بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
امروزه تغذیه انحصاری با شیر مادر در بسیاری از کشورها از جمله ایران روند کاهشی دارد.<ref>الهی‌دوست و ربانی، «تحلیل کیفی پیوند حمایت اجتماعی و تغذیه با شیر مادر در بین مادران شاغل شهر اصفهان»، 1393ش، ص177.</ref> در یک مطالعۀ صورت‌گرفته در سطح ملی، میزان تغذیۀ انحصاری با شیر مادر در ایران 9/45درصد بیان شده است که نسبت به مطالعات گذشته نشان‌گر روند کاهشی آن است. شاغل بودن مادر، <ref>اسماعیلی و دیگران، «تغذیه انحصاری با شیر مادر تا 6 ماهگی شیرخوار و عوامل اجتماعی و جمعیت شناختی موثر بر آن در ایران»، 1401ش، ص793.</ref> احساس ضعف و ناتوانی پس از زایمان، <ref>جعفری اصل و دیگران، «عوامل مرتبط با تداوم تغذیه کودکان با شیر مادر»، 1393ش، ص4.</ref> تبلیغات گستردۀ شرکت‌های تولیدکنندۀ شیرخشک در تغییر فرهنگ شیردهی مادران، <ref>جمیل الحیال، «تغذیه با شیر مادر در پزشکی و آموزه‌های اسلامی»، 1386ش، ص23.</ref> فاصلۀ کم بین دو زایمان، نارس‌بودن نوزاد، کم‌بودن شیر مادر، بیمار بودن مادر یا نوزاد، حساسیت نوزاد به شیر مادر، مشکل جسمی نوزاد، جدایی کودک از مادر، <ref>جلاهی و دیگران، «بررسی علل تغذیه با شیر مصنوعی در شیرخواران زیر 6 ماه تحت پوشش مراکز بهداشتی-درمانی استان مازندران سال 1382»، 1384ش، ص113.</ref> مشکلات پستان، مصرف آنتی‌بیوتیک، مشکلات خانوادگی و ناراحتی‌های روانی<ref>عزالدین زنجانی و دیگران، «پایش کیفی عوامل موثر بر تغذیه انحصاری با شیر مادر و تداوم آن در مناطق شهری و روستایی کشور در سال 1379»، 1381ش، ص137.</ref> از عوامل اثرگذار بر کاهش شیردهی ذکر شده است. بعضی پیشنهادها برای بهبود و افزایش آمار تغذیه با شیر مادر عبارت است از: | امروزه تغذیه انحصاری با شیر مادر در بسیاری از کشورها از جمله ایران روند کاهشی دارد.<ref>الهی‌دوست و ربانی، «تحلیل کیفی پیوند حمایت اجتماعی و تغذیه با شیر مادر در بین مادران شاغل شهر اصفهان»، 1393ش، ص177.</ref> در یک مطالعۀ صورت‌گرفته در سطح ملی، میزان تغذیۀ انحصاری با شیر مادر در ایران 9/45درصد بیان شده است که نسبت به مطالعات گذشته نشان‌گر روند کاهشی آن است. شاغل بودن مادر، <ref>اسماعیلی و دیگران، «تغذیه انحصاری با شیر مادر تا 6 ماهگی شیرخوار و عوامل اجتماعی و جمعیت شناختی موثر بر آن در ایران»، 1401ش، ص793.</ref> احساس ضعف و ناتوانی پس از زایمان، <ref>جعفری اصل و دیگران، «عوامل مرتبط با تداوم تغذیه کودکان با شیر مادر»، 1393ش، ص4.</ref> تبلیغات گستردۀ شرکت‌های تولیدکنندۀ شیرخشک در تغییر فرهنگ شیردهی مادران، <ref>جمیل الحیال، «تغذیه با شیر مادر در پزشکی و آموزه‌های اسلامی»، 1386ش، ص23.</ref> فاصلۀ کم بین دو زایمان، نارس‌بودن نوزاد، کم‌بودن شیر مادر، بیمار بودن مادر یا نوزاد، حساسیت نوزاد به شیر مادر، مشکل جسمی نوزاد، جدایی کودک از مادر، <ref>جلاهی و دیگران، «بررسی علل تغذیه با شیر مصنوعی در شیرخواران زیر 6 ماه تحت پوشش مراکز بهداشتی-درمانی استان مازندران سال 1382»، 1384ش، ص113.</ref> مشکلات پستان، مصرف آنتی‌بیوتیک، مشکلات خانوادگی و ناراحتی‌های روانی<ref>عزالدین زنجانی و دیگران، «پایش کیفی عوامل موثر بر تغذیه انحصاری با شیر مادر و تداوم آن در مناطق شهری و روستایی کشور در سال 1379»، 1381ش، ص137.</ref> از عوامل اثرگذار بر کاهش شیردهی ذکر شده است. بعضی پیشنهادها برای بهبود و افزایش آمار تغذیه با شیر مادر عبارت است از: | ||
# برنامه‌های دولتی شامل افزایش سطح آگاهی مادران، برطرف کردن موانع و تشویق به تغذیه با شیر مادر<ref>اسماعیلی و دیگران، «تغذیه انحصاری با شیر مادر تا 6 ماهگی شیرخوار و عوامل اجتماعی و جمعیت شناختی موثر بر آن در ایران»، 1401ش، ص793.</ref> و حمایت‌های اقتصادی؛ <ref>الهی‌دوست و ربانی، «تحلیل کیفی پیوند حمایت اجتماعی و تغذیه با شیر مادر در بین مادران شاغل شهر اصفهان»، 1393ش، ص194.</ref> | #برنامه‌های دولتی شامل افزایش سطح آگاهی مادران، برطرف کردن موانع و تشویق به تغذیه با شیر مادر<ref>اسماعیلی و دیگران، «تغذیه انحصاری با شیر مادر تا 6 ماهگی شیرخوار و عوامل اجتماعی و جمعیت شناختی موثر بر آن در ایران»، 1401ش، ص793.</ref> و حمایت‌های اقتصادی؛ <ref>الهی‌دوست و ربانی، «تحلیل کیفی پیوند حمایت اجتماعی و تغذیه با شیر مادر در بین مادران شاغل شهر اصفهان»، 1393ش، ص194.</ref> | ||
# | # | ||
# حمایت خانواده<ref>الهی‌دوست و ربانی، «تحلیل کیفی پیوند حمایت اجتماعی و تغذیه با شیر مادر در بین مادران شاغل شهر اصفهان»، 1393ش، ص179.</ref> عاملی مؤثر بر تداوم شیردهی مادران؛ <ref>الهی‌دوست و ربانی، «تحلیل کیفی پیوند حمایت اجتماعی و تغذیه با شیر مادر در بین مادران شاغل شهر اصفهان»، 1393ش، ص190.</ref> | #حمایت خانواده<ref>الهی‌دوست و ربانی، «تحلیل کیفی پیوند حمایت اجتماعی و تغذیه با شیر مادر در بین مادران شاغل شهر اصفهان»، 1393ش، ص179.</ref> عاملی مؤثر بر تداوم شیردهی مادران؛ <ref>الهی‌دوست و ربانی، «تحلیل کیفی پیوند حمایت اجتماعی و تغذیه با شیر مادر در بین مادران شاغل شهر اصفهان»، 1393ش، ص190.</ref> | ||
# | # | ||
# حمایت مراکز بهداشتی‌درمانی<ref>الهی‌دوست و ربانی، «تحلیل کیفی پیوند حمایت اجتماعی و تغذیه با شیر مادر در بین مادران شاغل شهر اصفهان»، 1393ش، ص179.</ref> مثل آموزش به مادران در منزل و رها نکردن آنها پس از ترخیص.<ref>الهی‌دوست و ربانی، «تحلیل کیفی پیوند حمایت اجتماعی و تغذیه با شیر مادر در بین مادران شاغل شهر اصفهان»، 1393ش، ص180.</ref> | #حمایت مراکز بهداشتی‌درمانی<ref>الهی‌دوست و ربانی، «تحلیل کیفی پیوند حمایت اجتماعی و تغذیه با شیر مادر در بین مادران شاغل شهر اصفهان»، 1393ش، ص179.</ref> مثل آموزش به مادران در منزل و رها نکردن آنها پس از ترخیص.<ref>الهی‌دوست و ربانی، «تحلیل کیفی پیوند حمایت اجتماعی و تغذیه با شیر مادر در بین مادران شاغل شهر اصفهان»، 1393ش، ص180.</ref> | ||
==شیردهی از منظر فقه و قانون== | ==شیردهی از منظر فقه و قانون== | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
==فواید تغذیه کودک با شیر مادر== | ==فواید تغذیه کودک با شیر مادر== | ||
# شیر مادر همیشه در دسترس بوده و بدون نیاز به استفاده از ظروف و وسیلۀ خاصی قابل استفاده است.<ref>اصفهانی، آئین تندرستی، 1388ش، ص312.</ref> | #شیر مادر همیشه در دسترس بوده و بدون نیاز به استفاده از ظروف و وسیلۀ خاصی قابل استفاده است.<ref>اصفهانی، آئین تندرستی، 1388ش، ص312.</ref> | ||
# | # | ||
# شیر مادر از نظر مواد معدنی و آب برای نوزاد کافی بوده و حتی در مکان‌های بسیار گرم‌وخشک نیازی به آب اضافی برای کودک نیست.<ref>مصباحی و یعقوب‌زاده، «شیر مادر از منظر قرآن، سنت، طب»، 1385ش، ج3، ص274-277.</ref> | #شیر مادر از نظر مواد معدنی و آب برای نوزاد کافی بوده و حتی در مکان‌های بسیار گرم‌وخشک نیازی به آب اضافی برای کودک نیست.<ref>مصباحی و یعقوب‌زاده، «شیر مادر از منظر قرآن، سنت، طب»، 1385ش، ج3، ص274-277.</ref> | ||
# | # | ||
# شیر مادر موجب مصونیت در برابر بیماری‌هایی مانند بیماری‌های تنفسی، عفونت‌های گوش، اسهال و آلرژی‌ها می‌شود.<ref> فلدمن، روان‌شناسی تحولی؛ رشد در گستره زندگی از لقاح تا کودکی، 1399ش، ج1، ص162.</ref> مطالعات نشان داده نوزادانی که از شیر مادر تغذیه کرده‌اند در دوران سالمندی، به‌مراتب بیش از افراد محروم از شیر مادر، از سلامت دستگاه قلب و عروق برخوردار بوده‌اند.<ref>محتشم امیری و جعفری شکیب، «نمونه‌ای از طب پیشگیری در آموزه‌های قرآن»، 1385ش، ج2، ص88.</ref> | #شیر مادر موجب مصونیت در برابر بیماری‌هایی مانند بیماری‌های تنفسی، عفونت‌های گوش، اسهال و آلرژی‌ها می‌شود.<ref> فلدمن، روان‌شناسی تحولی؛ رشد در گستره زندگی از لقاح تا کودکی، 1399ش، ج1، ص162.</ref> مطالعات نشان داده نوزادانی که از شیر مادر تغذیه کرده‌اند در دوران سالمندی، به‌مراتب بیش از افراد محروم از شیر مادر، از سلامت دستگاه قلب و عروق برخوردار بوده‌اند.<ref>محتشم امیری و جعفری شکیب، «نمونه‌ای از طب پیشگیری در آموزه‌های قرآن»، 1385ش، ج2، ص88.</ref> | ||
# | # | ||
# بعضی شواهد بیانگر تاثیر شیر مادر در رشد شناختی و افزایش هوش در بزرگسالی است.<ref> فلدمن، روان‌شناسی تحولی؛ رشد در گستره زندگی از لقاح تا کودکی، 1399ش، ج1، ص162.</ref> شیر مادر ضریب هوشی طفل (IQ) را 3 تا 11 واحد میتواند افزایش دهد.<ref>اصفهانی، آئین تندرستی، 1388ش، ص349.</ref> | #بعضی شواهد بیانگر تاثیر شیر مادر در رشد شناختی و افزایش هوش در بزرگسالی است.<ref> فلدمن، روان‌شناسی تحولی؛ رشد در گستره زندگی از لقاح تا کودکی، 1399ش، ج1، ص162.</ref> شیر مادر ضریب هوشی طفل (IQ) را 3 تا 11 واحد میتواند افزایش دهد.<ref>اصفهانی، آئین تندرستی، 1388ش، ص349.</ref> | ||
# | # | ||
# شیر مادر علاوه‌بر تامین نیازهای غذایی کودک، به‌دلیل توجه و تماس مادر با کودک هنگام شیر دادن، موجب تامین نیازهای عاطفی کودک<ref>اصفهانی، آئین تندرستی، 1388ش، ص312.</ref> و تقویت رابطۀ عاطفی میان مادر و کودک می‌شود.<ref>مصباحی و یعقوب‌زاده، «شیر مادر از منظر قرآن، سنت، طب»، 1385ش، ج3، ص278.</ref> | #شیر مادر علاوه‌بر تامین نیازهای غذایی کودک، به‌دلیل توجه و تماس مادر با کودک هنگام شیر دادن، موجب تامین نیازهای عاطفی کودک<ref>اصفهانی، آئین تندرستی، 1388ش، ص312.</ref> و تقویت رابطۀ عاطفی میان مادر و کودک می‌شود.<ref>مصباحی و یعقوب‌زاده، «شیر مادر از منظر قرآن، سنت، طب»، 1385ش، ج3، ص278.</ref> | ||
==تاثیر شیردهی در سلامت مادر== | ==تاثیر شیردهی در سلامت مادر== | ||
# احساس آرامش روحی و عاطفی<ref>حلم‌سرشت و دل‌پیشه، «چرا شیر مادر بهترین است؟»، 1380ش، ص60.</ref> و همچنین احساس رضایت<ref>مصباحی و یعقوب‌زاده، «شیر مادر از منظر قرآن، سنت، طب»، 1385ش، ج3، ص279.</ref> و کاهش ابتلا به افسردگی پس از زایمان؛ <ref>گودرزی، «تغذیه با شیر مادر»، 1390ش، ص14.</ref> | #احساس آرامش روحی و عاطفی<ref>حلم‌سرشت و دل‌پیشه، «چرا شیر مادر بهترین است؟»، 1380ش، ص60.</ref> و همچنین احساس رضایت<ref>مصباحی و یعقوب‌زاده، «شیر مادر از منظر قرآن، سنت، طب»، 1385ش، ج3، ص279.</ref> و کاهش ابتلا به افسردگی پس از زایمان؛ <ref>گودرزی، «تغذیه با شیر مادر»، 1390ش، ص14.</ref> | ||
# | # | ||
# کاهش احتمال به بعضی موارد سرطان<ref>مصباحی و یعقوب‌زاده، «شیر مادر از منظر قرآن، سنت، طب»، 1385ش، ج3، ص278.</ref> مانند سرطان تخمدان و سرطان پستان؛ <ref>گودرزی، «تغذیه با شیر مادر»، 1390ش، ص14.</ref> | #کاهش احتمال به بعضی موارد سرطان<ref>مصباحی و یعقوب‌زاده، «شیر مادر از منظر قرآن، سنت، طب»، 1385ش، ج3، ص278.</ref> مانند سرطان تخمدان و سرطان پستان؛ <ref>گودرزی، «تغذیه با شیر مادر»، 1390ش، ص14.</ref> | ||
# | # | ||
# کاهش اضافه وزن، به‌دلیل استفاده از چربی‌های اضافی در دوران بارداری برای تولید شیر؛ | #کاهش اضافه وزن، به‌دلیل استفاده از چربی‌های اضافی در دوران بارداری برای تولید شیر؛ | ||
# | # | ||
# بازگشت سینه‌ها به حالت طبیعی قبل از بارداری؛ <ref>حلم‌سرشت و دل‌پیشه، «چرا شیر مادر بهترین است؟»، 1380ش، ص60.</ref> | #بازگشت سینه‌ها به حالت طبیعی قبل از بارداری؛ <ref>حلم‌سرشت و دل‌پیشه، «چرا شیر مادر بهترین است؟»، 1380ش، ص60.</ref> | ||
# | # | ||
# تاخیر در شروع عادت ماهیانه شده و جلوگیری از کم‌خونی مادر؛ | #تاخیر در شروع عادت ماهیانه شده و جلوگیری از کم‌خونی مادر؛ | ||
# | # | ||
# کاهش احتمال حاملگی زودرس.<ref>مصباحی و یعقوب‌زاده، «شیر مادر از منظر قرآن، سنت، طب»، 1385ش، ج3، ص278.</ref> | #کاهش احتمال حاملگی زودرس.<ref>مصباحی و یعقوب‌زاده، «شیر مادر از منظر قرآن، سنت، طب»، 1385ش، ج3، ص278.</ref> | ||
==عوامل اثرگذار بر شیر مادر== | ==عوامل اثرگذار بر شیر مادر== | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
==کیفیت شیر دادن== | ==کیفیت شیر دادن== | ||
به‌طور کلی نوزادان در مقدار نیاز به شیر مادر متفاوت بوده و توصیه متخصصان این است که در صورت توانایی کودک برای مکیدن، تعداد دفعات و مقدار تغذیه از شیر را به میل او واگذار کنند. به‌طور معمول روز اول تولد، کودک بعد از مکیدن، مدت طولانی می‌خوابد که همین سبب کمتر شدن دفعات تغذیه در روز اول است، اما در روز دوم تعداد دفعات شیر خوردن به | به‌طور کلی نوزادان در مقدار نیاز به شیر مادر متفاوت بوده و توصیه متخصصان این است که در صورت توانایی کودک برای مکیدن، تعداد دفعات و مقدار تغذیه از شیر را به میل او واگذار کنند. به‌طور معمول روز اول تولد، کودک بعد از مکیدن، مدت طولانی می‌خوابد که همین سبب کمتر شدن دفعات تغذیه در روز اول است، اما در روز دوم تعداد دفعات شیر خوردن به ۸ تا ۱۲ بار می‌رسد.<ref>عزالدین زنجانی و دیگران، «مجموعه آموزشی ترویج تغذیه با شیر مادر»، 1400ش، ص229-230.</ref> | ||
==مدت زمان تغذیه از شیر مادر== | ==مدت زمان تغذیه از شیر مادر== | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* قرآن کریم. | *قرآن کریم. | ||
* | * | ||
* اسماعیلی، مینا و دیگران، «تغذیه انحصاری با شیر مادر تا 6 ماهگی شیرخوار و عوامل اجتماعی و جمعیت شناختی موثر بر آن در ایران»، نشریه کومش، دوره 24، شماره 6، 1401ش. | *اسماعیلی، مینا و دیگران، «تغذیه انحصاری با شیر مادر تا 6 ماهگی شیرخوار و عوامل اجتماعی و جمعیت شناختی موثر بر آن در ایران»، نشریه کومش، دوره 24، شماره 6، 1401ش. | ||
* | * | ||
* اصفهانی، محمد مهدی، آئین تندرستی، تهران، تندیس، چ9، 1388ش. | *اصفهانی، محمد مهدی، آئین تندرستی، تهران، تندیس، چ9، 1388ش. | ||
* | * | ||
* الگود، سیریل لوید، طب در دوره صفویه، ترجمه محسن جاویدان، تهران، دانشگاه تهران، چ1، 1357ش. | *الگود، سیریل لوید، طب در دوره صفویه، ترجمه محسن جاویدان، تهران، دانشگاه تهران، چ1، 1357ش. | ||
* | * | ||
* الهی‌دوست، سعیده و ربانی، علی، «تحلیل کیفی پیوند حمایت اجتماعی و تغذیه با شیر مادر در بین مادران شاغل شهر اصفهان»، مجله راهبرد اجتماعی فرهنگی، سال سوم، شمارۀ 12، 1393ش. | *الهی‌دوست، سعیده و ربانی، علی، «تحلیل کیفی پیوند حمایت اجتماعی و تغذیه با شیر مادر در بین مادران شاغل شهر اصفهان»، مجله راهبرد اجتماعی فرهنگی، سال سوم، شمارۀ 12، 1393ش. | ||
* | * | ||
* جانب‌اللهی، محمدسعید، پزشکی سنتی و عامیانه مردم ایران با نگاه مردم‌شناختی، تهران، امیرکبیر، چ1، 1390ش. | *جانب‌اللهی، محمدسعید، پزشکی سنتی و عامیانه مردم ایران با نگاه مردم‌شناختی، تهران، امیرکبیر، چ1، 1390ش. | ||
* | * | ||
* جعفری اصل، معصومه و دیگران، «عوامل مرتبط با تداوم تغذیه کودکان با شیر مادر»، مجلۀ پرستاری و مامایی جامع‌نگر، سال 24، شمارۀ 72، 1393ش. | *جعفری اصل، معصومه و دیگران، «عوامل مرتبط با تداوم تغذیه کودکان با شیر مادر»، مجلۀ پرستاری و مامایی جامع‌نگر، سال 24، شمارۀ 72، 1393ش. | ||
* | * | ||
* جلاهی، حسین و دیگران، «بررسی علل تغذیه با شیر مصنوعی در شیرخواران زیر 6 ماه تحت پوشش مراکز بهداشتی-درمانی استان مازندران سال 1382»، فصلنامه علمی‌پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مازندران، سال پانزدهم، شمارۀ 46، 1384ش. | *جلاهی، حسین و دیگران، «بررسی علل تغذیه با شیر مصنوعی در شیرخواران زیر 6 ماه تحت پوشش مراکز بهداشتی-درمانی استان مازندران سال 1382»، فصلنامه علمی‌پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مازندران، سال پانزدهم، شمارۀ 46، 1384ش. | ||
* | * | ||
* جمیل الحیال، محمد، «تغذیه با شیر مادر در پزشکی و آموزه‌های اسلامی»، ترجمۀ عمر سلطانی‌آذر، فصلنامه مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی، سال سوم، شمارۀ 9، 1386ش. | *جمیل الحیال، محمد، «تغذیه با شیر مادر در پزشکی و آموزه‌های اسلامی»، ترجمۀ عمر سلطانی‌آذر، فصلنامه مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی، سال سوم، شمارۀ 9، 1386ش. | ||
* | * | ||
* حسن‌زاده آملی، حسن، سدرة المنتهی فی تفسیر قرآن المصطفی، قم، ال‍ف. لام. م‍ی‍م، چ1، 1388ش. | *حسن‌زاده آملی، حسن، سدرة المنتهی فی تفسیر قرآن المصطفی، قم، ال‍ف. لام. م‍ی‍م، چ1، 1388ش. | ||
* | * | ||
* حلم‌سرشت، پریوش و دل‌پیشه، اسماعیل، «چرا شیر مادر بهترین است؟»، پیوند، شمارۀ 265، 1380ش. | *حلم‌سرشت، پریوش و دل‌پیشه، اسماعیل، «چرا شیر مادر بهترین است؟»، پیوند، شمارۀ 265، 1380ش. | ||
* | * | ||
* خدایی، فاطمه، «نقش مهم حمایت‌گری پدران در فرآیند شیردهی مادران»، خبرگزاری صداوسیما، تاریخ درج مطلب: 17 مرداد 1403ش. | *خدایی، فاطمه، «نقش مهم حمایت‌گری پدران در فرآیند شیردهی مادران»، خبرگزاری صداوسیما، تاریخ درج مطلب: 17 مرداد 1403ش. | ||
* | * | ||
* خیاطی، فریبا، «علل قطع زودهنگام شیردهی و انتظارات مادران شیرده از خانواده و جامعه در سنندج»، مجله علمی علوم پزشکی قزوین، دورۀ 11، شمارۀ3، 1386ش. | *خیاطی، فریبا، «علل قطع زودهنگام شیردهی و انتظارات مادران شیرده از خانواده و جامعه در سنندج»، مجله علمی علوم پزشکی قزوین، دورۀ 11، شمارۀ3، 1386ش. | ||
* | * | ||
* خمینی، سید روح‌الله، ترجمه تحریر الوسیلة، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چ1، 1385ش. | *خمینی، سید روح‌الله، ترجمه تحریر الوسیلة، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چ1، 1385ش. | ||
* | * | ||
* دانش، آذر، «استرس و تنش روحی باعث کاهش شیر مادران می‌شود»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: 22 مرداد 1392ش. | *دانش، آذر، «استرس و تنش روحی باعث کاهش شیر مادران می‌شود»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: 22 مرداد 1392ش. | ||
* | * | ||
* شبیری زنجانی، موسی، توضیح‌المسائل، قم، سلسبیل، 1388ش. | *شبیری زنجانی، موسی، توضیح‌المسائل، قم، سلسبیل، 1388ش. | ||
* | * | ||
* طباطبایی، محمدحسین، زن در قرآن، قم، واژه‌پرداز‌اندیشه، چ1، 1402ش. | *طباطبایی، محمدحسین، زن در قرآن، قم، واژه‌پرداز‌اندیشه، چ1، 1402ش. | ||
* | * | ||
* طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، تهران، دارالکتب‌العلمیة، چ4، 1365ش. | *طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، تهران، دارالکتب‌العلمیة، چ4، 1365ش. | ||
* | * | ||
* عزالدین زنجانی، ناهید و دیگران، «پایش کیفی عوامل موثر بر تغذیه انحصاری با شیر مادر و تداوم آن در مناطق شهری و روستایی کشور در سال 1379»، مجله پزشکی حکیم، دورۀ 5، شمارۀ 2، 1381ش. | *عزالدین زنجانی، ناهید و دیگران، «پایش کیفی عوامل موثر بر تغذیه انحصاری با شیر مادر و تداوم آن در مناطق شهری و روستایی کشور در سال 1379»، مجله پزشکی حکیم، دورۀ 5، شمارۀ 2، 1381ش. | ||
* | * | ||
* عزالدین زنجانی، ناهید و دیگران، «مجموعه آموزشی ترویج تغذیه با شیر مادر»، ایلام، روبه‌رو، 1400ش. | *عزالدین زنجانی، ناهید و دیگران، «مجموعه آموزشی ترویج تغذیه با شیر مادر»، ایلام، روبه‌رو، 1400ش. | ||
* | * | ||
* فلدمن، رابرت، روان‌شناسی تحولی؛ رشد در گستره زندگی از لقاح تا کودکی، ترجمه مهدی عبداله‌زاده رافی، تهران، ارجمند، ویراست 8، چ1، 1399ش. | *فلدمن، رابرت، روان‌شناسی تحولی؛ رشد در گستره زندگی از لقاح تا کودکی، ترجمه مهدی عبداله‌زاده رافی، تهران، ارجمند، ویراست 8، چ1، 1399ش. | ||
* | * | ||
* قربانی، زینب و خادم، ابراهیم، «اهمیت تغذیه با شیر مادر از دیدگاه آموزه‌های دینی، طب سنتی ایران و طب رایج»، مجلۀ مطالعات اسلامی در حوزۀ سلامت، دورۀ اول، شمارۀ 1، 1396ش. | *قربانی، زینب و خادم، ابراهیم، «اهمیت تغذیه با شیر مادر از دیدگاه آموزه‌های دینی، طب سنتی ایران و طب رایج»، مجلۀ مطالعات اسلامی در حوزۀ سلامت، دورۀ اول، شمارۀ 1، 1396ش. | ||
* | * | ||
* گودرزی، مرجان، «تغذیه با شیر مادر»، مجله رشد آموزش پیش‌دبستانی، شمارۀ 11، 1390ش. | *گودرزی، مرجان، «تغذیه با شیر مادر»، مجله رشد آموزش پیش‌دبستانی، شمارۀ 11، 1390ش. | ||
* | * | ||
* «ماده 1176 قانون مدنی»، ویکی حقوق، تاریخ بازدید: 3 مهر 1403ش. | *«ماده 1176 قانون مدنی»، ویکی حقوق، تاریخ بازدید: 3 مهر 1403ش. | ||
* | * | ||
* مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، داراحیاءالتراث، چ3، 1403ق. | *مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، داراحیاءالتراث، چ3، 1403ق. | ||
* | * | ||
* محتشم امیری، زهرا و جعفری شکیب، عباس، «نمونه‌ای از طب پیشگیری در آموزه‌های قرآن»، مجموعه مقالات قرآن و طب، مشهد، دانشگاه شاهد، چ1، 1385ش. | *محتشم امیری، زهرا و جعفری شکیب، عباس، «نمونه‌ای از طب پیشگیری در آموزه‌های قرآن»، مجموعه مقالات قرآن و طب، مشهد، دانشگاه شاهد، چ1، 1385ش. | ||
* | * | ||
* مصباحی، سیده‌گوهر و یعقوب‌زاده، آمنه، «شیر مادر از منظر قرآن، سنت، طب»؛ مجموعه مقالات قرآن و طب، مشهد، مؤسسه انتشاراتی بنیاد پژوهش‌های قرآنی حوزه و دانشگاه، چ1، 1385ش. | *مصباحی، سیده‌گوهر و یعقوب‌زاده، آمنه، «شیر مادر از منظر قرآن، سنت، طب»؛ مجموعه مقالات قرآن و طب، مشهد، مؤسسه انتشاراتی بنیاد پژوهش‌های قرآنی حوزه و دانشگاه، چ1، 1385ش. | ||
* | * | ||
* مکارم شیرازی، ناصر، «احکام شیردادن نوزاد»، وب‌سایت دفتر آیت‌الله مکارم شیرازی، تاریخ بازدید: 1 مهر 1403ش. | *مکارم شیرازی، ناصر، «احکام شیردادن نوزاد»، وب‌سایت دفتر آیت‌الله مکارم شیرازی، تاریخ بازدید: 1 مهر 1403ش. | ||
* | * | ||
* نظری توکلی، سعید، حضانت کودکان در فقه اسلامی، تهران، سمت، چ1، 1385ش. | *نظری توکلی، سعید، حضانت کودکان در فقه اسلامی، تهران، سمت، چ1، 1385ش. | ||
* | * | ||
* «نقش همسر در امر شیردهی»، وب‌سایت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی گناباد، تاریخ درج مطلب: 19 مرداد 1401ش. | *«نقش همسر در امر شیردهی»، وب‌سایت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی گناباد، تاریخ درج مطلب: 19 مرداد 1401ش. | ||
[[رده: ویکی‌جنسیت]] | [[رده: ویکی‌جنسیت]] | ||
