بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
دستگاه ادراکی عمیق‌تر از دستگاه‌های تمایلات و توانمندی در ساختار نفس انسانی قرار دارد. در سطح هوش و عقل عملی، نمی‌توان یک جنس را هوشمند‌تر از جنس دیگر دانست، اما این تساوی به‌معنای تشابه هوشی نیست؛ در برخی ابعاد شناختی، زنان با هوش‌تر از مردان هستند و در سطوح دیگر مردان از بهرۀ هوشی بیشتری برخوردار هستند. توجه به تفاوت‌های ادراکی؛ همدلی در روابط خانوادگی و به‌ویژه زناشویی را افزایش داده و بی‌توجهی به آنها موجب سوءتفاهم‌های زیادی می‌شود. | دستگاه ادراکی عمیق‌تر از دستگاه‌های تمایلات و توانمندی در ساختار نفس انسانی قرار دارد. در سطح هوش و عقل عملی، نمی‌توان یک جنس را هوشمند‌تر از جنس دیگر دانست، اما این تساوی به‌معنای تشابه هوشی نیست؛ در برخی ابعاد شناختی، زنان با هوش‌تر از مردان هستند و در سطوح دیگر مردان از بهرۀ هوشی بیشتری برخوردار هستند. توجه به تفاوت‌های ادراکی؛ همدلی در روابط خانوادگی و به‌ویژه زناشویی را افزایش داده و بی‌توجهی به آنها موجب سوءتفاهم‌های زیادی می‌شود. | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
ادراک در لغت به‌معنای درک کردن، دریافتن و پی بردن است <ref> [https://vajehyab.com/amid/%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DA%A9?q=%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DA%A9 عمید، فرهنگ فارسی عمید، ذیل واژه ادراک.]</ref> و در اصطلاح فلسفه از مفاهیم بدیهی است که بر اثر تحقق آن چیزی برای فاعل ادراکی منکشف می‌شود. از منظر روانشناسی به ادراکات آدمی که حاصل سازواره بدن، به‌ویژه فعالیت مغز و قشر آن است، هوش گفته می‌شود. <ref>فتحی، «تبیین ادراکات اختصاصی مرتبط با جنسیت: بر اساس نظریة ادراکات اعتباری علامه طباطبایی»، 1395ش، ص137-138.</ref>هوش، بخشی از فعالیت‌های نفس آدمی است که از مرحله احساس تا مرحله فعل، نمود دارد. انسان هوشمند درک و حافظه برتری دارد، روابط بین اشیا را بهتر درک کرده و در مقابل هیجانات، انفعالات و عواطف، دقیق‌تر، ظریف‌تر و مؤثرتر عمل می‌کند.<ref> [http://vasael.ir/fa/news/16347/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D8%B2%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%B1%D8%AF-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%86%D8%B8%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D8%AA%D9%88%D9%86-%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C «تفاوت زن و مرد از منظر روانشناسی و متون دینی»، وب‌سایت وسایل.]</ref> ادراك، پاسخ گزينشي هر فرد به محرك‌هاي بسياري است كه در هر لحظه با آنها روبرو است. جنسیت متفاوت، منشأ شکل‌گیری ادراک زنانه و مردانه در برخی از عرصه‌ها بوده و زنان از ميان محرك‌هاي مختلف، محرکی را انتخاب می‌کنند که با عواطف سرشار آنان تناسب بيشتري دارد.<ref>[http://mohsenzade.com/zm/ravanshenasi_3/ غلامی، علی، «زن، مرد؛ تفاوت‌ها»، وب‌سایت حجت‌الاسلام محسن‌زاده.]</ref> | ادراک در لغت به‌معنای درک کردن، دریافتن و پی بردن است <ref> [https://vajehyab.com/amid/%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DA%A9?q=%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DA%A9 عمید، فرهنگ فارسی عمید، ذیل واژه ادراک.]</ref> و در اصطلاح فلسفه از مفاهیم بدیهی است که بر اثر تحقق آن چیزی برای فاعل ادراکی منکشف می‌شود. از منظر روانشناسی به ادراکات آدمی که حاصل سازواره بدن، به‌ویژه فعالیت مغز و قشر آن است، هوش گفته می‌شود. <ref>فتحی، «تبیین ادراکات اختصاصی مرتبط با جنسیت: بر اساس نظریة ادراکات اعتباری علامه طباطبایی»، 1395ش، ص137-138.</ref> هوش، بخشی از فعالیت‌های نفس آدمی است که از مرحله احساس تا مرحله فعل، نمود دارد. انسان هوشمند درک و حافظه برتری دارد، روابط بین اشیا را بهتر درک کرده و در مقابل هیجانات، انفعالات و عواطف، دقیق‌تر، ظریف‌تر و مؤثرتر عمل می‌کند.<ref> [http://vasael.ir/fa/news/16347/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D8%B2%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%B1%D8%AF-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%86%D8%B8%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D8%AA%D9%88%D9%86-%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C «تفاوت زن و مرد از منظر روانشناسی و متون دینی»، وب‌سایت وسایل.]</ref> ادراك، پاسخ گزينشي هر فرد به محرك‌هاي بسياري است كه در هر لحظه با آنها روبرو است. جنسیت متفاوت، منشأ شکل‌گیری ادراک زنانه و مردانه در برخی از عرصه‌ها بوده و زنان از ميان محرك‌هاي مختلف، محرکی را انتخاب می‌کنند که با عواطف سرشار آنان تناسب بيشتري دارد.<ref>[http://mohsenzade.com/zm/ravanshenasi_3/ غلامی، علی، «زن، مرد؛ تفاوت‌ها»، وب‌سایت حجت‌الاسلام محسن‌زاده.]</ref> | ||
==دستگاه ادراکی== | ==دستگاه ادراکی== | ||
ساختار نفس انسانی متشکل از سه دستگاه ادراکی، تمایلات و توانایی است. دستگاه توانایی، در قاعده هرم قرار دارد و از زیر مجموعه تمایلات به‌شمار آمده و ناظر به عقل عملی است. بالاتر از آن، دستگاه تمایلات قرار دارد که از یک سو مبدأ قدرت و اراده محسوب می‌شود و از سوی دیگر، مسبوق به شناخت هرچند اجمالی است. دستگاه ادراکی، عمیق‌ترین دستگاه است که در نفس انسانی تعبیه شده و شامل ادراک شهودی، عقلی، وهمی، خیالی، حسی و غریزی می‌شود. <ref>جوادی‌آملی، تفسیر انسان به انسان، 1389ش، ص192-199.</ref> یکی از موانع ادراک درست، مغالطه عاطفي است.<ref>جوادی‌آملی، ،تفسیر انسان به انسان، 1389ش، ص350.</ref> علایق آدمیان نقش مهمی در تخیل، افکار و استنتاجات عقلي آنها دارد. بسياري از اشخاص، از افكار خود همان نتيجه‌اي را مي‌گيرند كه قبلا پسنديده‌اند، اگر چه گمان كنند كه اين نتيجه، به‌طور طبيعي، از استدلال عقلي به‌دست آمده است، در حالي كه ميل باطنيِ‌شان در انتخاب مقدمات يك دليل و يا در كيفيت تنظيم آن مقدمات، مؤثر بوده و چه بسا موجب مغالطه شده است. <ref>مصباح يزدي، خودشناسي براي خودسازي، 1386ش، ص110. </ref> از آن‌جا که زنان از عواطف بیشتری برخوردارند، ادراکات مرتبط با احساسات زنانه و مردانه نیز متفاوت می‌شوند.<ref>فتحی، «تبیین ادراکات اختصاصی مرتبط با جنسیت: بر اساس نظریة ادراکات اعتباری علامه طباطبایی»، 1395ش، ص153.</ref> | ساختار نفس انسانی متشکل از سه دستگاه ادراکی، تمایلات و توانایی است. دستگاه توانایی، در قاعده هرم قرار دارد و از زیر مجموعه تمایلات به‌شمار آمده و ناظر به عقل عملی است. بالاتر از آن، دستگاه تمایلات قرار دارد که از یک سو مبدأ قدرت و اراده محسوب می‌شود و از سوی دیگر، مسبوق به شناخت هرچند اجمالی است. دستگاه ادراکی، عمیق‌ترین دستگاه است که در نفس انسانی تعبیه شده و شامل ادراک شهودی، عقلی، وهمی، خیالی، حسی و غریزی می‌شود. <ref>جوادی‌آملی، تفسیر انسان به انسان، 1389ش، ص192-199.</ref> یکی از موانع ادراک درست، مغالطه عاطفي است.<ref>جوادی‌آملی، ،تفسیر انسان به انسان، 1389ش، ص350.</ref> علایق آدمیان نقش مهمی در تخیل، افکار و استنتاجات عقلي آنها دارد. بسياري از اشخاص، از افكار خود همان نتيجه‌اي را مي‌گيرند كه قبلا پسنديده‌اند، اگر چه گمان كنند كه اين نتيجه، به‌طور طبيعي، از استدلال عقلي به‌دست آمده است، در حالي كه ميل باطنيِ‌شان در انتخاب مقدمات يك دليل و يا در كيفيت تنظيم آن مقدمات، مؤثر بوده و چه بسا موجب مغالطه شده است. <ref>مصباح يزدي، خودشناسي براي خودسازي، 1386ش، ص110. </ref> از آن‌جا که زنان از عواطف بیشتری برخوردارند، ادراکات مرتبط با احساسات زنانه و مردانه نیز متفاوت می‌شوند.<ref>فتحی، «تبیین ادراکات اختصاصی مرتبط با جنسیت: بر اساس نظریة ادراکات اعتباری علامه طباطبایی»، 1395ش، ص153.</ref> | ||
