زن در عصر جاهلیت: تفاوت میان نسخه‌ها

مرد در عصر جاهليت، مالك خانواده بود. زن در خانواده ﺧﺎدم ﻣﺮد ﺑﻮد و کمتر می‌توانست به‌ مقام شریک زندگی او ارتقا یابد. انتظار مرد از همسرش این بود که پسران زیادی به دنیا بیاورد و وظیفه زن عمدتا زادن و پروراندن مردان جنگ‌جو بود. ﻧﻘﺶ ﻣﺎدری ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﻧﻘﺶﻫﺎي زن پر رنگ‌تر بود و ﻋﺮبﻫﺎ ﺗﺎ زن، ﻣﺎدر ﻧﺸﺪه ﺑﻮد او را ﺧﻮار می‌داﻧﺴﺘﻨﺪ وقتی مادر می‌شد احترام زیادی پیدا کرده و معتقد بودند؛ زن قابل تعویض است ولی مادر عوض‌شدنی نیست. <ref>[http://ensani.ir/file/download/article/20160823140659-10066-74.pdf پیرمرادیان و دیگران، «ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ وﺿﻌﯿﺖ زن در دورهﺟﺎﻫﻠﯿﺖو ﺑﻌﺪ از اﺳﻼم»، 1394ش، ص72-75.].</ref> زن در موقعیت قینه و جاریه جزو اموال مرد به‌حساب می‌آمد؛ اما زنان آزاد، در امر تربیت اولاد با مرد مشارکت داشته، دوشیدن شیر حیوانات، <ref>[https://kms.bou.ac.ir/wp-content/uploads/2019/08/%D8%AA%D8%AD%D9%88%D9%84-%D9%88-%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1-%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8.pdf روح‌الهی امیری، «تحول و تطور جایگاه زن در جزیره العرب»، 1387ش، ص43.]</ref> بافندگی، صاف‌کردن نیزه، دباغی پوست، <ref>[http://ensani.ir/file/download/article/20160823140659-10066-74.pdf پیرمرادیان و دیگران، «ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ وﺿﻌﯿﺖ زن در دورهﺟﺎﻫﻠﯿﺖو ﺑﻌﺪ از اﺳﻼم»، 1394ش، ص75.]</ref> پخت نان، نظافت، خياطي و اصلاح خيمه نیز از دیگر مسئولیت‌های زن بود. همچنين زن در دامداري، تهيه آب و جمع‌آوري هيزم مشاركت می‌کرد. <ref>[https://hadana.ir/%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B2%D9%86-%D9%88-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B9%D8%B5%D8%B1-%D8%AC%D8%A7%D9%87%D9%84%DB%8C%D8%AA/ واعظی، «جایگاه زن و خانواده در عصر جاهلیت» 1388ش، ص150.]</ref> البته زنان اشراف‌زاده آنهم به تبع منزلت پدر یا شوهر، کنیزانی داشتند و در مجالس با حشمت و وقار شرکت می‌کردند.<ref>[https://kms.bou.ac.ir/wp-content/uploads/2019/08/%D8%AA%D8%AD%D9%88%D9%84-%D9%88-%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1-%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8.pdf روح‌الهی امیری، «تحول و تطور جایگاه زن در جزیره العرب»، 1387ش، ص43.]</ref>   

==نقش‌های اجتماعی زن==

==نقش‌های اقتصادی زن==

در عصر جاهلیت مردان به‌دلیل برخورداري از ويژگي‌هاي جسمي و روحي، در عرصه اقتصادي حرف اول را مي‌زدند اما زنان نیز به‌طور نسبی دارای حق مالكيت بوده و در این عرصه‌ فعالیت‌هایی داشتند. تجارت يكي از شغل‌هايي بود كه برخي زنان انجام مي‌دادند. معروف‌ترين آنان خديجه همسر پيامبر اسلام بود. او مردان را براي تجارت استخدام می‌کرد. برخي از زنان به فروشندگي مشغول بودند؛ عطرفروشي زناني به نام حَولاء و مِنشم در منابع تاريخي گزارش شده است. ام مَعبَد خُزاعيه مواد غذايي مي‌فروخت. قابلگي و پرستاري از ديگر مشاغل زنان در عصر جاهلي بود. زنان در برخي از صنايع نيز سررشته داشتند. زني به نام ردينه به اسلحه‌سازي اشتغال داشت و نيزه‌هاي او از جهت كيفيت مشهور بود. آرايش‌گري از مشاغلي بود كه زنان بسياري به آن مشغول بودند. مديحه‌سرايي برای کسب درآمد از مشاغلی بود كه زنان در آن حضوري پررنگ داشتند. از ديگر مشاغل رايج، دايگي و حضانت كودكان بود. مردم جاهلي براي بالا رفتن خصلت‌هاي والا، به ويژه فصاحت، بلاغت و جنگ‌آوري، فرزندان خود را به دايه‌هاي باديه‌نشين مي‌سپردند. مشهورترين آنان حليمه سعديه بود كه دايگي پيامبر اسلام را به‌عهده داشت. از جمله اشتغال زنان، كسب جنسي بود؛ برخي افراد از كنيزان خود به‌منظور جلب منافع اقتصادي استفاده می‌کردند. برخی هنگام قحطي، همسران خود را در اختيار دیگران قرار داده و كاسبي مي‌كردند. تعدادی از زنان که معروف به «اصحاب الرايات» بودند تن‌فروشی مي‌كردند.