بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
|خدمات = | |خدمات = | ||
}} | }} | ||
سیدابوالاعلی مودودی (زاده1903-1979) از متفکران و اندیشمندان برجسته شبه قاره هند و پاکستان است. افکار او تاثیر بلافصلی بر آراء و عقاید مسلمانان منطقه و دیگر بلاد اسلامی گذاشت. باور بسیاری از محققان آن است که او محرک و مشوق بسیاری از گروه‌های مسلمانی است که در جهان اسلام به کنش‌های سیاسی و اجتماعی روی آوردند. مودودی به تحقق جهان آرمانی- اسلامی باور داشت. | |||
==زندگینامه== | ==زندگینامه== | ||
خانواده سیدابوالاعلی مودودی در قرن هیجدهم به لاهور قدم گذاشتند. پدرش سید احمد حسن در سال 1855 در دهلی تولد یافت و پدربزرگش، میر سید حسن از پیرهای صوفیه بود و در دربار مغولها نفوذ داشت. مودودی در 25 سپتامبر سال 1903 در شهر اورنگ آباد در ایالت ماهاراشترا در هند تولد یافت. | |||
مودودی و خانواده‌اش در زمان از میان رفتن حاکمیت مغولها و در زمان سلطه انگلیسی‌ها زندگی خود را گذراندند و رشد کردند. مودودی کودکی خود را در حیدرآباد گذارند. در آن زمان، نظام الملک، حاکم قدرتمند بر حیدرآباد حکم می‌راند و آن قلمرو را مستقل از مغولها اداره می‌کرد. اکبرشاه از پادشاهان مغول معتقد بود که حقیقت را نه از شریعت، بلکه از ریاضت و خودسازی و با بحث و گفتگو و به شیوه دیالکتیک می‌توان به دست آورد. وی که خود را انسان کامل می‌دانست و مدعی بود الهاماتی دریافت می‌دارد، در زمان خود جزیه‌ای را که بر غیرمسلمانان واجب شده بود، لغو کرد و شکار را ممنوع کرد و به گیاه‌خواری روی آورد تا هندوها را آرزده خاطر نسازد. این سنت از آن زمان در دربار مغولها وجود داشت. خانواده مودودی در این دستگاه از خانواده‌های سرشناس و دارای امتیاز بودند. با از میان رفتن مغولها و سلطه یافتن انگلیسی‌ها، اراضی به هندوها انتقال یافت و اشراف از درآمدهای حاصل از مالیات محروم شدند، و طبیعی است که امتیاز این خانواده نیز از میان رفت و این امر تاثیری روانی بر خانواده مودودی و دیگر مسلمانان هند گذاشت. .<ref> مجله الکترونیکی اخوت،نگاهی به اندیشه و بنیانهای فکری ابوالعلا مودودی </ref> | مودودی و خانواده‌اش در زمان از میان رفتن حاکمیت مغولها و در زمان سلطه انگلیسی‌ها زندگی خود را گذراندند و رشد کردند. مودودی کودکی خود را در حیدرآباد گذارند. در آن زمان، نظام الملک، حاکم قدرتمند بر حیدرآباد حکم می‌راند و آن قلمرو را مستقل از مغولها اداره می‌کرد. اکبرشاه از پادشاهان مغول معتقد بود که حقیقت را نه از شریعت، بلکه از ریاضت و خودسازی و با بحث و گفتگو و به شیوه دیالکتیک می‌توان به دست آورد. وی که خود را انسان کامل می‌دانست و مدعی بود الهاماتی دریافت می‌دارد، در زمان خود جزیه‌ای را که بر غیرمسلمانان واجب شده بود، لغو کرد و شکار را ممنوع کرد و به گیاه‌خواری روی آورد تا هندوها را آرزده خاطر نسازد. این سنت از آن زمان در دربار مغولها وجود داشت. خانواده مودودی در این دستگاه از خانواده‌های سرشناس و دارای امتیاز بودند. با از میان رفتن مغولها و سلطه یافتن انگلیسی‌ها، اراضی به هندوها انتقال یافت و اشراف از درآمدهای حاصل از مالیات محروم شدند، و طبیعی است که امتیاز این خانواده نیز از میان رفت و این امر تاثیری روانی بر خانواده مودودی و دیگر مسلمانان هند گذاشت. .<ref> مجله الکترونیکی اخوت،نگاهی به اندیشه و بنیانهای فکری ابوالعلا مودودی </ref> | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
ابوالاعلی در چنین زمانی (هنگام روی‌گردانی پدر از مدرنیته و روی‌آوردن به عرفان) تولد یافت. پدرش خود به تعلیم وی پرداخت و دروس دینی و منطق را به فرزند خود آموخت. پدر مواظب بود که فرهنگ فرزندانش به هیچ چیز خارج از سنتی که در آن زندگی می‌کردند، آمیخته نشود. مودودی در | ابوالاعلی در چنین زمانی (هنگام روی‌گردانی پدر از مدرنیته و روی‌آوردن به عرفان) تولد یافت. پدرش خود به تعلیم وی پرداخت و دروس دینی و منطق را به فرزند خود آموخت. پدر مواظب بود که فرهنگ فرزندانش به هیچ چیز خارج از سنتی که در آن زندگی می‌کردند، آمیخته نشود. مودودی در زندگینامه خود چنین ابراز می‌دارد: «طی مدتی که در حیدرآباد دکن زندگی می‌کردیم، حتی پدر اجازه نداد که زبان و لهجه ما نیز تغییر کند و ما همچنان به لهجه و زبان خالص اردوی خود سخن می‌گفتیم». مودودی نوجوانی خود را در انزوایی که از آن تنفّر داشت می‌گذراند، انزوا از [[زنان]] در آن جامعه مردسالار و انزوا از دیگرانی که پدر به دلیل داشتن فرهنگ متفاوت، وی را از درآمیختن با آنها بر حذر می‌داشت. او در این انزوا، خود را به خواندن سرگرم می‌کرد. سپس به تحصیل در مدرسه فوقانیه پرداخت. فوقانیه مدرسه‌ای بود که تحت تاثیر تعالیم سید احمدخان قرار داشت. در سن 11 سالگی کتاب المرأه الجدیده نوشته [[قاسم امین]]، از متفکران [[فمینیست]] مصری را به اردو ترجمه کرد.<ref> مجله الکترونیکی اخوت، نگاهی به اندیشه و بنیانهای فکری ابوالعلا مودودی</ref> | ||
مودودی در نوجوانی به روزنامه‌نگاری روی آورد. در سال ۱۹۲۷ نخستین اثر مهم خود را با عنوان «جهاد در اسلام» در شماره‌های متوالی یک روزنامه به چاپ رساند. چند سال بعد، او ماهنامه‌ای تحت به نام «ترجمان القرآن» که به ترجمه و تفسیر قرآن اختصاص داشت منتشر کرد و تا پایان زندگی خود در سال ۱۹۷۹ به انتشار آن ادامه داد. وی به دعوت اقبال لاهوری از حیدرآباد به لاهور مهاجرت کرده بود.<ref>ویکی پدیا صفحه ابوالعلا مودودی</ref> | مودودی در نوجوانی به روزنامه‌نگاری روی آورد. در سال ۱۹۲۷ نخستین اثر مهم خود را با عنوان «جهاد در اسلام» در شماره‌های متوالی یک روزنامه به چاپ رساند. چند سال بعد، او ماهنامه‌ای تحت به نام «ترجمان القرآن» که به ترجمه و تفسیر قرآن اختصاص داشت منتشر کرد و تا پایان زندگی خود در سال ۱۹۷۹ به انتشار آن ادامه داد. وی به دعوت اقبال لاهوری از حیدرآباد به لاهور مهاجرت کرده بود.<ref>ویکی پدیا صفحه ابوالعلا مودودی</ref> | ||
==دیدگاه== | ==دیدگاه== | ||
مودودی، متعلق به جریانی است که بنیادگرا خوانده می‌شود. این جریان در واکنش به مدرنیته شکل گرفته و معتقد به بازگشت به سنت‌های اصیل اسلامی بدون هرگونه وسوسه برای انطباق آن با آموزه‌های بشری است. یکی از بارزترین مشخصه‌های مودودی، رویکرد انکاری وی نسبت به پدیده‌های غربی بوده است.<ref> سایت کتابراه، زندگینامه و دانلود کتاب‌های ابوالاعلی | مودودی، متعلق به جریانی است که بنیادگرا خوانده می‌شود. این جریان در واکنش به مدرنیته شکل گرفته و معتقد به بازگشت به سنت‌های اصیل اسلامی بدون هرگونه وسوسه برای انطباق آن با آموزه‌های بشری است. یکی از بارزترین مشخصه‌های مودودی، رویکرد انکاری وی نسبت به پدیده‌های غربی بوده است.<ref> [https://www.ketabrah.ir/author/2813-%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D9%85%D9%88%D8%AF%D9%88%D8%AF%DB%8C سایت کتابراه، زندگینامه و دانلود کتاب‌های ابوالاعلی مودودی]</ref> | ||
مودودى از جمله اندیشمندانى است كه نقش سیاسى ـ اجتماعى را براى [[زنان]] نفى می‌كند. او در یكى از آثار خود تحت عنوان «الحجاب» به صورت مستقل به مسئله زنان در اسلام و نقش آنها در حوزههاى مختلف پرداخته است. او بحث خود را با انتقاد از تمدن غرب آغاز می‌كند؛ در نظر وى تمدن غرب با دو جریان فردگرایى و آزادیخواهى در قرن هیجدهم، توانست [[زن]] را از یوغ ظلم و ستم دوران قرون وسطى نجات دهد و حقوق و آزادیهاى نفى شده و مورد غفلت قرار گرفته [[زنان]] را به آنان بازگرداند. با این حال این جنبش، پس از مدتى راه افراط را پیش گرفت و به جاى تعادل، با آزادى بى قید و شرط و اهداف لذتجویانه و سودگرایانه، از قرن نوزدهم به بعد از اهداف رهایى‌بخش خود دور شد.<ref>خبرگذاری فارس،بحرانی، مرتضی،زن در اندیشه متفکران سیاسی،84/12/21</ref> | مودودى از جمله اندیشمندانى است كه نقش سیاسى ـ اجتماعى را براى [[زنان]] نفى می‌كند. او در یكى از آثار خود تحت عنوان «الحجاب» به صورت مستقل به مسئله [[زنان]] در اسلام و نقش آنها در حوزههاى مختلف پرداخته است. او بحث خود را با انتقاد از تمدن غرب آغاز می‌كند؛ در نظر وى تمدن غرب با دو جریان فردگرایى و آزادیخواهى در قرن هیجدهم، توانست [[زن]] را از یوغ ظلم و ستم دوران قرون وسطى نجات دهد و حقوق و آزادیهاى نفى شده و مورد غفلت قرار گرفته [[زنان]] را به آنان بازگرداند. با این حال این جنبش، پس از مدتى راه افراط را پیش گرفت و به جاى تعادل، با آزادى بى قید و شرط و اهداف لذتجویانه و سودگرایانه، از قرن نوزدهم به بعد از اهداف رهایى‌بخش خود دور شد.<ref>خبرگذاری فارس،بحرانی، مرتضی،زن در اندیشه متفکران سیاسی،84/12/21</ref> | ||
مودودى پس از نقد و بررسى دیدگاه‌هاى غربى زن‌سالارانه، به آموزهها و نظریات اسلامى می‌پردازد؛ او در تبیین دیدگاه اسلام، در خصوص منزلت اجتماعى ـ سیاسى | مودودى پس از نقد و بررسى دیدگاه‌هاى غربى زن‌سالارانه، به آموزهها و نظریات اسلامى می‌پردازد؛ او در تبیین دیدگاه اسلام، در خصوص منزلت اجتماعى ـ سیاسى [[زن]]، به مسئله طبیعت و فطرت رجوع می‌كند و آن را مبناى نظریه خود قرار می‌دهد. وى ضمن ترجیح مسئله [[ازدواج]] و نهاد [[خانواده]]، در زمینه چگونگى روابط بین [[زن]] و مردم و نقش آن در حفظ سلامت ساحت اجتماعى، برآن است كه براى درك صحیح این روابط، وظایف و حقوق هریك باید به صورتى عادلانه و متوازن معین شود. مودودى تقسیم عادلانه و منصفانه این مسئولیتها را یكى از سختترین و دشوارترین مسائل تمدن بشرى قلمداد می‌كند.<ref>همان</ref> | ||
از نظر او زن و مرد، از آن رو كه موجوداتى انسانى و داراى نیروهاى عقلى، عاطفى، احساسى و نیازهاى همسان هستند، برابرند و هر دو در ساماندهى به زندگى اجتماعى و تمدن مشاركت فعال دارند و در پرورش توانایىها طبیعی‌شان، از استحقاق یكسانى برخوردارند. تهذیب، تعلیم و پرورش استعدادهاى هر دو [[جنس]]، در اصلاح و قوام زندگى جمعى مؤثر است؛ [[زنان]] همانند مردان، حقوق و امتیازات اجتماعى همسانى دارند كه جامعه باید آنها را حرمت نهد با این وصف، مودودى اعتقاد دارد كه این یكسانى به معناى برابرى مرد و [[زن]] در فعالیت و دایره عمل و همچنین به مفهوم نادیده انگاشتن تفاوتهاى طبیعى، فیزیولوژى و زیست‌شناختى نیست. در این چهارچوب مودودى می‌نویسد: «وانهادن وظایفى خارج از چارچوب طبیعت بر دوش زن و كشیدن وى به عرصه فعالیتهاى اجتماعى، اقتصادى، سیاسى، تجارى و اقتصادى، نه تنها نشانه پیشرفت و ترقى نیست، بلكه خود گامى به سوى زوال است.» <ref> | از نظر او زن و مرد، از آن رو كه موجوداتى انسانى و داراى نیروهاى عقلى، عاطفى، احساسى و نیازهاى همسان هستند، برابرند و هر دو در ساماندهى به زندگى اجتماعى و تمدن مشاركت فعال دارند و در پرورش توانایىها طبیعی‌شان، از استحقاق یكسانى برخوردارند. تهذیب، تعلیم و پرورش استعدادهاى هر دو [[جنس]]، در اصلاح و قوام زندگى جمعى مؤثر است؛ [[زنان]] همانند مردان، حقوق و امتیازات اجتماعى همسانى دارند كه جامعه باید آنها را حرمت نهد با این وصف، مودودى اعتقاد دارد كه این یكسانى به معناى برابرى مرد و [[زن]] در فعالیت و دایره عمل و همچنین به مفهوم نادیده انگاشتن تفاوتهاى طبیعى، فیزیولوژى و زیست‌شناختى نیست. در این چهارچوب مودودى می‌نویسد: «وانهادن وظایفى خارج از چارچوب طبیعت بر دوش زن و كشیدن وى به عرصه فعالیتهاى اجتماعى، اقتصادى، سیاسى، تجارى و اقتصادى، نه تنها نشانه پیشرفت و ترقى نیست، بلكه خود گامى به سوى زوال است.» <ref>همان</ref> | ||
وی در مورد وضعیت [[زنان]] در حکومت اسلامی نیز معتقد است که آنان به هیچ عنوان به برابری اخلاقی دست نمی‌یابند. او برابری [[زنان]] و نیز اختلاط آزادانه آنان را مطلوب نمی‌داند، ولی ورود آنها به بازار کسب و کار را تحت شرایطی جایز می‌داند. مودودی وظیفه اصلی [[زنان]] را پرورش فرزند، پخت و پز و دوخت و دوز در نظر می‌گیرد و معتقد است باید آموزش زنان نیز با توجه به نوع مسئولیتی که قرار است عهده دارد شوند، انجام شود. بر همین اساس، وی ورود [[زنان]] به سیاست را نیز جایز نمی‌داند. درواقع سیاست از نظر وی، قلمرویی مردانه است و حتی در مورد حق رای [[زنان]] نیز اگر چه وی آن را در اصل برای [[زنان]] جایز می‌داند، معتقد است از آنجایی که استفاده از این حق نیازمند برخوداری از آموزش‌ها و اطلاعات است در حال حاضر برای زنها جایز نمی‌باشد.<ref> مجله الکترونیکی اخوت، نگاهی به اندیشه و بنیانهای فکری ابوالعلا مودودی </ref> | وی در مورد وضعیت [[زنان]] در حکومت اسلامی نیز معتقد است که آنان به هیچ عنوان به برابری اخلاقی دست نمی‌یابند. او برابری [[زنان]] و نیز اختلاط آزادانه آنان را مطلوب نمی‌داند، ولی ورود آنها به بازار کسب و کار را تحت شرایطی جایز می‌داند. مودودی وظیفه اصلی [[زنان]] را پرورش فرزند، پخت و پز و دوخت و دوز در نظر می‌گیرد و معتقد است باید آموزش زنان نیز با توجه به نوع مسئولیتی که قرار است عهده دارد شوند، انجام شود. بر همین اساس، وی ورود [[زنان]] به سیاست را نیز جایز نمی‌داند. درواقع سیاست از نظر وی، قلمرویی مردانه است و حتی در مورد حق رای [[زنان]] نیز اگر چه وی آن را در اصل برای [[زنان]] جایز می‌داند، معتقد است از آنجایی که استفاده از این حق نیازمند برخوداری از آموزش‌ها و اطلاعات است در حال حاضر برای زنها جایز نمی‌باشد.<ref> [http://okhowah.com/fa/10979 مجله الکترونیکی اخوت، نگاهی به اندیشه و بنیانهای فکری ابوالعلا مودودی] </ref> | ||
==نقد== | ==نقد== | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
==فعالیت‌ها== | ==فعالیت‌ها== | ||
مودودی در سال 1940 با بازگشت به لاهور، قدم در راه ایجاد حزب خود، جماعت اسلامی گذاشت. او گروه جماعت اسلامی را در سال ۱۹۴۱ پایه‌گذاری کرد. تشکیلات او با الگوبرداری از احزاب کمونیست اروپا سازمان یافته بود. | مودودی در سال 1940 با بازگشت به لاهور، قدم در راه ایجاد حزب خود، جماعت اسلامی گذاشت. او گروه جماعت اسلامی را در سال ۱۹۴۱ پایه‌گذاری کرد. تشکیلات او با الگوبرداری از احزاب کمونیست اروپا سازمان یافته بود. | ||
جماعت اسلامی مخالف تشکیل کشور پاکستان بود. استدلال مودودی به شکلی واضح و علنی این بود که اسلام را نمی‌توان و نباید به یک دولت- ملت محدود دانست. اما پس از تقسیم هند مودودی به پاکستان رفت و برای تشکیل حقوق شرعی یا حقوق اسلامی به تلاشی خستگی‌ناپذیر دست زد. خواسته اصلی حزب جماعت اسلامی، تشکیل حکومت اسلامی و اجرای احکام اسلام در کشور پاکستان بود. اسلام سیاسی ریشه در تفکرات افرادی از قبیل مودودی دارد.<ref>مجله الکترونیکی اخوت، | جماعت اسلامی مخالف تشکیل کشور پاکستان بود. استدلال مودودی به شکلی واضح و علنی این بود که اسلام را نمی‌توان و نباید به یک دولت- ملت محدود دانست. اما پس از تقسیم هند مودودی به پاکستان رفت و برای تشکیل حقوق شرعی یا حقوق اسلامی به تلاشی خستگی‌ناپذیر دست زد. خواسته اصلی حزب جماعت اسلامی، تشکیل حکومت اسلامی و اجرای احکام اسلام در کشور پاکستان بود. اسلام سیاسی ریشه در تفکرات افرادی از قبیل مودودی دارد.<ref> [http://okhowah.com/fa/10979 مجله الکترونیکی اخوت، نگاهی به اندیشه و بنیانهای فکری ابوالعلا مودودی]</ref> | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
*به سوی درک اسلام | *به سوی درک اسلام | ||
| خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
*[https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%85%D9%88%D8%AF%D9%88%D8%AF%DB%8C ویکی پدیا] | *[https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%85%D9%88%D8%AF%D9%88%D8%AF%DB%8C ویکی پدیا] | ||
*خبرگذاری فارس،بحرانی، مرتضی،زن در اندیشه متفکران سیاسی،84/12/21 | *خبرگذاری فارس،بحرانی، مرتضی،زن در اندیشه متفکران سیاسی،84/12/21 | ||
*مجله الکترونیکی | *[http://okhowah.com/fa/10979 مجله الکترونیکی اخوت، نگاهی به اندیشه و بنیانهای فکری ابوالعلا مودودی] | ||
*[https://www.ketabrah.ir/author/2813-%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D9%85%D9%88%D8%AF%D9%88%D8%AF%DB%8C سایت کتابراه، زندگینامه و دانلود کتاب‌های ابوالاعلی مودودی] | |||
*[https://nl.wikipedia.org/wiki/Abul_Ala_Maududi Abul_Ala_Maududi] | |||
*[https://wikivahdat.com/fa/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%85%D9%88%D8%AF%D9%88%D8%AF%DB%8C ویکی وحدت] | |||
*[https://wikinoor.ir/%D9%85%D9%88%D8%AF%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%8C_%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D9%84%DB%8C ویکی نور] | |||
[[رده: ویکی‌جنسیت]] | [[رده: ویکی‌جنسیت]] | ||
[[رده: کنشگران]] | [[رده: کنشگران]] | ||
