قدسیه اشرف
 | |
| اطلاعات شخصی | |
|---|---|
| زاده | آذر ۱۲۶۸ هـ.ش.؛ مصادف با ۲۲ نوامبر ۱۸۸۹، شمال شرق تهران |
| درگذشت | ۲۷ فروردین ۱۳۵۵ هـ.ش.؛ مصادف با ۱۶ آوریل ۱۹۷۶، گلستان جاوید (گورستان بهائیان در تهران) |
| محل سکونت | تهران، ایالات متحده |
| خدمات | |
| دین | بهایی |
| تحصیلات | فوق لیسانس، مامایی، پرستاری |
| محل تحصیل | دانشگاه کلمبیا،دانشگاه آمریکایی بیروت |
| خدمات | دایر کردن مدارس بهایی، انجام فعالیت‌های اجتماعی،.... |
قدسیه اشرف یا قدسیه (قدسیه مریم اشرف)؛ او یکی از اولین زنان ایرانی است که در ایالات متحده تحصیل کرده است. او یک خیّر بهائی بود.اشرف معلم مدرسه تربیت بهائی در ایران بود و در اجرای چندین طرح در حوزهٔ آموزش و سلامت، عمدتاً برای زنان و کودکان ایرانی، نقش مهمی داشت.
زندگی‌نامه
قدسیه اشرف در مجیدآباد نزدیک تهران دنیا آمد. وی دختر میرزا فضل الله خان و صفیه‌منور خانم بود. شغل پدرش نقشه‌برداری بود. قدسیه فارسی و عربی را در کودکی نزد معلم‌های خصوصی و انگلیسی را در مدرسه دخترانه آمریکایی آموخت، وی هممچنین در این مدرسه تحصیل کرد. در سال 1911م، او تحت مراقبت وکیل لویی جی گرگوری بهایی (آمریکایی) به ایالات متحده سفر کرد.[۱] قدسیه اولین زنی از ایران بود که از طریق انجمن آموزشی ایرانیان-آمریکایی بورسیه جامعه بهائی آمریکا را دریافت کرده بود.[۲]
در ۱۱ اردیبهشت ۱۲۹۱ش، عبدالبهاء از او خواست که به نمایندگی از زنان شرقی، در مراسم کلنگ‌زنی معبد بهائیان در شهر ویلمت در ایالت ایلینوی حضور پیدا کند. قدسیه دوبار دیگر (در آبان ۱۲۹۱ش در واشینگتن، دی.سی. و در ۱۲۹۹ش در حیفا) با عبدالبهاء دیدار کرد.[۳]
تحصیلات
قدسیه در سال 1917م موفق به دریافت مدرک لیسانس از دانشگاه بوستون شد. در همان سال گواهینامه کمک‌های اولیه از صلیب سرخ را نیز دریافت نمود. وی همچنین مدرک کارشناسی ارشد خود را از کالج معلمان دانشگاه کلمبیا در 1918م دریافت و در سال 1919م به ایران بازگشت. قدسیه در سال 1931م در رشته مامایی و پرستاری در دانشگاه آمریکایی بیروت آموزش دید.[۴]
فعالیت‌ها
در سال ۱۲۹۸ش، قدسیه آمریکا را ترک کرد و به ایران بازگشت. اشرف معلم مدرسه تربیت بهائی در ایران بود. به همین جهت در زمینه آموزش زنان و کودکان به فعالیت پرداخت و یکی از اهداف خود از آموزش زنان را تشکیل جامعه زنان عنوان می‌کرد.[۵]
او عضو موسس انجمن «لجنه ترقی نسوان» بود که اقدامات آموزشی و فرهنگی برای زنان انجام می‌داد مانند تشکیل کلاس سوادآموزی، کتابخانه، تشویق به شرکت در سخنرانی‌های عمومی و حلقه‌های مباحثه. هدف از این اقدامات، حرکت به سوی حذف تبعیض جنسیتی و آشناکردن زنان با مسائلی فراتر از اشتغالات خانگی و روزمره بود.[۶]
در سال ۱۳۲۳ بعد از بازگشت از بیروت به استخدام شرکت نفت ایران و انگلیس در آبادان درآمد و در سال ۱۳۲۵ به عنوان مدیر برنامهٔ آموزش و رفاه کارگران و خانوادهٔ آنها منصوب شد. قدسیه موفق شد در آبادان مدرسه‌ای روزانه را تاسیس کند. در این مدرسه آزمایش‌های سلامت (به‌خصوص معاینهٔ چشم) انجام می‌شد و این مدرسه مدتی بعد به یک مهدکودک و دبستان تبدیل شد که وزارت آموزش و پرورش نیز آن را به رسمیت شناخت.[۷]
در سال ۱۳۲۷، قدسیه در منطقه فرح‌آباد شهر آبادان، کلاس‌هایی برای همسران و دختران کارگران راه‌اندازی کرد و در این کلاس‌ها موضوعاتی مانند خواندن، نوشتن، حساب، صنایع دستی، مراقبت و آموزش کودک، بهداشت و تغذیه، اقتصاد خانه، رفتار و آداب اجتماعی، به زنان آموزش داده می‌شد. [۸] قدسیه از ۲۴ شهریور ۱۳۲۴ به عضویت «شورای عالی فرهنگ آبادان» درآمد و موسس و عضو هیئت مدیره انجمن هنری آبادان و بنگاه حمایت کودکان بینوا نیز بود.
پس از بازنشستگی از شرکت نفت ایران و انگلیس در سال ۱۳۲۷، قدسیه اشرف در محلهٔ حصیرآباد آبادان ساکن شد و مطب خصوصی و درمانگاه کوچکی را تاسیس کرد و در آنجا بیماران را فارغ از توان مالی‌شان مداوا می‌کرد.در اواخر سال ۱۹۵۶م (اواخر سال 1345) به شوق مشارکت در نقشه ده ساله تبلیغی بهائیان ابتدا به خواهرزاده‌اش آقای عبدالله صحیحی که مهاجر برزیل بودند پیوست. او توانست در سه کشور برزیل و اکوادر و کلمبیا خدماتی انجام دهد. در سال ۱۹۶۳ آمریکای جنوبی را وداع گفته در کنگره جهانی لندن شرکت کرد و سپس به ایران بازگشت.[۹]
سرانجام قدسیه در دشت وسیع گرگان آبادی خوشه در نزدیکی کلاله و چهل و شش کیلومتری گنبد کاووس را برای اقامت برگزید. پنجاه خانوار در این آبادی زندگی می‌کردند که اکثراً بلوچ بودند و تعدادی از آنها بهایی و تعدادی مسلمان بودند. ساختمان کوچکی به عنوان حظیره‌القدس (محل عبادت بهائیان) ساخته شده بود. اما وسایل تعلیم و تربیت برای اطفال وجود نداشت و امکانات بهداشتی و نظافت و تغذیه مناسب در آنجا وجود نداشت. قدسیه اشرف درمانگاه کوچکی در کنار حظیره القدس (عبادتگاه بهائیان) بناکرد که شب و روز درب آن باز بود و خدمات رایگان به اهالی آنجا ارائه می‌کرد.[۱۰]
پس از استقرار و راه‌اندازی درمانگاه توسط خانم قدسیه یک مدرسۀ ابتدایی پنج کلاسه مطابق با برنامه آموزش و پرورش در حظیره القدس بنا نهاد که حدود پنجاه شاگرد داشت.[۱۱]
درگذشت
قدسیه اشرف در ۲۷ فروردین ۱۳۵۵، در ۸۶ سالگی، پس از یک دوره کوتاه بیماری درگذشت و در گلستان جاوید (گورستان بهائیان در تهران) به خاک سپرده شد.
پانویس
- ↑ «Qudsiyyih Khanum Ashraf»، در ویکی پدیا انگلیسی
- ↑ «Qudsiyyih Khanum Ashraf»، در ویکی پدیا انگلیسی
- ↑ «قدسیه اشرف»، در ویکی پدیا
- ↑ «Qudsiyyih Khanum Ashraf»، در ویکی پدیا انگلیسی
- ↑ «Qudsiyyih Khanum Ashraf»، در ویکی پدیا انگلیسی
- ↑ «قدسیه اشرف»، در ویکی پدیا
- ↑ «قدسیه اشرف»، سایت زندگی نامه مومنین بهایت
- ↑ «قدسیه اشرف»، سایت زندگی نامه مومنین بهایت
- ↑ «قدسیه اشرف»، سایت زندگی نامه مومنین بهایت
- ↑ «قدسیه اشرف»، سایت زندگی نامه مومنین بهایت
- ↑ «قدسیه اشرف»، سایت زندگی نامه مومنین بهایت
منابع
- «قدسیه اشرف»، سایت زندگی نامه مومنین بهایت، تاریخ بازدید: 30 بهمن 1401ش.
- «Qudsiyyih Khanum Ashraf»، در ویکی پدیا انگلیسی، تاریخ بازدید: 30 بهمن 1401ش.
- «قدسیه اشرف»، در ویکی پدیا، تاریخ بازدید: 30 بهمن 1401ش.