردان عمدتا در جنگ‌ها کشته می‌شدند؛ اما جنگجویان باقیمانده توجه جدی به تولید مثل داشته و برای این امر، هرکدام دارای چندین زن بودند و گاهی ‌جنگ‌ها برای در اختیار داشتن زنان بیشتر بود.
-از منظر روان‌شناسی؛ مردان معمولاً به دنبال تنوع جنسی بوده و جذابیت‌های فیزیکی زن برای‌شان مهم است؛ اما زنان عمدتا به سمت شاخص‌های ثروت یا قدرت مردان کشیده می‌شوند.<ref>رمضان‌نرگسی، «بازتاب چندهمسری در جامعه»،  پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref>
+از منظر روان‌شناسی؛ مردان معمولاً به دنبال تنوع جنسی بوده و جذابیت‌های فیزیکی زن برای‌شان مهم است؛ اما زنان عمدتا به سمت شاخص‌های ثروت یا قدرت مردان کشیده می‌شوند.<ref>رمضان‌نرگسی، «بازتاب چندهمسری در جامعه»،  پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref> برخی نگرش‌ها؛ شرایط جغرافیایی را نیز مؤثر دانسته و چندزنی را از الزامات حیات اجتماعی در محیط‌های گرم می‌دانند.<ref>مطهری، مجموعه آثار، 1377ش، ج‏19، ص317.</ref>
-برخی نگرش‌ها؛ شرایط جغرافیایی را نیز مؤثر دانسته و چندزنی را از الزامات حیات اجتماعی در محیط‌های گرم می‌دانند.<ref>مطهری، مجموعه آثار، 1377ش، ج‏19، ص317.</ref>
 ==جنسیت و چندهمسری==
@@ خط ۲۷: / خط ۲۵: @@
 چندهمسری ریشة کهن در ادیان و جوامع بشری دارد؛ <ref> «تعدد زوجات در ادیان»،  وب‌سایت پرسمان دانشگاهیان.</ref> در آیین یهود، تعدد همسر برای مرد هیچ محدودیتی نداشته و تنها شرطش این است که مرد بتواند نفقه همسران خود را تامین کند.<ref> «زن در دین یهود»،  در وب‌سایت پرسمان دانشگاهیان.</ref>
-در مسیحیت نص خاصی در مورد ممنوعیت چندزنی وجود ندارد، بلکه در رساله پولس مطالبی است که جواز تعدد زوجات را می‌رساند. همچنین در ادیان کنفسیوس و بودا چندزنی مجاز دانسته شده است و در دین لیکی که در چین پیروانی دارد، تعداد زنانی که یک مرد می‌تواند بگیرد تا 230 نفر است.<ref> «تعدد زوجات در ادیان»،  وب‌سایت پرسمان دانشگاهیان.</ref>
+در مسیحیت نص خاصی در مورد ممنوعیت چندزنی وجود ندارد، بلکه در رساله پولس مطالبی است که جواز تعدد زوجات را می‌رساند. همچنین در ادیان کنفسیوس و بودا چندزنی مجاز دانسته شده است و در دین لیکی که در چین پیروانی دارد، تعداد زنانی که یک مرد می‌تواند بگیرد تا ۲۳۰ نفر است.<ref> «تعدد زوجات در ادیان»،  وب‌سایت پرسمان دانشگاهیان.</ref>
-بر اساس ماده 16 احوال شخصیه زرتشتیان؛ تعدد زوجات برای زن و مرد زرتشتی جایز نیست.<ref>قائم‌مقام فراهانی، «موقعیت زنان در دین زرتشتی بر اساس کتب فقهی و حقوقی»،  1392ش، ص116.</ref>
+بر اساس ماده ۱۶ احوال شخصیه زرتشتیان؛ تعدد زوجات برای زن و مرد زرتشتی جایز نیست.<ref>قائم‌مقام فراهانی، «موقعیت زنان در دین زرتشتی بر اساس کتب فقهی و حقوقی»،  1392ش، ص116.</ref> ویل دورانت، چندزنی را روش رایج در اجتماعات اولیه می‌داند.<ref>رمضان‌نرگسی، «بازتاب چندهمسری در جامعه»،  پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref> در ایران، چین، هند، مصر، یونان و روم باستان تعدد زوجات قانونی بود؛ منتها به‌دلیل شرایط اقلیمی، قانون چندزنی تنها در روم لغو شد.<ref> «تعدد زوجات در ادیان»،  وب‌سایت پرسمان دانشگاهیان.</ref>
-ویل دورانت، چندزنی را روش رایج در اجتماعات اولیه می‌داند.<ref>رمضان‌نرگسی، «بازتاب چندهمسری در جامعه»،  پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref> در ایران، چین، هند، مصر، یونان و روم باستان تعدد زوجات قانونی بود؛ منتها به‌دلیل شرایط اقلیمی، قانون چندزنی تنها در روم لغو شد.<ref> «تعدد زوجات در ادیان»،  وب‌سایت پرسمان دانشگاهیان.</ref>
+میان بابلی‌ها، آشوری‌ها، سرخپوستان آمریکا<ref>رمضان‌نرگسی، «بازتاب چندهمسری در جامعه»،  پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref> و در عصر جاهلیت نیز تعدد زوجات امر رایج به‌شمار می‌رفت.<ref> «نقش اجتماعی زن در دوره جاهلیت»،  خبرگزاری میزان.</ref> اسلام تک همسری را بهتر دانسته و چندزنی را به‌دلیل ضرورت‌های اجتماعی محدود و مشروط ساخت.<ref>مطهری، مجموعه آثار، 1377ش، ج‏19، ص346.</ref> امروزه؛ چندزنی در بیش از ۷۵ % از جوامع یافت می‌شود.<ref>رمضان‌نرگسی، «بازتاب چندهمسری در جامعه»،  پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref>
-میان بابلی‌ها، آشوری‌ها، سرخپوستان آمریکا<ref>رمضان‌نرگسی، «بازتاب چندهمسری در جامعه»،  پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref> و در عصر جاهلیت نیز تعدد زوجات امر رایج به‌شمار می‌رفت.<ref> «نقش اجتماعی زن در دوره جاهلیت»،  خبرگزاری میزان.</ref>
-اسلام تک همسری را بهتر دانسته و چندزنی را به‌دلیل ضرورت‌های اجتماعی محدود و مشروط ساخت.<ref>مطهری، مجموعه آثار، 1377ش، ج‏19، ص346.</ref>
-امروزه؛ چندزنی در بیش از 75 % از جوامع یافت می‌شود.<ref>رمضان‌نرگسی، «بازتاب چندهمسری در جامعه»،  پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref>
 ==عوامل چندهمسری==
@@ خط ۴۸: / خط ۴۰: @@
 منتسکیو با اشاره به شرایط محیطی، ‏ معتقد است؛ در آب و هوای شرق، زن زودتر بالغ و سریع‌تر پیر می‏شود، از سوی دیگر، نیروی جنسی مرد بیشتر تقویت می‌شود؛ لذا رسم چندزنی در کشورهای غربی کمتر بوده و در مشرق زمین تبدیل به سنت اجتماعی شده است.<ref>مطهری، مجموعه آثار، 1377ش، ج‏19، ص317.</ref>
-از دیگر عوامل چندزنی، تنوع طلبی جنسی مردان است و برمبنای گزارش‌های تاریخی؛ چندزنی در اجتماعات اولیه از امتیازات اقلیت ثروتمند به‌شمار می‌رفت، مردم عادی دارای یک همسر و افراد فقیر فاقد همسر بودند، در مواردی، قدرتمندان عیاش، برخی افراد را می‌کشتند تا بر زنان‌شان دست‌یابند. <ref> «تعدد زوجات در ادیان»،  وب‌سایت پرسمان دانشگاهیان.</ref>
+از دیگر عوامل چندزنی، تنوع طلبی جنسی مردان است و برمبنای گزارش‌های تاریخی؛ چندزنی در اجتماعات اولیه از امتیازات اقلیت ثروتمند به‌شمار می‌رفت، مردم عادی دارای یک همسر و افراد فقیر فاقد همسر بودند، در مواردی، قدرتمندان عیاش، برخی افراد را می‌کشتند تا بر زنان‌شان دست‌یابند. <ref> «تعدد زوجات در ادیان»،  وب‌سایت پرسمان دانشگاهیان.</ref> محققینی به این نکته نیز اشاره دارند که اگر ازدواج اول تحمیلی باشد، فرد در شرایط مناسب اقدام به ازدواج بعدی می‌کند.<ref>رمضان‌نرگسی، «بازتاب چندهمسری در جامعه»،  پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref>
-محققینی به این نکته نیز اشاره دارند که اگر ازدواج اول تحمیلی باشد، فرد در شرایط مناسب اقدام به ازدواج بعدی می‌کند.<ref>رمضان‌نرگسی، «بازتاب چندهمسری در جامعه»،  پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref>
 ==پیامدهای چندهمسری==
@@ خط ۶۶: / خط ۵۶: @@
 در نگرش اسلام؛ تک‌همسری، طبیعی‏ترین شکل زناشویی بوده و هرکدامی از زوجین با دلبستگی متقابل، منافع جنسی دیگری را مختص به خود می‏داند<ref>مطهری، مجموعه آثار، 1377ش، ج‏19، ص299.</ref> و این مثل عامیانه که: «خدا یکی، زن یکی»،  اعتقادی مطابق با عهد زناشویی و ارزش‌های اسلامی است؛ <ref>مطهری، مجموعه آثار، 1377ش، ج‏19، ص347.</ref> منتها اسلام به‌دلیل الزامات اجتماعی، چندزنی را بر خلاف چندشوهری به‌طور کلی لغو نکرد، بلکه آن را محدود به چهار زن و مشروط به شرایطی کرد.<ref>مطهری، مجموعه آثار، 1377ش، ج‏19، ص303.</ref>
-مهم‌ترین شرط تعدد زوجات در اسلام، تامین نفقه و رعایت عدالت میان همسران است؛ بر مبنای آیه 3 سوره نساء، مردها در صورتی مجاز به داشتن چند همسر هستند که در تامین نیازهای معیشتی و روابط زناشویی، بتوانند عدالت را میان آن‌ها رعایت کنند؛ <ref>قرائتی، تفسیر نور، 1383ش، ج‏2، ص241.</ref> اگر افرادی چنین توانمندی را در خود ندیده و نتوانند با همسران‌شان بر مبنای عدالت رفتار کنند، مکلف هستد که به یک همسر اکتفا کنند.<ref>مطهری، مجموعه آثار، 1377ش، ج‏19، ص358.</ref>
+مهم‌ترین شرط تعدد زوجات در اسلام، تامین نفقه و رعایت عدالت میان همسران است؛ بر مبنای آیه ۳ سوره نساء، مردها در صورتی مجاز به داشتن چند همسر هستند که در تامین نیازهای معیشتی و روابط زناشویی، بتوانند عدالت را میان آن‌ها رعایت کنند؛ <ref>قرائتی، تفسیر نور، 1383ش، ج‏2، ص241.</ref> اگر افرادی چنین توانمندی را در خود ندیده و نتوانند با همسران‌شان بر مبنای عدالت رفتار کنند، مکلف هستد که به یک همسر اکتفا کنند.<ref>مطهری، مجموعه آثار، 1377ش، ج‏19، ص358.</ref>
 در چارچوب الگوی چندزنی که اسلام پیشنهاد کرده است، مصالح فردی و نیازهای اجتماعی تامین می‌شود.<ref> «تعدد زوجات در ادیان»،  وب‌سایت پرسمان دانشگاهیان.</ref> از منظر برخی محققین؛ آسیب‌های ناشی از چندزنی عمدتاً ناشی از عدم تربیت درست افراد است؛ اگر نظام تربیتی اسلام به درستی در جامعه تطبیق شود آرامش در خانواده‌های چندزنی نیز حاکم می‌شود؛ <ref>رمضان‌نرگسی، «بازتاب چندهمسری در جامعه»،  پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref> زیرا تعدد زوجات یک راه حل مناسب و متناسب با دیدگاه کلان اجتماعی است که تطبیق آن نیاز به تدبیر جدی دارد.<ref>خانی و دیگران، «بازپژوهی تحلیلی دلالت آیه 3 سوره نساء بر اصل تک‌همسری یا چندهمسری»،  1399ش، ص65.</ref>
@@ خط ۷۵: / خط ۶۵: @@
 ==منابع==
-* قرآن کریم
+*قرآن کریم
 *
-* «تعدد زوجات در ادیان»،  وب‌سایت پرسمان دانشگاهیان، تاریخ درج مطلب: 2 آبان 1391ش.
+*«تعدد زوجات در ادیان»،  وب‌سایت پرسمان دانشگاهیان، تاریخ درج مطلب: 2 آبان 1391ش.
 *
-* خانی، محمدرضا و دیگران، «بازپژوهی تحلیلی دلالت آیه 3 سوره نساء بر اصل تک‌همسری یا چندهمسری»،  پژوهش‌های قرآنی، سال 25، شماره2، تابستان 1399ش.
+*خانی، محمدرضا و دیگران، «بازپژوهی تحلیلی دلالت آیه 3 سوره نساء بر اصل تک‌همسری یا چندهمسری»،  پژوهش‌های قرآنی، سال 25، شماره2، تابستان 1399ش.
 *
-* رمضان‌نرگسی، رضا، «بازتاب چندهمسری در جامعه»،  پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: 27 اسفند 1388ش.
+*رمضان‌نرگسی، رضا، «بازتاب چندهمسری در جامعه»،  پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: 27 اسفند 1388ش.
 *
-* «زن در دین یهود»،  در وب‌سایت پرسمان دانشگاهیان، تاریخ درج مطلب: 2 اسفند 1394ش.
+*«زن در دین یهود»،  در وب‌سایت پرسمان دانشگاهیان، تاریخ درج مطلب: 2 اسفند 1394ش.
 *
-* قائم‌مقام فراهانی، ناهید السادات، «موقعیت زنان در دین زرتشتی بر اساس کتب فقهی و حقوقی»،  دو فصلنامه هفت آسمان، دوره پانزدهم، شماره 60، اسفند 1392ش.
+*قائم‌مقام فراهانی، ناهید السادات، «موقعیت زنان در دین زرتشتی بر اساس کتب فقهی و حقوقی»،  دو فصلنامه هفت آسمان، دوره پانزدهم، شماره 60، اسفند 1392ش.
 *
-* قرائتی، محسن، ‏ تفسیر نور، تهران، ‏ مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، ‏1383ش. ‏
+*قرائتی، محسن، ‏ تفسیر نور، تهران، ‏ مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، ‏1383ش. ‏
 *
-* مطهری، مرتضی، ‏مجموعه آثار، تهران- قم‏، صدرا، 1377ش‏.
+*مطهری، مرتضی، ‏مجموعه آثار، تهران- قم‏، صدرا، 1377ش‏.
 *
-* مطهری، مرتضی، ‏یادداشت‌های شهید مطهری، ‏ تهران- قم‏، صدرا، 1378ش‏.
+*مطهری، مرتضی، ‏یادداشت‌های شهید مطهری، ‏ تهران- قم‏، صدرا، 1378ش‏.
 *
-* «نقش اجتماعی زن در دوره جاهلیت»،  خبرگزاری میزان، تاریخ درج مطلب: 28 اسفند 1395ش.
+*«نقش اجتماعی زن در دوره جاهلیت»،  خبرگزاری میزان، تاریخ درج مطلب: 28 اسفند 1395ش.
 [[رده: ویکی‌جنسیت]]