ازدواج در آیین زرتشت: تفاوت میان نسخه‌ها

بر اساس شواهدی که از متون و کتیبه‌های زرتشتی به دست آمده، ازدواج مردان با نزدیکان خود (مادر، خواهر، دختر و ...) در زمره رسوم پیروان این آیین بوده است؛ از برکات، آثار نیک، دلایل دینی و اجتماعی آن سخن گفته شده است.

در دین زرتشت، شایسته است فردی که به حد بلوغ رسیده، برای خود [[همسر|همسری]] برگزیند. امر ازدواج در ایران باستان آن قدر تقدس داشته که افراد دیگر وظیفه داشتند امکانات ازدواج دیگران را فراهم کنند.  

نظر دختر در امر ازدواج اهمیت زیادی داشت و اگر دختر مایل به ازدواج با فردی نبود، پدر حق نداشت برخلاف میل دخترش او را شوهر دهد. دختر پس از پانزده سالگی می‌توانست به انتخاب شوهر بپردازد. پدر یا بزرگ‌تر مکلّف به انتخاب همسر مناسب برای دختر خویش‌ هستند. ولی دختر ناگزیر به پذیرفتن کسی که برای همسری به وی پیشنهاد شده نیست. پدر نمی‌تواند وی را به امر ازدواج مجبور سازد یا از ارث محروم کند، یا مجازات دیگری برایش در نظر بگیرد. حتی نباید پولی را که به دخترش به عنوان مخارج روزانه می‌پرداخته است، از وی  قطع کند. پدر باید به تهیه جهیزیه بپردازد و هرگاه دختر شوهر مناسب خود را انتخاب کرد پدر باید وظایف خویش را دربارۀ ازدواج انجام  دهد. <ref>ماتیکان، هزار دستان، 1386ش، ص117</ref> اگر دوشیزه‌ای می‌خواست برخلاف میل والدین خود، با پسری ازدواج کند پدر و [[مادر]] او نمی‌توانستند از این کار جلوگیری کنند و موبدان بدون رضایت والدین دختر نیز به تقاضای آن‌ها بر طبق قانون ترتیب اثر می‌دادند. <ref>آذرگشسب، مراسم مذهبی و آداب زرتشتیان، 1375ش، ص169</ref>

هرگاه دختران جوان به سن [[بلوغ|'''بلوغ''']] می‌رسیدند، از اهورامزدا می‌خواستند شوهری دانا، زیبا و تندرست نصیب آنان بکند. زرتشت از دختران و پسران می‌خواهد در انتخاب همسر، خرد و دانایی را یکی از شرایط انتخاب همسر قرار دهند. دختران حق داشتند در مورد همسر آینده خود تصمیم بگیرند؛ البته اجازه پدر نیز یکی از شروط [[ازدواج]] بوده است. <ref>غلامی، زن و خانواده در ادیان (با رویکرد تطبیقی)، 1399ش، ص321</ref>

پیوند زناشویی نشانی از مهر است و لذا عروس و داماد حلقه‌ای از فلزی گران بها را که «حلقه مهر» نامیده می‌شود، به یکدیگر هدیه می‌دهند. به جز این هدیه، [[مهریه]] در قوانین این دین جایی نداشت. [[نفقه]] نیز در زمره [[حقوق زنان]] زرتشتی است و [[مرد]] باید آن را بپردازد.

==[[چند همسری]]==

در جوامع زرتشتی، به ویژه در دوره ساسانیان، [[تعدد زوجات]] رواج بسیار وسیعی داشته و زرتشت نیز سه بار ازدواج کرده و برخی موبدان مقدس همسران متعددی داشته‌اند؛ اما در آیین زرتشت تعدد زوجات روا نیست و به گرفتن یک زن فرمان داده شده است. مرد نمی‌تواند بیش از یک زن بگیرد؛ همان‌طور که زن نیز نمی‌تواند هم زمان چند شوهر داشته باشد. زن با پیمان زناشویی، در این دنیا و سرای آخرت همسر مرد می‌ماند. فقط مردی که همسرش نازا باشد، می‌تواند با اطلاع و موافقت زن اول، همسر دیگری بگیرد.

==[[طلاق]] و ازدواج مجدد==

در دین زرتشتی، شکستن هر پیوندی از جمله ازدواج ناشایست است و رضایت زن در طلاق شرط شده است. به جز در مواردی خاص همچون [[زنا|زنای]] یکی از طرفین، نازایی یا پنهان کردن دشتان (عادت ماهانه)، اقدام هر یک از زوجین به قتل دیگری، خارج شدن یکی از زوجین از آیین زرتشتی، و جادوگری از سوی زن نمی‌توان طلاق گرفت. در این آیین به زنان بیوه اهتمام لازم نشده و آنها نادیده گرفته شده‌اند و هیچ توصیه‌ای در اوستا درباره بیوه زنان نیامده است. زن در صورتی که به دلیل طلاق یا فوت همسر، بیوه می‌شد، اگر دوباره ازدواج می‌کرد و پسری داشت که هنوز به سن بلوغ نرسیده بود، از جمله حقوق این فرزند بر مادرش، این بود که پسر، بعد از رسیدن به سن بلوغ، حق فسخ ازدواج مادر را داشت.