جهان زنان
 | |
| سردبیر | فخرآفاق پارسا |
|---|---|
| دسته‌بندی | مجله بانوان |
| بسامد | هفتگی |
| نخستین شماره | دهه 1299 خورشیدی |
| کشور | ایران |
| زبان | فارسی |
جهان زنان نشریه‌ای است که به مدیریت فخرآفاق پارسا به صورت دوهفته‌نامه در سال 1299 شروع به انتشار کرد.
جهان زنان در مشهد
مجله جهان زنان با هدف «تفهیم لزوم تعلیم و تعلم زنان» و «آشنا كردن آنان به حقوقشان» در سال 1299 به مدیر مسئولی فخرآفاق پارسا در مشهد منتشر شد. شماره اول جهان زنان در 24 صفحه به قطع کوچک در مطبعه سربی مشهد و در تاریخ 15 دلو (بهمن) 1299 (25 جمادی الاول 1339ق.) منتشر شد. اشتراک سالانه در داخل کشور 30 قران و برای خارج از کشور 40 قران، اشتراک شش ماهه 18 قران و تک‌شماره 2 قران بود.
جهان زنان دوبار در ماه منتشر می‌شد و مطالب آن در مورد «عمل و امل زنان جهان: لزوم تعلیم زنان»، «بچه پروردن»، «زنان نامی»، «پخت و پز»، «مفاخر زنان»، «اشعار»، «مطایبه» و... بود. [۱] بر روی جلد آن نوشته شده بود: «این نامه فقط راجع به امور زندگانی و لزوم تعلیم زنان نگارش می‌یابد».
جهان زنان در تهران
بعد از انتشار چهار شماره از مجله در مشهد، به دلیل انتقال فرخ‌دین پارسا به تهران برای پیوستن به سید ضیاءالدین طباطبائی، و در پی عزل سید ضیاء و برکناری فرخ‌دین از شغل مدیریت مطبوعات وزارت داخله، شماره‌ی پنجم آن، بعد از شش ماه تأخیر، در مهر 1300 منتشر شد. درباره این انتقال در شماره چهارم تحت عنوان خدانگهدار شرحی به قلم و امضای فخرآفاق پارسا مدیره مجله همسر فرخ‌دین پارسا آورده شده است. محل انتشار این نشریه از شماره 5 (مهر 1300) به تهران منتقل شد. نگرش حاکم بر مجله‌ی جهان زنان و روش‌هایی که برای احقاق حقوق زنان از سوی این مجله مطرح می‌شد تفاوت‌های جدی با دیگر نشریات اختصاصی زنان، به ویژه زبان زنان و نامه‌ی بانوان داشت. فخرآفاق معتقد بود که در شرایط کنونی زنان نباید در سیاست مداخله کنند یا با مخالفان حقوق زنان بستیزند، بلکه وظیفه‌ی فعالان حقوق زنان و نشریات آنان این است که با همان احساسات عطوفت و عواطف صداقت و تقاضای حمایت از مردان زمامدار عجالتا استدعا و تمنا نمایند که وسیله‌ی تعلیم و تعلم زنان را بیشتر فراهم نموده و نشر معارف را بین زنان در تمام شهرها توسعه دهند.[۲] انتشار جهان زنان در تهران با درج مقاله‌ی فخر آفاق به نام «از حالا که» نشانه‌هایی از تغییر افکار و روش او در برخورد با مخالفان حقوق زنان داشت و همچنین درج مقاله‌ی «لزوم تعلیم زنان»، نوشته‌ی مریم رفعت‌زاده (ناهید)،پیرامون کشف حجاب و حقوق برابر، غوغایی برپا کرد. وموجب تبعید فخرآفاق به اراک شد. [۳]
اعتراض شهيد مدرس به م‍ق‍الات ض‍داس‍لام‍ی مجله جهان زنان
نامه اعتراضيه شهيد سيد حسن مدرس به مندرجات انحرافی مجله "جهان زنان" بدين شرح است: «بسم الله الرحمن الرحيم – حضور مبارك حضرت مولائی آقای اميراعلم وزير معارف و اوقاف، زحمت می‌دهم شماره پنجم مجله جهان زنان را مطالعه كردم غير از پنج الی شش ورق اول موضوع بحث امثال من نيست و الا عرض مي‌كردم كه آنها هم چندان مفيد نيست. اما چند ورق اول مجملات و مبهماتی است كه از روی جهل و بی‌اطلاعی از حقوق مشروع و غيرمشروع زن‌های ملل دنيا اظهار شده. البته تصديق خواهيد فرمود كه ارشاد از روی جهل غير از فساد و ضلالت نتيجه ندارد. اگر نويسنده انكار دارد بفرماييد حاضر شده، خود شما هم تشريف داشته باشيد تا واضح شود كه صاحب اين كلمات ابدا واقف از حقوق زن‌ها به قانون اسلام نيست تا بفهمد كه حقوق آنها و آسايش آنها در قانون اسلام زايد بر آنچه خيال می‌كنند مراعات شده. بلی، عيش و عشرت و تمتع از او منحصر بيت شوهر است و بالجمله بايد سعی كرد كه حقوقی كه در اسلام مقرر است مجری شود. هر عيب كه هست از مسلمانی ماست. در خاتمه عرض می‌كنم جاهل است گوينده و نويسنده اين اوراق و قابليت نوشتن و انتشاردادن اين گونه مطالب را ندارد. والله يهدی من يشاءو السلام عليكم – فی ۱۴شهر صفر ۱۳۴۰ – سيد حسن المدرس»
پانویس
منابع
- صدر هاشمی، محمد (بی تا)، «تاریخ جراید و مجلات ایران»، ج2، اصفهان، 1364ش
- ببران، صدیقه، «نشریات ویژه زنان: سیر تاریخی نشریات زنان در ایران معاصر. تهران»، روشنگران و مطالعات زنان،1382ش
- خسروپناه، محمدحسین، «هدفها و مبارزات زن ایرانی از مشروطه تا سلطنت پهلوی»، پیام امروز، سال1382ش
- د «جهان زنان»، در انشنامه الکترونیکی زنان، بازدید 10اسفند 1401ش
- «جهان زنان»، در ویکی پدیا، بازدید 10اسفند 1401ش
- «جهان زنان (نشریه)»، در ویکیجو، بازدید 10اسفند 1401ش