ستاره فرمانفرمائیان متولد1300شمسی بود و دختر یکی از شاهزادگان و شخصیت‌های بانفوذ قاجار به نام عبد الحسن فرمانفرما بود. عبدالحسین فرمانفرما پسر فیروز میرزا و نوه عباس میرزا - ولیعهد فتحعلی شاه قاجار بود از سیاستمداران و شاهزادگان قاجار بود که در اوائل دوران پهلوی نیز نفوذ و اعتبار خود را تا حد زیادی حفظ کرد، هرچند سرانجام به غضب رضاشاه گرفتار شد. و اموالش توسط رضا شاه گرفته شد[۱][۲] او آشکارا از سیاست بریتانیا حمایت می‌کرد، فرمانفرما چند صباحی نخست وزیر شد؛ اما دولتش مستعجل بود و رقابت‌های پشت پرده و رغبت نداشتن احمدشاه به او، زود از معرکه بیرونش کرد[۳] او در سال های بعد والی کرمان، شیراز و... شد.[۴]

فرمانفرما زنان و همسران متعددی داشت و مادر ستاره، معصومه نام داشت که همسر سوم پدرش بود[۵][۶] ستاره از خانه پدریش تعبیر به حرمسرا میکند. او پانزدهمین فرزند از سی شش فرزند فرمانفرما بود که در شیراز متولد شد[۷] فرمانفرمائیان اعتقاد به تحصیل دخترانش داشت و آنها را تحت تعلیم مربیان قرار می داد و به مدارس می فرستاد، ستاره در مدرسه تربیت که توسط بهائیان بود به تحصیل پرداخت. یکی از عللی که موجب تحول فکر ستاره شد، مدرسه تربیت بود. زیرا نسبت به مادرش که زنی مذهبی و سنتی بود این مدرسه رویه آزادی داشت و او می توانست کم حجاب باشد و به رقص و آواز بپردازد. او پس از مدرسه بهائیان به مدرسه آمریکایی مبلغان مسیحی رفت[۸]

وجود یکی از همسران پدرش به نام بتول که مکرر شبهاتی را در ذهن او از کودکی تا بزرگسالی ایجاد می کر و دتفاوت سبک زندگی خانواده و پدرش با مسیحیان و بهائیان و جذاب بودن ویژگی های شخصیتی معلم های مسیحی و فضای مدارس موجب گرایش او به غرب و تمدن جدید شد. او پس از اینکه تحصیلات خود را در ایران به پایان رساند تصمیم گرفت برای تحصیلات به آمریکا برود در این زمان پدر او از دنیا رفته بود اما با اجازه برادرش، تصمیم گرفت به تنهایی در یک سفر سخت و طاقت فرسا خود را به آمریکا رساند. این سفر همزمان با جنگ جهانی دوم بود و اودر این شرایط نا امن با اتوبوس، قطار و کشتی سفر کرد که برای هر مسیر و سوار شدن به وسیله نقلیه، روزها، بدون جا و مکان منتظر می ماند [۹]

در آنجا به تحصیل در رشتهٔ جامعه‌شناسی روی آورد و پس از پایان تحصیلات در همان‌جا ماند. سپس با یک دانشجوی هندی ازدواج کرد و آن‌ها دارای فرزندی به نام میترا شدند. همسر او که شغلی در آمریکا نیافت به هند بازگشت و پس از مدّتی از ستاره جدا شد. این تنها ازدواج ستاره بود.ستاره به مدّت ده سال در آمریکا ماند و سپس به ایران بازگشت.[۱۰] [۱۱]

ستاره فرمانفرمائیان برای فوق لیسانس رشته مددکاری اجتماعی را انتخاب کرد تا در قالب این رشته بتواند مسائل اجتماعی و فرهنگی مردم ایران را حل کند. این رشته در آن زمان در آمریکا چندان شناخته شده نبود، او پس از مدتی اشتغال در آمریکا از طریق سازمان ملل وارد عراق شد تا به مددکاری اجتماعی در قبایل چادر نشین عراقی بپردازد. سپس وارد ایران شد و مدرسه ای را تاسیس کرد که نام مددکاری اجتماعی را بر آن برگزید. و برای اولین بار این رشته را به ایران آورد..[۱۲]

وظایف مددکار اجتماعی نامحدود بود مثل، سواد آموزی، کمک به ناتوانان جسمی، آموزش مراقبت نوزادان برای مادران، کنترل جمعیت و... از وظایف این افراد است. او پس از تربیت متربیان در این مدرسه و طرح برنامه های عملیاتی برای آنها سعی می کند اقداماتی در زمینه مددکاری اجتماعی انجام دهد.او به همین دلیل مادر مددکاری [۱۳]

کنش ها و نگرش ها

سرتاسر کتاب های او به وضعیت زنان در ایران اعتراض می کند او سعی می کند ازدواج سنتی، ملاک های ازدواج زنان ایرانی، تعدد زوجات، فرهنگ عفاف و حجاب، ضعیف شناخته شدن زن، وابسته بودن زنان به همسران، و... را نقد کند البته شرایط خاص زندگی او گاه موجب برخی محدودیت ها شده است و این محدودیت ها موجب می شود او نسب به اطرافیان و شرایط خود مسیر متفاوتی را انتخاب کند. سفر او به آمریکا برای تحصیل با شرایط سخت دهه سی به همین دلیل است او می خواهد نشان دهد زنان می توانند مستقل باشند و در مراتب بالای تحصیلی در کشوری در آن سوی دنیا سفر کنند. البته معلمان آمریکایی او در مدارس آمریکایی در شکل گیری چنین نگاه هایی موثر است..[۱۴]


پانویس

  1. دوناماننکر، ستاره فرمانفرمائیان؛ دختری از ایران، خاطرات ستاره فرمانفرمائیان، ص21
  2. http://www.oral-history.ir/?page=post&id=1384
  3. http://khorasannews.com/Newspaper/MobileBlock?NewspaperBlockID=684405
  4. رک: بهنود، مسعود، این سه زن
  5. دونامانکر، ستاره فرمانفرمائیان؛ دختری از ایران، خاطرات ستاره فرمانفرمائیان ص19
  6. http://www.asrislam.com/fa/news/16903/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D8%A7%D9%86
  7. دونامانکر، ستاره فرمانفرمائیان؛ دختری از ایران، خاطرات ستاره فرمانفرمائیان، ص21
  8. رک:دونامانکر، ستاره فرمانفرمائیان؛ دختری از ایران، خاطرات ستاره فرمانفرمائیان
  9. رک:دونامانکر، ستاره فرمانفرمائیان؛ دختری از ایران، خاطرات ستاره فرمانفرمائیان
  10. https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D8%A7%D9%86
  11. رک:دونامانکر، ستاره فرمانفرمائیان؛ دختری از ایران، خاطرات ستاره فرمانفرمائیان
  12. رک:دونامانکر، ستاره فرمانفرمائیان؛ دختری از ایران، خاطرات ستاره فرمانفرمائیان
  13. رک:دونامانکر، ستاره فرمانفرمائیان؛ دختری از ایران، خاطرات ستاره فرمانفرمائیان
  14. رک:دونامانکر، ستاره فرمانفرمائیان؛ دختری از ایران، خاطرات ستاره فرمانفرمائیان