زوجیت: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۷ بهمن ۱۴۰۱، ساعت ۱۰:۰۰

زوجیت؛ مقارنه، تألّف، ترکّب، همراهی و تکمیل‌کنندگی دو چیز با هم.

زوجیت مهمترین مفهوم در تبیین کمیت ، کیفیت و اهمیت تفاوت های زن و مرد در بیان دینی است. آیات پرشماری از قرآن کریم بر مفهوم زوجیت و آثار آن دلالت دارد. زوجیت مفهومی است که در برگیرنده نوعی قرینگی، تفاوت ، تشابه، تعادل و در عین حال نقصی است که به وسیله طرف دیگر کامل می شود. دو شی متضاد در عین حال مشابه که، قرینه هم هستند و وقتی کنار هم قرار می‌گیرند ، اصطلاحا جفت و متعادل می شوند را زوج می گویند.

مفهوم‌شناسی زوجیت

واژه زوج

(اسم) [عربی: زَوج، جمع: ازواج] شوهر؛ شوی. [مقابلِ فرد] قرین؛ جفت. ^[۱]

شوی و زن. جفت خواه مذکر باشد خواه مؤنث، مگر فقهای متأخرین در مؤنث ها زیاده کرده‌اند و «زوجه» گویند اگرچه نزد اهل لغت نیست و ابن حاج نوشته که هر دو نر و ماده و مجموع را زوج گفتن خطاست زیرا که هر واحد از نر و ماده زوج باید گفت و هر دو مجموع را زوجان و زوجین باید خواند. ^[۲]

در فرهنگ معین واژ] زوج به دو معنای: شوهر و عددی که بر 2 بخش پذیر باشد آمده است.^[۳] شوهر، شوی، قرین، جفت، خلاف فرد، ازواج جمع

واژه زوجه

(اسم)عربی: «زَوجَة»، مقابلِ شوهر، جمع: زوجات، همسر مرد؛ زن. ^[۴] [ زَ / زُو جَ / جِ ] (از ع، اِ) زوجة. زن. مقابل شوی. و زن شخص و زن شوهردار.^[۵] زن , زوجه , عيال , خانم ^[۶]

واژه شوهر

(اسم) همسر زن؛ شو؛ شوی.^[۷] [ شَ / شُو هَ ] (اِ) بَعْل. زوج. شوی. جفت.همسر. مرد آنگاه که زن گرفته باشد. ^[۸] (هَ) [ اوس .(اِ.) مردی که با زنی ازدواج کند، مردزن‌دار، شوی، زوج. ^[۹]

واژه همسر

صفت زن یا شوهر: همقد. برابر. برابر در بلندی یا در قدرومرتبه. ^[۱۰] [ هَ سَ ] (ص مرکب) برابر. نظیر...شریک زندگی. هر یک از زن و شوهر، هم سخن. رفیق راه ^[۱۱] (هَ) [ اوس . ] (اِ.) مردی که با زنی ازدواج کند، مرد زن دار، شوی، زوج.^[۱۲]

زوجیت در قرآن

خداوند متعال در آیه 21روم افرینش زن و مرد را به صورت جفت را از نشانه‌های الهی می‌داند و می فرماید:«و از نشانه ‏هاى او اينكه زوج هایی از جنس خودتان براى شما آفريد تا در كنار آنان آرامش يابيد، و در ميانتان مودّت و رحمت قرار داد در اين نشانه ‏هايى است براى گروهى كه تفكّر مى كنند». ^[۱۳]

در این آیه شریفه خداوند متعال ضمن تاکید بر اتحاد زن و مرد در منشاء خلقت، به زوجیت آنها که در بردارنده مفهوم هم سری، قرینگی، نیاز متقابل و مکملیت است تاکید می کند.قرآن کریم ایجاد سکونت و آرامش ، اتحاد و رحمت را مهمترین کارکرد این زوجیت می‌داند. ^[۱۴]

این گونه تفاوت بین زن و مرد، زمینه ساز تجاذب، تعامل، تعادل و تکامل طرفینی است نه آنکه منشا انشقاق ، رقابت و فراتری و فروتری باشد. بر این اساس همان گونه که شهید مطهری اشاره می کند ، منشا فروتری یا ظلم به زنان را نبایستی در ماهیت تفاوت‌های تکوینی آنها جستجو کرد بلکه منشا فروتری ریشه در عملکرد جاهلانه نسبت به مقتضیات این زوجیت است.^[۱۵]

به همین علت سعی در شبیه شدن زنان به مردان و بالعکس ، یکی از جاهلانه ترین راهبردهایی است که باعث به هم ریختن نظام زوجیت می شود. فرو ریزی نظام زوجیت، نیاز متقابل و در نتیجه مکملیت متقابل را به چالش می‌کشد. دو انسانی که به یکدیگر نیازمند نیستند و کمال آنها در گرو کمال هم نیست ، به لحاظ طبع استخدام گر و تمامیت خواه از یک سو و محدودیت امکانات اجتماعی از سوی دیگر، رقیب هم خواهند شد. رقابتی که به استخدام و استثمار و تبعیض منتهی می شود و سکونت، آرامش، رحمت و مودت بین دو جنس و جامعه را دچار مخاطره می سازد. از این رو شاید بتوان گفت: مهمترین راهبرد رفع تبعیض ها و فروتری زنان تقویت نظام زوجیت است نه ایجاد نظام مبتنی بر مشابهت. لذا در روایات پرشماری از راهبرد تشبیه زنان به مردان یا بالعکس به شدت نهی شده و آثار شوم مادی و معنوی را بر آن مترتب کرده یا دوری از رحمت الهی را وعید داده است.

رهیافت‌های زوجیت در تبیین پدیده‌های اجتماعی

دیالکتیک مردم، جهان‌بینی و محیط در تشکیل جامعه

از زوجیت و همسویی مردم، جهان‌بینی و محیط، جامعه شکل می‌گیرد. تا زمانی‌که پیوند و همسویی ضروری بین این سه مولفه به‌وجود نیاید، جامعه ایجاد نمی‌شود و هرچه روابط این سه مقوله، مستحکم‌تر باشد، ارتباطات مردم مؤثرتر است و این همان زوجیت است. ^[۱۶]

کلید تحولات اجتماعی بر اساس دیالکتیک علم، ایمان و عمل

دیالکتیک علم، ایمان و عمل، شناختی حقیقی ایجاد می‌کند. منطق تغییر و تحولات اجتماعی وابسته به تغییر عوامل معرفتی، ایمانی و عملی در دو بعد فردی و اجتماعی است. تغییرات اجتماعی بر اساس دیالکتیک و همسویی سه عامل علم، ایمان و عمل است که سبب قرب الهی هم هستند. ^[۱۷]

بنیاد جامعه براساس خانواده و زوجیت

خانواده، پایه اصلی در جامعه است. مرد و زن برای یافتن آرامش به یکدیگر نیاز دارند. زن و مرد دارای خصوصیات مخصوص به خود هستند و مصلحت نظام اجتماعی در تعامل این خصوصیات با یکدیگر است. جامعه بدون وجود خانواده‌ی سالم، سرزنده و بانشاط امکان پیشرفت ندارد. ^[۱۸]

پانویس

↑ فرهنگ لغت عمید،ذیل واژه«زوج»،وب‌سایت واژه‌یاب
↑ فرهنگ لغت دهخدا،ذیل واژه «زوج»،وب‌سایت واژه‌یاب
↑ فرهنگ‌لغت معین، ذیل واژه «زوج»، وب‌سایت واژه یاب
↑ فرهنگ لغت عمید،ذیل واژه«زوج»،وب‌سایت واژه‌یاب
↑ فرهنگ لغت دهخدا، ذیل واژه «زوجه»، وب‌سایت واژه یاب
↑ «زوجه»، وب‌سایت واژه‌یاب
↑ فرهنگ لغت عمید، ذیل واژه «شوهر»، وب‌سایت واژه یاب
↑ فرهنگ لغت دهخدا، ذیل واژه «شوهر»، وب‌سایت واژه یاب
↑ فرهنگ لغت معین، ذیل واژه «شوهر»، وب‌سایت واژه یاب
↑ فرهنگ لغت عمید، ذیل واژه «همسر»، وب‌سایت واژه یاب
↑ فرهنگ لغت دهخدا، ذیل واژه «همسر»، وب‌سایت واژه یاب
↑ فرهنگ لغت معین، ذیل واژه «همسر»، وب‌سایت واژه یاب
↑ سوره لروم : 21
↑ مطهری، مجموعه يادداشت‏هاى استاد مطهرى، (به نقل از نرم افزار یادداشت ها استاد مطهری نسخه1.2) مرکز تحقیقات علوم اسلامی نور، ج‏5، ص: 147
↑ مطهری، مجموعه يادداشت‏هاى استاد مطهرى، (به نقل از نرم افزار یادداشت ها استاد مطهری نسخه1.2) مرکز تحقیقات علوم اسلامی نور، ج‏5، ص: 147
↑ اشیری، لبخندق، تحلیل دوگان تقابلی اصل مارکسیستی تضاد و اصل اسلامی زوجیت و بیان دلالت‌های اجتماعی اصل زوجیت، 1400ش، ص 317
↑ اشیری، لبخندق، تحلیل دوگان تقابلی اصل مارکسیستی تضاد و اصل اسلامی زوجیت و بیان دلالت‌های اجتماعی اصل زوجیت، 1400ش، ص 317
↑ اشیری، لبخندق، تحلیل دوگان تقابلی اصل مارکسیستی تضاد و اصل اسلامی زوجیت و بیان دلالت‌های اجتماعی اصل زوجیت، 1400ش، ص 319

منابع

فرهنگ لغت عمید،ذیل واژه«زوج»،وب‌سایت واژه‌یاب، تاریخ بازدید: 17 بهمن 1401ش.
اشیری، لبخندق، «تحلیل دوگان تقابلی اصل مارکسیستی تضاد و اصل اسلامی زوجیت و بیان دلالت‌های اجتماعی اصل زوجیت»، همایش تمدن نوین اسلامی، 1400ش.
مطهری، مجموعه يادداشت‏هاى استاد مطهرى، (به نقل از نرم افزار یادداشت ها استاد مطهری نسخه1.2) مرکز تحقیقات علوم اسلامی نور، ج‏5.
فرهنگ لغت معین، ذیل واژه «همسر»، وب‌سایت واژه یاب، تاریخ بازدید: 17 بهمن 1401ش.
فرهنگ لغت دهخدا، ذیل واژه «زوجه»، وب‌سایت واژه یاب، تاریخ بازدید: 17 بهمن 1401ش.

[1] فرهنگ لغت عمید،ذیل واژه«زوج»،وب‌سایت واژه‌یاب

[2] فرهنگ لغت دهخدا،ذیل واژه «زوج»،وب‌سایت واژه‌یاب

[3] فرهنگ‌لغت معین، ذیل واژه «زوج»، وب‌سایت واژه یاب

[4] فرهنگ لغت عمید،ذیل واژه«زوج»،وب‌سایت واژه‌یاب

[5] فرهنگ لغت دهخدا، ذیل واژه «زوجه»، وب‌سایت واژه یاب

[6] «زوجه»، وب‌سایت واژه‌یاب

[7] فرهنگ لغت عمید، ذیل واژه «شوهر»، وب‌سایت واژه یاب

[8] فرهنگ لغت دهخدا، ذیل واژه «شوهر»، وب‌سایت واژه یاب

[9] فرهنگ لغت معین، ذیل واژه «شوهر»، وب‌سایت واژه یاب

[10] فرهنگ لغت عمید، ذیل واژه «همسر»، وب‌سایت واژه یاب

[11] فرهنگ لغت دهخدا، ذیل واژه «همسر»، وب‌سایت واژه یاب

[12] فرهنگ لغت معین، ذیل واژه «همسر»، وب‌سایت واژه یاب

[13] سوره لروم : 21

[14] مطهری، مجموعه يادداشت‏هاى استاد مطهرى، (به نقل از نرم افزار یادداشت ها استاد مطهری نسخه1.2) مرکز تحقیقات علوم اسلامی نور، ج‏5، ص: 147

[15] مطهری، مجموعه يادداشت‏هاى استاد مطهرى، (به نقل از نرم افزار یادداشت ها استاد مطهری نسخه1.2) مرکز تحقیقات علوم اسلامی نور، ج‏5، ص: 147

[16] اشیری، لبخندق، تحلیل دوگان تقابلی اصل مارکسیستی تضاد و اصل اسلامی زوجیت و بیان دلالت‌های اجتماعی اصل زوجیت، 1400ش، ص 317

[17] اشیری، لبخندق، تحلیل دوگان تقابلی اصل مارکسیستی تضاد و اصل اسلامی زوجیت و بیان دلالت‌های اجتماعی اصل زوجیت، 1400ش، ص 317

[18] اشیری، لبخندق، تحلیل دوگان تقابلی اصل مارکسیستی تضاد و اصل اسلامی زوجیت و بیان دلالت‌های اجتماعی اصل زوجیت، 1400ش، ص 319

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-زوجیت؛ مقارنه، تألّف، ترکّب، همراهی و تکمیل‌کنندگی دو چیز با هم.
+'''زوجیت'''؛ مقارنه، تألّف، ترکّب، همراهی و تکمیل‌کنندگی دو چیز با هم.
-[[زوجیت]] مهمترین مفهوم در تبیین کمیت ، کیفیت و اهمیت تفاوت های [[زن]] و [[مرد]] در بیان دینی است. آیات پرشماری از قرآن کریم بر مفهوم [[زوجیت]] و آثار آن دلالت دارد. <ref>  . النساء : 1 ؛الأعراف : 189 ؛النحل : 72 ؛الروم : 21 ؛فاطر : 11 ؛يس : 36 ؛الزمر : 6 ؛الشورى : 11 ؛الشورى : 50 ؛الزخرف : 12   الذاريات : 49 ؛النجم : 45 ؛القيامة : 39 ؛النبأ : 8   </ref> [[زوجیت]] مفهومی است که در برگیرنده نوعی قرینگی، تفاوت ، تشابه، تعادل و در عین حال نقصی است که به وسیله طرف دیگر کامل می شود. دو شی متضاد در عین حال مشابه که قرینه هم هستند و وقتی کنار هم قرار می گیرند ، اصطلاحا جفت و متعادل می شوند را زوج می گویند.
+زوجیت مهمترین مفهوم در تبیین کمیت ، کیفیت و اهمیت تفاوت های [[زن]] و [[مرد]] در بیان دینی است. آیات پرشماری از قرآن کریم بر مفهوم زوجیت و آثار آن دلالت دارد. زوجیت مفهومی است که در برگیرنده نوعی قرینگی، تفاوت ، تشابه، تعادل و در عین حال نقصی است که به وسیله طرف دیگر کامل می شود. دو شی متضاد در عین حال مشابه که، قرینه هم هستند و وقتی کنار هم قرار می‌گیرند ، اصطلاحا جفت و متعادل می شوند را زوج می گویند.
-<ref>. أنّ الأصل الواحد في هذه المادّة: هو ما يكون له جريان خاصّ و برنامج مخصوص في طول وجوده و بقائه معادلا و مقارنا لآخر. فالزوج لا يكون على هذا الأصل الّا واحدا كواحد من الذكر و الأنثى فلا بدّ من ملاحظة كونه عدلا و في مقابل آخر نظيره.و أمّا إطلاقه على المتعادلين: فباعتبار شموله عليهما على البدل. و هذا النحو من التعادل: توجب تقارنا معنويّا، كما في الزوجين، سواء كان- التقارب المكاني أيضا موجودا أم لا؛ التحقيق في كلمات القرآن الكريم، ج‏4، ص: 362</ref>
 ==مفهوم‌شناسی زوجیت==
-===[[واژه زوج]]===
+===واژه زوج===
 (اسم) [عربی: [[زَوج]]، جمع: [[ازواج]]]
 [[شوهر]]؛ [[شوی]].
-[مقابلِ فرد] قرین؛ جفت. <ref>[https://www.ashja.com/fa/amidonliedictionary/?srchamid,%d8%b2%d9%88%d8%ac|d,20990|o,1/%d9%81%d8%b1%d9%87%d9%86%da%af-%d9%88-%d9%84%d8%ba%d8%aa%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%a2%d9%86%d9%84%d8%a7%db%8c%d9%86-%d9%81%d8%a7%d8%b1%d8%b3%db%8c-%d8%b9%d9%85%db%8c%d8%af.html فرهنگ لغت عمید]</ref>
+[مقابلِ فرد] قرین؛ جفت. <ref>[https://www.ashja.com/fa/amidonliedictionary/?srchamid,%d8%b2%d9%88%d8%ac|d,20990|o,1/%d9%81%d8%b1%d9%87%d9%86%da%af-%d9%88-%d9%84%d8%ba%d8%aa%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%a2%d9%86%d9%84%d8%a7%db%8c%d9%86-%d9%81%d8%a7%d8%b1%d8%b3%db%8c-%d8%b9%d9%85%db%8c%d8%af.html فرهنگ لغت عمید،ذیل واژه«زوج»،وب‌سایت واژه‌یاب ]</ref>
-[[شوی]] و [[زن]]. (منتهی الارب) (از اقرب الموارد) (ناظم الاطباء). جفت خواه [[مذکر]] باشد خواه [[مؤنث]]، مگر فقهای متأخرین در [[مؤنث]] ها زیاده کرده‌اند و «[[زوجه]]»  گویند اگرچه نزد اهل لغت نیست و ابن حاج نوشته که هر دو [[نر]] و [[ماده]] و مجموع را [[زوج]] گفتن خطاست زیرا که هر واحد از [[نر]] و [[ماده]] [[زوج]] باید گفت و هر دو مجموع را [[زوجان]] و [[زوجین]] باید خواند. (غیاث) (آنندراج). یقال: هو زوجها و هی زوجته. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء). [[بعل]]. [[شوی]]. [[شوهر]]. [[همسر]]. [[جفت]]. [[همتا]]. [[زن]]. [[حلیل]]. (از یادداشتهای بخط مرحوم دهخدا). [[شوهر]]. (دزی ج ۱ ص ۶۱۰)<ref>[https://dehkhoda.ut.ac.ir/fa/dictionary/174858/%D8%B2%D9%88%D8%AC فرهنگ لغت دهخدا]</ref>
-(زُ) [ ع . ] (اِ.) 1 - [[شوهر]]. 2 - عددی که بر 2 بخش پذیر باشد.<ref>[https://abadis.ir/fatofa/%D8%B2%D9%88%D8%AC/ لغت‌نامه آن‌لاین آبادیس]</ref>
+شوی و [[زن]]. جفت خواه مذکر باشد خواه مؤنث، مگر فقهای متأخرین در مؤنث ها زیاده کرده‌اند و «زوجه»  گویند اگرچه نزد اهل لغت نیست و ابن حاج نوشته که هر دو نر و ماده و مجموع را زوج گفتن خطاست زیرا که هر واحد از نر و ماده [[زوج]] باید گفت و هر دو مجموع را زوجان و زوجین باید خواند. <ref>[https://dehkhoda.ut.ac.ir/fa/dictionary/174858/%D8%B2%D9%88%D8%AC  فرهنگ لغت دهخدا،ذیل واژه «زوج»،وب‌سایت واژه‌یاب]</ref>
+در فرهنگ معین واژ] زوج به دو معنای:  شوهر و عددی که بر 2 بخش پذیر باشد آمده است.<ref>[https://www.vajehyab.com/?q=%D8%B2%D9%88%D8%AC&f=moein فرهنگ‌لغت معین، ذیل واژه «زوج»، وب‌سایت واژه یاب]</ref>
 [[شوهر]]، [[شوی]]، [[قرین]]، [[جفت]]، خلاف فرد، ازواج جمع
-( اسم )[[شوهر]]، [[شوی]]، مقابل [[زوجه]] جمع [[ازواج]] .عددی که قابل بخش کردن بر ۲ باشد جفت مقابل طاق فرد . یوغ گاو .جفت زمین بنه .<ref>[https://abadis.ir/fatofa/%D8%B2%D9%88%D8%AC/ همان]
-</ref>
-=== [[واژه زوجه]]===
-(اسم)عربی: [[زَوجَة]]، [[مقابلِ شوهر]]، جمع: [[زوجات]]، [[همسر مرد]]؛ [[زن]]. <ref>[https://www.ashja.com/fa/amidonliedictionary/?srchamid,%d8%b2%d9%88%d8%ac%d9%87|d,20992|o,1/%d9%81%d8%b1%d9%87%d9%86%da%af-%d9%88-%d9%84%d8%ba%d8%aa%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%a2%d9%86%d9%84%d8%a7%db%8c%d9%86-%d9%81%d8%a7%d8%b1%d8%b3%db%8c-%d8%b9%d9%85%db%8c%d8%af.html فرهنگ لغت عمید]</ref>
-[ زَ / زُو جَ / جِ ] (از ع، اِ) [[زوجة]]. (از فرهنگ فارسی معین). [[زن]]. [[مقابل شوی]]. و [[زن شخص]] و [[زن شوهردار]]. (ناظم الاطباء).<ref>[https://dehkhoda.ut.ac.ir/fa/dictionary?DictionarySearch%5Bword%5D=%D8%B2%D9%88%D8%AC%D9%87 فرهنگ لغت دهخدا]</ref>
-[[زن]] , [[زوجه]] , [[عيال]] , [[خانم]] <ref>[https://vajehyab.com/ar2fa/%D8%B2%D9%88%D8%AC%D8%A9 لغت‌ نامه آن‌لاین واژه‌یاب]</ref>
-شوهر <ref>[[šo w har]]</ref>
+=== واژه زوجه===
-===[[واژه شوهر]]===
+(اسم)عربی: «زَوجَة»، مقابلِ شوهر، جمع: زوجات، همسر مرد؛ [[زن]]. <ref>[https://www.ashja.com/fa/amidonliedictionary/?srchamid,%d8%b2%d9%88%d8%ac%d9%87|d,20992|o,1/%d9%81%d8%b1%d9%87%d9%86%da%af-%d9%88-%d9%84%d8%ba%d8%aa%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%a2%d9%86%d9%84%d8%a7%db%8c%d9%86-%d9%81%d8%a7%d8%b1%d8%b3%db%8c-%d8%b9%d9%85%db%8c%d8%af.html فرهنگ لغت عمید،ذیل واژه«زوج»،وب‌سایت واژه‌یاب]</ref>
-(اسم) [[همسر]] [[زن]]؛ [[شو]]؛ [[شوی]].<ref>[https://www.ashja.com/fa/amidonliedictionary/?srchamid,%d8%b4%d9%88%d9%87%d8%b1|d,25119|o,1/%d9%81%d8%b1%d9%87%d9%86%da%af-%d9%88-%d9%84%d8%ba%d8%aa%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%a2%d9%86%d9%84%d8%a7%db%8c%d9%86-%d9%81%d8%a7%d8%b1%d8%b3%db%8c-%d8%b9%d9%85%db%8c%d8%af.html فرهنگ لغت عمید]</ref> [ شَ / شُو هَ ] (اِ) [[بَعْل]]. [[زوج]]. (آنندراج). [[شوی]]. [[جفت]]. [[همسر]]. [[میره]]. [[حلیل]]. (یادداشت مؤلف) (مهذب الاسماء). [[مرد]] آنگاه که [[زن]] گرفته باشد. <ref>[https://dehkhoda.ut.ac.ir/fa/dictionary?DictionarySearch%5Bword%5D=%D8%B4%D9%88%D9%87%D8%B1&DictionarySearch%5Bdefinition%5D= فرهنگ لغت دهخدا]</ref>  (هَ) [ اوس . ] (اِ.) [[مردی]] که با [[زنی]] [[ازدواج]] کند، [[مردزن‌دار]]، [[شوی]] ، [[زوج]] . <ref>[https://vajehyab.com/moein/%D8%B4%D9%88%D9%87%D8%B1 فرهنگ لغت معین ]</ref>
+[ زَ / زُو جَ / جِ ] (از ع، اِ) زوجة. [[زن]]. مقابل شوی. و زن شخص و زن شوهردار.<ref>[https://dehkhoda.ut.ac.ir/fa/dictionary?DictionarySearch%5Bword%5D=%D8%B2%D9%88%D8%AC%D9%87 فرهنگ لغت دهخدا، ذیل واژه «زوجه»، وب‌سایت واژه یاب]</ref>
+[[زن]] , [[زوجه]] , [[عيال]] , [[خانم]] <ref>[https://vajehyab.com/ar2fa/%D8%B2%D9%88%D8%AC%D8%A9 «زوجه»، وب‌سایت واژه‌یاب]</ref>
-[[همسر]] <ref>[[hamsar]]</ref>
+===واژه شوهر===
+(اسم) همسر [[زن]]؛ شو؛ شوی.<ref>[https://www.ashja.com/fa/amidonliedictionary/?srchamid,%d8%b4%d9%88%d9%87%d8%b1|d,25119|o,1/%d9%81%d8%b1%d9%87%d9%86%da%af-%d9%88-%d9%84%d8%ba%d8%aa%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%a2%d9%86%d9%84%d8%a7%db%8c%d9%86-%d9%81%d8%a7%d8%b1%d8%b3%db%8c-%d8%b9%d9%85%db%8c%d8%af.html فرهنگ لغت عمید، ذیل واژه «شوهر»، وب‌سایت واژه یاب]</ref> [ شَ / شُو هَ ] (اِ) بَعْل. زوج. شوی. جفت.همسر. [[مرد]] آنگاه که زن گرفته باشد. <ref>[https://dehkhoda.ut.ac.ir/fa/dictionary?DictionarySearch%5Bword%5D=%D8%B4%D9%88%D9%87%D8%B1&DictionarySearch%5Bdefinition%5D= فرهنگ لغت دهخدا، ذیل واژه «شوهر»، وب‌سایت واژه یاب]</ref>  (هَ) [ اوس .(اِ.) مردی که با زنی [[ازدواج]] کند، مردزن‌دار، شوی، زوج. <ref>[https://vajehyab.com/moein/%D8%B4%D9%88%D9%87%D8%B1 فرهنگ لغت معین، ذیل واژه «شوهر»، وب‌سایت واژه یاب ]</ref>
-===[[واژه همسر]]===
+===واژه همسر===
-(صفت) [[زن]] یا [[شوهر]]: [[همسر]]ی یافتم که هم‌سر او / نیست کس در دیار و کشور او (نظامی۴: ۶۶۷).[قدیمی، مجاز] همقد. [قدیمی، مجاز] برابر.[قدیمی، مجاز] برابر در بلندی یا در قدرومرتبه. <ref>[https://www.ashja.com/fa/amidonliedictionary/?srchamid,%d9%87%d9%85%d8%b3%d8%b1|d,42720|o,1/%d9%81%d8%b1%d9%87%d9%86%da%af-%d9%88-%d9%84%d8%ba%d8%aa%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%a2%d9%86%d9%84%d8%a7%db%8c%d9%86-%d9%81%d8%a7%d8%b1%d8%b3%db%8c-%d8%b9%d9%85%db%8c%d8%af.html فرهنگ لغت عمید]</ref> [ هَ سَ ] (ص مرکب) برابر. عدیل. (آنندراج). نظیر...شریک زندگی. هر یک از [[زن]] و [[شوهر]]، هم سخن. رفیق راه <ref>[https://dehkhoda.ut.ac.ir/fa/dictionary?DictionarySearch%5Bword%5D=%D9%87%D9%85%D8%B3%D8%B1&DictionarySearch%5Bdefinition%5D= فرهنگ لغت دهخدا]</ref> (هَ) [ اوس . ] (اِ.) [[مردی]] که با [[زنی]] [[ازدواج]] کند، [[مرد]] [[زن دار]]، [[شوی]] ، [[زوج]] .<ref>[https://vajehyab.com/?q=%D9%87%D9%85%D8%B3%D8%B1&d=en فرهنگ لغت معین]</ref>
+صفت زن یا شوهر: همقد. برابر. برابر در بلندی یا در قدرومرتبه. <ref>[https://www.ashja.com/fa/amidonliedictionary/?srchamid,%d9%87%d9%85%d8%b3%d8%b1|d,42720|o,1/%d9%81%d8%b1%d9%87%d9%86%da%af-%d9%88-%d9%84%d8%ba%d8%aa%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%a2%d9%86%d9%84%d8%a7%db%8c%d9%86-%d9%81%d8%a7%d8%b1%d8%b3%db%8c-%d8%b9%d9%85%db%8c%d8%af.html فرهنگ لغت عمید، ذیل واژه «همسر»، وب‌سایت واژه یاب]</ref> [ هَ سَ ] (ص مرکب) برابر. نظیر...شریک زندگی. هر یک از [[زن]] و شوهر، هم سخن. رفیق راه <ref>[https://dehkhoda.ut.ac.ir/fa/dictionary?DictionarySearch%5Bword%5D=%D9%87%D9%85%D8%B3%D8%B1&DictionarySearch%5Bdefinition%5D= فرهنگ لغت دهخدا،  ذیل واژه «همسر»، وب‌سایت واژه یاب]</ref> (هَ) [ اوس . ] (اِ.) مردی که با زنی [[ازدواج]] کند، مرد زن دار، شوی، زوج.<ref>[https://vajehyab.com/?q=%D9%87%D9%85%D8%B3%D8%B1&d=en فرهنگ لغت معین،  ذیل واژه «همسر»، وب‌سایت واژه یاب]</ref>
 == زوجیت در قرآن==
-خداوند متعال می فرماید:«وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً لِتَسْكُنُوا إِلَيْها وَ جَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ في‏ ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ؛ و از نشانه ‏هاى او اينكه زوج هایی از جنس خودتان براى شما آفريد تا در كنار آنان آرامش يابيد، و در ميانتان مودّت و رحمت قرار داد در اين نشانه ‏هايى است براى گروهى كه تفكّر مى كنند». <ref>  . الروم : 21   </ref>
+خداوند متعال در آیه 21روم افرینش زن و مرد را به صورت جفت را از نشانه‌های الهی می‌داند و می فرماید:«و از نشانه ‏هاى او اينكه زوج هایی از جنس خودتان براى شما آفريد تا در كنار آنان آرامش يابيد، و در ميانتان مودّت و رحمت قرار داد در اين نشانه ‏هايى است براى گروهى كه تفكّر مى كنند». <ref>سوره لروم : 21 </ref>
-در این آیه شریفه خداوند متعال ضمن تاکید بر اتحاد [[زن]] و [[مرد]] در منشاء خلقت، به [[زوجیت]] آنها که در بردارنده مفهوم هم سری، قرینگی، نیاز متقابل و مکملیت است تاکید می کند. ایجاد سکونت و آرامش ، اتحاد و رحمت مهمترین کارکرد این [[زوجیت]] است. این گونه تفاوت بین [[زن]] و [[مرد]] ،زمینه ساز تجاذب، تعامل، تعادل و تکامل طرفینی است نه آنکه منشا انشقاق ، رقابت و فراتری و فروتری باشد. بر این اساس همان گونه که شهید مطهری اشاره می کند ، منشا فروتری یا ظلم به [[زنان]] را نبایستی در ماهیت تفاوت های تکوینی آنها جستجو کرد بلکه منشا فروتری ریشه در عملکرد جاهلانه نسبت به مقتضیات این [[زوجیت]] است.  <ref>  . استاد شهيد مرتضى مطهرى، مجموعه يادداشت‏هاى استاد مطهرى، (به نقل از نرم افزار یادداشت ها استاد مطهری نسخه1.2) مرکز تحقیقات علوم اسلامی نور، ج‏5، ص: 147</ref>
-سعی در شبیه شدن [[زنان]] به [[مردان]] و بالعکس ، یکی از جاهلانه ترین راهبردهایی است که باعث به هم ریختن نظام [[زوجیت]] می شود. فرو ریزی نظام [[زوجیت]] ، نیاز متقابل و در نتیجه مکملیت متقابل را به چالش می کشد. دو انسانی که به یکدیگر نیازمند نیستند و کمال آنها در گرو کمال هم نیست ، به لحاظ طبع استخدام گر و تمامیت خواه از یک سو و محدودیت امکانات اجتماعی از سوی دیگر، رقیب هم خواهند شد. رقابتی که به استخدام و استثمار و تبعیض منتهی می شود و سکونت ، آرامش ، رحمت و مودت بین دو جنس و جامعه را دچار مخاطره می سازد. از این رو اعتقاد داریم مهمترین راهبرد رفع تبعیض ها و فروتری [[زنان]] تقویت نظام [[زوجیت]] است نه ایجاد نظام مبتنی بر مشابهت.
+در این آیه شریفه خداوند متعال ضمن تاکید بر اتحاد [[زن]] و مرد در منشاء خلقت، به زوجیت آنها که در بردارنده مفهوم هم سری، قرینگی، نیاز متقابل و مکملیت است تاکید می کند.قرآن کریم ایجاد سکونت و آرامش ، اتحاد و رحمت
-در روایات پرشماری از راهبرد تشبیه [[زنان]] به [[مردان]] یا بالعکس به شدت نهی شده و آثار شوم مادی و معنوی را بر آن مترتب کرده یا دوری از رحمت الهی را وعید داده است. این امر نشان می دهد که دخالت های اجتماعی می تواند اصل [[زوجیت]] را با مخاطره روبرو سازد و کارکردهای آن را از بین ببرد.
+را مهمترین کارکرد این زوجیت می‌داند. <ref> مطهری، مجموعه يادداشت‏هاى استاد مطهرى، (به نقل از نرم افزار یادداشت ها استاد مطهری نسخه1.2) مرکز تحقیقات علوم اسلامی نور، ج‏5، ص: 147</ref>
+این گونه تفاوت بین [[زن]] و مرد، زمینه ساز تجاذب، تعامل، تعادل و تکامل طرفینی است نه آنکه منشا انشقاق ، رقابت و فراتری و فروتری باشد. بر این اساس همان گونه که شهید مطهری اشاره می کند ، منشا فروتری یا ظلم به زنان را نبایستی در ماهیت تفاوت‌های تکوینی آنها جستجو کرد بلکه منشا فروتری ریشه در عملکرد جاهلانه نسبت به مقتضیات این زوجیت است.<ref> مطهری، مجموعه يادداشت‏هاى استاد مطهرى، (به نقل از نرم افزار یادداشت ها استاد مطهری نسخه1.2) مرکز تحقیقات علوم اسلامی نور، ج‏5، ص: 147</ref>
+به همین علت سعی در شبیه شدن زنان به مردان و بالعکس ، یکی از جاهلانه ترین راهبردهایی است که باعث به هم ریختن نظام زوجیت می شود. فرو ریزی نظام زوجیت، نیاز متقابل و در نتیجه مکملیت متقابل را به چالش می‌کشد. دو انسانی که به یکدیگر نیازمند نیستند و کمال آنها در گرو کمال هم نیست ، به لحاظ طبع استخدام گر و تمامیت خواه از یک سو و محدودیت امکانات اجتماعی از سوی دیگر، رقیب هم خواهند شد. رقابتی که به استخدام و استثمار و تبعیض منتهی می شود و سکونت، آرامش، رحمت و مودت بین دو جنس و جامعه را دچار مخاطره می سازد. از این رو شاید بتوان گفت: مهمترین راهبرد رفع تبعیض ها و فروتری [[زنان]] تقویت نظام زوجیت است نه ایجاد نظام مبتنی بر مشابهت. لذا در
+روایات پرشماری از راهبرد تشبیه زنان به مردان یا بالعکس به شدت نهی شده و آثار شوم مادی و معنوی را بر آن مترتب کرده یا دوری از رحمت الهی را وعید داده است.
-[[زوج]] <ref>[[zo w j]]
-</ref>
 ==رهیافت‌های زوجیت در تبیین پدیده‌های اجتماعی==
 ===دیالکتیک مردم، جهان‌بینی و محیط در تشکیل جامعه===
-از زوجیت و همسویی مردم، جهان‌بینی و محیط، جامعه شکل می‌گیرد. تا زمانی‌که پیوند و همسویی ضروری بین این سه مولفه به‌وجود نیاید، جامعه ایجاد نمی‌شود و هرچه روابط این سه مقوله، مستحکم‌تر باشد، ارتباطات مردم مؤثرتر است و این همان زوجیت است. <ref>اشیری، لبخندق، تحلیل دوگان تقابلی اصل مارکسیستی تضاد و اصل اسلامی زوجیت و بیان دلالت‌های اجتماعی اصل زوجیت، 1400، ص 317</ref>
+از زوجیت و همسویی مردم، جهان‌بینی و محیط، جامعه شکل می‌گیرد. تا زمانی‌که پیوند و همسویی ضروری بین این سه مولفه به‌وجود نیاید، جامعه ایجاد نمی‌شود و هرچه روابط این سه مقوله، مستحکم‌تر باشد، ارتباطات مردم مؤثرتر است و این همان زوجیت است. <ref>اشیری، لبخندق، تحلیل دوگان تقابلی اصل مارکسیستی تضاد و اصل اسلامی زوجیت و بیان دلالت‌های اجتماعی اصل زوجیت، 1400ش، ص 317</ref>
 ===کلید تحولات اجتماعی بر اساس دیالکتیک علم، ایمان و عمل===
-دیالکتیک علم، ایمان و عمل، شناختی حقیقی ایجاد می‌کند. منطق تغییر و تحولات اجتماعی وابسته به تغییر عوامل معرفتی، ایمانی و عملی در دو بعد فردی و اجتماعی است. تغییرات اجتماعی بر اساس دیالکتیک و همسویی سه عامل علم، ایمان و عمل است که سبب قرب الهی هم هستند. <ref>اشیری، لبخندق، تحلیل دوگان تقابلی اصل مارکسیستی تضاد و اصل اسلامی زوجیت و بیان دلالت‌های اجتماعی اصل زوجیت، 1400، ص 317</ref>
+دیالکتیک علم، ایمان و عمل، شناختی حقیقی ایجاد می‌کند. منطق تغییر و تحولات اجتماعی وابسته به تغییر عوامل معرفتی، ایمانی و عملی در دو بعد فردی و اجتماعی است. تغییرات اجتماعی بر اساس دیالکتیک و همسویی سه عامل علم، ایمان و عمل است که سبب قرب الهی هم هستند. <ref>اشیری، لبخندق، تحلیل دوگان تقابلی اصل مارکسیستی تضاد و اصل اسلامی زوجیت و بیان دلالت‌های اجتماعی اصل زوجیت، 1400ش، ص 317</ref>
-===بنیاد جامعه براساس خانواده و زوجیت===
+===بنیاد جامعه براساس [[خانواده]] و زوجیت===
-خانواده، پایه اصلی در جامعه است. مرد و زن برای یافتن آرامش به یکدیگر نیاز دارند. زن و مرد دارای خصوصیات مخصوص به خود هستند و مصلحت نظام اجتماعی در تعامل این خصوصیات با یکدیگر است. جامعه بدون وجود خانواده‌ی سالم، سرزنده و بانشاط امکان پیشرفت ندارد. <ref>اشیری، لبخندق، تحلیل دوگان تقابلی اصل مارکسیستی تضاد و اصل اسلامی زوجیت و بیان دلالت‌های اجتماعی اصل زوجیت، 1400، ص 319</ref>
+خانواده، پایه اصلی در جامعه است. مرد و زن برای یافتن آرامش به یکدیگر نیاز دارند. زن و مرد دارای خصوصیات مخصوص به خود هستند و مصلحت نظام اجتماعی در تعامل این خصوصیات با یکدیگر است. جامعه بدون وجود خانواده‌ی سالم، سرزنده و بانشاط امکان پیشرفت ندارد. <ref>اشیری، لبخندق، تحلیل دوگان تقابلی اصل مارکسیستی تضاد و اصل اسلامی زوجیت و بیان دلالت‌های اجتماعی اصل زوجیت، 1400ش، ص 319</ref>
-==زوجیت در موالات افراد و امام جامعه==
 ==پانویس==
 {{پانویس}}
 == منابع==
-* فرهنگ لغت دهخدا.
+*فرهنگ لغت عمید،ذیل واژه«زوج»،وب‌سایت واژه‌یاب، تاریخ بازدید: 17 بهمن 1401ش.
-* فرهنگ لغت عمید.
+*اشیری، لبخندق، «تحلیل دوگان تقابلی اصل مارکسیستی تضاد و اصل اسلامی زوجیت و بیان دلالت‌های اجتماعی اصل زوجیت»، همایش تمدن نوین اسلامی، 1400ش.
-* فرهنگ لغت معین.
+*مطهری، مجموعه يادداشت‏هاى استاد مطهرى، (به نقل از نرم افزار یادداشت ها استاد مطهری نسخه1.2) مرکز تحقیقات علوم اسلامی نور، ج‏5.
-* قرشى، على اكبر، قاموس قرآن - تهران، چاپ: ششم، 1371 ه.ش ؛ ج3.
+*فرهنگ لغت معین،  ذیل واژه «همسر»، وب‌سایت واژه یاب،  تاریخ بازدید: 17 بهمن 1401ش.
-* لغت‌نامه آن‌لاین آبادیس.
+*فرهنگ لغت دهخدا، ذیل واژه «زوجه»، وب‌سایت واژه یاب، تاریخ بازدید: 17 بهمن 1401ش.
-* لغت‌ نامه آن‌لاین واژه‌یاب.
-==جستارهای وابسته==
-* [[حرمت تشبه به جنس مخالف از منظر فقهی]]
 [[رده: مفاهیم و اصطلاحات]]
 [[رده:ویکی‌جنسیت]]
 [[رده: اصطلاحات قرآنی]]