عوامل اعتیاد زنان: تفاوت میان نسخه‌ها

اعتیاد از سوی اقشار مختلف جامعه و حتی پژوهشگران به‌‏عنوان یک امر مردانه تلقی می‏‌شود، با وجود این، زنان معتاد نیز قشر قابل توجهی از جمعیت معتادین کشور را تشکیل می‏‌دهند. جمعیت زنان معتاد به‌دلایل گوناگون از آمارها پنهان می‌‏ماند با این‌حال به ‏علت عوامل مختلف از جمله عامل جنسیتی و توام‏ بودن اعتیادشان با دیگر معضلات اجتماعی، آسیب‏پذیرتر از مردان معتاد هستند.  

اعتیاد، پاسخ زیستی بدن به مصرف پی‏در‏پی موادی است که وابستگی شدید ایجاد می‌‏کند. این وابستگی از یک سو تسکین‏‌بخش بوده و ایجاد آرامشی موقت می‌‏کند و یا محرک بوده و نشاط گذرا می‏‌بخشد و بعد از اتمام این اثرات، سبب جستجوی فرد برای یافتن مجدد ماده و وابستگی مداوم به آن می‌شود؛ در این حالت فرد از لحاظ جسمی و روانی وابسته به مصرف ماده مخدر است و مجبور می‏‌شود به‏‌تدریج مقدار ماده مصرفی خود را افزایش دهد.<ref> صادقی مقدم، اعتیاد و آسیب‏‌های روانی، اجتماعی و خانوادگی، 1397ش، ص4.</ref>

'''فشارهای اجتماعی''': مانند: استرس، تحمیل انتظارات جنسیتی، تبعیض جنسیتی و فقر که می‌‏توانند زنان را به‏‌منظور کاهش استرس و فرار از این فشارها به استفاده از مواد مخدر سوق دهند.<ref> محمدی اصل، اعتیاد زنان، 1397ش، ص58.</ref>

'''خشونت و ناامنی محیطی''': زنانی که دائم در معرض تحمل خشونت هستند یا کسانی که توامان قربانی خشونت جسمی و جنسی بوده‌‏اند نسبت به دیگران بیشتر در معرض ابتلا به اعتیاد هستند؛ به گمان پژوهشگران، اعتیاد این افراد شدیدتر بوده و از مشکلات روانی بیشتری رنج می‌‏برند.<ref> [http://etiadpajohi.ir/article-1-492-fa.html صفری، «اعتیاد و زنان: تفاوت‌‏های جنسیتی در زمینه سوء مصرف مواد و درمان آن»،  1382ش، ص128.]</ref>

'''توزیع ناعادلانه منابع''': از منظر جامعه‌‏شناسی، دست‌اندازی طبقات بالای جامعه به منافع طبقات پایین موجب از خود بیگانگی طبقات پایین می‏‌شود و احتمال قانون‏‌گریزی را افزایش می‏‌دهد.<ref> [https://ensani.ir/fa/article/264474/%D8%B1%D9%87%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%AA-%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D8%A8%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D8%A8%DB%8C%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%86%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%81%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8 احمدی، «رهیافت نظری ترکیبی در تبیین انحرافات اجتماعی»،  1378ش، ص8.]</ref> پیامد این وضعیت برای افراد فقیر بی‏‌توجهی به ارزش‏‌های هنجاربخش جامعه است. مشکلات اجتماعی از این نظر معلول توزیع ناعادلانه منابع و ثروت است.<ref> کلانتری، «ارتباط فقر با قانون گریزی و شکل‌گیری آسیب‌اجتماعی»،  1384ش، ص73.</ref> احساسات ناخوشایند حاصل از این روابط و مناسبات منفی می‌تواند منجر به انحراف شود. انحراف (اعتیاد) نتیجه مستقیم اثرگذاری منفی ناامیدی، ناکامی و احساسات مضر است. بر این اساس فشارهای‌های ناشی از روابط و مناسبات منفی از جمله توزیع ناعادلانه منابع درآمد و تفاوت قائل شدن بین جنسیت در کسب‌وکارمی تواند عامل اساسی گرایش به انحراف و اعتیاد در زنان باشد.<ref> [https://www.sid.ir/paper/67431/fa علیوردی‏نیا و دیگران، «مطالعة جامعه‌‏شناختی بزهکاری: آزمون تجربی نظریة فشار عمومی اگنیو»،  1386ش، ص91-93.]</ref>

'''فشار گروه همسالان''': زنان از کودکی تا دوران کهولت به شدت تحت تاثیر روابط در زندگی هستند. بنابر مشاهدات، برای دختران نوجوان پذیرفته‏‌شدن در گروه همسالان در مقایسه با پسران، اهمیت بیشتری دارد و ممکن است برای به‌دست آوردن اعتباری که موجب راهیابی آنان به گروه شود دست به هر اقدامی برنند. در زندگی مدرن امروزی، برای هم‏راستا نشان‏‌دادن خود با این سبک زندگی و اثبات روشنفکری در جمع دوستان، ممکن است شرایطی به‌ وجود آید که نه گفتن به پیشنهاد مصرف برای عده‏ای راحت نباشد.<ref> [http://etiadpajohi.ir/article-1-492-fa.html صفری، «اعتیاد و زنان: تفاوت‏‌های جنسیتی در زمینه سوء مصرف مواد و درمان آن»،  1382ش، ص126.]</ref>

'''اپیدمی تناسب‌اندام''': برخی از زنان با انگیزه دستیابی به تناسب‌اندام و بدنی زیباتر به گمان اینکه برخی از مواد (مواد محرک)،  اعتیادآور نیستند به مصرف روی می‏آورند و وقتی در مدت کوتاهی با عوارض آن روبرو می‌‏شوند به‏‌علت وابستگی شدید به مواد، به راحتی قادر به ترک آن نیستند.<ref> [https://uswr.ac.ir/index.jsp?fkeyid=&siteid=9&pageid=16024 فرهودیان و دیگران، «مقایسة علل گرایش زنان به مصرف مواد در مصرف‌کنندگان مواد مخدر و محرک»،  وب‏سایت مرکز تحقیقات سوء مصرف و وابستگی به مواد.]</ref>