صله از ریشه «وصل» به معنای پیوستگی [۱] و نقطه مقابل آن فصل است. [۲] اين واژه در مورد پديده‏‌هاى عينى و حقيقى به معناى اتصال و پيوستگى خارجى و محسوس است و در مقولات معنوى به عمل و رفتارى كه قرابت و پيوند ميان افراد را ايجاد مى‌كند يا تحكيم مى‌‏بخشد اطلاق مى‏‌گردد. [۳] واژه رحم به معنای عطوفت و مهربانی است. [۴] به جایگاه رشد کودک در شکم مادر نیز رحم گفته می‌شود. [۵] این واژه برای تمام خویشاوندان نیز اطلاق شده است. [۶] از دیدگاه علامه طباطبایی رحم عبارت است از مجتمع خانوادگى و كوچك‏. [۷] بنابراین صله رحم عبارت است از هرگونه احسان و نیکی در حق خویشاوندان، مانند: دیدار، کمک به کسب و کار، حل مشکلات، عیادت و... . [۸] در مقابل، قطع رحم رفتارى است كه پيوند ميان انسان‌ها را تضعيف كرده يا منقطع مى‏‌سازد. [۹] انواع و سطوح شبکه ارتباطی انسان با دیگران عبارت است از: خویشاوندان، همسایگان و دوستان.

پانویس

  1. راغب اصفهانی، ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن با تفسير لغوى و ادبى قرآن، ج‏4، ص 461
  2. ابن منظور، لسان العرب، ج‏11، ص 727
  3. شرف الدین، تحليلى اجتماعى از صله رحم، ص 27
  4. ابن فارس، معجم مقاييس اللغه، ج‏2، ص 498
  5. فراهيدي، كتاب العين، ج‏3، ص 224
  6. راغب اصفهانی، ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن با تفسير لغوى و ادبى قرآن، ج‏2، ص 57
  7. طباطبایی، ترجمه تفسير الميزان، ج‏4، ص 220
  8. وطن دوست و دیگران، فرهنگ روابط اجتماعی در آموزه‌های اسلامی، ص377
  9. شرف الدین، تحليلى اجتماعى از صله رحم، ص 27

منابع

  • ابن فارس، احمد بن فارس، معجم مقاييس اللغة، محقق، مصحح عبدالسلام هارون، قم،‏ مكتب الاعلام الاسلامی، چاپ اول، 1404 ق‏.
  • ابن منظور، محمد بن مكرم، ‏لسان العرب، بيروت، دار صادر، چاپ سوم، 1414 ق‏.
  • شرف‏الدين، حسين، تحليلى اجتماعى از صله رحم، قم، دفتر تبليغات اسلامى، مركز انتشارات، چاپ اول، 1378.
  • طباطبايى، محمدحسين‏، ترجمه تفسير الميزان، مصحح محمد باقر موسوى، قم، جامعه مدرسين حوزه علميه، 1374.
  • راغب اصفهانى، حسين بن محمد، مفردات، ترجمه غلامرضا خسروى حسينى، تهران، مرتضوى، چاپ اول، 1369
  • فراهيدى، خليل بن احمد، كتاب العين، قم، نشر هجرت، چاپ دوم،‏ 1409 ق‏.
  • وطن دوست و دیگران، فرهنگ روابط اجتماعی در آموزه‌های اسلامی، مشهد، دانشگاه علوم اسلامی رضوی ، 1388