بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۱: خط ۲۱:
رویکرد ادیان به جنس، نزدیک به رویکرد طبیعی به این مفهوم است. صاحب‌نظران دینی جنس و خصوصیات و تکالیف مرتبط با آن را ذاتی می‌دانند. از نظر این گروه، خالق هستی بنا بر مصلحت و حکمتی جنس طبیعی و ثابتی را در ابناء بشر پیش‌بینی کرده است.<ref>. طباطبائی، تفسیر المیزان، 1399ش، ج2، ص413؛ مطهری، نظام حقوق زن در اسلام، 1371ش، ص113-124.</ref> از آنجا که در تاریخ گزارشی از تغییر در اساس خلقت دو جنس و تکالیف مربوط به آنان نیامده است، بنابراین جنس افراد، بنیانی اصیل و سخت‌تغییر است<ref>. کارل، انسان موجود ناشناخته، 1402ش، ص90.</ref> که افراد بر اساس آن به‌سمت هویت و نقش­های طبیعی هدایت می‌شوند.<ref>. مطهری، نظام حقوق زن در اسلام، 1371ش، ص150؛ علاسوند، زن در قران، 1390ش، ج1، ص84.</ref>  
رویکرد ادیان به جنس، نزدیک به رویکرد طبیعی به این مفهوم است. صاحب‌نظران دینی جنس و خصوصیات و تکالیف مرتبط با آن را ذاتی می‌دانند. از نظر این گروه، خالق هستی بنا بر مصلحت و حکمتی جنس طبیعی و ثابتی را در ابناء بشر پیش‌بینی کرده است.<ref>. طباطبائی، تفسیر المیزان، 1399ش، ج2، ص413؛ مطهری، نظام حقوق زن در اسلام، 1371ش، ص113-124.</ref> از آنجا که در تاریخ گزارشی از تغییر در اساس خلقت دو جنس و تکالیف مربوط به آنان نیامده است، بنابراین جنس افراد، بنیانی اصیل و سخت‌تغییر است<ref>. کارل، انسان موجود ناشناخته، 1402ش، ص90.</ref> که افراد بر اساس آن به‌سمت هویت و نقش­های طبیعی هدایت می‌شوند.<ref>. مطهری، نظام حقوق زن در اسلام، 1371ش، ص150؛ علاسوند، زن در قران، 1390ش، ج1، ص84.</ref>  


در این رویکرد برای اشاره به اصالت جنس از واژگانی چون طبیعت، ذات، خلقت، تکوین و فطرت استفاده می‌شود<ref>. زيبايي­نژاد، هویت و نقش­های جنسیتی، 1388ش، ص56-57.</ref> که امروزه از حوزه‌های چالش برانگیز به‌شمار می‌آید؛ به‌عنوان مثال در اشاره به صفات طبیعی یک مرد و یک زن، امروزه به میزان بهره‌مندی مرد یا زن از هر ویژگی توجه می‌شود،<ref>. زيبايي­نژاد، هویت و نقش­های جنسیتی، 1388ش، ص68؛ محمدی، «تحليل تفاوت‌هاي جنسيتي زن و مرد در علوم تجربي و آموزه­هاي ديني»، 1392ش، ص74.</ref> مانند بهره‌مندی از عقل،<ref>[https://ensani.ir/fa/article/110406/%D8%B1%D9%88%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D8%AF-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B7%D9%87-%D8%B9%D9%82%D9%84-%D9%88-%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%AA .پارسانیا، «رویکرد انتقادی فلسفه اسلامی به عقل و جنسیت»، 1384ش، ص20.]</ref> اقتدار، احساسات، مادری، حیا، عفت و غیرت.<ref>. زیبایی­نژاد، هویت و نقش­های جنسیتی، 1388ش، ص72-95.</ref> از این منظر، تنها ویژگی اختصاصی انسان مذکر و مونث، تفاوت در اندام تناسلی و توانایی انحصاری زن در باروری، فرزندزایی و شیردهی به فرزند است.<ref>. مطهری، بیست گفتار، 1395ش، ص50ـ60.</ref>  
در این رویکرد برای اشاره به اصالت جنس از واژگانی چون طبیعت، ذات، خلقت، تکوین و فطرت استفاده می‌شود<ref>. زيبايي‌­نژاد، هویت و نقش­های جنسیتی، 1388ش، ص56-57.</ref> که امروزه از حوزه‌های چالش برانگیز به‌شمار می‌آید؛ به‌عنوان مثال در اشاره به صفات طبیعی یک مرد و یک زن، امروزه به میزان بهره‌مندی مرد یا زن از هر ویژگی توجه می‌شود،<ref>. زيبايي‌­نژاد، هویت و نقش­های جنسیتی، 1388ش، ص68؛ محمدی، «تحليل تفاوت‌هاي جنسيتي زن و مرد در علوم تجربي و آموزه­هاي ديني»، 1392ش، ص74.</ref> مانند بهره‌مندی از عقل،<ref>[https://ensani.ir/fa/article/110406/%D8%B1%D9%88%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D8%AF-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B7%D9%87-%D8%B9%D9%82%D9%84-%D9%88-%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%AA .پارسانیا، «رویکرد انتقادی فلسفه اسلامی به عقل و جنسیت»، 1384ش، ص20.]</ref> اقتدار، احساسات، مادری، حیا، عفت و غیرت.<ref>. زیبایی‌­نژاد، هویت و نقش­های جنسیتی، 1388ش، ص72-95.</ref> از این منظر، تنها ویژگی اختصاصی انسان مذکر و مونث، تفاوت در اندام تناسلی و توانایی انحصاری زن در باروری، فرزندزایی و شیردهی به فرزند است.<ref>. مطهری، بیست گفتار، 1395ش، ص50ـ60.</ref>  


==رویکردهای گفتمانی به جنس==
==رویکردهای گفتمانی به جنس==
خط ۲۷: خط ۲۷:
در این رویکرد آنچه به افراد دارای ذخیرۀ ژنتیکی XX و XY منتسب می‌شود، تماماً برساخت فرهنگی و ناشی از بازی­‌های زبانی و گفتمانی شمرده می‌شود.<ref>. باتلر، آشفتگی جنسیت، 1385ش، ص55.</ref> مذکر یا مونث نامیدن فرد دارای ذخیرۀ ژنتیکی خاص، آغاز مسیری است که او را به‌سمت هویت، نقش و تکالیف متمایزی می­برد که برای همیشه او را در محاصرۀ خود نگاه خواهد داشت. این محاصرۀ تاریخی موجب می‌شود ظرفیت­‌های­ بیولوژیک، حیات یک فرد را به چند خصوصیت و قابلیت زیستی کاهش داده و آنان را در راستای گفتمان قدرت منتفع از آن، تنظیم و هدایت کند.<ref>. باتلر، آشفتگی جنسیت، 1385ش، ص67.</ref>  
در این رویکرد آنچه به افراد دارای ذخیرۀ ژنتیکی XX و XY منتسب می‌شود، تماماً برساخت فرهنگی و ناشی از بازی­‌های زبانی و گفتمانی شمرده می‌شود.<ref>. باتلر، آشفتگی جنسیت، 1385ش، ص55.</ref> مذکر یا مونث نامیدن فرد دارای ذخیرۀ ژنتیکی خاص، آغاز مسیری است که او را به‌سمت هویت، نقش و تکالیف متمایزی می­برد که برای همیشه او را در محاصرۀ خود نگاه خواهد داشت. این محاصرۀ تاریخی موجب می‌شود ظرفیت­‌های­ بیولوژیک، حیات یک فرد را به چند خصوصیت و قابلیت زیستی کاهش داده و آنان را در راستای گفتمان قدرت منتفع از آن، تنظیم و هدایت کند.<ref>. باتلر، آشفتگی جنسیت، 1385ش، ص67.</ref>  


در این رویکرد واژگان، حاوی بار معنایی جهت‌دار هستند.<ref>اسمارت، میشل فوکو، 1385ش، ص100.</ref> بر این اساس مذکر یا مرد نامیدن یک فرد بر اساس اندام جنسی، به برتری یافتن او بر فرد دیگری می­انجامد که مونث یا زن نامیده شده است. مدافعان این نظر بر این باورند که برای رهایی از این زندان زیستی، که توانش فرد را برش زده و محدودیت­هایی برای او ایجاد می‌کند،<ref>. بهرامی برومند، از زنان پرده­نشین تا بدن­های رام، 1399ش، ص65.</ref> لازم است علاوه بر ابداع گروه جدیدی از واژگان،<ref>. تانگ، نقد و نظر: درآمدی جامع بر نظریه‌های فمینیستی، 1388ش، ص356؛ هاردینگ، شناخت­شناسی­های دارای دیدگاه فمنیستی، 1388ش، ص644.</ref> منابع مقدس‌­ساز و طبیعی‌نمایاندن این رویه خنثی شوند.<ref>. بوردیو، سلطه مذکر، 2010م ، ص52.</ref>  
در این رویکرد واژگان، حاوی بار معنایی جهت‌دار هستند.<ref>اسمارت، میشل فوکو، 1385ش، ص100.</ref> بر این اساس مذکر یا مرد نامیدن یک فرد بر اساس اندام جنسی، به برتری یافتن او بر فرد دیگری می­انجامد که مونث یا زن نامیده شده است. مدافعان این نظر بر این باورند که برای رهایی از این زندان زیستی، که توانش فرد را برش زده و محدودیت­هایی برای او ایجاد می‌کند،<ref>. بهرامی برومند، از زنان پرده‌­نشین تا بدن­های رام، 1399ش، ص65.</ref> لازم است علاوه بر ابداع گروه جدیدی از واژگان،<ref>. تانگ، نقد و نظر: درآمدی جامع بر نظریه‌های فمینیستی، 1388ش، ص356؛ هاردینگ، شناخت­‌شناسی‌­های دارای دیدگاه فمنیستی، 1388ش، ص644.</ref> منابع مقدس‌­ساز و طبیعی‌نمایاندن این رویه خنثی شوند.<ref>. بوردیو، سلطه مذکر، 2010م ، ص52.</ref>  


==رویکردهای پست‌مدرن به جنس==
==رویکردهای پست‌مدرن به جنس==
برگرفته از «https://fa.gender.wiki/wiki/جنس»