فضل‌الرحمن ملک: تفاوت میان نسخه‌ها
←متفکران متاثر از اندیشه‌های فضل‌الرحمن
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات شخصیت | عنوان = | عنوان اصلی = فضل‌الرحمن ملک | تصویر = | اندازه تصویر = | توضیح_تصویر = | زاده = ۲۱ سپتامبر ۱۹۱۹م؛ هزاره هند (واقع در پاکستان امروزی) | درگذشت = ۲۶ ژوئیه ۱...» ایجاد کرد) |
|||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
از طرفی می توان با به کارگیری این روش بسیاری از احکام اسلام را محکوم به تاریخمندی کرده و دایره احکام دین را هر روز کوچکتر از دیروز کرد.،به عنوان مثال میتوان گفت که نماز خواندن به زبان عربی، محصول فرهنگ و جامعه زمان پیامبر است و اگر پیامبر در جامعه ای دیگر به رسالت مبعوث می گردید که نماز نیز به همان زبان خوانده می شد و در نتیجه، حکم به عربی خواندن نماز، حکمی تاریخی و موقت بوده و در روزگار ما ـ که اسلام در کشورهای مختلف و با زبان های مختلف حضور دارد ـ ضرورتی به عربی خواندن آن نیست. به عبارت دیگر، عربی بودن نماز جز اعراض اسلام بوده و لذا با توجه به مقصود دین از عبادت که اظهار عبودیت در برابر خداوند سبحان است نیازی به عربی بودن آن خصوصاً برای کسانی که قدرت تکلم به این زبان را ندارند وجود ندارد. این بیان به کرات از سوی مدرنیست های ترکیه در زمان آتاتورک به کار گرفته شده و تاکنون نیز از سوی کسانی که به تاریخی بودن قرآن قائلند، مورد استناد می باشد. به همین ترتیب نمازهای پنجگانه، روزه و حج و ... کلیه احکام اسلامی و در یک کلام، شریعت، جنبه تاریخی می یابد. در نتیجه می توان گفت که مبنای این روش، باعث تجدید در اجتهاد نشده، بلکه ختم اجتهاد و تقلیل آن به یک سلسله احکام عقلی و یا فطری است. خلاصه، آن که صرف نظر از اشکالات وارده بر این روش در حوزه احکام باید گفت که دلیلی در دست نیست که با پذیرش این روش، دائره آن محدود به حوزه احکام اجتماعی شریعت باقی بماند، بلکه در صورت پذیرش تاریخی بودن قرآن، کل آموزه های قرآنی را نیز در بر می گیرد و جهان بینی قرآن کریم تبدیل به یک جهان بینی اسطوره ای متناسب با فرهنگ رایج در روزگار صدر اسلام خواهد شد. کما این که این نتیجه گیری به صراحت در آثار بعضی دیگر از مدرنیست ها ذکر شده است. همانطور که مشاهده شد این روش تفسیری نه تنها به آشتی دیدگاه اسلام و مدرنیته نیانجامدی بلکه موجب انفعال در مقابل مدرنیته نیز شد. | از طرفی می توان با به کارگیری این روش بسیاری از احکام اسلام را محکوم به تاریخمندی کرده و دایره احکام دین را هر روز کوچکتر از دیروز کرد.،به عنوان مثال میتوان گفت که نماز خواندن به زبان عربی، محصول فرهنگ و جامعه زمان پیامبر است و اگر پیامبر در جامعه ای دیگر به رسالت مبعوث می گردید که نماز نیز به همان زبان خوانده می شد و در نتیجه، حکم به عربی خواندن نماز، حکمی تاریخی و موقت بوده و در روزگار ما ـ که اسلام در کشورهای مختلف و با زبان های مختلف حضور دارد ـ ضرورتی به عربی خواندن آن نیست. به عبارت دیگر، عربی بودن نماز جز اعراض اسلام بوده و لذا با توجه به مقصود دین از عبادت که اظهار عبودیت در برابر خداوند سبحان است نیازی به عربی بودن آن خصوصاً برای کسانی که قدرت تکلم به این زبان را ندارند وجود ندارد. این بیان به کرات از سوی مدرنیست های ترکیه در زمان آتاتورک به کار گرفته شده و تاکنون نیز از سوی کسانی که به تاریخی بودن قرآن قائلند، مورد استناد می باشد. به همین ترتیب نمازهای پنجگانه، روزه و حج و ... کلیه احکام اسلامی و در یک کلام، شریعت، جنبه تاریخی می یابد. در نتیجه می توان گفت که مبنای این روش، باعث تجدید در اجتهاد نشده، بلکه ختم اجتهاد و تقلیل آن به یک سلسله احکام عقلی و یا فطری است. خلاصه، آن که صرف نظر از اشکالات وارده بر این روش در حوزه احکام باید گفت که دلیلی در دست نیست که با پذیرش این روش، دائره آن محدود به حوزه احکام اجتماعی شریعت باقی بماند، بلکه در صورت پذیرش تاریخی بودن قرآن، کل آموزه های قرآنی را نیز در بر می گیرد و جهان بینی قرآن کریم تبدیل به یک جهان بینی اسطوره ای متناسب با فرهنگ رایج در روزگار صدر اسلام خواهد شد. کما این که این نتیجه گیری به صراحت در آثار بعضی دیگر از مدرنیست ها ذکر شده است. همانطور که مشاهده شد این روش تفسیری نه تنها به آشتی دیدگاه اسلام و مدرنیته نیانجامدی بلکه موجب انفعال در مقابل مدرنیته نیز شد. | ||
==متفکران متاثر از اندیشه‌های فضل‌الرحمن== | ==متفکران متاثر از اندیشه‌های فضل‌الرحمن== | ||
نظریه فضل الرحمان | نظریه فضل الرحمان درباره تاریخی بودن احکام اسلامی با استقبال گسترده مدرنیست‌های مسلمان روبرو شده و آرای او از طریق شاگردانش در کشورهای مختلف بازگویی و تکرار شده است. دراندونزی نورخالص مجید که یکی از شاگردان فضل الرحمان است، یکی از برجسته ترین چهره‌های روشن فکری آن کشور در طی سالیان گذشته بوده و از ویژگی‌های او طرف داری از پلورالیسم بوده و نیز با طرح شعار« Islam yes, Islamic political parties no» از جدایی اسلام از فعالیت‌های سیاسی حزبی حمایت می کرده است. | ||
[[امینه ودود]] که در حال حاضر استاد مطالعات اسلامی در دانشگاه Virginia Commonwealth University است، یکی دیگر از کسانی است که با مدل قرار دادن نظریه فضل الرحمان با نوشتن کتاب «Qur’an and Woman» در صدد اثبات این برآمد که بسیاری از موارد تفاوت بین احکام [[زنان]] و مردان در اسلام جنبه تاریخی داشته و به عبارت دیگر مربوط به زمان حاضر نمی باشد. [[امینه ودود]] در سال 2005 در شهر نیویورک به امامت نماز جماعت برای [[زنان]] و [[مردان]] پرداخت. | |||
==آثار== | ==آثار== | ||
*کتاب اسلام و مدرنیته؛ تحول یک سنت فکری<ref>[https://taaghche.com/book/54282/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86%DB%8C%D8%AA%D9%87%D8%9B-%D8%AA%D8%AD%D9%88%D9%84-%DB%8C%DA%A9-%D8%B3%D9%86%D8%AA-%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C طاقچه]</ref> | *کتاب اسلام و مدرنیته؛ تحول یک سنت فکری<ref>[https://taaghche.com/book/54282/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86%DB%8C%D8%AA%D9%87%D8%9B-%D8%AA%D8%AD%D9%88%D9%84-%DB%8C%DA%A9-%D8%B3%D9%86%D8%AA-%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C طاقچه]</ref> | ||