بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
==تعریف تک‌همسری== | ==تعریف تک‌همسری== | ||
واژه Monogamy به‌معنای تک‌همسری، از ریشه یونانی gamos به‌معنای عروسی، ازدواج یا مقاربت جنسی، گرفته شده است.<ref>. آریان‌پور کاشانی، فرهنگ دانشگاهی انگلیسی به فارسی، 1375ش، ج1، | واژه Monogamy به‌معنای تک‌همسری، از ریشه یونانی gamos به‌معنای عروسی، ازدواج یا مقاربت جنسی، گرفته شده است.<ref>. آریان‌پور کاشانی، فرهنگ دانشگاهی انگلیسی به فارسی، 1375ش، ج1، ص934؛ وحدانی، «بررسی دیدگاه مستشرقان در مورد آیات تعدد زوجات»، 1395ش، ص13.</ref> این شکل از ازدواج به‌معنای داشتن یک همسر در یک زمان است و در این نوع رابطه، یک زن و یک مرد به‌صورت انحصاری با یکدیگر ازدواج می‌کنند.<ref>. آبرکرامبی و همکاران، فرهنگ جامعهشناسی، 1367ش، ص288.</ref> | ||
تک‌همسری به‌عنوان شکل اصلی ازدواج در مسیحیت ترویج شده است و بسیاری از جوامع غربی تحت تاثیر این آموزه‌ها، تک‌همسری را به‌عنوان شکل اصلی و مشروع ازدواج پذیرفته‌اند. این شکل از ازدواج در حال حاضر در بسیاری از کشورهای جهان به‌عنوان شکل قانونی ازدواج شناخته می‌شود.<ref>. مور، دیباچهای بر جامعهشناسی، 1376ش، ص33.</ref> | تک‌همسری به‌عنوان شکل اصلی ازدواج در مسیحیت ترویج شده است و بسیاری از جوامع غربی تحت تاثیر این آموزه‌ها، تک‌همسری را به‌عنوان شکل اصلی و مشروع ازدواج پذیرفته‌اند. این شکل از ازدواج در حال حاضر در بسیاری از کشورهای جهان به‌عنوان شکل قانونی ازدواج شناخته می‌شود.<ref>. مور، دیباچهای بر جامعهشناسی، 1376ش، ص33.</ref> | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
در اسلام، ازدواج به‌عنوان یکی از سنت‌های مهم و پسندیده پیامبران و اولیای الهی شناخته می‌شود. تعبیر ازدواج از سنت‌های پیامبران بوده و نشان‌دهنده اهمیت و قداست این نهاد در دین اسلام است.<ref>. قمی، سفینه البحار و مدینة الحکم و الآثار، 1414ق، ج3، ص509.</ref> | در اسلام، ازدواج به‌عنوان یکی از سنت‌های مهم و پسندیده پیامبران و اولیای الهی شناخته می‌شود. تعبیر ازدواج از سنت‌های پیامبران بوده و نشان‌دهنده اهمیت و قداست این نهاد در دین اسلام است.<ref>. قمی، سفینه البحار و مدینة الحکم و الآثار، 1414ق، ج3، ص509.</ref> | ||
به‌طور کلی، آیات 3 و 129 سوره نساء، به موضوع تعدد زوجات اشاره دارند؛ هرچند غیر از این دو آیه، آیات 6 و 28 و 30 و 32 و 50 سوره احزاب<ref>. عبدالمنعم، من افترائات المستشرقین علی الاصول العقدیه فی الاسلام، 1421ق، ص219.</ref> و آیات 1 و 3 و 5 سوره تحریم نیز راجع به تعدد زوجات است که به همسران پیامبر ارتباط دارد.<ref>. رضایی، تحلیلی از آیات تعدد زوجات، 1357ش، ج1، | به‌طور کلی، آیات 3 و 129 سوره نساء، به موضوع تعدد زوجات اشاره دارند؛ هرچند غیر از این دو آیه، آیات 6 و 28 و 30 و 32 و 50 سوره احزاب<ref>. عبدالمنعم، من افترائات المستشرقین علی الاصول العقدیه فی الاسلام، 1421ق، ص219.</ref> و آیات 1 و 3 و 5 سوره تحریم نیز راجع به تعدد زوجات است که به همسران پیامبر ارتباط دارد.<ref>. رضایی، تحلیلی از آیات تعدد زوجات، 1357ش، ج1، ص92؛ میرسلیم، دانشنامه جهان اسلام، 1375ش، ج1، ص3619.</ref> | ||
مفسران قرآن دربارۀ جواز تعدد زوجات، دیدگاه‌های متفاوتی دارند. تعدد زوجات نزد اعراب پیش از اسلام، شایع بود.<ref>. حکیمپور، حقوق زن در کشاکش سنت و تجدد، 1382ش، ص282.</ref> در ایران نیز این امر به چشم میخورد و رسم تعدد زوجات میان همۀ اقوام شرقی شایع بوده است؛ <ref>. لوبون، تمدن اسلام و عرب، 1385ش، ص71.</ref> اما با ظهور اسلام، تعدد زوجات شکلی قاعدهمند پیدا کرد و تحت ضوابط مشخصی در آمد.<ref>. طباطبایی، المیزان فی تفسیر القران، 1390ش، ج4، | مفسران قرآن دربارۀ جواز تعدد زوجات، دیدگاه‌های متفاوتی دارند. تعدد زوجات نزد اعراب پیش از اسلام، شایع بود.<ref>. حکیمپور، حقوق زن در کشاکش سنت و تجدد، 1382ش، ص282.</ref> در ایران نیز این امر به چشم میخورد و رسم تعدد زوجات میان همۀ اقوام شرقی شایع بوده است؛ <ref>. لوبون، تمدن اسلام و عرب، 1385ش، ص71.</ref> اما با ظهور اسلام، تعدد زوجات شکلی قاعدهمند پیدا کرد و تحت ضوابط مشخصی در آمد.<ref>. طباطبایی، المیزان فی تفسیر القران، 1390ش، ج4، ص182؛ قرطبی، الجامع لاحکام القران، 1364ش، ج5، ص12.</ref> | ||
آموزه‌های اسلام به ازدواج دائمی مرد با حداکثر چهار زن، مشروعیت داده‌اند. بر اساس روایات، علت حلیت چهار زن برای مرد و حرمت بیشتر از یک مرد برای زن، این است که اگر مرد چهار زن بگیرد، هر فرزندی که به دنیا بیاید منسوب به او است، اما اگر زن، دو شوهر یا بیشتر اختیار کند، پدر فرزند او معلوم نخواهد بود و این جریان موجب فساد خواهد شد.<ref>. مجلسی، بحار الانوار، 1363ش، ج2، ص103.</ref> | آموزه‌های اسلام به ازدواج دائمی مرد با حداکثر چهار زن، مشروعیت داده‌اند. بر اساس روایات، علت حلیت چهار زن برای مرد و حرمت بیشتر از یک مرد برای زن، این است که اگر مرد چهار زن بگیرد، هر فرزندی که به دنیا بیاید منسوب به او است، اما اگر زن، دو شوهر یا بیشتر اختیار کند، پدر فرزند او معلوم نخواهد بود و این جریان موجب فساد خواهد شد.<ref>. مجلسی، بحار الانوار، 1363ش، ج2، ص103.</ref> | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
کاتولیک‌ها معتقدند که تک‌همسری بیشترین هم‌خوانی را با تصویری از وحدانیت خدا دارد.<ref>. The Identity، The Mission، The Projects، The Pontifical John Paul II Institute، p. 6.</ref> در الهیات مسیحی، ازدواج به‌عنوان یک پیوند مقدس و بازتاب‌دهندۀ رابطه مسیح و کلیسا در نظر گرفته می‌شود. تک‌همسری به‌عنوان الگویی از وفاداری، تعهد و وحدت تلقی می‌شود که با وحدانیت و یگانگی خداوند هم‌خوانی دارد و رابطه بین زن و شوهر به‌عنوان نمادی از رابطه مسیح با کلیسا توصیف شده است.<ref>. عهد جدید، رساله افسسیان، باب5، آیه22 تا 33.</ref> | کاتولیک‌ها معتقدند که تک‌همسری بیشترین هم‌خوانی را با تصویری از وحدانیت خدا دارد.<ref>. The Identity، The Mission، The Projects، The Pontifical John Paul II Institute، p. 6.</ref> در الهیات مسیحی، ازدواج به‌عنوان یک پیوند مقدس و بازتاب‌دهندۀ رابطه مسیح و کلیسا در نظر گرفته می‌شود. تک‌همسری به‌عنوان الگویی از وفاداری، تعهد و وحدت تلقی می‌شود که با وحدانیت و یگانگی خداوند هم‌خوانی دارد و رابطه بین زن و شوهر به‌عنوان نمادی از رابطه مسیح با کلیسا توصیف شده است.<ref>. عهد جدید، رساله افسسیان، باب5، آیه22 تا 33.</ref> | ||
در عهد عتیق به‌ویژه در کلیسای مسیحی، چندهمسری به‌عنوان عملی غیراخلاقی و مغایر با تعالیم مسیحی معرفی شد.<ref>. جمعی از اساقفه مسیحی، تعالیم کلیسای کاتولیک، 1394ش، بند | در عهد عتیق به‌ویژه در کلیسای مسیحی، چندهمسری به‌عنوان عملی غیراخلاقی و مغایر با تعالیم مسیحی معرفی شد.<ref>. جمعی از اساقفه مسیحی، تعالیم کلیسای کاتولیک، 1394ش، بند 2387؛ لحام، تعدد الازوجات، 1422م، ص29.</ref> در عهد جدید، مطلبی که آشکارا چندهمسری را حرام کرده باشد، وجود ندارد.<ref>. مطهری، مجموعه آثار، 1377ش، ج19، ص325؛ دورانت، تاریخ تمدن، 1380ش، ج1، ص433-465.</ref> با این حال، برخی از متون عهد جدید به‌گونه‌ای تفسیر شده‌اند که می‌توانند حاوی اشاراتی به تک‌همسری به‌ویژه در مورد رهبران مذهبی مانند اسقف‌ها<ref>. عهد جدید، رساله تیتوس، باب1، آیه6.</ref> و خادمان کلیسا باشند.<ref>. عهد جدید، رساله اول تیموتائوس، باب3، آیه2 و 12.</ref> | ||
===تک‌همسری در یهودیت=== | ===تک‌همسری در یهودیت=== | ||
در دین یهود، موضوع تک‌همسری و چندهمسری به‌طور متفاوتی در طول تاریخ و بر اساس تفسیرهای مختلف فقهی و فرهنگی مورد توجه قرار گرفته است. تعدد ازدواج برای مرد هیچ محدودیتی نداشته و تنها شرطش این است که مرد بتواند نفقه همسران خود را تامین کند.<ref>. «زن در دین یهود»، در وب‌سایت پرسمان دانشگاهیان.</ref> در متون مقدس یهودی همانند تورات و تلمود چندهمسری به‌طور صریح تحریم نشده است<ref>. فرحات، تعدد الزوجات فی الادیان، 1422ق، ص11- | در دین یهود، موضوع تک‌همسری و چندهمسری به‌طور متفاوتی در طول تاریخ و بر اساس تفسیرهای مختلف فقهی و فرهنگی مورد توجه قرار گرفته است. تعدد ازدواج برای مرد هیچ محدودیتی نداشته و تنها شرطش این است که مرد بتواند نفقه همسران خود را تامین کند.<ref>. «زن در دین یهود»، در وب‌سایت پرسمان دانشگاهیان.</ref> در متون مقدس یهودی همانند تورات و تلمود چندهمسری به‌طور صریح تحریم نشده است<ref>. فرحات، تعدد الزوجات فی الادیان، 1422ق، ص11-13؛ عبدالحمید محمد، حقوق المراه بین الاسلام و الدیانات الاخری، 1406ق، ج1، ص150-151.</ref> و حتی تا قرن یازدهم میلادی در برخی جوامع یهودی به‌عنوان امری مباح شمرده شده بود.<ref>. لحام، تعدد الازوجات، 1422م، ص28.</ref> | ||
در دوران معاصر، تک‌همسری به‌عنوان هنجار غالب در جوامع یهودی پذیرفته شده است. پذیرش حکم تک‌همسری مردان یهودی، معروف به «تقانای ربی گرشوم بن یهودا»، در میان یهودیان اشکنازی -یهودیان اروپای مرکزی و شرقی- از تحولات مهم در تاریخ فقه و جامعۀ یهودی بود. این حکم که در قرن یازدهم میلادی صادر شد، تاثیر عمیقی بر زندگی اجتماعی و خانوادگی یهودیان اشکنازی گذاشت و به‌تدریج به‌عنوان هنجار غالب در این جوامع پذیرفته شد.<ref>. Epstein، "The Takkanot of Rabbenu Gershom and the Evolution of Jewish Family Law"، 1919، pp. 143-198.</ref> | در دوران معاصر، تک‌همسری به‌عنوان هنجار غالب در جوامع یهودی پذیرفته شده است. پذیرش حکم تک‌همسری مردان یهودی، معروف به «تقانای ربی گرشوم بن یهودا»، در میان یهودیان اشکنازی -یهودیان اروپای مرکزی و شرقی- از تحولات مهم در تاریخ فقه و جامعۀ یهودی بود. این حکم که در قرن یازدهم میلادی صادر شد، تاثیر عمیقی بر زندگی اجتماعی و خانوادگی یهودیان اشکنازی گذاشت و به‌تدریج به‌عنوان هنجار غالب در این جوامع پذیرفته شد.<ref>. Epstein، "The Takkanot of Rabbenu Gershom and the Evolution of Jewish Family Law"، 1919، pp. 143-198.</ref> | ||
