غلام رضا شفق (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش |
غلام رضا شفق (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
==مفهوم‌شناسی قاچاق زنان== | ==مفهوم‌شناسی قاچاق زنان== | ||
مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال | مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال ۱۹۹۴م، قاچاق زنان را انتقال غیرقانونی و مخفیانه آنها با هدف بهره‌کشی جنسی یا اقتصادی توسط گروه‌های سازمان‌یافته تعریف کرده است. قاچاق زنان گاهی در قالب ازدواج دروغین، استخدام مخفیانه و فرزندخواندگی دروغین صورت می‌گیرد.<ref>- اشتری، قاچاق زنان: بردگی معاصر، 1385ش، ص20.</ref> | ||
در قاچاق زنان حداقل سه عنصر اساسی وجود دارد: | در قاچاق زنان حداقل سه عنصر اساسی وجود دارد: | ||
* جابه‌جایی زنان از مکانی به مکان دیگر | *جابه‌جایی زنان از مکانی به مکان دیگر | ||
* | * | ||
* اغفال یا اجبار زنان به قبول جابه‌جایی | *اغفال یا اجبار زنان به قبول جابه‌جایی | ||
* | * | ||
* استثمار یا رفتارهای شبیه برده‌داری.<ref>- کولایی و‌هاشمی، «قاچاق زنان: برده‌داری مدرن»، 1387ش، ص121.</ref> | *استثمار یا رفتارهای شبیه برده‌داری.<ref>- کولایی و‌هاشمی، «قاچاق زنان: برده‌داری مدرن»، 1387ش، ص121.</ref> | ||
قاچاق زنان در شمار جرم‌های سازمان‌یافته و بین‌المللی است که خصوصیات بزه‌دیده در تحقق جرم، بی‌اثر است و در هرحال جرم به شمار می‌رود.<ref>- کلانتری و زارعی، «قاچاق زنان به قصد فحشا»، 1389ش، ص126.</ref> | قاچاق زنان در شمار جرم‌های سازمان‌یافته و بین‌المللی است که خصوصیات بزه‌دیده در تحقق جرم، بی‌اثر است و در هرحال جرم به شمار می‌رود.<ref>- کلانتری و زارعی، «قاچاق زنان به قصد فحشا»، 1389ش، ص126.</ref> | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
از دوران باستان پدیده قاچاق زنان برای فحشا رواج داشته است. نکوهش این عمل در آیات قرآن، از رواج آن در گذشته خبر می‌دهد.<ref>- قرائتی، تفسیر نور، 1388ش، ج6، ص183.</ref> مسئلۀ قاچاق زنان سفیدپوست اروپایی به امریکا تا پیش از جنگ جهانی دوم، از رواج قاچاق زنان در کشورهای مدعی پیشرفت در آن دوران حکایت دارد.<ref>- اشتری، قاچاق زنان: بردگی معاصر، 1385ش، ص81.</ref> | از دوران باستان پدیده قاچاق زنان برای فحشا رواج داشته است. نکوهش این عمل در آیات قرآن، از رواج آن در گذشته خبر می‌دهد.<ref>- قرائتی، تفسیر نور، 1388ش، ج6، ص183.</ref> مسئلۀ قاچاق زنان سفیدپوست اروپایی به امریکا تا پیش از جنگ جهانی دوم، از رواج قاچاق زنان در کشورهای مدعی پیشرفت در آن دوران حکایت دارد.<ref>- اشتری، قاچاق زنان: بردگی معاصر، 1385ش، ص81.</ref> | ||
در ایران معاصر حداقل از | در ایران معاصر حداقل از ۱۳۴۰ش، گزارش‌هایی از قاچاق زنان به‌صورت سازمان‌یافته، وجود دارد. در آن سال از یک فرد عرب نام برده شده که قصد داشته یازده زن را از ایران به مقصد کشورهای عربی قاچاق کند. همچنین در سال‌های اخیر گزارش‌هایی از قاچاق زنان به پاکستان نیز وجود دارد. در جهان پدیدۀ قاچاق زنان با کشف قارۀ امریکا رونق گرفت و بسیاری از زنان از قاره‌های دیگر، مخصوصاً آفریقا، به مقصد آمریکا قاچاق شدند.<ref>- نجفی ابرندآبادی، گزیده مقالات آموزش برای ارتقاء دانش دست‌اندرکاران مبارزه با مواد مخدر در ایران، 1384ش، ص22.</ref> | ||
==آمار قاچاق زنان== | ==آمار قاچاق زنان== | ||
آمارهای موجود نشان می‌دهد که بین هفتصد هزار تا دو میلیون زن و کودک سالانه در دام قاچاقچیان گرفتار می‌شوند.<ref>- «شبکه‌های قاچاق انسان، سالانه بین 700هزار تا دو میلیون زن و کودک را در جهان مبادله می‌کنند»، خبرگزاری دانشجویان ایران: ایسنا.</ref> طبق آمارها، طی پنج سال تنها از قزاقستان بیش از | آمارهای موجود نشان می‌دهد که بین هفتصد هزار تا دو میلیون زن و کودک سالانه در دام قاچاقچیان گرفتار می‌شوند.<ref>- «شبکه‌های قاچاق انسان، سالانه بین 700هزار تا دو میلیون زن و کودک را در جهان مبادله می‌کنند»، خبرگزاری دانشجویان ایران: ایسنا.</ref> طبق آمارها، طی پنج سال تنها از قزاقستان بیش از ۷۰ هزار دختر قزاقستانی قاچاق شده‌اند.<ref>- اشتری، قاچاق زنان: بردگی معاصر، 1385ش، ص43.</ref> | ||
طبق آمار غیررسمی، زنان قاچاق شده در اروپا در هر سال حدود | طبق آمار غیررسمی، زنان قاچاق شده در اروپا در هر سال حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار نفر است. دلیل سهولت قاچاق زنان در اروپای شرقی، نبود قوانین رسمی یا کارآمد برای مبارزه با قاچاق انسان است تا جایی که پلیس برخی کشورها مانند آلبانی نیز با قاچاقچیان زنان همکاری می‌کنند.<ref>- اشتری، قاچاق زنان: بردگی معاصر، 1385ش، ص34.</ref> وزرات خارجۀ امریکا آمار زنان قاچاق شده در هر سال را بیش از یک میلیون نفر می‌داند.<ref>- اشتری، قاچاق زنان: بردگی معاصر، 1385ش، ص50.</ref> | ||
وزرات خارجۀ امریکا آمار زنان قاچاق شده در هر سال را بیش از یک میلیون نفر می‌داند.<ref>- اشتری، قاچاق زنان: بردگی معاصر، 1385ش، ص50.</ref> | |||
==کشورهای درگیر قاچاق زنان== | ==کشورهای درگیر قاچاق زنان== | ||
تمام کشورها کم‌وبیش با ناهنجاری قاچاق زنان به‌عنوان مبدا یا مقصد قاچاق، درگیر هستند. طبق آمار پلیس بنگلادش هرسال حدود | تمام کشورها کم‌وبیش با ناهنجاری قاچاق زنان به‌عنوان مبدا یا مقصد قاچاق، درگیر هستند. طبق آمار پلیس بنگلادش هرسال حدود ۱۵ هزار زن در این کشور قربانی قاچاق به هند هستند.<ref>- اشتری، قاچاق زنان: بردگی معاصر، 1385ش، ص41.</ref> | ||
سرزمین اشغال‌شده توسط رژیم صهیونی اسرائیل یکی از مناطق عمده پذیرش‌کنندۀ زنان و دختران قاچاق‌شده از اروپای شرقی و کشورهای شوروی سابق است. سازمان عفو بین‌الملل معتقد است رژیم صهیونیستی در مبارزه با قاچاق زنان کوتاهی می‌کند.<ref>- اشتری، قاچاق زنان: بردگی معاصر، 1385ش، ص47.</ref> | سرزمین اشغال‌شده توسط رژیم صهیونی اسرائیل یکی از مناطق عمده پذیرش‌کنندۀ زنان و دختران قاچاق‌شده از اروپای شرقی و کشورهای شوروی سابق است. سازمان عفو بین‌الملل معتقد است رژیم صهیونیستی در مبارزه با قاچاق زنان کوتاهی می‌کند.<ref>- اشتری، قاچاق زنان: بردگی معاصر، 1385ش، ص47.</ref> | ||
از تایلند شانزده هزار زن به کشورهای دیگر قاچاق شده‌اند.<ref>- امیریان فارسانی و رئیسی، «قاچاق سازمان‌یافته زنان و پیامدهای ناشی از آن» 1395ش، ص63.</ref> آمریکا یکی دیگر از مقاصد قاچاق زنان و دختران است و سازمان سیا در گزارش | از تایلند شانزده هزار زن به کشورهای دیگر قاچاق شده‌اند.<ref>- امیریان فارسانی و رئیسی، «قاچاق سازمان‌یافته زنان و پیامدهای ناشی از آن» 1395ش، ص63.</ref> آمریکا یکی دیگر از مقاصد قاچاق زنان و دختران است و سازمان سیا در گزارش ۷۹ صفحه‌ای وضعیت آنان را مورد بررسی قرار داده است.<ref>- اشتری، قاچاق زنان: بردگی معاصر، 1385ش، ص49.</ref> | ||
==مسیرهای قاچاق زنان در جهان== | ==مسیرهای قاچاق زنان در جهان== | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۶: | ||
یکی از دشواری‌های مبارزه با قاچاق زنان ناآشنایی زنان با زبان، قوانین و فرهنگ کشورهای مقصد است. بسیاری از آنها از قوانین و قانون‌گذاران ترس دارند و از شکایت و مراجعه به قانون اجتناب می‌کنند.<ref>- اشتری، قاچاق زنان: بردگی معاصر، 1385ش، ص49.</ref> | یکی از دشواری‌های مبارزه با قاچاق زنان ناآشنایی زنان با زبان، قوانین و فرهنگ کشورهای مقصد است. بسیاری از آنها از قوانین و قانون‌گذاران ترس دارند و از شکایت و مراجعه به قانون اجتناب می‌کنند.<ref>- اشتری، قاچاق زنان: بردگی معاصر، 1385ش، ص49.</ref> | ||
در برخی مناطق مانند سرزمین اشغال‌شده توسط رژیم صهیونی، قاچاق زنان جرم نیست؛ به‌همین دلیل شناسایی و مبارزه با قاچاق زنان در این مناطق دشوار است.<ref>- اشتری، قاچاق زنان: بردگی معاصر، 1385ش، ص47.</ref> | در برخی مناطق مانند سرزمین اشغال‌شده توسط رژیم صهیونی، قاچاق زنان جرم نیست؛ به‌همین دلیل شناسایی و مبارزه با قاچاق زنان در این مناطق دشوار است.<ref>- اشتری، قاچاق زنان: بردگی معاصر، 1385ش، ص47.</ref> میزان سود ناشی از قاچاق زنان از سود حاصل از مواد مخدر و اسلحه اگر بیشتر نباشد، کمتر نیست.<ref>- رمضان نرگسی، بررسی پدیده قاچاق زنان، 1383ش، ص16.</ref> | ||
میزان سود ناشی از قاچاق زنان از سود حاصل از مواد مخدر و اسلحه اگر بیشتر نباشد، کمتر نیست.<ref>- رمضان نرگسی، بررسی پدیده قاچاق زنان، 1383ش، ص16.</ref> | |||
معمولا قاچاق زنان به‌صورت پنهانی صورت می‌گیرد و نمودهای آشکار آن‌اندک است و محققان ناچارند بر اساس این نمودهای بیرونی قضاوت کنند. حتی تبادل اطلاعات، به‌دلیل عدم وجود سازوکار قانونی، مسئله تشخیص و کشف را حل نمی‌کند.<ref>- کولایی و‌هاشمی، «قاچاق زنان: برده‌داری مدرن»، 1387ش، ص122.</ref> | معمولا قاچاق زنان به‌صورت پنهانی صورت می‌گیرد و نمودهای آشکار آن‌اندک است و محققان ناچارند بر اساس این نمودهای بیرونی قضاوت کنند. حتی تبادل اطلاعات، به‌دلیل عدم وجود سازوکار قانونی، مسئله تشخیص و کشف را حل نمی‌کند.<ref>- کولایی و‌هاشمی، «قاچاق زنان: برده‌داری مدرن»، 1387ش، ص122.</ref> | ||
==ضعف قوانین مبارزه با قاچاق زنان== | ==ضعف قوانین مبارزه با قاچاق زنان== | ||
نبود عامل بازدارندگی مؤثر، یکی از مشوق‌های قاچاق زنان است؛ <ref>- خدادادی، «بررسی فقهی و حقوقی قاچاق زنان»، 1395ش، ص186.</ref> حتی مقاوله‌نامه | نبود عامل بازدارندگی مؤثر، یکی از مشوق‌های قاچاق زنان است؛ <ref>- خدادادی، «بررسی فقهی و حقوقی قاچاق زنان»، 1395ش، ص186.</ref> حتی مقاوله‌نامه ۱۹۰۴م که اولین قانون رسمی مبارزه با قاچاق زنان به شمار می‌رود، تعریف روشنی از قاچاق زنان به‌دست نمی‌دهد و دولت‌ها را موظف نمی‌کند که قاچاق زنان را جرم‌انگاری کنند. علاوه بر این، مجازات معینی برای مجرمان در مقاوله‌نامه ذکر نشده است.<ref>- اشتری، قاچاق زنان: بردگی معاصر، 1385ش، ص70.</ref> | ||
قرارداد بین‌المللی مصوب | قرارداد بین‌المللی مصوب ۴ مه ۱۹۱۰م، قانون مبارزه با قاچاق زنان و دختران در ۱۹۲۱م، معاهده مبارزه با قاچاق زنان و اطفال در ۱۹۳۳م و معاهده ۱۹۴۹م، از پشتوانۀ اجرایی لازم برای مقابلۀ مؤثر با قاچاق زنان بهره‌مند نبودند.<ref>- اشتری، قاچاق زنان: بردگی معاصر، 1385ش، ص90-103.</ref> | ||
یکی از مشکلات قوانین مقابله با قاچاق زنان و دختران، تاکید انحصاری آنها بر قاچاق بین‌المللی است، در حالی‌که ریشۀ اصلی قاچاق زنان در داخل مرزهای ملی است. غیر از کشورهای اسلامی که اغلب با هرگونه انحرافات جنسی در داخل کشورها نیز مخالفت کرده‌اند، قوانین سایر کشورها اغلب مبهم است و در برخی نواحی، روابط جنسی خارج از چارچوب زناشویی، آزاد بوده و زمینۀ سازماندهی قاچاق زنان در آن مناطق فراهم است.<ref>- السان، قاچاق زنان و کودکان برای بهره‌کشی جنسی»، 1384ش، ص343.</ref> | یکی از مشکلات قوانین مقابله با قاچاق زنان و دختران، تاکید انحصاری آنها بر قاچاق بین‌المللی است، در حالی‌که ریشۀ اصلی قاچاق زنان در داخل مرزهای ملی است. غیر از کشورهای اسلامی که اغلب با هرگونه انحرافات جنسی در داخل کشورها نیز مخالفت کرده‌اند، قوانین سایر کشورها اغلب مبهم است و در برخی نواحی، روابط جنسی خارج از چارچوب زناشویی، آزاد بوده و زمینۀ سازماندهی قاچاق زنان در آن مناطق فراهم است.<ref>- السان، قاچاق زنان و کودکان برای بهره‌کشی جنسی»، 1384ش، ص343.</ref> | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۰: | ||
یکی از اهداف مهم اسناد بین‌المللی پیشگیری و نحوه مبارزه با قاچاق زنان است. یکی از بخش‌های اسناد بین‌المللی تعیین وظایف دولت‌ها در قبال قاچاق زنان و دختران است و تعیین می‌کند که کشور مبدا و مقصد چگونه با قاچاق برخورد کنند. در این اسناد به استرداد زنان و دختران قاچاق‌شده، نحوه برخورد با زنان و دخترانی که مایل به بازگشت به کشور خود نیستند و چگونگی تعقیب مجرمان و سازمان‌های تبهکار، توجه شده است.<ref>- اشتری، قاچاق زنان: بردگی معاصر، 1385ش، ص65.</ref> | یکی از اهداف مهم اسناد بین‌المللی پیشگیری و نحوه مبارزه با قاچاق زنان است. یکی از بخش‌های اسناد بین‌المللی تعیین وظایف دولت‌ها در قبال قاچاق زنان و دختران است و تعیین می‌کند که کشور مبدا و مقصد چگونه با قاچاق برخورد کنند. در این اسناد به استرداد زنان و دختران قاچاق‌شده، نحوه برخورد با زنان و دخترانی که مایل به بازگشت به کشور خود نیستند و چگونگی تعقیب مجرمان و سازمان‌های تبهکار، توجه شده است.<ref>- اشتری، قاچاق زنان: بردگی معاصر، 1385ش، ص65.</ref> | ||
یکی از اسناد بین‌المللی مربوط به مقابله با قاچاق زنان، کنوانسیون رفع هر نوع تبعیض علیه زنان است که در | یکی از اسناد بین‌المللی مربوط به مقابله با قاچاق زنان، کنوانسیون رفع هر نوع تبعیض علیه زنان است که در ۱۹۷۹م در مجمع عمومی سازمان ملل متحد تصویب شد. در ماده ۶ این کنوانسیون، هرگونه حمل‌ونقل و بهره‌برداری غیرقانونی و ظالمانه از زنان، منع شده است.<ref>- اشتری، قاچاق زنان: بردگی معاصر، 1385ش، ص133.</ref> | ||
==پیامدهای قاچاق برای زنان== | ==پیامدهای قاچاق برای زنان== | ||
| خط ۹۰: | خط ۸۶: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* اشتری، بهناز، قاچاق زنان: بردگی معاصر، تهران، میزان، 1385ش. | *اشتری، بهناز، قاچاق زنان: بردگی معاصر، تهران، میزان، 1385ش. | ||
* | * | ||
* السان، مصطفی، «قاچاق زنان و کودکان برای بهره‌کشی جنسی»، فصلنامه علمی‌پژوهشی رفاه اجتماعی، سال چهارم، شماره 16، 1384ش. | *السان، مصطفی، «قاچاق زنان و کودکان برای بهره‌کشی جنسی»، فصلنامه علمی‌پژوهشی رفاه اجتماعی، سال چهارم، شماره 16، 1384ش. | ||
* | * | ||
* امیریان فارسانی، امین و رئیسی، مژده، «قاچاق سازمان‌یافته زنان و پیامدهای ناشی از آن»، فصلنامه مطالعاتی صیانت از حقوق زنان، سال دوم، شماره 6، زمستان 1395ش. | *امیریان فارسانی، امین و رئیسی، مژده، «قاچاق سازمان‌یافته زنان و پیامدهای ناشی از آن»، فصلنامه مطالعاتی صیانت از حقوق زنان، سال دوم، شماره 6، زمستان 1395ش. | ||
* | * | ||
* بوسـار، آنـدره، بزهـکاری بین‌المللـی، ترجمه نگار رخشـانی، تهران، کتابخانه گنج دانـش، 1382ش. | *بوسـار، آنـدره، بزهـکاری بین‌المللـی، ترجمه نگار رخشـانی، تهران، کتابخانه گنج دانـش، 1382ش. | ||
* | * | ||
* خدادادی، صالحه، «بررسی فقهی و حقوقی قاچاق زنان»، نشریه پژوهش‌نامه حقوق بشری، دوره دوم، شماره 5، پاییز 1395ش. | *خدادادی، صالحه، «بررسی فقهی و حقوقی قاچاق زنان»، نشریه پژوهش‌نامه حقوق بشری، دوره دوم، شماره 5، پاییز 1395ش. | ||
* | * | ||
* رمضـان نرگسـی، رضـا، بررسـی پدیـده قاچـاق زنـان، تهـران، قم، مرکـزپژوهش‌هـای اسـلامی صـدا و سـیما، 1383ش. | *رمضـان نرگسـی، رضـا، بررسـی پدیـده قاچـاق زنـان، تهـران، قم، مرکـزپژوهش‌هـای اسـلامی صـدا و سـیما، 1383ش. | ||
* | * | ||
* سیونی، محمدشریف و تیر، ادوارد، «درآمدی بردرک جرم سازمان‌یافته و مظاهر فراملی آن»، مجله حقوقی و قضایی دادگستری، شماره 34، 1380ش. | *سیونی، محمدشریف و تیر، ادوارد، «درآمدی بردرک جرم سازمان‌یافته و مظاهر فراملی آن»، مجله حقوقی و قضایی دادگستری، شماره 34، 1380ش. | ||
* | * | ||
* «شبکه‌های قاچاق انسان، سالانه بین 700هزار تا دو میلیون زن و کودک را در جهان مبادله می‌کنند»، خبرگزاری دانشجویان ایران: ایسنا، تاریخ درج مطلب: 11 خرداد 1381ش. | *«شبکه‌های قاچاق انسان، سالانه بین 700هزار تا دو میلیون زن و کودک را در جهان مبادله می‌کنند»، خبرگزاری دانشجویان ایران: ایسنا، تاریخ درج مطلب: 11 خرداد 1381ش. | ||
* | * | ||
* قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، 1388ش. | *قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، 1388ش. | ||
* | * | ||
* کلانتری، کیومرث و زارعی، محمد، «قاچاق زنان به قصد فحشا»، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، سال 2، شماره 2، تابستان 1389ش. | *کلانتری، کیومرث و زارعی، محمد، «قاچاق زنان به قصد فحشا»، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، سال 2، شماره 2، تابستان 1389ش. | ||
* | * | ||
* کولایی، الهه و‌هاشمی، طاهره سادات، «قاچاق زنان: برده‌داری مدرن»، آیین، شماره 19 و 20، 1387ش. | *کولایی، الهه و‌هاشمی، طاهره سادات، «قاچاق زنان: برده‌داری مدرن»، آیین، شماره 19 و 20، 1387ش. | ||
* | * | ||
* نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین، علوم جنایی- گزیده مقالات آموزش برای ارتقاء دانش دست‌اندرکاران مبارزه با مواد مخدر در ایران، قم، سلسبیل، بهار 1384ش. | *نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین، علوم جنایی- گزیده مقالات آموزش برای ارتقاء دانش دست‌اندرکاران مبارزه با مواد مخدر در ایران، قم، سلسبیل، بهار 1384ش. | ||
[[رده: ویکی‌جنسیت]] | [[رده: ویکی‌جنسیت]] | ||
