پرش به محتوا

هنجارهای جنسیتی در خانواده مسلمان: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۷: خط ۷:


==رویکردهای هنجاری==
==رویکردهای هنجاری==
هنجارهای جنسیتی، مبتنی بر تفاوت‌های جنسی است. نگرش سنتی به برتری ذاتی مردان بر زنان تاکید داشته<ref>[http://shiastudies.com/fa/%D8%AC%D9%86%D8%B3%D9%8A%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%AA-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A/ . «جنسییت در تربیت اسلامی»،  وب‌سایت مجمع جهانی شیعه‌شناسی.]</ref> و زنان را بی‌بهره از حق مالکیت و حق تعیین سرنوشت می‌داند.<ref>. [https://andisha.af/fa/journals/68/Contemporary-thought-quarterly-for-political-studies-and-governance محبی، «زن در افغانستان.]</ref><ref> از انکار ماهیت انسانی تا نفی هویت زنانگی»،  1395ش، ص174-175.</ref> این رویکرد در عصر جدید مورد انتقاد قرار گرفته و موجب شکل‌گیری جنبش‌های فمینیستی شده است؛ فمینیست‌ها، هنجارهای جنیستی در خانواده را از عوامل مهم فرودستی زنان می‌دانند.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/483008/%D8%AA%D8%A3%D8%AB%DB%8C%D8%B1-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%AA%D . احمدی و تشکری، «تاثیر خانواده در جامعه‌پذیری نقش‌های جنسیتی از دیدگاه اسلام و فمینیسم»،  1400ش، ص55.]</ref> [[جنسیت از منظر سیمون دوبوار|دوبوار]] با همین نگاه، پیشنهاد می‌کند که زنان نقش‌های همسری و مادری را رها کرده و در کار کردن با مردان رقابت کنند.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/483008/%D8%AA%D8%A3%D8%AB%DB%8C%D8%B1-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%AA%D . احمدی و تشکری، تاثیر خانواده در جامعه‌پذیری نقش‌های جنسیتی از دیدگاه اسلام و فمینیسم، 1400، ص56.]</ref> در رویکرد اسلامی؛ هنجارهای جنسیتی در خانواده مورد توجه قرار گرفته، <ref>. بستان، «جنسیت در خانواده از دیدگاه جامعه‌شناسی اسلامی»،  1397ش، ص43-44.</ref> اما برتری ذاتی مرد بر زن نفی شده و هر دو جنس دارای ظرفیت‌های یکسانی برای رسیدن به سعادت دانسته می‌شوند.<ref>[http://shiastudies.com/fa/%D8%AC%D9%86%D8%B3%D9%8A%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%AA-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A/ . «جنسیت در تربیت اسلامی»،  وب‌سایت مجمع جهانی شیعه‌شناسی.]</ref> برخی مطالعات نیز نشان می‌دهد که در اغلب خانواده‌ها تقسیم کار جنسیتی هم‌چنان پابرجا است.<ref>. بستان، جنسیت در خانواده از دیدگاه جامعه‌شناسی اسلامی، 1397ش، ص43.</ref> از نظر پارسونز؛ بیشترین کارایی خانواده، هنگامی است که تقسیمِ جنسیِ کار چنان باشد که زنان، نقش‌های تامین مراقبت و امنیت برای کودکان و حمایت عاطفی از آنها را عهده‌دار باشند؛ از طرف دیگر، مردان باید نقش‌های ابزاری را داشته و نان‌آور خانواده باشند. از آنجا‌یی که نقش‌های ابزاری مردان سرشار از تنش و فشار است، کیفیات عاطفی و مراقبتی زنان باید برای پشتگرمی و آسایش مردان نیز به کار رود. این تقسیم کار که از تمایز زیست‌شناختی بین دو جنس سرچشمه می‌گیرد، انسجام و استحکام خانواده را تامین می‌کند.<ref>. مالیار، «تقسیم کار جنسیتی»،  1394ش، ص132.</ref>
هنجارهای جنسیتی، مبتنی بر تفاوت‌های جنسی است. نگرش سنتی به برتری ذاتی مردان بر زنان تاکید داشته<ref>[http://shiastudies.com/fa/%D8%AC%D9%86%D8%B3%D9%8A%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%AA-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A/ . «جنسییت در تربیت اسلامی»،  وب‌سایت مجمع جهانی شیعه‌شناسی.]</ref> و زنان را بی‌بهره از حق مالکیت و حق تعیین سرنوشت می‌داند.<ref>. [https://andisha.af/fa/journals/68/Contemporary-thought-quarterly-for-political-studies-and-governance محبی، «زن در افغانستان.]</ref><ref> از انکار ماهیت انسانی تا نفی هویت زنانگی»،  1395ش، ص174-175.</ref> این رویکرد در عصر جدید مورد انتقاد قرار گرفته و موجب شکل‌گیری جنبش‌های فمینیستی شده است؛ فمینیست‌ها، هنجارهای جنیستی در خانواده را از عوامل مهم فرودستی زنان می‌دانند.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/483008/%D8%AA%D8%A3%D8%AB%DB%8C%D8%B1-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%AA%D . احمدی و تشکری، «تاثیر خانواده در جامعه‌پذیری نقش‌های جنسیتی از دیدگاه اسلام و فمینیسم»،  1400ش، ص55.]</ref> [[جنسیت از منظر سیمون دوبوار|دوبوار]] با همین نگاه، پیشنهاد می‌کند که زنان نقش‌های همسری و مادری را رها کرده و در کار کردن با مردان رقابت کنند.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/483008/%D8%AA%D8%A3%D8%AB%DB%8C%D8%B1-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%AA%D . احمدی و تشکری، تاثیر خانواده در جامعه‌پذیری نقش‌های جنسیتی از دیدگاه اسلام و فمینیسم، 1400، ص56.]</ref> برخی مطالعات نیز نشان می‌دهد که در اغلب خانواده‌ها تقسیم کار جنسیتی هم‌چنان پابرجا است.<ref>. بستان، جنسیت در خانواده از دیدگاه جامعه‌شناسی اسلامی، 1397ش، ص43.</ref> پارسونز؛ تقسیم کار جنسیتی را دارای کارکرد می‌داند. از منظر وی زنان، نقش‌های تامین مراقبت و امنیت برای کودکان و حمایت عاطفی از آنها را عهده‌دار باشند؛ و مردان باید با ایفای نقش‌های ابزاری نقش‌های ابزاری مردان سرشار از تنش و فشار است، بنابراین لازم است نقش‌های عاطفی و مراقبتی زنان دل‌گرمی و آسایش مردان را نیز تامین کند. این تقسیم کار که از تمایز زیست‌شناختی بین دو جنس سرچشمه می‌گیرد، انسجام و استحکام خانواده را تامین می‌کند.<ref>. مالیار، «تقسیم کار جنسیتی»،  1394ش، ص132.</ref> در رویکرد اسلامی؛ هنجارهای جنسیتی در خانواده، <ref>. بستان، «جنسیت در خانواده از دیدگاه جامعه‌شناسی اسلامی»،  1397ش، ص43-44.</ref> با تاکید بر ظرفیت‌های یکسان هر دو جنس برای رسیدن به تکامل مورد توجه قرار گرفته است.<ref>[http://shiastudies.com/fa/%D8%AC%D9%86%D8%B3%D9%8A%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%AA-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A/ . «جنسیت در تربیت اسلامی»،  وب‌سایت مجمع جهانی شیعه‌شناسی.]</ref>


==هنجارهای سرپرستی==
==هنجارهای سرپرستی==