ام البنین: تفاوت میان نسخه‌ها

در روایتی از امام صادق(علیه السلام) آمده است که بکّاءون پنج نفر بودند؛ یکی از ایشان وجود مقدس حضرت صدیقه کبری فاطمه زهرا(سلام الله علیها) بودند'''«الْبَكَّاءُونَ خَمْسَةٌ آدَمُ وَ يَعْقُوبُ وَ يُوسُفُ وَ فَاطِمَةُ بِنْتُ مُحَمَّدٍ وَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْن‏ ...»'''<ref>( الخصال، ج‏1، ص 272)</ref> یکی دیگر از بکّاءونی که بر مصیبت امام حسین(علیه السلام)  آنقدر گریستند تا اینکه چشمان مبارکشان نابینا و جانشان فدایی گشت، '''«عزیزة الزهراء، بانوی بقیع، حضرت ام البنین(سلام الله علیها)»''' بودند.

چنانچه در نقلی راجع به نحوۀ گریۀ ایشان در ذکر مصیبت حسینی آمده است: '''«بَكَى الحسين خَمْسَ حِجَجٍ، وَكَانَتْ أُمُّ جَعْفَرٍ الْكِلَابية تَنْدُبُ الْحُسَين وَتَبْكِيهِ وَقَدْ كُفَّ بَصَرُهَا»'''. <ref>(الأمالي الخميسية (للشجري)، ج ۱، ص ۲۳۰)</ref> گریه های این بانو که مَثلي از نطق حیدری حضرت زينب كبري(سلام الله علیها) در خطبه هاي شام و كوفه بود، به قدری تأثيرگذار بود که شجرۀ ملعونۀ بني اميه را متزلزل کرده بود. به همین دلیل، آن شیاطین در صدد خاموش كردن نور خدا برآمدند و بنابر اقوال تاریخی با دسيسه و توطئه، ايشان را مسموم کرده و به شهادت رسانیدند. <ref>(الدرجات الرفیعة فی وقایع الشیعة، وقایع سیزدهم جمادی الثانی، ص۸۵)</ref>

# '''لسان صدق''' خاندان حضرت أم البنین(سلام الله علیها) به برخورداری از لسان فصیح و بلیغ شهرت داشتند. رسول خدا(صلی الله علیه و آله وسلّم) جناب لبید را که از عموهای [[خانم]] أم البنین(سلام الله علیها) بودند، چنین مدح کردند: '''«أصدق کلمة قالتها العرب کلمة لُبَید»'''؛ <ref>(بحار الانوار، ج ۶۷، ص ۲۹۵)</ref> یعنی درست ترين کلامی كه عرب گفته، سخن لبيد است. [[خانم]] أم البنین(سلام الله علیها) وارث این لسان صدق بودند، زمانی که وارد بیت امیرالمومنین علی(علیه السلام)  شدند، خود را خادمۀ آن حضرت و فرزندانشان خوانده و چون دیدند که حسنین(علیهما السلام) بیمارند، با ملاطفت و با طیب کلام خویش آنان را آرام نمودند؛ '''«أنها لما دخلت علی أمیر المؤمنین(علیه السلام) وکان الحسنان مریضین أخذت تلاطف القول معهما، وتلقی الیهما من طیب الکلام ما یأخذ بمجامع القلوب، وما برحت علی ذلک تحسن السیره معهما وتخضع لهما کالأم الحنون»'''. <ref>(المجالس الشجیه فی سیره ام البنین التقیه، ص 50)</ref>  

یکی دیگر از مصادیق لسان صدق ایشان که در تربیت پسرانشان نیز ملاحظه می شد، صدا کردن فرزندان حضرت زهرا(سلام الله علیها) با عناوینی چون «سیّدی» بود؛ چنانچه لحظۀ وداع با امام حسین(علیه السلام)  چنین عرضه داشتند: '''«أستودعک اللّه یا نور عینی یا سیدی وإمامی، یا حسین(علیه السلام) »'''، <ref>(همان، ص ۵۱ و ۹۸)</ref> نیز به پسران خویش تعلیم دادند که فرزندان حضرت زهرا(سلام الله علیها) را چنین صدا کنند؛ چنانچه حضرت عباس(علیه السلام)در روز عاشورا برادران مادری خود را صدا زده و فرمودند: '''«بنفسی أنتم، فحاموا عن سیّدکم حتی تستشهدوا دونه، و قد نصحتم لله و لرسوله»'''. <ref>( منتهى الآمال فى تواریخ النبى و الآل، ج‏2، ص 877)</ref>؛

#'''اطاعت از امام؛:''' '''«بِطَاعَتِکِ لِسَیِّدِ الأوصِیَاءِ(علیه السلام) »''': حضرت ام البنین(سلام الله علیها) در تمامی امور و محياي طيبه خویش مطیع و حامی امام بودند. باید دانست که اطاعت، فرعِ بر معرفت است<ref>(به عنوان نمونه حضرت باقر العلوم(علیه السلام)  در روایتی می فرمایند: '''«ذِرْوَةُ الْأَمْرِ وَ سَنَامُهُ وَ مِفْتَاحُهُ وَ بَابُ الْأَشْيَاءِ وَ رِضَا الرَّحْمَنِ تَبَارَك ‏وَ تَعَالَى، "الطَّاعَةُ لِلْإِمَامِ بَعْدَ مَعْرِفَتِهِ"»'''. الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏۱، ص ۱۸۶)</ref>؛ پس اطاعت ایشان از امام، نشان دهندۀ میزان معرفت آن [[بانو]] به ساحت مقدس امام بوده است. به عنوان نمونه هنگامیکه ایشان وارد بیت امام شدند، خود را خادمۀ آن حضرت و فرزندان حضرت صدیقه کبری(سلام الله علیها)معرفی نمودند.نیز زمانیکه حضرت عباس(علیه السلام) متولد شدند و ایشان را به دستان مبارک امیرالمؤمنین علی(علیه السلام)  دادند، امام(علیه السلام) پرسیدند: '''«او را چه نام نهادی؟»''' ایشان با کمال ادب و خشوع عرضه داشتند: '''«من در هيچ امری بر شما سبقت نگرفته‏ ام؛ هر نامی که می پسنديد بر وی بگذاريد»'''. پس حضرت فرمودند: '''«من او را عباس ناميدم»'''  <ref>(مولد العباس(علیه السلام) ، ص ۶۱ و ۶۲)</ref>.لذا امام المتقین امیرالمومنین علی(علیه السلام) ایشان را '''«وفیّة القلب و الیقین»''' <ref>(فرازی از زیارتنامه خانم ام البنین(سلام الله علیها) منصوب در محراب نماز امام علی(علیه السلام) در مسجد کوفه)</ref> توصیف فرموده بودند.

#'''عشق به أمّ الائمة سیدةنساءالعالمین(سلام الله علیها):'''؛ '''«بِحُبِّکِ لِسَیِّدةِ النِّسَاءِ الزَّهرَاء(سلام الله علیها)»''': حضرت ام البنین(سلام الله علیها)، خود، فدایی حضرت فاطمة الزهراء(سلام الله علیها) بودند. محبت و عشق به حضرت فاطمة الزهراء(سلام الله علیها) آنقدر در قلب ایشان نشسته بود که از همان بدوِ ورود به بیت امیرالمومنین علی(علیه السلام) از نام و خویشتنِ خویش گذشتند و حلّ در وجود [[بانو|بانوی]] بيت شدند و آنگاه عزيزة الزهراء گشتند و كفيل اولاد حضرت صديقه كبري(سلام الله علیها) شدند تا در اداي اين امانت الهي به معناي كامل وفاي به عهد كنند. به همین سبب، ایشان به عنوان '''«مقتدای مؤمنات صالحات»''' به عالم معرفی شدند؛ چنانچه در فرازی از زیارتشان می خوانیم: '''«فَصِرتِ قُدوَةً لِلمُؤمِنَات الصَّالِحَات لِأنَّکِ کَرِیمَةُ الخَلَائِقِ»'''. به این معنا که هر مؤمنه ای که خواهان ورود به حریم قدس و معرفت فاطمی می باشد، باید به وجودی اقتدا كند که خود به أعلی مرتبۀ طاعت و معرفت رسیده و فدايی حضرت زهرا(سلام الله علیها) گشته و نشانی از آن حضرت شده است. چنانچه در صورت ظاهر نیز مضجع نورانی [[خانم]] ام البنین(سلام الله علیها) در بهشت بقیع یکی از دو نشانِ موجود از قبر مخفی حضرت صديقه كبری(سلام الله علیها) می باشد.جمیع این آیات حاکی از این مطلب است که هر عرض توسل و تقرّبی به ساحت مقدس سیدة نساءالعالمین(سلام الله علیها) از طریق [[بانو|بانوی]] بقیع [[خانم]] البنین(سلام الله علیها) باید صورت گیرد. و از بیان این مطالب به دست می آید، مادری که خود '''«حلّت بفناء الزهراء(سلام الله علیها)»''' و لذا '''«باب الزهراء(سلام الله علیها)»''' شده است؛ می تواند مقتدای همۀ مادران در محیای حسینی شود و عبد صالحی تربیت کند که «حلّت بفناء الحسین(علیه السلام) » و «باب الحسین(علیه السلام) » شود.

#'''فدا کردن فرزندانشان برای فرزندان حضرت زهرا(سلام الله علیها):'''؛ '''«فَدَائِکِ بِأولَادِکِ الاَربَعَةِ لِسَیِّدِ الشُّهَدَاء(علیه السلام) »''': [[خانم]] ام البنین(سلام الله علیها) صاحب چهار فرزند بودند؛ شیران دلیری که وقتی پا به میدان می نهادند، از هیبت شان لرزه بر بدن دشمن می افتاد <ref>(سفينة البحار، ج‏3، ص 308)</ref>. فرزند نخست ایشان حضرت قمر منیر بنی هاشم عباس(علیه السلام) ملقب به ألقابی چون '''«عبدصالح»'''، '''«نافذ البصیرة»'''، '''«صُلب الإیمان»'''، '''«ظَهْر الولاية»''' به معنای پشتيبان ولايت، '''«أبوالفضائل»'''، '''«مُواسی»'''، '''«وفادار»''' و ...، سپهسالار کربلا و فرماندۀ بهترین و باوفاترین های عالم بودند. پس این [[بانو|بانوی]] مکرّمه، مربّی و معلّم چنین فرزندانی بودند. [[خانم]] ام البنین(سلام الله علیها) هر چهار فرزند خویش را که تمام هستی ایشان بودند، فدای فرزندان حضرت صدیقه کبری(سلام الله علیها) کردند و اینگونه به عهدی که داشتند وفا نمودند.

چنانچه وقتی حضرت عباس(علیه السلام) به دنیا آمدند، قنداقۀ ایشان را پروانه وار، بر گرد شمع وجود حضرت ابی عبدالله الحسین(علیه السلام) طواف دادند؛ به این معنا که فرزند ام البنین(سلام الله علیها)، فداییِ فرزند حضرت زهرا(سلام الله علیها)است.  

در این جمله '''«أولادی»''' یعنی چهار فرزند حضرت ام البنین(سلام الله علیها) که فرزندان امیرالمؤمنین و برادران حسنین(علیهم السلام) می باشند، بر '''«مَن تحت الخضراء»''' یعنی جمیع صاحبان عقل از اهل آسمان و زمین که حیات داده شدند، مقدّم شده اند. این تقدّم از باب شرافت است. «أولادی» و در رأس ایشان حضرت أبوالفضائل عباس(علیه السلام) مصداق أشرف، أفضل، أتم و أکمل فدایی شدن و مضمونِ این آیۀ شریفه می باشند که '''«مَن يشْرِي نَفْسَه ابْتِغَاء مَرْضَاتِ اللّه»'''. به همین دلیل بر جمیع من تحت الخضراء، مقدّم شدند، چون این فرزندان باید الگو و اسوۀ همۀ آنان باشند و مَن تحت الخضراء باید در محیای حسینی و فدایی شدن برای امام حسین(علیه السلام) از فرزندان حضرت ام البنین(سلام الله علیها) الگو بگیرند.

ایشان به اقتدای حضرت زهرا(سلام الله علیها) که پس از رحلت رسول خدا(صلی الله علیه و آله وسلّم) و غصب خلافت، هر روز دست حسنین(علیهما السلام) را می‌ گرفتند و به بیت‌ الاحزان می‌ رفتند.

به سبب اين ظلم ستیزی و افشاگري های تأثيرگذار و قاطع [[خانم]] ام البنين(سلام الله علیها) كه مَثلي از نطق حیدری حضرت زينب كبری(سلام الله علیها) در خطبه هاي شام و كوفه بود، شجره ملعونه بني اميه، كاخ ظلم خود را متزلزل مي ديدند. به همین دلیل، در صدد خاموش كردن نور خدا برآمدند و بنابر اقوال معتبر تاریخی با دسيسه و توطئه، ايشان را با عسل زهرآگین مسموم نمودند <ref>(وقایع الشیعه، وقایع سیزدهم جمادی الثانی، ص۸۵)</ref>.

از مجموع آنچه بیان شد معلوم شد برای تربیت در محیای حسینی باید از مکتب [[بانو|بانوی]] بقیع حضرت [[خانم]] ام البنین(سلام الله علیها) تبعیت کرد. ایشان به دلیل برخورداری از ویژگی هایی که در این بحث ارایه شد، مقتدای همۀ مؤمنات صالحات در محیای حسینی و تربیت فرزند صالح می باشند. این مکتب که سرلوحۀ آن فدایی شدن برای امام حسین(علیه السلام) است، شاخصه هایی دارد که در مباحث آتی به آنها اشاره خواهد شد.