| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
==نقد== | ==نقد== | ||
آقای بدره در روش‌شناسی لیلا احمد به عنوان یک تاریخ‌پژوه میگوید: اهتمام او در مهم‌ترین کتابش در زمینه اسلام و جنسیت؛ یعنی اسلام و جنسیت؛ ریشه‌های تاریخی جدال امروزی، بازکاوی تصورات و نهادهای اجتماعی- حقوقی جنسیتی در جوامع اسلامی در تاریخ و یافتن ریشه‌های این تصورات و نهادها در جوامع و تمدن‌های عربی، ایرانی، بیزانسی، رمی، یونانی، آشوری و... است. | آقای بدره در روش‌شناسی لیلا احمد به عنوان یک تاریخ‌پژوه میگوید: اهتمام او در مهم‌ترین کتابش در زمینه اسلام و جنسیت؛ یعنی اسلام و جنسیت؛ ریشه‌های تاریخی جدال امروزی، بازکاوی تصورات و نهادهای اجتماعی- حقوقی جنسیتی در جوامع اسلامی در تاریخ و یافتن ریشه‌های این تصورات و نهادها در جوامع و تمدن‌های عربی، ایرانی، بیزانسی، رمی، یونانی، آشوری و... است. | ||
لیلا احمد چون ساختار فقهی شکل‌گرفته در زمینه جنسیت در تمدن اسلامی را متأثر از سنت‌های اجتماعی پیشااسلامی موجود در قلمروهای مفتوحه و گفتمان‌های غالب جنسیتی آن‌ها می‌داند،دل‌مشغول کاوش شباهت‌های موجود میان نهادهای حقوقی جنسیتی آن جوامع با نهادهای حقوقی بسط‌یافته در فقه اسلامی است. بنابراین شاید بتوان مهم‌ترین رهاورد روش‌شناختی لیلا احمد برای فمینیسم اسلامی را بازکاوی تصورات و نهادهای اجتماعی- حقوقی جنسیتی اسلامی در تاریخ دانست؛ چراکه این کار می‌تواند ساخت و تکون فقه و به‌طورکلی معرفت اسلامی در همه ساحت‌هایش را در بستر تاریخی- تمدنی‌اش قرار بدهد و تأثرات جدی‌اش از این جوامع و تمدن‌ها را بکاود. | لیلا احمد چون ساختار فقهی شکل‌گرفته در زمینه جنسیت در تمدن اسلامی را متأثر از سنت‌های اجتماعی پیشااسلامی موجود در قلمروهای مفتوحه و گفتمان‌های غالب جنسیتی آن‌ها می‌داند،دل‌مشغول کاوش شباهت‌های موجود میان نهادهای حقوقی جنسیتی آن جوامع با نهادهای حقوقی بسط‌یافته در فقه اسلامی است. بنابراین شاید بتوان مهم‌ترین رهاورد روش‌شناختی لیلا احمد برای فمینیسم اسلامی را بازکاوی تصورات و نهادهای اجتماعی- حقوقی جنسیتی اسلامی در تاریخ دانست؛ چراکه این کار می‌تواند ساخت و تکون فقه و به‌طورکلی معرفت اسلامی در همه ساحت‌هایش را در بستر تاریخی- تمدنی‌اش قرار بدهد و تأثرات جدی‌اش از این جوامع و تمدن‌ها را بکاود. | ||
عنصر مهم و مؤثر دیگری که در کار لیلا احمد حضور دارد تمییز او میان اسلام اخلاقی که به لحاظ جنسیتی برابری‌طلبانه است، و اسلام پدرسالارانه است.احمد نیز مانند مرنیسی، گرچه از «اسلام چه کرد» و «اسلام چه نکرد» به شکلی منفی و ملامت‌گرانه صحبت می‌کند، ولی علاقه‌ای به تمییز بازنمایی‌ها و تفسیرهای صورت‌گرفته از اسلام با خود اسلام ندارد.<ref>پژوهشکده زن و خانواده،نشست علمی با موضوع «تطور روش شناسی تفسیری فمینیسم اسلامی»،</ref> | عنصر مهم و مؤثر دیگری که در کار لیلا احمد حضور دارد تمییز او میان اسلام اخلاقی که به لحاظ جنسیتی برابری‌طلبانه است، و اسلام پدرسالارانه است.احمد نیز مانند مرنیسی، گرچه از «اسلام چه کرد» و «اسلام چه نکرد» به شکلی منفی و ملامت‌گرانه صحبت می‌کند، ولی علاقه‌ای به تمییز بازنمایی‌ها و تفسیرهای صورت‌گرفته از اسلام با خود اسلام ندارد.<ref>پژوهشکده زن و خانواده،نشست علمی با موضوع «تطور روش شناسی تفسیری فمینیسم اسلامی»،</ref> | ||
احمد، تاریخ‌نگاری اسلامی را نقد می‌کند و میگوید "تمدن اسلامی نیز تاریخ را به نحوی پردازش کرد که دوره پیش از اسلام عصر جاهلیت و اسلام به عنوان تنها منبع آن‌چه تمدن محسوب می‌شد، به حساب آید. بدیهی است که چنین پردازشی از نظر ایدئولوژیکی مفید فایده بود و سوای موارد دیگر این واقعیت را پنهان می‌کرد که وضع زنان در برخی فرهنگ‌های خاورمیانه پیش از ظهور اسلام در مقایسه با بعد از آن به طور قابل توجهی بهتر بود". احمد از هر فرصت و سرنخی برای خوب نشان‌دادن مقام و آزادی زن در میان عرب جاهلی استفاده می‌کند و ارجاعات‌اش نیز به نویسندگان همین تمدن اسلامی مانند ابن‌سعد نویسنده الطبقات الکبری، ابوالفرج اصفهانی صاحب الاغانی و مستشرقینی است که احتمالاً اصل منابع‌شان در تاریخ‌نویسی از عرب و اسلام، همین منابع است.<ref>پژوهشکده زن و خانواده،نشست علمی با موضوع «تطور روش شناسی تفسیری فمینیسم اسلامی»،</ref> | احمد، تاریخ‌نگاری اسلامی را نقد می‌کند و میگوید "تمدن اسلامی نیز تاریخ را به نحوی پردازش کرد که دوره پیش از اسلام عصر جاهلیت و اسلام به عنوان تنها منبع آن‌چه تمدن محسوب می‌شد، به حساب آید. بدیهی است که چنین پردازشی از نظر ایدئولوژیکی مفید فایده بود و سوای موارد دیگر این واقعیت را پنهان می‌کرد که وضع زنان در برخی فرهنگ‌های خاورمیانه پیش از ظهور اسلام در مقایسه با بعد از آن به طور قابل توجهی بهتر بود". احمد از هر فرصت و سرنخی برای خوب نشان‌دادن مقام و آزادی زن در میان عرب جاهلی استفاده می‌کند و ارجاعات‌اش نیز به نویسندگان همین تمدن اسلامی مانند ابن‌سعد نویسنده الطبقات الکبری، ابوالفرج اصفهانی صاحب الاغانی و مستشرقینی است که احتمالاً اصل منابع‌شان در تاریخ‌نویسی از عرب و اسلام، همین منابع است.<ref>پژوهشکده زن و خانواده،نشست علمی با موضوع «تطور روش شناسی تفسیری فمینیسم اسلامی»،</ref> | ||
آقای بدره یکی از اشکالات کار لیلا احمد را آن دانست که تصویری جامع از زن جاهلی و تحولاتی که اسلام درباره او رقم زد نشان نمی‌دهد؛ تصویر جامعی که به دور از برداشت‌های گزینشی و تفسیرهای تحکمی از برخی نقل‌های تاریخی، می‌تواند مبنای استوارتری برای فهم جنسیت در جهان‌بینی اسلامی فراهم کند.<ref>پژوهشکده زن و خانواده،نشست علمی با موضوع «تطور روش شناسی تفسیری فمینیسم اسلامی»،</ref> | آقای بدره یکی از اشکالات کار لیلا احمد را آن دانست که تصویری جامع از زن جاهلی و تحولاتی که اسلام درباره او رقم زد نشان نمی‌دهد؛ تصویر جامعی که به دور از برداشت‌های گزینشی و تفسیرهای تحکمی از برخی نقل‌های تاریخی، می‌تواند مبنای استوارتری برای فهم جنسیت در جهان‌بینی اسلامی فراهم کند.<ref>پژوهشکده زن و خانواده،نشست علمی با موضوع «تطور روش شناسی تفسیری فمینیسم اسلامی»،</ref> | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
*ادوارد لِین: مطالعۀ زندگی و کار او و اندیشه‌های انگلیسیان دربارۀ خاورمیانه در قرن ۱۹ (۱۹۷۸)<ref>زنان امروز، گفت و گو با پروفسور لیلا احمد،26بهمن 97</ref> | *ادوارد لِین: مطالعۀ زندگی و کار او و اندیشه‌های انگلیسیان دربارۀ خاورمیانه در قرن ۱۹ (۱۹۷۸)<ref>زنان امروز، گفت و گو با پروفسور لیلا احمد،26بهمن 97</ref> | ||
