غلام رضا شفق (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
غلام رضا شفق (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۸: | خط ۸: | ||
'''انحصاریسازی''': انحصاری نمودن مجامع، موهبتها، موقعیتها و مزایا به نفع جنس خاص تبعیض جنسی است.<ref>حسینی و احمدی، «بررسی رابطه سرمایه فرهنگی والدین و گرایش به تبعیض جنسیتی: مطالعه موردی شهرستان جوانرود»، 1395ش، ص37</ref> | '''انحصاریسازی''': انحصاری نمودن مجامع، موهبتها، موقعیتها و مزایا به نفع جنس خاص تبعیض جنسی است.<ref>حسینی و احمدی، «بررسی رابطه سرمایه فرهنگی والدین و گرایش به تبعیض جنسیتی: مطالعه موردی شهرستان جوانرود»، 1395ش، ص37</ref> | ||
'''وجود قوانین دست و پاگیر''': برخی معتقدند که رویهها و قوانین دست و پاگیر برای زنان شکل اصلی تبعیض جنسیتی است. | '''وجود قوانین دست و پاگیر''': برخی معتقدند که رویهها و قوانین دست و پاگیر برای زنان شکل اصلی تبعیض جنسیتی است. <ref>سفیری و باغستانی، «بررسی احساس تبعیض جنسیتی بین اعضای هیئت علمی و عوامل مؤثر بر آن»، 1393ش، ص41</ref>(<ref group="دیدگاه">به ارجاع منتقل شود. </ref>) | ||
'''نقشهای منفی برای زنان''': به زعم برخی نویسندگان شکل اصلی تبعیض جنسیتی این است که نقشهای زنان و مردان تغییر کرده است، این تغییرات عامل بروز اشکال جدید تبعیض جنسی بوده است، عموماً زنان نقشهای مردانه را به عهده گرفتهاند، در حالیکه در ایفای این نقشها به اندازه مردان موفق نیستند، از سوی دیگر مردان در نقشهای زنانه وارد نشدهاند تا فشار نقش بر آنان وارد شود. در نتیجه تغییر نقشها به نفع مردان بوده است.<ref>حمدی، «انعطاف ناپذير دانستن نقشهاي جنسيتي و دفاع از تبعيضهاي جنسيتي»، 1397ش، ص26.</ref> | '''نقشهای منفی برای زنان''': به زعم برخی نویسندگان شکل اصلی تبعیض جنسیتی این است که نقشهای زنان و مردان تغییر کرده است، این تغییرات عامل بروز اشکال جدید تبعیض جنسی بوده است، عموماً زنان نقشهای مردانه را به عهده گرفتهاند، در حالیکه در ایفای این نقشها به اندازه مردان موفق نیستند، از سوی دیگر مردان در نقشهای زنانه وارد نشدهاند تا فشار نقش بر آنان وارد شود. در نتیجه تغییر نقشها به نفع مردان بوده است.<ref>حمدی، «انعطاف ناپذير دانستن نقشهاي جنسيتي و دفاع از تبعيضهاي جنسيتي»، 1397ش، ص26.</ref> | ||
خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
==وضعیت تبعیض جنسیتی در جهان== | ==وضعیت تبعیض جنسیتی در جهان== | ||
اکثر اندیشمندان غربی از وجود تبعیض جنسیتی شدید در جوامع سنتی اروپائی شکایت دارند. ولی برخی مدعی هستند که به موازات بهبود وضعیت اقتصادی در اروپا تبعیض جنسیتی نیز بهبود یافته است. <ref>رحمانی و کاوه، «آیا تبعیض جنسیتی عامل بازدارنده رشد اقتصادی کشورها است؟»1394ش، ص594. </ref> تحقیقات دیگر با ادعای تحقق عدالت جنسیتی در جهان را سادهانگارانه قلمداد کرده و مدعی هستند که تبعیض جنسیتی به شکل پیچیدهتر همچنان وجود دارد. از جمله بررسیهای تبعیض آمیز جنسیتی کارفرماها، مشتریان و همکاران نسبت به زنان، همچنین تبعیض در ارائه امارها و کم جلوه دادن بهرهوری زنان نسبت به مردان و در نهایت حذف شدن زنان از شغلهای مردانه باعث ایجاد مازاد عرضه و کاهش دستمزد در بخشهای زنانه خواهد شد. همه این موارد تبعیض مدرن جنسیتی است.<ref>کیان ارثی و سعادت، «شکاف جنسیتی درآمد: به چالش کشیدن توجیهات عقلانی، تساوی حقوق ، تبعیض و محدودیتهای مدلهای سرمایه انسانی»، 1393ش، ص178. </ref> | اکثر اندیشمندان غربی از وجود تبعیض جنسیتی شدید در جوامع سنتی اروپائی شکایت دارند. ولی برخی مدعی هستند که به موازات بهبود وضعیت اقتصادی در اروپا تبعیض جنسیتی نیز بهبود یافته است. <ref>رحمانی و کاوه، «آیا تبعیض جنسیتی عامل بازدارنده رشد اقتصادی کشورها است؟»1394ش، ص594. </ref> تحقیقات دیگر با ادعای تحقق عدالت جنسیتی در جهان را سادهانگارانه قلمداد کرده و مدعی هستند که تبعیض جنسیتی به شکل پیچیدهتر همچنان وجود دارد. از جمله بررسیهای تبعیض آمیز جنسیتی کارفرماها، مشتریان و همکاران نسبت به زنان، همچنین تبعیض در ارائه امارها و کم جلوه دادن بهرهوری زنان نسبت به مردان و در نهایت حذف شدن زنان از شغلهای مردانه باعث ایجاد مازاد عرضه و کاهش دستمزد در بخشهای زنانه خواهد شد. همه این موارد تبعیض مدرن جنسیتی است.<ref>کیان ارثی و سعادت، «شکاف جنسیتی درآمد: به چالش کشیدن توجیهات عقلانی، تساوی حقوق ، تبعیض و محدودیتهای مدلهای سرمایه انسانی»، 1393ش، ص178. </ref> | ||
اولین تلاش برای رفع تبعیض جنسیتی مرتبط با آموزش در ایران به دوره مشروطه بر میگردد. هرچند به دلیل عدم امکانات بسیاری از ایدههای عدالت خواهانه تحقق نیافت.<ref>مجموعه قوانین و مقررات عصر مشروطیت (1285-1289 هجری شمسی)، ص94.</ref> حتی در اوایل دهه 1350 شمسی دولت پهلوی هزینه تحصیل رایگان را نمیپذیرفت..<ref>اصول انقلاب شاه و ملت: 6 بهمن 1354، 1354ش، ص214؛ پهلوی، بسوی تمدن بزرگ، 1389ش، ص133.</ref> به همین دلیل رفع تبعیض جنسیتی در آموزش عملاً پابرجا ماند.<ref>شرفزاده، انقلاب فرهنگی در دانشگاههای ایران، 1383ش. ص111.</ref> بعد از انقلاب زمینه تحصیل رایگاه برای زنان و مردان فراهم شد.<ref>- مجموعه قوانین فرهنگ و آموزش عالی، بیتا، ص13.</ref> تنها مسئله تحصیل خصوصی و پولی در کنار تحصیل رایگان دولتی است که ممکن است زنان نتوانند همسان با مردان در آن شرکت نمایند.<ref>حاضری، مدارس غیرانتقاعی و تحرک اجتماعی (با تکیه بر مطالعه در شهرستان یزد)، 1377ش، ص73.</ref> برخی به سند تحول بنیادین نظام آموزش و پرورش ایران اشکال کردهاند که به ارتباط تأمین عدالت آموزشی و جنسیت به اندازه کافی توجه نکرده است.<ref>صفار حیدری و حسیننژاد، «رويكردهاي عدالت آموزشي)نگاهي به جايگاه عدالت آموزشي در سند تحول بنيادين نظام آموزش و پرورش ايران)»، 1393ش، ص59.</ref> در حال حاضر در ایران طبق برخی تحقیقات عدالت آموزشیجنسیتی در گروه افراد 6 تا 35 سالهها وجود دارد. در گروههای سنی بالاتر از 35 سالهها، عدالت آموزشی از نظر جنسی به ضرر دختران و زنان است. از جهت مقطع تحصیلی، در مقطع ابتدایی عدالت آموزشی میان جنسها برقرار است. در مقاطع راهنمایی، متوسطه و عالی عدالت آموزشی به ضرر جنس مؤنث است و تنها مقطع پیش دانشگاهی به ضرر جنس مذکر بوده است.<ref>آتشک، «ارزشیابی عدالت جنسیتی در نظام آموزش ایران»، 1391ش، ص141 و 145. </ref> | |||
---- | |||
<sup>[9]</sup> - | |||
[10] - | |||
==حوزههای اصلی تبعیض جنسیتی== | ==حوزههای اصلی تبعیض جنسیتی== |