حسین بستان
 | |
| اطلاعات شخصی | |
|---|---|
| زاده | 1347؛ عراق؛ نجف |
| مکتب | نظریه‌پرداز دینی |
| محل سکونت | قم |
حسین بستان؛ فعال حوزه مطالعات جنسیت و خانواده و نظریه‌پرداز علم دینی.
دکتر حسین بستان نظریه‌پرداز علم دینی، پژوهشگر و متخصص حوزه مطالعات جنسیت و خانواده است. حاصل پژوهش‌های او تاکنون ده‌ها کتاب و مقاله در موضوعات جامعه‌شناسی خانواده، مطالعات زنان، فلسفه علوم اجتماعی و جامعه‌شناسی دین بوده است.
زندگی‌نامه
حسین بستان در سال 1347ش در شهر نجف به دنیا آمد و بعد از مهاجرت به ایران، در سال 1361ش وارد حوزه علمیه قم شد. او در سطوح عالی حوزه، بیشتر فعالیت‌های خود را به فقه اختصاص داد. وی عالی‌ترین مدارج دانش فقه و اصول‌فقه را نزد آیت‌الله سیدموسی شبیری زنجانی، آیت‌الله حسین وحید خراسانی و آیت‌الله مهدی هادوی تهرانی، فرا گرفت.[۱]
حسین بستان در کنار دروس رسمی حوزه علمیه، از سال 1372ش به تحصیل در دانش جامعه‌شناسی روی آورد. او در سال ۱۳۷۹ش مدرک کارشناسی ارشد و در سال ۱۳۹۱ مدرک دکتری خود را در رشتۀ جامعه‌شناسی از پژوهشگاه حوزه و دانشگاه اخذ کرد. دکتر بستان هم‌اکنون عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه است. [۲]
دیدگاه
در نگاه دکتر بستان عناصر اصلی نظام‌های مطلوب اسلامی همچون خانواده بر یک مدل کلی مطابق با شکل مقابل قابل تبیین است.
عبودیت و بندگی خدا در نظام ارزشی اسلامی هدف غایی است. این هدف در تمام خرده‌نظام‌های مطلوب اسلام (خانواده، اقتصاد، سیاست) موجود است. از طرفی هرکدام از این خرده‌نظام‌ها نیز هدفی مشخص را دنبال می‌کنند که در راستای هدف غایی است. هدف غایی همچنین در پاره‌ای از مبانی ارزشی و از سویی دیگر در روش‌هایی که اسلام برای رسیدن به اهداف مقرر معرفی کرده است بازتاب می‌یابد. همچنین پاره‌ای از مفروضات هستی‌شناختی در نظام مطلوب اسلام وجود دارد که در نظام ارزشی و روش‌ها تأثیرگذار است.[۳]
در اسلام مهم‌ترین هدف خانواده آرامش درونی همسران از طریق تأمین نیازهای متفاوت جنسی، عاطفی، اقتصادی، مراقبت و تولید‌مثل است که این هدف در راستای هدف غایی خلقت یعنی بندگی است. این اهداف بر مفروضات هستی‌شناسی مانند تفاوت‌های طبیعی بین زن و مرد استوار است. همچنین نظام خانواده بر برخی مبانی ارزشی مبتنی است که تمایز جنسیتی از مهم‌ترین آنها به شمار می‌رود. بر پایه اهداف اصلی و فرعی در خانواده، تمایزهای زن و مرد در ناحیه نقش‌ها و وظایف، تبیین می‌شود. این تمایزات در موارد متعددی مثل تقسیم کار، قوامیت مرد، نقش خاص پدر و جد پدری در ازدواج دختر، حضانت و طلاق دیده می‌شود.[۴]
از حیث روش، اسلام به مجموعه‌ای از توصیه‌های وجوبی و استحبابی توجه کرده که محور آنها، تقویت ایمان و اخلاق است. ایمان و اخلاق در مراحل مختلف حیات خانواده معیاری برای همسرگزینی، عاملی برای تنظیم روابط سالم زوجین و تربیت فرزندان و عاملی برای به حداقل رساندن آسیب‌های طلاق احتمالی است.[۵]
فعالیت‌ها
دکتر حسین بستان، عضو هیئت‌علمی و مدیر گروه علوم اجتماعی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، عضو حلقه اجتماعی دانشنامه فرهنگ فاطمه سلام‌الله علیها در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامى و کارشناس پژوهشگاه زن و خانواده بوده است.[۶] وی همچنین سردبیر نشریه اسلام و علوم اجتماعی است.
دکتر حسین بستان از سال ۱۳۸۵ش به تدریس و آموزش در حوزه‌ي مطالعات زنان، خانواده و جامعه‌شناسی در حوزه‌های علميه خواهران، دانشگاه تربيت مدرس تهران، پژوهشگاه زن و خانواده، مركز جهاني علوم اسلامي، دانشگاه اديان و مذاهب و پژوهشگاه حوزه و دانشگاه پرداخته است. [۷]
آثار
بیشتر آثار و فعالیت‌های علمی دکتر حسین بستان در راستای مطالعات جنسیت و خانواده بوده و در این زمینه کتب و مقالات متعددی از او به چاپ رسیده است.
کتاب‌ها
- وبر و اسلام (1380)
- نابرابري و ستم جنسي از ديدگاه اسلام و فمينيسم(1382)
- اسلام و جامعه شناسي خانواده(1383)
- گامي به سوي علم ديني(1384)
- اسلام و تفاوت هاي جنسيتی(1388)
- گامي به سوي علم ديني ( 2)(1390)
- خانواده در اسلام(1390)
- جامعه شناسي خانواده با نگاهي به منابع اسلامي(1390)
- نظريه سازي ديني در علوم اجتماعي با تطبيق بر جامعه شناسي خانواده(1392)
- جامعه شناسي جنسيت با رويكردي اسلامي(1394)
مقالات
- «بازنگري نظریه‌های نقش جنسيتي» در فصلنامه پژوهش زنان (1385ش)
- «پوشش زن» كار مشترك در دانشنامه فاطمي (1393ش)
- «تأثير تشيع در الگوي همسرگزيني ايرانيان» در فصلنامه شیعه‌شناسی (1382ش)
- «تأملاتي در باب جامعه‌شناسی خانواده» در مجموعه مقالات آسیب‌شناسی خانواده (1388ش)
- «تبيين بی‌ثباتی خانواده با تکیه بر نظريه استاد مطهري» در نشریه اسلام و علوم اجتماعي (1388ش)
- «تحليل جنسيتی بزهكاري و بزه‌دیدگی زنان از ديدگاه جامعه‌شناسی اسلامي» در نشريه اسلام و علوم اجتماعي (1393ش)
- «تشيع و تأثير آن بر خانواده در ايران» در فصلنامه شیعه‌شناسی (1384ش)
پانویس
- ↑ «حسین بستان»، وب‌سایت راسخون.
- ↑ «حسین بستان»، وب‌سایت راسخون.
- ↑ بستان (نجفی)، اسلام و جامعه‌شناسی خانواده، 1383ش، ص276.
- ↑ بستان (نجفی)، اسلام و جامعه‌شناسی خانواده، 1383ش، ص276.
- ↑ بستان (نجفی)، اسلام و جامعه‌شناسی خانواده، 1383ش، ص277.
- ↑ «حسین بستان»، وب‌سایت دانشگاه باقرالعلوم.
- ↑ .«حجه‌الاسلام دکتر حسین بستان»، وب‌سایت شبکه پژوهشگران و محققان علوم انسانی اسلامی.
منابع
- «حسین بستان»، وب‌سایت راسخون، تاریخ انتشار: 21 فروردین 1390ش.
- «حجت‌الاسلام دکتر حسین بستان»، وب‌سایت شبکه پژوهشگران و محققان علوم انسانی اسلامی، تاریخ بازدید: 16 اردیبهشت 1402ش.
- «حسین بستان»، وب‌سایت دانشگاه باقرالعلوم، تاریخ بازدید: 16 اردیبهشت 1402ش.
- بستان (نجفی)، حسین، اسلام و جامعه‌شناسی خانواده، قم، پژوهشکده حوزه و دانشگاه، 1383ش.