اتحادیه غیبی نسوان

زنان عصر قاجار

پیشینه

اتحادیه غیبی نسوان در سال1325ه.ق/1907م در تهران تشکیل شد. و در اوایل سال 1326ه.ق فعالیت خود را علنی کرد.

تا آنجایی‌که یافته ایم تنها تشکل سیاسی زنان، که در دوره اول مجلس شورای ملی به فعالیت می پرداخت اتحادیه غیبی نسوان است. در مورد بنیانگذاران آن اطلاع چندانی در دسترس نیست. این گروه برای علنی شدن فعالیت هایشان، ابتدا نمایندگان را مورد سنجش قرار دادند که آیا از سوی آنان حمایت می شوند یا با آنان مخالفت می شود ، برخی نمایندگان مجلس در واکنش به این اقدام، اجتماع زنان را شرعی دانستند و برخی بعید می دانستند زنان عفیفه در این کار وارد شوند و قائل بودند برای جلوگیری از فساد باید جلوی این زنان گرفته شود. برخی هم آن را شرعی دانستند مگر اینکه اقدام فساد انگیزی انجام دهند . سید حسن تقی زاده از موافقان بود و گفت به موجب قانون اساسی هیچ ایرادی به آن وارد نیست مادامی که مخل دین و دنیا باشد . برخی از نمایندگان بررسی موضوع را وظیفه روزنامه ها دانستند، نهایتا اکثریت مجلس نظر موافقی نسبت به آن نداشتند.

علل مخالفت با تشکیل انجمن

محمد حسین خسروپناه معتقد است علت مخالفت مجلس با این موضوع، نیات سیاسی این انجمن است و زیرا همچون، سایر انجمن های زنانه به امور خیاطی یا تحریم کالاهای وارداتی نمی پردازد.

نماینده اتحادیه غیبی نسوان در شعبان 1325 مقاله ای را در روزنامه ندای وطن منتشر کرد و به عملکرد یکساله مجلس انتقاد کرد زیرا نتوانستند اقدامی مناسب انجام دهند.

در نقدهای اتحادیه غیبی نسوان، این امر مشخص است آگاهی درستی از وظایف مجلس، وزرا و شاه ندارند و آنچه نقد می کنند لزوما مربوط به وظایف مجلس نیست.

آنها اعتقاد به برابری زن و مرد در حکومت دارند و خواستارند 40 روز حکومت به زنان داده شود تا تغییر را در حکومت داری ببینند به همین جهت رئوس اصلاحات خود را نام می برند که این اصلاحات نشانگر حساسیت های اجتماعی، سیاسی اتحادیه غیبی نسوان است در اینجا به چند مورد از این اصلاحات اشاره می کنیم:

1. تصحیح قانون
2. قتل عام ظالمین
3. شکستن انبار جو و گندم متمولین
4. قرار دادن کمپانی نان
5. برپا کردن بانک ملی
6. اصلاح قنوات و آب شهری و...

آنها به دنبال نقش فعالانه زنان در محیط اجتماع بودند . این در حالی بود که روند تجدد طلبانه آنها، در خاورمیانه آن زمان دیده نمی شد.

منابع

• خسروپناه، محمد حسین، «هدف‌ها و مبارزه زن ایرانی از انقلاب مشروطه تا سلطنت پهلوی»، نشر پیام امروز ، سال 1382ش
• کوهستانی نژاد، مسعود، « نهادهای مدنی زنان در عصر مشروطیت»، ش23، بهمن 1381ش