طلاق عاطفی

عنوان

مدل‌یابی علّی طلاق عاطفی در زنان بر اساس صفات تاریک شخصیت

درجه مقاله

پژوهشی اصیل

چکیده

هدف پژوهش حاضر مدل علّی طلاق عاطفی بر اساس صفات تاریک شخصیت با نقش میانجی عزت نفس جنسی در بین زنان شهر اردبیل بود. روش پژوهش حاضر، توصیفی از نوع هم‌بستگی بود برای جمع‌آوری داده‌ها از مقیاس طلاق عاطفی گاتمن، پرسش‌نامه سنجش صفات تاریک شخصیت جانسون و وبستر و پرسش‌نامه عزت نفس جنسی زینا و اسچوارز استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان دادند که صفات تاریک شخصیت ماکیاول‌گرایی، سایکوپاتی و خودشیفتگی اثر مثبت و معنی‌داری و عزت نفس جنسی اثر منفی و معنی‌دار بر طلاق عاطفی دارند. هم‌چنین صفات تاریک شخصیت علاوه بر اثر مستقیم، به طور غیر مستقیم و از طریق میانجی‌گری عزت نفس جنسی نیز بر طلاق عاطفی اثرگذار می‌باشد.

کلیدواژگان

طلاق عاطفی، صفات تاریک شخصیت، عزت نفس جنسی، زنان

مقدمه

طلاق یکی از مهم‌ترین عواملی است که در مسیر زندگی اخلال ایجاد می‌کند و روند رو به رشد آن منجر به افزایش خانواده‌های تک والدی شده‌است. آثار و عوارض منفی اخلاقی و اجتماعی طلاق برای زنان مطلقه، فرزندان طلاق و جامعه قابل مشاهده‌است. به‌طوری که طلاق و جدایی اثرات منفی زیادی هم از جنبه روانی و هم از جنبه جسمانی بر زوجین به جا می‌گذارد. طلاق‌ها به دو زیر مجموعه تقسیم می‌شوند: طلاق آشکار که در آن زن و شوهر با مراجعه به دادگاه به طور رسمی از یکدیگر جدا می‌شوند و طلاق پنهان که در این حالت زن و شوهر بنا به ضرورت و اجبار با هم‌دیگر زندگی می‌کنند که به این نوع طلاق، طلاق خاموش یا طلاق عاطفی نیز گفته می‌شود. رسیدن به مرحله طلاق عاطفی می‌تواند علل مختلفی داشته باشد از جمله: کار و اشتغال بیش از حد، مشکلات اقتصادی و مالی، اختلاف در زمینه مسائل زناشویی و تنوع طلبی‌ها. یکی از جدیدترین نظریه‌های مربوط به صفات شخصیت، سه صفت تاریک شخصیتی است که هر کدام می‌توانند منجر به رفتارهای مخربی در روابط زناشویی شوند. صفات تاریک شخصیت، خوشه‌ای از سه ویژگی شخصیتی شامل خودشیفتگی، ماکیاول‌گرایی و سایکوپاتی است که همه افراد میزانی از این صفات را دارا می‌باشند. از طرف دیگر، یکی از مهم‌ترین زمینه‌های سازگاری زوجین سازگاری جنسی است، عزت نفس جنسی یکی از تعیین کننده‌های این نوع سازگاری است. عزت نفس جنسی عبارت است از واکنش عاطفی انسان نسبت به ارزیابی از افکار، احساسات و رفتارهای جنسی خود.

گزارش مقاله

در این مقاله نشان داده شده‌است که صفات تاریک شخصیت ارتباط مستقیمی با نارضایتی زناشویی دارند و از طرف دیگر عزت نفس نیز کیفیت روابط زناشویی را تحت تأثیر قرار می‌دهد ولی نقش عزت نفس جنسی در این را بطه کمتر مورد بررسی قرار گرفته‌است. نویسنده روش مطالعه و مقیاس‌های سنجش استفاده شده را توضیح داده‌است.

روش شناسی پژوهش

روش این مطالعه، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل کلیه زنان متأهل شهر اردبیل بودند که در پاییز سال 1398 در این شهر ساکن بودند و با توجه به ماهیت پژوهش و تعداد متغیرها 150 نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند.

مقیاس طلاق عاطفی گاتمن

این آزمون 24 گویه دارد که توسط گاتمن به شکل دو گزینه‌ای به صورت بلی یا خیر تنظیم شده‌است. پس از جمع کردن پاسخ‌های مثبت، چنانچه تعداد آن برابر هشت و یا بالاتر باشد، به معنای این است که زندگی زناشویی فرد در معرض جدایی قرار داشته و علائمی از طلاق عاطفی در وی مشهود است.

مقیاس 12 آیتمی سه صفت تاریک شخصیت

این مقیاس توسط جانسون و وبستر ساخته شده و شامل 12 گویه است که سه صفت تاریک ماکیاول‌گرایی، سایکوپاتی و خودشیفتگی را می‌سنجد. آزمودنی‌ها به گویه‌های آزمون از کاملا مخالفم تا کاملا موافقم پاسخ می‌دهند. که نمره بالا نشان‌دهنده بیشتربودن آن صفت در فرد است.

پرسش‌نامه عزت نفس جنسی زینا و اسچوارز

این پرسش‌نامه توسط زینا و اسچوارز ساخته شده و شامل 81 گویه است که عکس‌العمل عاطفی زنان را نسبت به ارزیابی‌های ذهنی‌شان درباره افکار و احساسات و رفتارهای جنسی اندازه گیری می‌کند. این آزمون دارای 5 زیر مقیاس مهارت و تجربه، جذابیت، کنترل، قضاوت اخلاقی و انطباق پذیری است.

نتیجه

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی عزت نفس جنسی در رابطه بین صفات تاریک شخصیت و طلاق عاطفی در زنان متأهل انجام شد. نتایج این مطالعه نشان داد که صفات تاریک ماکیاول‌گرایی، خودشیفتگی و سایکوپاتی بر طلاق عاطفیاثر مستقیمی دارند. در زنان، بین ابعاد تاریک شخصیتی ماکیاولیسم و جامعه‌ستیزی و دلزدگی زناشویی رابطه مثبت معنادار وجود دارد. نتایج این مطالعه همچنین نشان داد که عزت نفس جنسی می‌تواند رابطه بین طلاق عاطفی و صفات تاریک شخصیت را میانجی‌گری کند. این نتایج بیان‌گر این است که صفات تاریک شخصیت با اثر منفی بر عزت نفس جنسی می‌توانند بر طلاق عاطفی اثرگذار باشند. استفاده از ابزارهای خود گزارشی برای جمع آوری داده‌ها و ناتوانی در کنترل شدت طلاق عاطفی و کیفیت زندگی زناشویی آزمودنی‌ها مهم‌ترین محدودیت مطالعه حاضر بود. هم‌چنین این مطالعه فقط بر روی زنان انجام گرفت که تعمیم نتایج به مردان را دشوار می‌سازد. با توجه به نتایج به دست آمده در این پژوهش و پی بردن به اهمیت طلاق عاطفی در جهت افزایش آگاهی زنان برای پیش‌گیری از فروپاشی نهاد خانواده با برگزاری کارگاه‌های آموزشی و و ارائه خدمات حمایتی از خانواده‌ها می‌توان گام‌های مؤثری در جهت کاهش طلاق عاطفی برداشت.

منبع

نویسندگان: سجاد بشرپور، مهران فریور، متینه عبادی، فصلنامه خانواده و زن، دوره نهم، بهار1400، شماره یک، پیاپی20 صفحات(37تا58)، لینک https://jwfs.alzahra.ac.ir/article_5763_79737269b63d804a0cb907ecb6297532.pdf