زن در آیین هندو: تفاوت میان نسخه‌ها

زن در آیین هندو (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۸ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۱۴

۸٬۵۰۵ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۸ دسامبر ۲۰۲۲

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Razarei59

۴٬۰۹۶

ویرایش

@@ خط ۵۱: / خط ۵۱: @@
 با ورود به دوره برهمنه‌ها، نقش‌های مذهبی [[زنان]] کم‌رنگ شد و دیگر همچون گذشته در اجرای مراسم نذر و قربانی حضور فعالی نداشتند. [[زنان]] در دوره قانون نامه منو نازل‌ترین شأن شخصیتی و اجتماعی را یافتند و از حضور در فعالیت‌های عمومی و مذهبی محروم شدند. در این قانون نامه، [[زنان]] در به جای آوردن آیین دینی، تابع [[شوهر]]شان هستند و حق مالکیت نیز از آنان سلب گردیده است. قانون نامه منو تصریح می‌کند که سه فرد سزاوار داشتن مال نیستند: [[همسر]]، [[پسر]]، برده؛ این سه هرچه به دست آوردند، در تملک سرورشان خواهد بود. در دوران معاصر، به ویژه پس از تدوین قانون اساسی جدید هند، حمایت‌های مؤثری در خصوص مشارکت [[زنان]] در عرصه‌های عمومی، به ویژه تحصیل در معابد و مراکز دینی، مالکیت و اشتغالشان صورت گرفت.
+==نقش های جنسیتی==
+به نظر می رسد زن بدون نقش هایش در خانواده هندو، هویتی ناقص خواهد داشت. او در نقش و جایگاه همسری و مادری باید مسئولیت هایی را عهده دار شود. تصویر زن در خانواده هندو، عنصری مطیع و خدوم و وابسته به مرد است. در متون این دین تصریح شده زنی که در کنترل مرد نباشد، به هیجان، هوس رانی و تخطی متمایل می گردد و بالقوه برای سلامت جامعه مضر است و به همین دلیل باید در سن بلوغ از سوی پدر، شوهر داده شود. در برخی برهه ها و متون دینی از زن انتظار می رفته است که همه خدمات مورد نیاز همسر را انجام دهد تا او را همیشه راضی نگه دارد. شوهر هرچقدر که فاقد فضیلت باشد یا هرجایی و هوس ران باشد یا بی بهره از صفات نیک زن باشد، زن وفادار باید پیوسته او را همچون خدایی پرستش کند و وظیفه خدمتگزاری  از زن ساقط نمی شود. در قانون منو آمده: فرزندان باید از والدینشان اطاعت کنند و زنان از شوهرانشان. زن، شوهرش را با فروتنی، آقا، سرور و حتی خدای من، خطاب کرده؛ چنان که گویی او خداست؛ و در میان مردم چند قدم پشت سر شوهرش راه رود؛ هرگز کاری نکند که رنجی از او به شوهرش برسد؛ وضع اجتماعی مرد و داشتن یا نداشتن فضایل تأثیری در این امر ندارد.<ref>manu, V.154-156.</ref>
+مادر شدن می توان موجب ارتقای منزلت و جایگاه همسر در خانواده هندو دانست. در قانون نامه منو بر احترام به مادر بسیار تأکید شده است و زن در نقش مادری، شأنی والاتر از معلم یا پدر دارد: «هر مادر از نظر حق احترام، بر هزار پدر برتری دارد».<ref>manu, II, 145.</ref> مادر شدن اولین وظیفه زن محسوب می شود و هرگونه تخطی در رسیدن به این مقام، زن را مجرم و مستحق عقوبت می کند. از سوی دیگر، تعالی دهنده شأن مادری، پسران هستند؛ هندوها عقیده دارند که پسر سعادت پدر و خانواده اش را فراهم می کند و به همین دلیل مادر با زاییدن پسر، ارجمندتر می شود. در این آیین، افسانه ها و حکایات بی شماری در ترسیم تصویر مثبت از رابطه مادر و پسر نقل شده است.
+نقش های جنسیتی و نحوه تسهیم وظایف میان زن و مرد، به منظور تنظیم امور خانواده و اجتماع است و به منزلت و جایگاه اخلاقی زن مرتبط دانسته نشده است. به بیان دیگر، لزوم خدمتگزاری زن برای شوهرش و اطاعت از او به معنای جایگاه فرودست زن در خانواده نیست؛ ضمن آنکه زن در برخی برهه ها موقعیت بهتری داشته است؛ مثلا در دوره سنتی (وده ای) با وجود مرد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ سالارانه بودن زندگی زناشویی، زن، دوستی برای مرد ملکه خانواده به حساب می آمده است.
+==قواعد ازدواج و مراحل زندگی==
+در متون دینی آیین هندو تصریح شده که مرد و زن نباید قبل از ازدواج، رابطه جنسی داشته باشند. همچنین مرد هنگامی می تواند ازدواج کند که دوران تعلیم و مطالعه متون مذهبی را پشت سر گذاشته باشد. در خانواده، زنان عهده دار امور مالی نمی شدند و از اموال خانواده (پدری و همسری) نیز ارث نمی بردند. تأمین جهیزیه دختران نیز رسمی سخت و نگرانی آور بوده که حتی در تمایل نداشتن خانواده ها به داشتن دختر، مؤثر بوده است. اهمیت جهیزیه بدان حد بوده است که گاه شأن دختر در خانواده شوهر با مقدار جهیزیه ای که می آورده، سنجیده می شده است.
+===چند همسری===
+تعدد زوجات در جامعه هند جایز بود و در گذشته رواج داشت و انجام آن، به ویژه در بین بزرگان تشویق می شد؛ زیرا نگهداری از چند زن و انتقال قابلیت ها و استعدادها به نسل بعد از خود، عملی شایسته محسوب می شد؛ ولی به تدریج مذموم شمرده شد و طی دوره های مختلف بار منفی یافت و ممنوع گردید؛ به عنوان مثال در دوره وده ای، تک همسری رواج داشته و کمتر می توان از چند همسری سراغ گرفت. در قانون نامه منو نیز تصریح شده که مرجح این است که مرد بیش از یک زن نگیرد.
+===طلاق===
+در سنت هندو، شوهر می توانست زنش را به دلیل آلوده دامنی طلاق دهد، اما زن نمی توانست به هیچ علتی از شوهر خود طلاق بگیرد. اگر زن شراب می نوشید یا بیمار و سرکش و پرخاشگر می شد، مرد می توانست (بی آنکه او را طلاق دهد) زن دیگری بگیرد. در دوران معاصر، قوانین طلاق به سمت حقوق برابر زن و مرد سوق یافته است.
+===قواعد زندگی بیوه ها و ازدواج مجدد آنان (رستم ستی) sati===
+در آیین هندو، عشق و دلدادگی بسیار مهم است و همین عشق، آرامش بخش زن در تحمل رنج های فقدان شوهری است که برای ریاضت های دینی، ترک خانواده کرده است. رسم «ستی» یا «زن پاک دامن» به بازنمود همین عشق و وفاداری در دوران بعد از مرگ شوهر مرتبط است؛ در این رسم، زنان شوهرمرده، داوطلبانه (البته تحت فشارهای خانوادگی و اجتماعی) می بایست خود را داخل هیزم و آتشی که فراهم شده بود، می انداختند و همراه اجساد شوهرانشان زنده زنده سوزانده می شدند. اگر زن از سوختن در کنار جسد شوهر استنکاف می ورزید، در هر سنی که بود، تا آخر عمر حق ازدواج مجدد نداشت؛ وی می بایست همچون کنیز در خانواده شوهرمتوفی خود خدمت می کرد و به ریاضت و نذر و دعا مشغول می شد. بر پایه این باور، پیوند زن و شوهر دائمی است و در زندگی های بعدی در چرخه تناسخ نیز به یکدیگر خواهند پیوست. به همین دلیل، زنی که عمرش بیش از شوهر گردد، با کرمه خود باعث مرگ وی شده است.
+در دوران وده ای، زن بیوه فقط می توانست با برادر شوهر سابقش ازدواج کند. در دوران حماسی، با ازدواج مجدد زنان بیوه مخالفت شد. سرانجام سال 1856 میلادی قانون ازدواج بیوه ها رسما به تصویب رسید و امروزه یک بیوه زن هندی می تواند آزادانه ازدواج کند؛ البته هنوز هم به دلایلی نظیر حفظ شأن  خانوادگی و نامقبول بودن ازدواجشان در جامعه، کمتر بیوه ای تمایل به ازدواج دارد و از آنجا که جامعه هندو  ازدواج را نه فقط مربوط به دو نفر، که مربوط به دو خانواده می داند، ازدواج بیوه ها مشکلاتی برای خانواده ها در بر خواهد داشت.
+==پانویس==
+{{پانویس}}
 ==یادداشت==
 {{پانویس|۲|گروه=پانویس|اندازه=ریز}}