بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: واگردانی دستی |
|||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
فرهنگ مدرن عمدتا بر تشابه جنسیتی تأکید داشته و هویت جنسیتی را محصول مردسالاری می‌داند و گزاره محوری آن در حوزه هویت جنسیتی این است که انسان زن زاده نمی‌شود، بلکه در فرایند جامعه‌پذیری، زن می‌شود.<ref>[https://alefbalib.com/index.aspx?pid=256&PdfID=910550 محبی، «مردمی شدن خانواده؛ فرایند آسیب‌دیدگی و بحران خانوادگی»، 1402ش، ص92.]</ref> | فرهنگ مدرن عمدتا بر تشابه جنسیتی تأکید داشته و هویت جنسیتی را محصول مردسالاری می‌داند و گزاره محوری آن در حوزه هویت جنسیتی این است که انسان زن زاده نمی‌شود، بلکه در فرایند جامعه‌پذیری، زن می‌شود.<ref>[https://alefbalib.com/index.aspx?pid=256&PdfID=910550 محبی، «مردمی شدن خانواده؛ فرایند آسیب‌دیدگی و بحران خانوادگی»، 1402ش، ص92.]</ref> | ||
==دیدگاه‌های نظری== | ==دیدگاه‌های نظری== | ||
بر مبنای رویکرد هویت اجتماعی؛ عضویت فرد در گروه منجر به تقویت شخصیت، هم‌ذات‌پنداری و شکل‌گیری طبقه‌بندی انسان‌ها می‌شود. برخی از محققین، با به‌کارگیری اصطلاح برساخته در بارة هویت، بر این باورند که هویت، معنای ثابت ندارد و در ارتباط با مجموعه‌ای از روابط اجتماعی معنا می‌یابد. <ref>[https://jwsps.alzahra.ac.ir/article_1418_f0843843cf6389e36265b78a3945feab.pdf سفیری و نعمت‌الهی، «جهانی شدن و هویت دینی با تأکید بر تفاوت‌های جنسیتی»، 1391ش، ص47.]</ref> در رویکرد هویت جنسیتی؛ جنسیت یکی از رایج‌ترین اصول طبقه‌بندی فرصت‌های زندگی به‌شمار می‌آید. <ref>[https://www.jicr.ir/article_174_884692862d18348733a575a34f82e957.pdf حاتمی و مذهبی، «رسانه و نگرش زنان به هویت جنسیتی خود»، 1390ش، ص192.]</ref> جنسیت، طی جریانی پیچیده و در ضمن روابط با گروه‌ها، اشخاص، نهادها، به‌ویژه مناسبات خانوادگی و شغلی شکل می‌گیرد. به اعتقاد اسمیت؛ خودپنداره جنسی تحت شرایط گوناگون ثابت نمانده و در تعامل اجتماعی معنا می‌شود.<ref>[https://hawzah.net/fa/Article/View/81612/%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C علم‌الهدی،«جنسیت در تربیت اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref> به گفتة کاستلز، مصالحی چون تاریخ، جغرافیا، زیست‌شناسی، نهادهای تولید، خاطرة جمعی، رؤیاهای شخصی، دستگاه قدرت، وحی و الهامات دینی از مواد خام هویت سازند، اما افراد، گروه‌ها و جوامع این مواد را پرورانده و معنای آن را مطابق با الزامات اجتماعی بازتنظیم می‌کنند. <ref> [https://mediastudies.srbiau.ac.ir/article_10479_febc1ceba696533492f30b3b071d2ee9.pdf احمدی و دیگران، «رسانه‌ها و مسأله هویت جنسیتی بازنمایی شده»، 1394ش، ص9.]</ref> میشل و بندورا در نظریه یادگیری اجتماعی بر این امر تأکید دارند که رفتارهای مبتنی بر هویت جنسیتی، مانند همة رفتارهای دیگر، از طریق یادگیری اجتماعی رخ می‌دهند. پیاژه معتقد است، جنسیت در ذهن کودکان به‌گونه‌ای شکل می‌گیرد که به آسانی دو جنس را در دو طبقة جداگانه دسته‌بندی می‌کنند تا صفات و رفتارها را به دو | بر مبنای رویکرد هویت اجتماعی؛ عضویت فرد در گروه منجر به تقویت شخصیت، هم‌ذات‌پنداری و شکل‌گیری طبقه‌بندی انسان‌ها می‌شود. برخی از محققین، با به‌کارگیری اصطلاح برساخته در بارة هویت، بر این باورند که هویت، معنای ثابت ندارد و در ارتباط با مجموعه‌ای از روابط اجتماعی معنا می‌یابد. <ref>[https://jwsps.alzahra.ac.ir/article_1418_f0843843cf6389e36265b78a3945feab.pdf سفیری و نعمت‌الهی، «جهانی شدن و هویت دینی با تأکید بر تفاوت‌های جنسیتی»، 1391ش، ص47.]</ref> در رویکرد هویت جنسیتی؛ جنسیت یکی از رایج‌ترین اصول طبقه‌بندی فرصت‌های زندگی به‌شمار می‌آید. <ref>[https://www.jicr.ir/article_174_884692862d18348733a575a34f82e957.pdf حاتمی و مذهبی، «رسانه و نگرش زنان به هویت جنسیتی خود»، 1390ش، ص192.]</ref> جنسیت، طی جریانی پیچیده و در ضمن روابط با گروه‌ها، اشخاص، نهادها، به‌ویژه مناسبات خانوادگی و شغلی شکل می‌گیرد. به اعتقاد اسمیت؛ خودپنداره جنسی تحت شرایط گوناگون ثابت نمانده و در تعامل اجتماعی معنا می‌شود.<ref>[https://hawzah.net/fa/Article/View/81612/%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C علم‌الهدی،«جنسیت در تربیت اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref> به گفتة کاستلز، مصالحی چون تاریخ، جغرافیا، زیست‌شناسی، نهادهای تولید، خاطرة جمعی، رؤیاهای شخصی، دستگاه قدرت، وحی و الهامات دینی از مواد خام هویت سازند، اما افراد، گروه‌ها و جوامع این مواد را پرورانده و معنای آن را مطابق با الزامات اجتماعی بازتنظیم می‌کنند. <ref> [https://mediastudies.srbiau.ac.ir/article_10479_febc1ceba696533492f30b3b071d2ee9.pdf احمدی و دیگران، «رسانه‌ها و مسأله هویت جنسیتی بازنمایی شده»، 1394ش، ص9.]</ref> میشل و بندورا در نظریه یادگیری اجتماعی بر این امر تأکید دارند که رفتارهای مبتنی بر هویت جنسیتی، مانند همة رفتارهای دیگر، از طریق یادگیری اجتماعی رخ می‌دهند. پیاژه معتقد است، جنسیت در ذهن کودکان به‌گونه‌ای شکل می‌گیرد که به آسانی دو جنس را در دو طبقة جداگانه دسته‌بندی می‌کنند تا صفات و رفتارها را به دو دسته زنانه و مردانه تقسیم کنند.<ref> [https://jwsps.alzahra.ac.ir/article_1418_f0843843cf6389e36265b78a3945feab.pdf سفیری و نعمت‌الهی، «جهانی شدن و هویت دینی با تأکید بر تفاوت‌های جنسیتی»، 1391ش، ص47.]</ref> | ||
==خاستگاه هویت جنسیتی== | ==خاستگاه هویت جنسیتی== | ||
پارسونز معتقد است؛ قدرت باروری زنان این صفت ذاتی را در آنان پدید می‌آورد که در خانواده و جامعه به نقش‌های مراقبت کننده متمایل شوند.<ref>[https://mediastudies.srbiau.ac.ir/article_10479_febc1ceba696533492f30b3b071d2ee9.pdf احمدی و دیگران، «رسانه‌ها و مسأله هویت جنسیتی بازنمایی شده»، 1394ش، ص9.]</ref> | پارسونز معتقد است؛ قدرت باروری زنان این صفت ذاتی را در آنان پدید می‌آورد که در خانواده و جامعه به نقش‌های مراقبت کننده متمایل شوند.<ref>[https://mediastudies.srbiau.ac.ir/article_10479_febc1ceba696533492f30b3b071d2ee9.pdf احمدی و دیگران، «رسانه‌ها و مسأله هویت جنسیتی بازنمایی شده»، 1394ش، ص9.]</ref> | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* ابراهیمی‌پور، قاسم و دیگران، راهبردهای تحکیم خانواده از منظر متون دینی، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1395ش. | *ابراهیمی‌پور، قاسم و دیگران، راهبردهای تحکیم خانواده از منظر متون دینی، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1395ش. | ||
* احمدی، ثریا و دیگران، «رسانه‌ها و مسأله هویت جنسیتی بازنمایی شده (رهیافتی تحلیلی به مناقشه تاریخی نقش رسانه‌ها در بازتولید و ترویج نابرابری جنسیتی)»، در مطالعات رسانه‌ای، سال دهم، زمستان 1394ش. | *احمدی، ثریا و دیگران، «رسانه‌ها و مسأله هویت جنسیتی بازنمایی شده (رهیافتی تحلیلی به مناقشه تاریخی نقش رسانه‌ها در بازتولید و ترویج نابرابری جنسیتی)»، در مطالعات رسانه‌ای، سال دهم، زمستان 1394ش. | ||
* حاتمی، رضا و مذهبی، سارویه، «رسانه و نگرش زنان به هویت جنسیتی خود»، در فصلنامه تحقیقات فرهنگی، دوره چهارم، شماره 2، تابستان 1390ش. | *حاتمی، رضا و مذهبی، سارویه، «رسانه و نگرش زنان به هویت جنسیتی خود»، در فصلنامه تحقیقات فرهنگی، دوره چهارم، شماره 2، تابستان 1390ش. | ||
* دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، تهران، دانشگاه تهران، 1377ش. | *دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، تهران، دانشگاه تهران، 1377ش. | ||
* ساروخانی، باقر و رفعت‌جا، مریم، «زنان و بازتعریف هویت اجتماعی»، در مجلة جامعه‌شناسی ایران، دورة پنجم، شماره 2، 1383ش. | *ساروخانی، باقر و رفعت‌جا، مریم، «زنان و بازتعریف هویت اجتماعی»، در مجلة جامعه‌شناسی ایران، دورة پنجم، شماره 2، 1383ش. | ||
* سفیری، خدیجه و نعمت‌الهی، زهرا، «جهانی شدن و هویت دینی با تأکید بر تفاوت‌های جنسیتی»، در مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، سال دهم، شماره سوم، پاییز 1391ش. | *سفیری، خدیجه و نعمت‌الهی، زهرا، «جهانی شدن و هویت دینی با تأکید بر تفاوت‌های جنسیتی»، در مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، سال دهم، شماره سوم، پاییز 1391ش. | ||
* عبداله‌زاده، مهرداد و حیدری، ناهید، «تجارب معنوی افراد با ملالت جنسیتی»، در فصلنامه روان‌شناسی تحول: روان‌شناسان ایرانی، سال هجدهم، شماره 69، پاییز 1400ش. | *عبداله‌زاده، مهرداد و حیدری، ناهید، «تجارب معنوی افراد با ملالت جنسیتی»، در فصلنامه روان‌شناسی تحول: روان‌شناسان ایرانی، سال هجدهم، شماره 69، پاییز 1400ش. | ||
* علم‌الهدی، جمیله، «جنسیت در تربیت اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: 21 مهر 1388ش. | *علم‌الهدی، جمیله، «جنسیت در تربیت اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: 21 مهر 1388ش. | ||
* فولايان، مجيد و برادران كاشاني، زهرا، «بررسی کیفی ابعاد بحران هویت جنسیتی مبتنی بر رویکرد | *فولايان، مجيد و برادران كاشاني، زهرا، «بررسی کیفی ابعاد بحران هویت جنسیتی مبتنی بر رویکرد | ||
* نظریه زمینه‌ای»، در پژوهش‌نامه مددكاري اجتماعي، سال چهارم، شماره 15، بهار 1397ش. | *نظریه زمینه‌ای»، در پژوهش‌نامه مددكاري اجتماعي، سال چهارم، شماره 15، بهار 1397ش. | ||
* گل‌بهاری، ندا، «تقابل هویت جنسیتی فردی و اجتماعی در تک‌زیستی دختران»، در دو فصلنامة مسائل اجتماعی ایران، سال سیزدهم، شماره 2، پاییز و زمستان 1401ش. | *گل‌بهاری، ندا، «تقابل هویت جنسیتی فردی و اجتماعی در تک‌زیستی دختران»، در دو فصلنامة مسائل اجتماعی ایران، سال سیزدهم، شماره 2، پاییز و زمستان 1401ش. | ||
* محبی، محمدعارف، «مردمی شدن خانواده؛ فرایند آسیب‌دیدگی و بحران خانوادگی»، در معرفت فرهنگی اجتماعی، سال پانزدهم، شماره اول، زمستان 1402ش. | *محبی، محمدعارف، «مردمی شدن خانواده؛ فرایند آسیب‌دیدگی و بحران خانوادگی»، در معرفت فرهنگی اجتماعی، سال پانزدهم، شماره اول، زمستان 1402ش. | ||
* مولودی، زینب، «کرامت زن در دیدگاه مقام معظم رهبری»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه: تاریخ درج مطلب: 5 اسفند 1401ش. | *مولودی، زینب، «کرامت زن در دیدگاه مقام معظم رهبری»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه: تاریخ درج مطلب: 5 اسفند 1401ش. | ||
* هاشملو، جعفر، «نظریه‌های هویت جنسی»، در وب‌سایت روان‌شناسی هاشملو، تاریخ درج مطلب: 8 بهمن 1400ش. | *هاشملو، جعفر، «نظریه‌های هویت جنسی»، در وب‌سایت روان‌شناسی هاشملو، تاریخ درج مطلب: 8 بهمن 1400ش. | ||
* هاشمی علی‌آبادی، سیداحمد، «بررسی نقش جنسیت در شکل‌گیری هویت جنسی از دیدگاه آیات و روایات»، در فصلنامه علمی-پژوهشی زن و جامعه، شماره 6، تابستان1400ش. | *هاشمی علی‌آبادی، سیداحمد، «بررسی نقش جنسیت در شکل‌گیری هویت جنسی از دیدگاه آیات و روایات»، در فصلنامه علمی-پژوهشی زن و جامعه، شماره 6، تابستان1400ش. | ||
[[رده: ویکی‌جنسیت]] | [[رده: ویکی‌جنسیت]] | ||
