اینترسکس
اینترسکس، فرد دارای ویژگی‌های هر دو جنس.
اینترسکس (Intersex) به افرادی اطلاق می‌شود که دارای ویژگی‌های بیولوژیکی نظیر کروموزوم‌ها، هورمون‌ها یا آناتومی‌های تناسلی هستند که نمی‌توان آنها را به‌طور واضح در یکی از دو گروه مردانه یا زنانه طبقه‌بندی کرد. این وضعیت ممکن است از تولد تا سنین بزرگسالی شناسایی شود و می‌تواند جنبه‌های مختلفی از سلامت و هویت فرد را تحت‌تأثیر قرار دهد.
مفهوم‌شناسی
بِیناجنس یا اینترسکس افرادی هستند که از نظر بیولوژیکی مانند اندام جنسی، هورمون و کروموزوم‌ها با هنجارهای تعریف‌شده باینری جنس متفاوت است. این افراد، اندام‌های جنسی مربوط به یک جنس را دارند (صفات اولیه)، اما موی صورت، لحن صدا، توزیع چربی در بدن، ساختار استخوانی و استقامت ماهیچه‌ای (صفات ثانویه) آنها کم‌وبیش شبیه جنس دیگر است. این گوناگونی ممکن است در برگیرنده ابهام در اندام جنسی و ترکیبی از ژنوتیپ‌های کروموزومی و فنوتیپ‌های جنسی به غیر از XY مردانه و XX زنانه باشد[۱].
ویژگی‌های بیولوژیکی اینترسکس
ویژگی‌های بیولوژیکی اینترسکس می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
1. کروموزوم‌ها: برخی از افراد اینترسکس دارای کروموزوم‌های غیرمعمول هستند، مانند XXY (کلاین‌فِلتر) یا .XYY این ترکیب‌های کروموزومی می‌توانند بر توسعه ویژگی‌های جنسی تأثیر بگذارند.
2. هورمون‌ها: اختلالات در هورمون‌ها می‌تواند منجر به ویژگی‌های جنسی غیرمعمول شود، مانند عدم تطابق در تولید تستوسترون یا استروژن.
3. آناتومی‌های جنسی: برخی افراد اینترسکس دارای آناتومی تناسلی مختلط یا غیرمعمول هستند، مانند برخورداری از اندام تناسلی مردانه و زنانه به‌طور همزمان[۲].
تشخیص و درمان
تشخیص اینترسکس اغلب هنگام تولد یا در دوران کودکی انجام می‌شود، اگرچه برخی افراد در سنین بالاتر متوجه ویژگی‌های اینترسکس در خود می‌شوند. درمان‌ها و مداخلات پزشکی شامل موارد زیر هستند:
1. جراحی‌های اصلاح جنسیت: در گذشته، جراحی‌های اصلاح جنسیت برای تطبیق ویژگی‌های بیولوژیکی با جنسیت‌های سنتی به‌طور معمول انجام می‌شد. امروزه بسیاری از متخصصان دریافته‌اند که چنین جراحی‌هایی باید تنها در صورتی انجام شود که فرد بزرگسال و خودآگاه باشد.
2. هورمون‌درمانی: هورمون‌درمانی ممکن است برای تنظیم ویژگی‌های جنسی و کمک به تطبیق ویژگی‌ها با جنسیت بیولوژیکی مورد نظر استفاده شود.
3. مشاوره: مشاوره روانشناختی برای کمک به فرد در پذیرش هویت خود و سازگاری با ویژگی‌های بیولوژیکی غیرمعمول مفید است[۳].
دیدگاه اسلام
اسلام، هویت‌های جنسی را در دو دسته مرد و زن تعریف می‌کند[۴] و تأکید دارد که هر دو جنس باید در چارچوب ازدواج دگرجنس‌خواهانه فعالیت کنند. در این چارچوب، ویژگی‌های اینترسکس به‌عنوان یک وضعیت پزشکی یا نادر تلقی می‌شود. بسیاری از فقیهان مسلمان تأکید دارند که درمان‌های پزشکی و جراحی برای تطبیق ویژگی‌های بیولوژیکی اینترسکس با هنجارهای جنسیتی سنتی لازم است، به‌ویژه در مواردی که این وضعیت بر عملکرد اجتماعی و دینی فرد تأثیر می‌گذارد[۵].
وضعیت در ایران
در ایران، وضعیت افراد اینترسکس تحت‌تأثیر قوانین و هنجارهای اجتماعی قرار دارد. قوانین جمهوری اسلامی ایران به‌شدت با روابط جنسی و جنسیتی غیرمرسوم برخورد می‌کند. اکثر درمان‌ها و جراحی‌ها برای تطبیق ویژگی‌های بیولوژیکی اینترسکس با هویت‌های جنسی مردانه یا زنانه به‌صورت رسمی و قانونی مجاز است. این جراحی‌ها و مداخلات پزشکی در بسیاری از موارد به‌ویژه در دوران کودکی انجام می‌شوند.[۶]
پانویس
- ↑ سنر، تله جنسیتی: تست جنسیت المپیکی‌هایی که در پکن شرکت می‌کنند، 2008م.
- ↑ لی، به‌روزرسانی اختلالات جهانی رشد جنسی از سال 2006: ادراکات، رویکرد و مراقبت، 2010م، ص369-380.
- ↑ کرکازیس، تطبیق جنسیت: اینترسکس، اختیارات پزشکی و تجربه زیسته، 2008م.
- ↑ سوره نساء، آیه1؛ سوره شوری، آیه49
- ↑ امام خمینی، تحریر الوسیله، 1344ش، ج4، ص 145، باب تغییر جنسیت؛ خامنه ای، فقه و مسائل جدید، 1379ش، بخش تغییر جنسیت؛ سیستانی، منهاج الصالحین، بی‌تا، ج2، ص238، بحث تغییر جنسیت؛ مکارم شیرازی، کتاب النکاح، بی‌تا، ج4، ص322، بحثی درباره حقوق و تکالیف بعد از تغییر جنسیت.
- ↑ مهدوی، تجربه اینترسکس در ایران: بین سنت و مدرنیته، 2011م، ص34-39.
منابع
- قرآن کریم.
- خامنه‌ای، سیدعلی، فقه و مسائل جدید، تهران، دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، 1379ش.
- خمینی، سید روح الله، تحریرالوسیله، قم، اسلامی، 1344ش.
- سنر، اِمین، «تله جنسیتی: تست جنسیت المپیکی‌هایی که در پکن شرکت می‌کنند»، مجله گاردین، 2008م.
- سیستانی، سیدعلی، منهاج الصالحین، عراق، دفتر نشر آثار آیت‌الله سیستانی، بی‌تا.
- کرکازیس، کاترینا، تطبیق جنسیت: اینترسکس، اختیارات پزشکی و تجربه زیسته، دورهام، دانشگاه دوک، 2008م.
- لی، پترا ای، «به‌روزرسانی اختلالات جهانی رشد جنسی از سال 2006: ادراکات، رویکرد و مراقبت»، مجله: تحقیقات هورمونی در اطفال، شماره 74، 2010م.
- مکارم شیرازی، ناصر، الفقه: کتاب النکاح، قم، اسماعیلیان، بی‌تا.
- مهدوی، پردیس، تجربه اینترسکس در ایران: بین سنت و مدرنیته .وب‌سایت گزارشات خاورمیانه، شماره 260، 2011م.