پانویس
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۹۷: خط ۹۷:
عملکرد افراطی دو موج اول و دوم و بروز ناهنجاری‌ها و در نهايت از دست رفتن ارزش‌ها و جايگاه واقعی زن در جامعه سبب شد تا فمينيسم در اوايل دهه 1990 میلادی يك فرآيند اعتدال را تجربه كند. آن‌ها با يك چرخش عجيب به ستايش و اهميت به دنيا آوردن فرزند و نقش مادری پرداختند. به عبارت دیگر نتیجه ناپسند زیاده‌روی موج دوم در حرکت‌های [[زن]]<nowiki/>‌مدارانه، افزایش خشونت روزافزون در [[خانواده]] و محیط کار و ناامنی [[جنس و جنسیت|جنسی]] از مهمترین عوامل پیدایش موج سوم فمنیسم در جهان غرب به‌شمار می‌رود.<ref>[https://alefbalib.com/index.aspx?pid=256&PdfID=177816 افشون و توفیقیان، «فمینیسم در ترازوی نقد»، 1388ش، ص61.]</ref>
عملکرد افراطی دو موج اول و دوم و بروز ناهنجاری‌ها و در نهايت از دست رفتن ارزش‌ها و جايگاه واقعی زن در جامعه سبب شد تا فمينيسم در اوايل دهه 1990 میلادی يك فرآيند اعتدال را تجربه كند. آن‌ها با يك چرخش عجيب به ستايش و اهميت به دنيا آوردن فرزند و نقش مادری پرداختند. به عبارت دیگر نتیجه ناپسند زیاده‌روی موج دوم در حرکت‌های [[زن]]<nowiki/>‌مدارانه، افزایش خشونت روزافزون در [[خانواده]] و محیط کار و ناامنی [[جنس و جنسیت|جنسی]] از مهمترین عوامل پیدایش موج سوم فمنیسم در جهان غرب به‌شمار می‌رود.<ref>[https://alefbalib.com/index.aspx?pid=256&PdfID=177816 افشون و توفیقیان، «فمینیسم در ترازوی نقد»، 1388ش، ص61.]</ref>


این تغییر رویکرد تا جایی پیش رفت که خانم جين بتكه الشنين با نوشتن كتاب مرد عمومی، زن خصوصی (1981 میلادی) تلاش نمود ديدگاه‌های افراطی و راديكال در موج دوم را تعديل نمايد. در همین راستا، فمينيست‌های موج سوم برخلاف موج دوم نسبت به ظاهر و رفتار ظريف زنانه تاکید داشتند. آن‌ها با اعتقاد به لزوم احيای مادری، به دفاع از خانواده فرزندمحور و زندگی خصوصی اقدام کردند.<ref>زمینه‌ها و اهداف فمینیسم، تابناک، کد خبر 52504، 31 خرداد 1388ش.  https://www.tabnak.ir/fa/news/52504/%D8%B2%D9%85%D9%8A%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AC-%D9%81%D9%85%D9%8A%D9%86%D9%8A%D8%B3%D9%85</ref>
این تغییر رویکرد تا جایی پیش رفت که خانم جين بتكه الشنين با نوشتن كتاب مرد عمومی، زن خصوصی (1981 میلادی) تلاش نمود ديدگاه‌های افراطی و راديكال در موج دوم را تعديل نمايد. در همین راستا، فمينيست‌های موج سوم برخلاف موج دوم نسبت به ظاهر و رفتار ظريف زنانه تاکید داشتند. آن‌ها با اعتقاد به لزوم احيای مادری، به دفاع از خانواده فرزندمحور و زندگی خصوصی اقدام کردند.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/news/52504/%D8%B2%D9%85%D9%8A%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AC-%D9%81%D9%85%D9%8A%D9%86%D9%8A%D8%B3%D9%85 چینیچیان، زمینه‌ها و اهداف فمینیسم، 31 خرداد 1388ش.]  </ref>


===افراد اثرگذار موج سوم فمینیسم===
===افراد اثرگذار موج سوم فمینیسم===
خط ۱۰۳: خط ۱۰۳:


===ویژگی موج سوم فمینیسم===  
===ویژگی موج سوم فمینیسم===  
مهم‌ترین ویژگی موج سوم فمینیسم، توجه به صداها و اهمیت‌دادن به حاشیه‌ها بود. افراد و صداهایی که تا به حال به رسمیت شناخته نشده بود، توجه شود. مثل جنبش‌هایی که تاکید بر مسائل خاص زنان می‌کردند، مثل زنان سیاه پوست، زنان چاق و یا زنان معلول. برخی جنبش‌ها هم بر مسائل خاص زنان تاکید می‌کردند مثل اکوفمینیسم (طرفدار محیط زیست) یا فمینیست طرفدار صلح. زنان جهان سومی و زنان مسلمان هم در این فضا فمینیست اسلامی را شکل دادند. به‌رسميت شناختن فمینیست‌های هم‌جنس‌گرا یا دوجنس‌گرا در موج سوم اتفاق افتاد.<ref>سینافر، حبیب، فمینیسم؛ (تاریخچه،امواج،گرایش‌ها و آثار مثبت و منفی جنبش‌ها)، دهمین کنفرانس بین المللی مدیریت و علوم انسانی در ایران، دانشگاه تهران، 1401ش.</ref> همانطور که اصطلاحِ «موجِ سومِ فمینیسم» نیز برای نخستین بار در سال 1992 میلادی به‌وسیله ربکا واکر، زن رنگین‌پوست و دوجنس‌گرا که به عنوان یکی از چهره های کلیدی فمینیسم موج سوم شناخته می‌شود، در مقاله‌ای به‌کار برده شد.  
مهم‌ترین ویژگی موج سوم فمینیسم، توجه به صداها و اهمیت‌دادن به حاشیه‌ها بود. افراد و صداهایی که تا به حال به رسمیت شناخته نشده بود، توجه شود. مثل جنبش‌هایی که تاکید بر مسائل خاص زنان می‌کردند، مثل زنان سیاه پوست، زنان چاق و یا زنان معلول. برخی جنبش‌ها هم بر مسائل خاص زنان تاکید می‌کردند مثل اکوفمینیسم (طرفدار محیط زیست) یا فمینیست طرفدار صلح. زنان جهان سومی و زنان مسلمان هم در این فضا فمینیست اسلامی را شکل دادند. به‌رسميت شناختن فمینیست‌های هم‌جنس‌گرا یا دوجنس‌گرا در موج سوم اتفاق افتاد.<ref>[https://sid.ir/paper/996034/fa#downloadbottom سینافر، «فمینیسم، تاریخچه، امواج، گرایش‌ها و آثار مثبت و منفی جنبش‌ها»، 1401ش، ص7.]</ref> همانطور که اصطلاحِ «موجِ سومِ فمینیسم» نیز برای نخستین بار در سال 1992 میلادی به‌وسیله ربکا واکر، زن رنگین‌پوست و دوجنس‌گرا که به عنوان یکی از چهره های کلیدی فمینیسم موج سوم شناخته می‌شود، در مقاله‌ای به‌کار برده شد.  


==موج چهارم فمینیسم==
==موج چهارم فمینیسم==
به اعتقاد برخی موج سوم فمینیسم هنوز ادامه دارد و تغییر چندانی در فرایند رشد فمینیسم حاصل نشده تا موج جدیدی شکل گرفته باشد. با این وجود با برجسته شدن جنبش MeToo# زمزمه آغاز موج جدیدی از فمینیسم داغ شده است. آنچه مشخص است تلاقی اینترنت، شبکه‌های اجتماعی و جنسیت، زمینه و ظرفیت جدیدی را برای فعالان فمینیسم و فعالیت‌های فمینیستی ایجاد کرده است.  
به اعتقاد برخی موج سوم فمینیسم هنوز ادامه دارد و تغییر چندانی در فرایند رشد فمینیسم حاصل نشده تا موج جدیدی شکل گرفته باشد. با این وجود با برجسته شدن جنبش MeToo# زمزمه آغاز موج جدیدی از فمینیسم داغ شده است. آنچه مشخص است تلاقی اینترنت، شبکه‌های اجتماعی و جنسیت، زمینه و ظرفیت جدیدی را برای فعالان فمینیسم و فعالیت‌های فمینیستی ایجاد کرده است.<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/1383000/%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4-%D9%85%DB%8C-%D8%AA%D9%88-%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D8%AA%D8%A7-%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%AD%DB%8C-%D9%88-%D9%BE%D9%88%D8%B1%D8%B5%D9%85%DB%8C%D9%85%DB%8C جنبش «می‌تو»، از ترانه علیدوستی تا ریاحی و پورصمیمی، مشرق‌نیوز، 1402ش.]</ref>


===تاریخ شکل‌گیری موج چهارم فمینیسم===
===تاریخ شکل‌گیری موج چهارم فمینیسم===
خط ۱۱۵: خط ۱۱۵:


===افراد اثرگذار موج چهارم فمینیسم===
===افراد اثرگذار موج چهارم فمینیسم===
نظریه‌­پردازان و کنشگران اصلی موج چهارم فمینیسم، فعالین رسانه‌ای هستند.<ref>مهدی‌پور، سارا، زنان و مبارزه آنلاین، سایت سایبرپژوه، 24 شهریور 1399ش. https://cyberpajooh.com/%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%87-%D8%A2%D9%86%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%86/#_ftn8</ref>
نظریه‌­پردازان و کنشگران اصلی موج چهارم فمینیسم، فعالین رسانه‌ای هستند.<ref>[https://cyberpajooh.com/%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%87-%D8%A2%D9%86%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%86/#_ftn8 مهدی‌پور، زنان و مبارزه آنلاین، 24 شهریور 1399ش.] </ref>


===ویژگی‌های موج چهارم فمینیسم===
===ویژگی‌های موج چهارم فمینیسم===
مبارزه برای آزادی، فردگرایی و تحرک اجتماعی زنان در موج‌های قبلی جای خود را به تلاش برای اجرای عدالت در برابر تجاوز و آزار جنسی، دستمزد برابر برای نیروی کار و مصونیت زنان در موج چهارم داد. فمینیست‌های موج چهارم برای دستیابی به اهداف خود از شبکه‌های اجتماعی بیشترین استفاده را می برند. آنها از این طریق با جهان بزرگتری در ارتباط هستند و توانسته‌اند از طریق اینترنت و شبکه‌های اجتماعی کمپین‌های بزرگی را نظیر جنبش می تو، جنبش آزادی پستان و راهپیمایی سلیطه‌ها شکل دهند.   
مبارزه برای آزادی، فردگرایی و تحرک اجتماعی زنان در موج‌های قبلی جای خود را به تلاش برای اجرای عدالت در برابر تجاوز و آزار جنسی، دستمزد برابر برای نیروی کار و مصونیت زنان در موج چهارم داد. فمینیست‌های موج چهارم برای دستیابی به اهداف خود از شبکه‌های اجتماعی بیشترین استفاده را می برند. آنها از این طریق با جهان بزرگتری در ارتباط هستند و توانسته‌اند از طریق اینترنت و شبکه‌های اجتماعی کمپین‌های بزرگی را نظیر جنبش می تو، جنبش آزادی پستان و راهپیمایی سلیطه‌ها شکل دهند.<ref>[https://metadokht.com/?p=58502 متادخت، موج چهارم فمینیسم: صدای دیجیتال زنان؟!، 1404ش.]</ref>  


==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==