غلام رضا شفق (بحث | مشارکتها) صفحهای تازه حاوی «<big>'''رژیم لاغری'''</big>، کیفیت تحقق، کارکردها و زمینههای توجه به لاغری در جوامع معاصر.<br> رژیم لاغری به مجموعهای از تغییرات هدفمند در الگوی تغذیه و سبک زندگی گفته میشود که با هدف کاهش وزن بدن و رسیدن به وزن ایدهآل انجام میشود. این برنامه م...» ایجاد کرد |
غلام رضا شفق (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
==بحران چاقی در دنیای معاصر== | ==بحران چاقی در دنیای معاصر== | ||
معمولا در سنین | معمولا در سنین ۲۰ تا ۶۰ سالگی، وزن افراد حدود ۲۵۰ گرم در سال اضافه میشود. طرفداران رژیم لاغری بر این باورند که جرم بدن انسان نباید پس از ۲۵ تا ۳۰ سالگی اضافه شود، اما متوسط وزن اضافهشده افراد حدود ۴.۶ کیلوگرم است. بحران چاقی در دنیای معاصر، موجب برخی بیماریهای جسمانی و به بحران بشری تبدیل شده است. طبق آمارها ۱.۲ میلیارد نفر در جهان از چاقی رنج میبرند. در دنیای معاصر زنان بیش از مردان در معرض چاقی هستند. میزان شیوع چاقی در کشورهای توسعهیافته بیش از کشورهای کمتر توسعهیافته است.<ref>- نورشاهی و دیگران، «بررسی و مقایسه کاهش وزن (رژیم غذایی و ورزش، رژیم غذایی و ورزش همراه با رفتار درمانی) بر تغییر جرم و چربی موضعی زنان»، 1386ش، ص112.</ref> | ||
==جنسیت و مسئله اضافه وزن== | ==جنسیت و مسئله اضافه وزن== | ||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
===در جهان=== | ===در جهان=== | ||
سنجش چاقی بر اساس معیار سازمان بهداشت جهانی نشان داده است که زنان در اکثر کشورها از مردان چاقتر هستند.<ref>- James and others, “The worldwide obesity epidemic” 2001, 227S.</ref> طبق آمار بهداشت جهانی از سال | سنجش چاقی بر اساس معیار سازمان بهداشت جهانی نشان داده است که زنان در اکثر کشورها از مردان چاقتر هستند.<ref>- James and others, “The worldwide obesity epidemic” 2001, 227S.</ref> طبق آمار بهداشت جهانی از سال ۱۹۷۵م به بعد شیوع چاقی در جهان سهبرابر شده است. از این میان حدود ۳۹درصد از مردان در مقابل ۴۰درصد از زنان، اضافه وزن دارند. همچنین ۱۱درصد از مردان و ۱۵درصد از زنان از چاقی بیش از حد رنج میبرند.<ref>- شهبازی، «هزینه نهایی اجتماعی و رفاه ازدسترفته ناشی از اضافه وزن و چاقی در ایران»، 1398ش، ص78.</ref> | ||
تفاوت چاقی مردان و زنان حداقل دو دلیل عمده دارد، اولین دلیل تفاوتهای فیزیولوژیکی مردان و زنان است، فیزیولوژی زنان بهطور طبیعی نیازمند بهدست آوردن وزن بیشتری است، بههمین دلیل سیستم بدنی آنها بهگونهای آفریده شده که چاقی را بیشتر جذب میکند. دلیل دوم به مسئلۀ فرهنگی و اجتماعی مرتبط است، زنان بهدلیل حضور در خانه بهطور مداوم به غذا دسترسی دارند. دسترسی بیشتر موجب مصرف بیشتر غذا و بروز چاقی در آنان خواهد شد.<ref>- James and others, “The worldwide obesity epidemic” 2001, 229s.</ref> | تفاوت چاقی مردان و زنان حداقل دو دلیل عمده دارد، اولین دلیل تفاوتهای فیزیولوژیکی مردان و زنان است، فیزیولوژی زنان بهطور طبیعی نیازمند بهدست آوردن وزن بیشتری است، بههمین دلیل سیستم بدنی آنها بهگونهای آفریده شده که چاقی را بیشتر جذب میکند. دلیل دوم به مسئلۀ فرهنگی و اجتماعی مرتبط است، زنان بهدلیل حضور در خانه بهطور مداوم به غذا دسترسی دارند. دسترسی بیشتر موجب مصرف بیشتر غذا و بروز چاقی در آنان خواهد شد.<ref>- James and others, “The worldwide obesity epidemic” 2001, 229s.</ref> | ||
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
===در ایران=== | ===در ایران=== | ||
طبق برخی تحقیقات، چاقی | طبق برخی تحقیقات، چاقی ۳۴درصد زنان در ایران بیشتر از معیارهای پذیرفته شده است. از نظر تعداد افراد چاق، در مردان و زنان ایرانی تفاوت معناداری وجود ندارد، اما احساس چاقی میان زنان بیشتر از مردان است.<ref>- نورشاهی و دیگران، «بررسی و مقایسه کاهش وزن (رژیم غذایی و ورزش، رژیم غذایی و ورزش همراه با رفتار درمانی) بر تغییر جرم و چربی موضعی زنان»، 1386ش، ص112.</ref> برخی محققان نظر متفاوتی دارند و زنان را چاقتر از مردان و پسران را چاقتر از دختران میدانند.<ref>- «وضعیت چاقی در زنان و مردان ایرانی، ارتباط چاقی با مرگهای زودرس»، خبرگزاری مهر.</ref> | ||
چاقی زنان ایرانی نسبت به دهههای قبل | چاقی زنان ایرانی نسبت به دهههای قبل ۱۷درصد بیشتر شده است و زنان ایرانی از جهت رتبۀ جهانی چاقی، دارای رتبه ۷۳ در جهان و همچنین شانزدهم در غرب آسیا و شمال آفریقا هستند. در مورد مردان این نسبت کمتر است و حدود پنجونیم میلیون مرد مبتلا به چاقی در ایران هستند؛ یعنی حدود ۱۸درصد مردان ایران از عارضۀ چاقی رنج میبرند. با این اوصاف، مردان بزرگسال وضعیت بهتری نسبت به زنان بزرگسال دارند، اما در مقایسه دختران ایرانی نسبت به پسران دارای شرایط بهتری هستند؛ بیش از ۹درصد دختران و ۱۵درصد پسران ایرانی، اضافهوزن دارند.<ref>- «وضعیت چاقی در زنان و مردان ایرانی، ارتباط چاقی با مرگهای زودرس»، خبرگزاری مهر.</ref> | ||
طبق آمار دیگری در سال | طبق آمار دیگری در سال ۲۰۱۵م، ۳۲.۲۰درصد از زنان و ۳۵.۳درصد از مردان دارای اضافهوزن هستند و همچنین ۲۴.۱درصد از زنان در برابر ۱۳.۸درصد از مردان از چاقی در ایران رنج میبرند.<ref>- شهبازی، «هزینه نهایی اجتماعی و رفاه از دست رفته ناشی از اضافه وزن و چاقی در ایران»، 1398ش، ص78.</ref> | ||
==پرخوری از منظر متون دینی== | ==پرخوری از منظر متون دینی== | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
===کاهش مصرف غذا=== | ===کاهش مصرف غذا=== | ||
کمکردن میزان غذای مصرفی یکی از روشهای شایع مبارزه با چاقی است. کسانی که بتوانند | کمکردن میزان غذای مصرفی یکی از روشهای شایع مبارزه با چاقی است. کسانی که بتوانند ۲۵۰ تا ۵۰۰ کیلوکالری از انرژی مصرفی خود را کاهش دهند، به لاغرتر شدن خود کمک میکنند. در عین حال، از این طریق کاهش بیش از ۰.۹ کیلوگرم در هفته مضر خواهد بود. | ||
===فعالیتهای ورزشی=== | ===فعالیتهای ورزشی=== | ||
میان برخی اقشار جامعه، ورزش بهترین رژیم لاغری شناخته میشود. البته مطابق معیارهای کارشناسی، ورزش باید دو ماه ادامه داشته باشد تا اولین کاهش چربی آغاز شود. بهطور طبیعی ترکیب روش ورزش با روشهای دیگر اثر بهتری در کاهش وزن خواهد داشت.<ref>- نورشاهی و دیگران، «بررسی و مقایسه کاهش وزن (رژیم غذایی و ورزش، رژیم غذایی و ورزش همراه با رفتار درمانی) بر تغییر جرم و چربی موضعی زنان»، 1386ش، ص112.</ref> | میان برخی اقشار جامعه، ورزش بهترین رژیم لاغری شناخته میشود. البته مطابق معیارهای کارشناسی، ورزش باید دو ماه ادامه داشته باشد تا اولین کاهش چربی آغاز شود. بهطور طبیعی ترکیب روش ورزش با روشهای دیگر اثر بهتری در کاهش وزن خواهد داشت.<ref>- نورشاهی و دیگران، «بررسی و مقایسه کاهش وزن (رژیم غذایی و ورزش، رژیم غذایی و ورزش همراه با رفتار درمانی) بر تغییر جرم و چربی موضعی زنان»، 1386ش، ص112.</ref> برخی شیوههای مبارزه با چاقی حاوی مصارف خاص دارویی است که ممکن است برای مصرفکنندگان مضرات غیرقابل کنترلی داشته باشد.<ref>- نوابی و دیگران، «سازوکار دانش و قدرت در تناسب اندام: مطالعه جامعهشناختی مصرف داروهای نیروزا در ایران »، 1400ش، ص304.</ref> | ||
برخی شیوههای مبارزه با چاقی حاوی مصارف خاص دارویی است که ممکن است برای مصرفکنندگان مضرات غیرقابل کنترلی داشته باشد.<ref>- نوابی و دیگران، «سازوکار دانش و قدرت در تناسب اندام: مطالعه جامعهشناختی مصرف داروهای نیروزا در ایران »، 1400ش، ص304.</ref> | |||
===کنترل محرکهای چاقی=== | ===کنترل محرکهای چاقی=== | ||
| خط ۷۵: | خط ۷۲: | ||
===نمایشی شدن بدن=== | ===نمایشی شدن بدن=== | ||
امروزه انسانها دارای قالب هویتی ثابت نیستند، بلکه در عوض نیازمند حضورهای موقتی مناسب هستند که دارای انعطاف است. بیشتر حضورهای انسانها نوعی ویترین تلقی میشود که در موقعیتهای مختلف از سوی دیگران تماشا خواهند شد. نمایش ظاهری جای قوانین اخلاقی را گرفتهاند که در نتیجه انسانها را در معرض پیشداوری و ارزیابی دیگران قرار خواهد داد. نشانههای ظاهری ارزشهایی هستند که باید ایجاد جذابیت کنند. برای حصول این مقصود انسانها به سالن ورزشی و زیبایی اندام رفته و از آرایش و رژیمهای غذایی استفاده میکنند. کنشگران تصور میکنند که برای پاسخ مناسب به اقتضائات موقعیتی باید خود را زیبا نمایش دهند. در مدرنیته بهدلیل فاصلهمند و محتاطانه شدن روابط اجتماعی، واقعیت توجه به ظاهر بهعنوان تنها معیار باقی خواهد ماند.<ref>- لو بروتون، جامعهشناسی بدن، 1392ش، ص114.</ref> | امروزه انسانها دارای قالب هویتی ثابت نیستند، بلکه در عوض نیازمند حضورهای موقتی مناسب هستند که دارای انعطاف است. بیشتر حضورهای انسانها نوعی ویترین تلقی میشود که در موقعیتهای مختلف از سوی دیگران تماشا خواهند شد. نمایش ظاهری جای قوانین اخلاقی را گرفتهاند که در نتیجه انسانها را در معرض پیشداوری و ارزیابی دیگران قرار خواهد داد. نشانههای ظاهری ارزشهایی هستند که باید ایجاد جذابیت کنند. <ref>- لو بروتون، جامعهشناسی بدن، 1392ش، ص114.</ref> | ||
برای حصول این مقصود انسانها به سالن ورزشی و زیبایی اندام رفته و از آرایش و رژیمهای غذایی استفاده میکنند. کنشگران تصور میکنند که برای پاسخ مناسب به اقتضائات موقعیتی باید خود را زیبا نمایش دهند. در مدرنیته بهدلیل فاصلهمند و محتاطانه شدن روابط اجتماعی، واقعیت توجه به ظاهر بهعنوان تنها معیار باقی خواهد ماند.<ref>- لو بروتون، جامعهشناسی بدن، 1392ش، ص114.</ref> | |||
طبق برخی تحقیقات مسئلۀ اضافهوزن برای بیش از نصف مردم مسئلۀ مهمی است. البته نحوۀ مواجهه با آن میان مردان و زنان متفاوت است. مردان بیشتر از طریق ورزش و زنان اغلب از طریق رژیم غذایی بهدنبال کاهش وزن هستند.<ref>-آزاد ارمکی و چاوشیان، «بدن به مثابه رسانه هویت»، 1381ش، ص66.</ref> گافمن معتقد است که کنشگران برای تعامل مؤثرتر نیازمند نقاب قابل تغییر بر بدن خویش هستند، آرایش به منزلۀ همان نقاب در حال تغییر است.<ref>- فاتحی و اخلاصی، «مدیریت بدن و رابطه با پذیرش اجتماعی بدن»، 1387ش، ص17.</ref> | طبق برخی تحقیقات مسئلۀ اضافهوزن برای بیش از نصف مردم مسئلۀ مهمی است. البته نحوۀ مواجهه با آن میان مردان و زنان متفاوت است. مردان بیشتر از طریق ورزش و زنان اغلب از طریق رژیم غذایی بهدنبال کاهش وزن هستند.<ref>-آزاد ارمکی و چاوشیان، «بدن به مثابه رسانه هویت»، 1381ش، ص66.</ref> گافمن معتقد است که کنشگران برای تعامل مؤثرتر نیازمند نقاب قابل تغییر بر بدن خویش هستند، آرایش به منزلۀ همان نقاب در حال تغییر است.<ref>- فاتحی و اخلاصی، «مدیریت بدن و رابطه با پذیرش اجتماعی بدن»، 1387ش، ص17.</ref> | ||
| خط ۹۱: | خط ۹۰: | ||
مسئلۀ اساسی این است که بدنهایی که آماده میشوند برای خود انسان نیست، بلکه اغلب تلاش شدید برای راضیکردن دیگران است. در حالی که ممکن است دیگران نیز به آسانی از وضعیت بدنی ما راضی نشوند یا نتوان معیارهایی را تحقق بخشید که دیگران از فرد میخواهند.<ref>- سعنیدی، «بدن و فرهنگ مصرفی»، 1386ش، ص36.</ref> | مسئلۀ اساسی این است که بدنهایی که آماده میشوند برای خود انسان نیست، بلکه اغلب تلاش شدید برای راضیکردن دیگران است. در حالی که ممکن است دیگران نیز به آسانی از وضعیت بدنی ما راضی نشوند یا نتوان معیارهایی را تحقق بخشید که دیگران از فرد میخواهند.<ref>- سعنیدی، «بدن و فرهنگ مصرفی»، 1386ش، ص36.</ref> | ||
طبق تحقیق گروه تحقیقاتی داو که بر روی | طبق تحقیق گروه تحقیقاتی داو که بر روی ۳۲۰۰ زن از ۱۰ کشور جهان انجام شده است، فرم رایج زیبایی در رسانهها در اختیار زنان و دختران جوان نیست، به همین دلیل آنان دچار افسردگی، خودکمبینی و اعتماد به نفس پایین شدهاند.<ref>- فاتحی و اخلاصی، «مدیریت بدن و رابطه با پذیرش اجتماعی بدن»، 1387ش، ص13.</ref> در تحقیق دیگری اثبات شده است کسانی که بهدلیل فقر اقتصادی، طبقۀ اجتماعی یا دلایل دیگر نتوانستهاند معیارهای زیبایی را تأمین کنند، دچار بحران هویتی، ضعف اعتماد به نفس و احساس عدم کفایت خواهند شد.<ref>- فاتحی و اخلاصی، «مدیریت بدن و رابطه با پذیرش اجتماعی بدن»، 1387ش، ص15.</ref> | ||
در نگاه ابزاری به بدن، انسانها همیشه نگران عقبماندن از رقابت با دیگران و همچنین نگران برداشت دیگران از خود خواهند بود، انسانها مجبورند خود را به نمایشگاه دائمی مبدل کنند و در حال تمنای مورد ستایش قرار گرفتن از دیگران باشند.<ref>- نوابی و دیگران، «سازوکار دانش و قدرت در تناسب اندام: مطالعه جامعهشناختی مصرف داروهای نیروزا در ایران »، 1400ش، ص304.</ref> | در نگاه ابزاری به بدن، انسانها همیشه نگران عقبماندن از رقابت با دیگران و همچنین نگران برداشت دیگران از خود خواهند بود، انسانها مجبورند خود را به نمایشگاه دائمی مبدل کنند و در حال تمنای مورد ستایش قرار گرفتن از دیگران باشند.<ref>- نوابی و دیگران، «سازوکار دانش و قدرت در تناسب اندام: مطالعه جامعهشناختی مصرف داروهای نیروزا در ایران »، 1400ش، ص304.</ref> | ||
| خط ۱۰۲: | خط ۱۰۱: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* آزاد ارمکی، تقی و چاوشیان، حسن، «بدن بهمثابه رسانه هویت»، مجله جامعهشناسی ایران، دوره چهارم، شماره 4، 1381ش. | *آزاد ارمکی، تقی و چاوشیان، حسن، «بدن بهمثابه رسانه هویت»، مجله جامعهشناسی ایران، دوره چهارم، شماره 4، 1381ش. | ||
* | * | ||
* حقیقتیان، منصور و دیگران، «تناسب اندام و رابطه آن با عوامل اجتماعی و روانی در میان زنان شهر اصفهان»، مطالعات زنان، سال 10، شماره 4، زمستان 1391ش. | *حقیقتیان، منصور و دیگران، «تناسب اندام و رابطه آن با عوامل اجتماعی و روانی در میان زنان شهر اصفهان»، مطالعات زنان، سال 10، شماره 4، زمستان 1391ش. | ||
* | * | ||
* سالاری، الهام، «چگونه توانستم تناسب اندام و بهبود ساختار قامتی را با انجام فعالیتهای ورزشی روزانه و تغذیه مناسب برای دانشآموزم حدیث به ارمغان بیاورم؟»، اندیشه مکران، شماره 1، پائیز 1397ش. | *سالاری، الهام، «چگونه توانستم تناسب اندام و بهبود ساختار قامتی را با انجام فعالیتهای ورزشی روزانه و تغذیه مناسب برای دانشآموزم حدیث به ارمغان بیاورم؟»، اندیشه مکران، شماره 1، پائیز 1397ش. | ||
* | * | ||
* سعیدی، علیاصغر، «بدن و فرهنگ مصرفی»، ماهنامه مهندسی فرهنگ، سال دوم، شماره 14، دی و بهمن 1386ش. | *سعیدی، علیاصغر، «بدن و فرهنگ مصرفی»، ماهنامه مهندسی فرهنگ، سال دوم، شماره 14، دی و بهمن 1386ش. | ||
* | * | ||
* شهبازی، حبیب، «هزینه نهایی اجتماعی و رفاه از دست رفته ناشی از اضافه وزن و چاقی در ایران»، فصلنامه برنامهریزی و بودجه، سال 24، شماره 1، بهار 1398ش. | *شهبازی، حبیب، «هزینه نهایی اجتماعی و رفاه از دست رفته ناشی از اضافه وزن و چاقی در ایران»، فصلنامه برنامهریزی و بودجه، سال 24، شماره 1، بهار 1398ش. | ||
* | * | ||
* فاتحی، ابوالقاسم و اخلاصی، ابراهیم، «مدیریت بدن و رابطه با پذیرش اجتماعی بدن: مطالعه موردی زنان شهر شیراز»، فصلنامه شورای فرهنگی اجتماعی زنان، سال یازدهم، شماره 41، پائیز 1387ش. | *فاتحی، ابوالقاسم و اخلاصی، ابراهیم، «مدیریت بدن و رابطه با پذیرش اجتماعی بدن: مطالعه موردی زنان شهر شیراز»، فصلنامه شورای فرهنگی اجتماعی زنان، سال یازدهم، شماره 41، پائیز 1387ش. | ||
* | * | ||
* کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1407ق. | *کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1407ق. | ||
* | * | ||
* لو بروتون، داوید، جامعهشناسی بدن، مترجم ناصر فکوهی، تهران، ثالث، 1392ش. | *لو بروتون، داوید، جامعهشناسی بدن، مترجم ناصر فکوهی، تهران، ثالث، 1392ش. | ||
* | * | ||
* مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، 1404ق. | *مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، 1404ق. | ||
* | * | ||
* نوابی، آیدا و دیگران، «سازوکار دانش و قدرت در تناسب اندام: مطالعه جامعهشناختی مصرف داروهای نیروزا در ایران »، دوفصـــلنامه پژوهـــــشهای جامعهشـــــــناسی معاصــــــــــر، سال 10، شماره 18، بهار و تابستان 1400ش. | *نوابی، آیدا و دیگران، «سازوکار دانش و قدرت در تناسب اندام: مطالعه جامعهشناختی مصرف داروهای نیروزا در ایران »، دوفصـــلنامه پژوهـــــشهای جامعهشـــــــناسی معاصــــــــــر، سال 10، شماره 18، بهار و تابستان 1400ش. | ||
* | * | ||
* نورشاهی، مریم و دیگران، «بررسی و مقایسه کاهش وزن (رژیم غذایی و ورزش، رژیم غذایی و ورزش همراه با رفتار درمانی) بر تغییر جرم و چربی موضعی زنان»، پژوهش در علوم ورزشی، شماره 15، تابستان 1386ش. | *نورشاهی، مریم و دیگران، «بررسی و مقایسه کاهش وزن (رژیم غذایی و ورزش، رژیم غذایی و ورزش همراه با رفتار درمانی) بر تغییر جرم و چربی موضعی زنان»، پژوهش در علوم ورزشی، شماره 15، تابستان 1386ش. | ||
* | * | ||
* ورام ، مسعود، تنبيه الخواطر و نزهة النواظر المعروف بمجموعة ورّام، قم، مکتبه فقهیه، 1410ق. | *ورام ، مسعود، تنبيه الخواطر و نزهة النواظر المعروف بمجموعة ورّام، قم، مکتبه فقهیه، 1410ق. | ||
* | * | ||
* «وضعیت چاقی در زنان و مردان ایرانی، ارتباط چاقی با مرگهای زودرس»، خبرگزاری مهر، تاریخ انتشار: 18 اسفند 1402ش. | *«وضعیت چاقی در زنان و مردان ایرانی، ارتباط چاقی با مرگهای زودرس»، خبرگزاری مهر، تاریخ انتشار: 18 اسفند 1402ش. | ||
* | * | ||
* James, Philip T and others, “The worldwide obesity epidemic”, ''OBESITY RESEARCH,'' Vol. 9 Suppl. 4, November2001. | *James, Philip T and others, “The worldwide obesity epidemic”, ''OBESITY RESEARCH,'' Vol. 9 Suppl. 4, November2001. | ||
[[رده: ویکیجنسیت]] | [[رده: ویکیجنسیت]] | ||