جنسیت‌پذیری عاطفه: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر تفاوت با ویرایش جدیدتر ←

دیداریویکی‌متن

@@ خط ۵: / خط ۵: @@
 عاطفه در لغت به‌معنای شفقت، مهر، علاقه،<ref>عمید، فرهنگ فارسی عمید، 1384ش، ذیل واژه عاطفه.</ref>  رقت قلب و حُسن خُلق آمده است. <ref>ابن‌منظور، لسان العرب‏، 1414ق‏، ذیل واژه عطف.</ref> در علم روان‌‌شناسی به احساسات و هیجانات، عاطفه گفته می‌شود. <ref>آذربایجانی و دیگران، «روان‌شناسی اجتماعی با نگرش به منابع اسلامی»، 1382ش، ص239.</ref> هیجان‌ها به دو دسته مثبت و منفی قابل تقسیم هستند؛ عواطف مثبت شامل علاقه، شادی، غرور، شایستگی، مهربانی، رضایت و پذیرش می‌شود و عواطف منفی ناظر به ترس، خشم، نفرت، سرخوردگی، اضطراب، حقارت، تنهایی و حسادت است. <ref>نجمی، روان‌شناسی شادی، 1382ش، ص39.</ref> عواطف مثبت بیانگر مشغولیت لذت‌بخش بوده و عاطفه منفی نشان‌دهنده، مشغولیت ناخوشایند است. <ref>مارشال‌ریو، انگیزش و هیجان، 1385ش، ص341.</ref> عواطف مثبت؛ احساس یگانگی، عشق و یکی بودن با دیگران را افزایش می‌دهد؛ اما عواطف منفی باعث دوری از دیگران می‌شود.<ref>نجمی، روان‌شناسی شادی، 1382ش، ص119.</ref>  عواطف مثبت از طریق گشاده‌رویی، لبخند، سلام کردن، هدیه دادن، اعلام دوستی، دست دادن و در آغوش کشیدن بروز می‌یابد. <ref>آذربایجانی و دیگران، «روان‌شناسی اجتماعی با نگرش به منابع اسلامی»، 1382ش، ص244-245.</ref> عاطفه در نگرش جامعه‌شناختی به‌عنوان نیاز اجتماعی دارای شاخص‌هایی است، از جمله: نیاز به احترام، نیاز به توجه، نیاز به محبت و نیاز به مدارا. <ref>بستان، اسلام و تفاوت‌های جنسیتی، 1388ش، ص32.</ref> جنسیت در عاطفه انسانی مؤثر بوده و جنس زن نسبت به مرد از عواطف بیشتری برخوردار است. <ref>[http://vasael.ir/fa/news/16347/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D8%B2%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%B1%D8%AF-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%86%D8%B8%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D8%AA%D9%88%D9%86-%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C «تفاوت زن و مرد از منظر روان‌شناسی و متون دینی»، وب‌سایت وسایل.]</ref>
 ==خاستگاه تفاوت‌های عاطفی==
-زن و مرد به‌دلیل اشتراک در انسانیت دارای نظام عاطفی مشترک هستند، اما با تفاوت در جنسیت، دستگاه عاطفی آن‌ها تفاوت‌ نسبی می‌یابد. هورمون‌هاي جنسي نر باعث رفتارهاي خشن تهاجمي، رقابت و درگيري مي‌شوند؛ برخلاف هورمون‌هاي جنسي ماده كه آرام‌بخش است و باعث رفتارهاي صلح‌جويانه مي‌شوند.<ref>محمدي، «تحليل تفاوت‌هاي جنسيتي زن و مرد در علوم تجربي و آموزه‌هاي ديني»، 1392ش، ص73.</ref>  گسترۀ منطقه‌ای از مغز که هنگام درگیری زنان با خاطرات غم‌انگیز فعال می‌شود، هشت برابر مردان است. <ref>[http://mohsenzade.com/zm/ravanshenasi_3/ غلامی، «زن، مرد؛ تفاوت‌ها»، وب‌سایت محسن‌زاده.]</ref> مغز دختران در برابر انسان‌ها و چهره‌ها حساسیت بیشتری داشته و به همدلی بسیار حساس‌ هستند؛ در حالی‌که مغز پسران در برابر اشیا و اشکال، واکنش بیشتری نشان می‌دهند. ویژگی همدلی و عواطف زنانه سبب می‌شود که آنان بهتر از مردان بتوانند تغییرات عاطفی دیگران را حس کرده و از آنها مراقبت کنند. <ref>[https://rasekhoon.net/lifestyle/show/1375834/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B9%D8%A7%D8%B7%D9%81%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86/ «تفاوت‌های عاطفی زنان با مردان»، وب‌سایت راسخون.]</ref> بر بنیاد چنین تفاوت‌های طبیعی است که هویت زنانه عمدتا برای همکاری، صمیمیت و مراقبت از دیگران ساخته می‌شود، اما هویت مردانه از اساس برای استقلال، رقابت و فردیت شکل می‌گیرد؛  مردها توان جسمي بيشتري از زنان دارند و از سوي ديگر، زنان از طرد شدن و انزوا می‌هراسند.  زنان به‌صورت طبیعی نیازمند مراقبت، درک‌شدن و احترام هستند و مردان، نیاز به اعتماد، پذیرش و قدردانی دارند.  مادران به‌طور طبیعی با بچه‌های خود بیشتر صحبت می‌کنند؛ به صدای آنها حساس‌ترند و با شنیدن صدای نوزادان‌شان غدد شیری‌شان تراوش می‌کند. آن‌چه پدران در رابطه با فرزندان خود باید بیاموزند، مادران به‌طور طبیعی دارا هستند.
+زن و مرد به‌دلیل اشتراک در انسانیت دارای نظام عاطفی مشترک هستند، اما با تفاوت در جنسیت، دستگاه عاطفی آن‌ها تفاوت‌ نسبی می‌یابد. هورمون‌هاي جنسي نر باعث رفتارهاي خشن تهاجمي، رقابت و درگيري مي‌شوند؛ برخلاف هورمون‌هاي جنسي ماده كه آرام‌بخش است و باعث رفتارهاي صلح‌جويانه مي‌شوند.<ref>محمدي، «تحليل تفاوت‌هاي جنسيتي زن و مرد در علوم تجربي و آموزه‌هاي ديني»، 1392ش، ص73.</ref>  گسترۀ منطقه‌ای از مغز که هنگام درگیری زنان با خاطرات غم‌انگیز فعال می‌شود، هشت برابر مردان است. <ref>[http://mohsenzade.com/zm/ravanshenasi_3/ غلامی، «زن، مرد؛ تفاوت‌ها»، وب‌سایت محسن‌زاده.]</ref> مغز دختران در برابر انسان‌ها و چهره‌ها حساسیت بیشتری داشته و به همدلی بسیار حساس‌ هستند؛ در حالی‌که مغز پسران در برابر اشیا و اشکال، واکنش بیشتری نشان می‌دهند. ویژگی همدلی و عواطف زنانه سبب می‌شود که آنان بهتر از مردان بتوانند تغییرات عاطفی دیگران را حس کرده و از آنها مراقبت کنند. <ref>[https://rasekhoon.net/lifestyle/show/1375834/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B9%D8%A7%D8%B7%D9%81%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86/ «تفاوت‌های عاطفی زنان با مردان»، وب‌سایت راسخون.]</ref> بر بنیاد چنین تفاوت‌های طبیعی است که هویت زنانه عمدتا برای همکاری، صمیمیت و مراقبت از دیگران ساخته می‌شود، اما هویت مردانه از اساس برای استقلال، رقابت و فردیت شکل می‌گیرد؛ <ref>[http://mohsenzade.com/zm/ravanshenasi_3/ غلامی، «زن، مرد؛ تفاوت‌ها»، وب‌سایت محسن‌زاده.]</ref> مردها توان جسمي بيشتري از زنان دارند و از سوي ديگر، زنان از طرد شدن و انزوا می‌هراسند. <ref>محمدي، «تحليل تفاوت‌هاي جنسيتي زن و مرد در علوم تجربي و آموزه‌هاي ديني»، 1392ش، ص73.</ref> زنان به‌صورت طبیعی نیازمند مراقبت، درک‌شدن و احترام هستند و مردان، نیاز به اعتماد، پذیرش و قدردانی دارند. <ref>حسین‌زاده، « تفاوت‌های زن و مرد، نقش و کارکرد آن»، 1391ش، ص66.</ref> مادران به‌طور طبیعی با بچه‌های خود بیشتر صحبت می‌کنند؛ به صدای آنها حساس‌ترند و با شنیدن صدای نوزادان‌شان غدد شیری‌شان تراوش می‌کند. آن‌چه پدران در رابطه با فرزندان خود باید بیاموزند، مادران به‌طور طبیعی دارا هستند.<ref>[http://mohsenzade.com/zm/ravanshenasi_3/ غلامی، «زن، مرد؛ تفاوت‌ها»، وب‌سایت محسن‌زاده.]</ref>
 ==گرایش‌های متفاوت عاطفی==
-مرد مظهر طلب و عشق بوده و زن مظهر محبوبيت و معشوقيت است. خواست فطري زن اين است كه ديگران دوستش داشته و به او مهر بورزند، در حالي‌كه مرد طبعاً مي‌خواهد؛ ديگران را دوست بدارد و به آنها محبت کند. اين احساسات و عواطف موجب شده كه جنس زن، تأثير پذيرتر از جنس مرد باشد.  زنان نیاز به احترام و محبت دارند و مردها محتاج اعتماد هستند؛ هرچه مردان به مراقبت از زنان بیشتر رو آورند، اعتماد بیشتری را از آنها کسب می‌کنند. یعنی با ارضای نیاز زن به مراقبت، نیاز طبیعی مرد به اعتماد نیز تأمین می‌شود. در صورتی‌که زن، مورد احترام قرار نگیرد، روابط زناشویی‌ آنها مختل می‌شود؛ زن شروع به اذیت همسر می‌کند، رفتار سلطه‌گرایانه به خود گرفته و احساس بی‌لیاقتی می‌کند. زن حتی اگر در محل کار خود مورد احترام قرار گیرد، ولی همسرش به احساس او احترام نگذارد، باز هم احساس شایستگی نمی‌کند.  از اقتضائات عواطف متفاوت زن و مرد است که مرد به خواستگاری زن برود، چون مرد تحمل آن را دارد که از چندین زن خواستگاری کرده و از آنها جواب رد بشنود، اما این خلاف حیثیت و نیاز طبیعی زن به پذیرفته‌شدن است که از مردی خواستگاری کرده و جواب رد بشنود؛ زن معشوق است و می‌خواهد با تصاحب قلب مرد، بر سراسر وجود او حکومت کند.  زن و مرد هر دو گرايش به زينت دارند، اما تمايل زنان به زيور و زينت بسيار بيشتر از مردان است. اسلام نيز ضمن توجه به تفاوت در ميزان این تمايل، استفاده از برخي زينت‌ها را براي زنان جايز و براي مردان حرام کرده است.  گرایش شدید زن به زینت از نشانه‌های شدت عواطف زنانه است.  گرايش به دين و ارزش‌های معنوي در ميان زنان بيشتر از مردان است. دختران تمايل بيشتر به ايثارگری دارند، اما پسران بیشتر به وضع قوانين تمايل داشته و علاقمند به بازی‌های خشن هستند.
+مرد مظهر طلب و عشق بوده و زن مظهر محبوبيت و معشوقيت است. خواست فطري زن اين است كه ديگران دوستش داشته و به او مهر بورزند، در حالي‌كه مرد طبعاً مي‌خواهد؛ ديگران را دوست بدارد و به آنها محبت کند. اين احساسات و عواطف موجب شده كه جنس زن، تأثير پذيرتر از جنس مرد باشد.<ref>[http://mohsenzade.com/zm/ravanshenasi_3/ غلامی، «زن، مرد؛ تفاوت‌ها»، وب‌سایت محسن‌زاده.]</ref>  زنان نیاز به احترام و محبت دارند و مردها محتاج اعتماد هستند؛ هرچه مردان به مراقبت از زنان بیشتر رو آورند، اعتماد بیشتری را از آنها کسب می‌کنند. یعنی با ارضای نیاز زن به مراقبت، نیاز طبیعی مرد به اعتماد نیز تأمین می‌شود. در صورتی‌که زن، مورد احترام قرار نگیرد، روابط زناشویی‌ آنها مختل می‌شود؛ زن شروع به اذیت همسر می‌کند، رفتار سلطه‌گرایانه به خود گرفته و احساس بی‌لیاقتی می‌کند. زن حتی اگر در محل کار خود مورد احترام قرار گیرد، ولی همسرش به احساس او احترام نگذارد، باز هم احساس شایستگی نمی‌کند. <ref>حسین‌زاده، « تفاوت‌های زن و مرد، نقش و کارکرد آن»، 1391ش، ص66.</ref> از اقتضائات عواطف متفاوت زن و مرد است که مرد به خواستگاری زن برود، چون مرد تحمل آن را دارد که از چندین زن خواستگاری کرده و از آنها جواب رد بشنود، اما این خلاف حیثیت و نیاز طبیعی زن به پذیرفته‌شدن است که از مردی خواستگاری کرده و جواب رد بشنود؛ زن معشوق است و می‌خواهد با تصاحب قلب مرد، بر سراسر وجود او حکومت کند. <ref>فعالي، «جنسيت؛ فمينيسم يا ذاتگروي الهي (با تأکید بر عدالت‌ جنسیتي)»، 1388ش، ص181.</ref> زن و مرد هر دو گرايش به زينت دارند، اما تمايل زنان به زيور و زينت بسيار بيشتر از مردان است. اسلام نيز ضمن توجه به تفاوت در ميزان این تمايل، استفاده از برخي زينت‌ها را براي زنان جايز و براي مردان حرام کرده است. <ref>[http://mohsenzade.com/zm/ravanshenasi_3/ غلامی، «زن، مرد؛ تفاوت‌ها»، وب‌سایت محسن‌زاده.]</ref> گرایش شدید زن به زینت از نشانه‌های شدت عواطف زنانه است. <ref> [http://vasael.ir/fa/news/16347/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D8%B2%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%B1%D8%AF-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%86%D8%B8%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D8%AA%D9%88%D9%86-%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C «تفاوت زن و مرد از منظر روان‌شناسی و متون دینی»، وب‌سایت وسایل.]</ref> گرايش به دين و ارزش‌های معنوي در ميان زنان بيشتر از مردان است. دختران تمايل بيشتر به ايثارگری دارند، اما پسران بیشتر به وضع قوانين تمايل داشته و علاقمند به بازی‌های خشن هستند.<ref>[https://raj.smc.ac.ir/article_3121.html محمدي، «تحليل تفاوت‌هاي جنسيتي زن و مرد در علوم تجربي و آموزه‌هاي ديني»، 1392ش، ص74-75.]</ref>
 ==ارزش‌های متفاوت عاطفی==
 در آموزه‌هاي روايي به تفاوت زن و مرد در حيا و فزوني اين ويژگي در زنان نسبت به مردان اشاره شده است؛ نود درصد از حیا در خلقت زنانه تعبیه شده است و مردها تنها از ده درصد آن برخوردار هستند و به هر میزان که از ویژگی‌های جنسی زنانه بازنمایی شوند از حیای آنها نیز کاسته می‌شود.  در رواياتی بر خاستگاه طبيعي حيا و همراه بودن آن با آفرینش زن، اشاره شده است. همچنين كم حيايي امري ناپسند به‌شمار آمده و از خصوصيات آخرالزمان، كاهش حيا در زنان دانسته شده است.