| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
==عوامل ناسازگاری== | ==عوامل ناسازگاری== | ||
===عوامل زمینهای=== | ===عوامل زمینهای=== | ||
خانواده، کانون عاطفي است که صرفا در چارچوب ابراز عواطف مثبت و پرهيز از بروز عواطف منفي دوام ميآورد. سازگاری، رابطه مستقیم با آرامش و دلبستگی عاطفی دارد، فردی که با دیدن همسرش آرامش نیابد نهتنها با او سازگاری نخواهد داشت بلکه او را بلای کمرشکن میداند.<ref>مجلسى، بحار الأنوار، 1403ق، ج72، ص344.</ref> از دیگر زمینههایی که روابط زوجین را متأثر میسازد، بیماری است. بیماری زندگی را تلخ، عقل را پریشان<ref>صدوق، امالي، 1400ق، ص291-292. </ref> و دل را گرفتار میکند.<ref>طبرسی، مكارم الأخلاق، 1370ش. ص199-200.</ref> برخی از بیماریها از جمله عقیمبودن در تعارض جدی با انگیزه بقای زوجین قرار میگیرد، زن و مرد ازدواج میکنند تا با تولیدمثل، نام خود را جاودانه سازند. عقیم بودن، موجب سلب آرامش و ناسازگاری میشود.<ref>سوره مريم، آیه 4-5.</ref> از دیگر انگیزههای ازدواج تأمین نیاز جنسی است. این غریزه، هرچند خاستگاه زیستی دارد، اما متشکل از مجموعۀ نیازها، احساسها و توانمندیهای بدنی و روانی است. <ref>فقیهی، تربیت جنسی از منظر قرآن و احادیث، 1388ش، ص45.</ref> در گذشته افراد، آگاهی جنسیشان غالبا منحصر به همسر قانونیشان میشد، اما امروزه تکنولوژيهاي رسانهاي با ترویج تنوعطلبي جنسي،<ref>سگالن، جامعهشناسی تاریخی خانواده، 1388ش، ص175-176.</ref> نقش مهمی در ناسازگاری زوجین دارند. تأمین معیشت از دیگر نیازهای حیاتی انسان است. اسلام داشتن شغل،<ref>مجلسى، بحار الأنوار، 1403ق، ج100، ص5-6.</ref> مركب<ref> مجلسى، بحار الأنوار، 1403ق، ج61، ص171.</ref> و منزل وسيع را از خوشبختی انسان دانسته <ref>مجلسى، بحار الأنوار، 1403ق، ج73، ص152.</ref> و فقر را موجب شكست دين، پريشاني عقل و دشمنى میداند.<ref>مجلسى، بحار الأنوار، 1403ق، ج69، ص53.</ref> امروزه، فاصله جدی میان درآمد و هزینهها، عدم قناعت و عطش مصرفزدگی، زمینهساز بسیاری از ناسازگاریها بوده و قناعت از عناصر کلیدی آرامش محسوب میشود.<ref>مجلسى، بحار الأنوار، 1403ق، ج1، ص152. </ref> یکی دیگر از زمینههای ناسازگاری در روابط زوجین، اختلال در نقشهای جنسیتی است؛ ساختار فیزیکی زن، متفاوت با هیئت طبیعی مرد بوده و زن، امانت الهی در دست مرد است.<ref>نوری، مستدرك الوسائل، 1408ق، ج14، ص255.</ref> از همین رو مرد، سرپرست خانواده<ref>سوره نساء، آیه 34.</ref> و زن، در موقعیت بانوی خانه قرار میگیرد. <ref>پاينده، نهجالفصاحه، 1382ش، ص614. </ref> امروزه، این نقشها آسیب دیده | خانواده، کانون عاطفي است که صرفا در چارچوب ابراز عواطف مثبت و پرهيز از بروز عواطف منفي دوام ميآورد. سازگاری، رابطه مستقیم با آرامش و دلبستگی عاطفی دارد، فردی که با دیدن همسرش آرامش نیابد نهتنها با او سازگاری نخواهد داشت بلکه او را بلای کمرشکن میداند.<ref>مجلسى، بحار الأنوار، 1403ق، ج72، ص344.</ref> از دیگر زمینههایی که روابط زوجین را متأثر میسازد، بیماری است. بیماری زندگی را تلخ، عقل را پریشان<ref>صدوق، امالي، 1400ق، ص291-292. </ref> و دل را گرفتار میکند.<ref>طبرسی، مكارم الأخلاق، 1370ش. ص199-200.</ref> برخی از بیماریها از جمله عقیمبودن در تعارض جدی با انگیزه بقای زوجین قرار میگیرد، زن و مرد ازدواج میکنند تا با تولیدمثل، نام خود را جاودانه سازند. عقیم بودن، موجب سلب آرامش و ناسازگاری میشود.<ref>سوره مريم، آیه 4-5.</ref> از دیگر انگیزههای ازدواج تأمین نیاز جنسی است. این غریزه، هرچند خاستگاه زیستی دارد، اما متشکل از مجموعۀ نیازها، احساسها و توانمندیهای بدنی و روانی است. <ref>فقیهی، تربیت جنسی از منظر قرآن و احادیث، 1388ش، ص45.</ref> در گذشته افراد، آگاهی جنسیشان غالبا منحصر به همسر قانونیشان میشد، اما امروزه تکنولوژيهاي رسانهاي با ترویج تنوعطلبي جنسي،<ref>سگالن، جامعهشناسی تاریخی خانواده، 1388ش، ص175-176.</ref> نقش مهمی در ناسازگاری زوجین دارند. تأمین معیشت از دیگر نیازهای حیاتی انسان است. اسلام داشتن شغل،<ref>مجلسى، بحار الأنوار، 1403ق، ج100، ص5-6.</ref> مركب<ref> مجلسى، بحار الأنوار، 1403ق، ج61، ص171.</ref> و منزل وسيع را از خوشبختی انسان دانسته <ref>مجلسى، بحار الأنوار، 1403ق، ج73، ص152.</ref> و فقر را موجب شكست دين، پريشاني عقل و دشمنى میداند.<ref>مجلسى، بحار الأنوار، 1403ق، ج69، ص53.</ref> امروزه، فاصله جدی میان درآمد و هزینهها، عدم قناعت و عطش مصرفزدگی، زمینهساز بسیاری از ناسازگاریها بوده و قناعت از عناصر کلیدی آرامش محسوب میشود.<ref>مجلسى، بحار الأنوار، 1403ق، ج1، ص152. </ref> یکی دیگر از زمینههای ناسازگاری در روابط زوجین، اختلال در نقشهای جنسیتی است؛ ساختار فیزیکی زن، متفاوت با هیئت طبیعی مرد بوده و زن، امانت الهی در دست مرد است.<ref>نوری، مستدرك الوسائل، 1408ق، ج14، ص255.</ref> از همین رو مرد، سرپرست خانواده<ref>سوره نساء، آیه 34.</ref> و زن، در موقعیت بانوی خانه قرار میگیرد. <ref>پاينده، نهجالفصاحه، 1382ش، ص614. </ref> امروزه، این نقشها آسیب دیده اند. اختلاف در حوزه تصمیمگیری، موجب ناسازگاری شده و نقش برتر از مهمترين عوامل نگهدارنده نهاد خانواده است.<ref> ابراهیمیپور و دیگران، راهبردهای تحکیم خانواده از منظر متون دینی، 1395ش، ص125.</ref> | ||
===عوامل اجتماعی=== | ===عوامل اجتماعی=== | ||
تغییر الگوهای مصرف، فزونی مصرف، ناهماهنگی میان درآمدها و هزینههای جاری خانواده، تأثیر تکنولوژیهای نوین همچون شبکه اینترنت، ماهواره و فضای مجازی باعث بروز نسبی ناسازگاری میان زوجین شده است. ناکامی جنسی با ناسازگاری زوجین رابطه مستقیم داشته و پایبندی مذهبی آنها با ناسازگاری رابطه معکوس دارد. امروزه هرچند ازدواجها از روی علاقه صورت گرفته و برخلاف نسلهای پیشین، دو طرف، شناخت نسبی از یکدیگر دارند، اما در طول زندگی مسائلی رخ میدهد که منجر به ناسازگاری میان آنها میشود. برخی از زوجهای امروزی هرچند بهدلیل وجود فرزندان، برای نرسیدن به مرحله طلاق رسمی تلاش میکنند، اما تقریبا نیمی از چنین پیوندهای مشکلدار، به ناسازگاری ختم شده و درصد بالایی از مابقی نیز به طلاق عاطفی منجر میشوند. برای پیشگیری از وقوع ناسازگاری و کاهش آن در خانواده باید عوامل اصلی ناسازگاری زوجین شناسایی شوند.<ref>باباییفرد و دیگران، «بررسی عوامل مؤثر برناسازگاری زوجین در زندگی مشترک در خانوادههای شهر کاشان»، 1402ش، ص52-53.</ref> عوامل اجتماعی با ایجاد اختلال در فرایند جامعهپذیری، شخصیت افراد را متأثر میسازند. ناسازگاری در واقع ناشی از تعارض در روابط زناشویی بوده <ref>وزیری و عاطفهنژاد، «پیشبیني تعارضات زناشویي بر اساس طرحوارههای ناسازگار اولیه، دشواری در تنظیم هیجاني و تمایز یافتگي خود در زوجین»، 1399ش، ص148.</ref> و محصول مستقیم عدم تفاهم و برداشتهای منفی زوجین از پیامهایی است که در قالب کنشهای متقابل نمادین به همدیگر منتقل میکنند.<ref> باباییفرد و دیگران، «بررسی عوامل مؤثر برناسازگاری زوجین در زندگی مشترک در خانوادههای شهر کاشان»، 1402ش، ص56.</ref> | تغییر الگوهای مصرف، فزونی مصرف، ناهماهنگی میان درآمدها و هزینههای جاری خانواده، تأثیر تکنولوژیهای نوین همچون شبکه اینترنت، ماهواره و فضای مجازی باعث بروز نسبی ناسازگاری میان زوجین شده است. ناکامی جنسی با ناسازگاری زوجین رابطه مستقیم داشته و پایبندی مذهبی آنها با ناسازگاری رابطه معکوس دارد. امروزه هرچند ازدواجها از روی علاقه صورت گرفته و برخلاف نسلهای پیشین، دو طرف، شناخت نسبی از یکدیگر دارند، اما در طول زندگی مسائلی رخ میدهد که منجر به ناسازگاری میان آنها میشود. برخی از زوجهای امروزی هرچند بهدلیل وجود فرزندان، برای نرسیدن به مرحله طلاق رسمی تلاش میکنند، اما تقریبا نیمی از چنین پیوندهای مشکلدار، به ناسازگاری ختم شده و درصد بالایی از مابقی نیز به طلاق عاطفی منجر میشوند. برای پیشگیری از وقوع ناسازگاری و کاهش آن در خانواده باید عوامل اصلی ناسازگاری زوجین شناسایی شوند.<ref>باباییفرد و دیگران، «بررسی عوامل مؤثر برناسازگاری زوجین در زندگی مشترک در خانوادههای شهر کاشان»، 1402ش، ص52-53.</ref> عوامل اجتماعی با ایجاد اختلال در فرایند جامعهپذیری، شخصیت افراد را متأثر میسازند. ناسازگاری در واقع ناشی از تعارض در روابط زناشویی بوده <ref>وزیری و عاطفهنژاد، «پیشبیني تعارضات زناشویي بر اساس طرحوارههای ناسازگار اولیه، دشواری در تنظیم هیجاني و تمایز یافتگي خود در زوجین»، 1399ش، ص148.</ref> و محصول مستقیم عدم تفاهم و برداشتهای منفی زوجین از پیامهایی است که در قالب کنشهای متقابل نمادین به همدیگر منتقل میکنند.<ref> باباییفرد و دیگران، «بررسی عوامل مؤثر برناسازگاری زوجین در زندگی مشترک در خانوادههای شهر کاشان»، 1402ش، ص56.</ref> | ||