جراحی زیبایی: تفاوت میان نسخه‌ها

امروزه جراحی زیبایی به یکی از روش‌های رایج برای تغییر ظاهر و افزایش اعتمادبه‌نفس تبدیل شده است. با پیشرفت تکنولوژی و تبلیغات گسترده، افراد بیشتری به‌دنبال اصلاح ویژگی‌های فیزیکی خود هستند، اما این کار، گاهی با خطرات جسمی و روانی همراه است. در نهایت، تصمیم برای انجام آن باید آگاهانه و با در نظر گرفتن تمام جوانب باشد. چه برای بهبود نقص‌ها یا تنها برای زیبایی، جراحی زیبایی بازتابی از اهمیت ظاهر در جامعۀ مدرن است، اما تعادل بین پذیرش خود و تغییر ظاهر، چالشی است که بسیاری با آن روبه‌رو می‌شوند.

جراحی زیبایی (Cosmetic Surgery) شاخه‌ای تخصصی از پزشکی است<ref>. [https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/1750481307079203 Mirivel, “Managing poor surgical candidacy: Communication problems for plastic surgeons”, 2007, p.309.]</ref> که با به‌کارگیری روش‌های جراحی و مداخلات پزشکی، به تغییر ساختاری یا بهبود ظاهری بافت‌ها و اندام‌ها می‌پردازد.<ref>. [https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1740144518305552 Sarwer, “Body image, cosmetic surgery, and minimally invasive treatments”, 2019, p.302-308.]</ref> هدف آن ارتقای تناسب، تقارن و زیبایی متناسب با استانداردهای زیبایی‌شناختی و انتظارات فردی است،<ref>. محسنی، جامعه­شناسی پزشکی، ۱۳۸۲ش، ص۱۳۱؛ گیدنز و بردسال، جامعه­شناسی، ۱۳۸۶ش، ص۲۱۱.</ref> هرچند نتایج تحت‌تأثیر عوامل بیولوژیکی و ذهنی ‌بودن ادراک زیبایی قرار دارد.<ref>. [https://wjps.ir/article-1-272-en.html Mozaffari Niya and et al., “Iranians’ perspective to cosmetic surgery: a thematic content analysis for the reasons”, 2019, p.69.]</ref> بر خلاف جراحی ترمیمی که بر بازسازی عملکرد متمرکز است، این جراحی‌ها عمدتاً انتخابی و با انگیزه‌های روانی‌اجتماعی انجام می‌شود.<ref>. [https://www.researchgate.net/publication/341777505_Psychological_aspects_of_Aesthetic_and_Cosmetic_surgery_Clinical_and_therapeutic_implications Jafferany and et al., “Psychological aspects of aesthetic and cosmetic surgery: Clinical and therapeutic implications”, 2020, p.2-3.]</ref> موفقیت این جراحی وابسته به ترکیب دانش آناتومی، مهارت‌های جراحی، درک اصول زیبایی‌شناسی و ملاحظات اخلاقی است و با چالش‌هایی مانند تبلیغات غیر واقع‌بینانه یا فشارهای اجتماعی نیز همراه است.<ref>. [https://www.socialpsychology.ir/article_156046.html خبازثابت و همکاران، «رابطه بین گرایش به جراحی زیبایی با نگرش به مد و تصویر بدنی منفی زنان متقاضی جراحی زیبایی با تکیه بر نوع جراحی: نقش میانجی‌گری تنظیم شناختی هیجان»، ۱۴۰۱ش، ۵۱.]</ref>

بر اساس اسناد تاریخی، ریشه‌های جراحی زیبایی به تمدن‌های باستانی باز می‌گردد. مصر باستان (قرن ۱۶ قبل از میلاد): پاپیروس ادوین اسمیت شامل توصیفاتی از ترمیم بینی است.<ref>. روتکو، تاریخ مصور جراحی، ۱۳۹۴ش، ص۸۵.</ref> اسکندریه (قرن ۳ ق.م): هروفیلوس و اراسیستراتوس به‌عنوان پیشگامان آناتومی کاربردی شناخته می‌شوند.<ref>. قاسمی، عوامل مؤثر بر گرایش افراد به جراحی زیبایی با تأکید بر جنسیت مطالعه موردی زنان و مردان ۵۵-۱۸، ۱۳۸۹ش، ص۱۵.</ref> هند باستان (۶۰۰ ق.م): متن ساسروهیتا توسط سوشروتا، تکنیک‌های اولیه رینوپلاستی را شرح داده است.<ref>. رجبی، بررسی جامعه­شناسی با تعریف هویت زنان و گرایش آنان به جراحی­های زیبایی در شهر تهران، ۱۳۸۷ش، ص۴۹.</ref>

روم باستان (قرن ۱ میلادی): سلوس، روش‌های ترمیم صورت را توصیف کرده است. جراحی پلاستیک مدرن از روش‌های باستانی مانند بازسازی بینی به سبک هندی در سال ۱۸۱۴م، توسط کارپو تا تکنیک‌های پیشرفته‌تر در جنگ‌های جهانی همانند کارهای گیلیس و مکایندو، پیشرفت کرد. نیاز به ترمیم آسیب‌های شدید جنگی، روش‌های پیوند پوست، بازسازی صورت و جراحی میکروسکوپی را توسعه داد. بسیاری از تکنیک‌های جراحی زیبایی ریشه در نوآوری‌های زمان جنگ دارند.<ref>. رجبی، بررسی جامعه­شناسی با تعریف هویت زنان و گرایش آنان به جراحی­های زیبایی در شهر تهران، ۱۳۸۷ش، ص۵۰.</ref>

رسانه‌ها از طریق مکانیسم‌های شیءانگاری بدن و گفتمان پزشکی ‌شدۀ زیبایی به بازتولید استانداردهای غیرواقع‌بینانه می‌پردازند.<ref>. [https://psycnet.apa.org/record/1999-05665-009 Milkin and et al., “Women and Weight: Gendered messages on magazine covers”, 1999, p.647.]</ref> پژوهش‌های تجربی تأیید می‌کنند که قرارگرفتن در معرض این تصاویر موجب افزایش نارضایتی بدنی می‌شود، اختلالات خوردن را تشدید می‌کند و سلامتی جسمانی را به نفع زیبایی‌های نمایشی به حاشیه می‌راند.<ref>. [https://www.researchgate.net/publication/225150252_Reading_Representations_of_Black_East_Asian_and_White_Women_in_Magazines_for_Adolescent_Girls Sengupta, “Reading representations of Blak, East Asian, and White women in magazines for adolescent girls”, 2006, p.799-800.]</ref>

 

این فرایند از طریق تکه‌تکه‌سازی بدن در تبلیغات تقویت می‌شود که بر بهبود بخش‌های مجزا (مثل بینی یا سینه) به‌عنوان راه‌حلی جادویی تأکید دارد.<ref>. گرت، جامعه­شناسی جنسیت، ۱۳۸۰ش، ص۵۰.</ref>