نفقه: تفاوت میان نسخه‌ها

'''نفقه؛''' هزینه و تأمین مایحتاج زندگی     

نفقه بر عهده‌ی مرد است و عدم دارا بودن مرد، تأثیری در آن ندارد. بنابراین زن موظف نیست که از اموال شخصی خود، مخارج زندگی‌اش را تأمین کند. در واقع نفقه از حقوق زوجه می‌باشد. مبنای تکلیف مرد در دادن نفقه‌ی به زن، تمکین زن در برابر مرد است. [[نفقه]] هم در رابطه با زوجین و هم در رابطه با فرزندان و دیگر بستگان است. 

[[نفقه]] اسم مصدر «انفاق»<ref>راغب اصفهانی، المفردات في غريب القرآن، 1412ق، ص816.</ref> و جمع آن «نفقات» و«نفاق» است <ref>فیومی، المصباح المنیرفی غریب الشرح الکبیر، 1414ق، ص618.</ref> و در کتاب‌های لغت معانی متعددی را برای آن بیان کرده‌اند؛ در یک جا به معنای خروج، هلاکت، نابودی، بذل، بخشش کردن و چشم پوشی کردن از چیزی بیان شده است.<ref>ابن منظور، لسان العرب، 1414ق، ج10، ص357.</ref>  

گروهی با توجه به موارد کاربرد [[نفقه]]، معانی مختلفی برای آن قائل شده‌اند؛ مثلا هنگامی که این واژه در مورد حیوان به کار رود به معنای مرگ و هلاك حیوان است؛ ولی اگر این واژه در مورد معامله به کار رود، به معنای شیوع و رواج آن معامله است. <ref>جوهری، الصحاح‌ تاج اللغة و صحاح العربية، 1407ق، ج4، ص1560.</ref>

باتوجه به اینکه نفقه‌ای که [[زوج]] برای [[همسر]]ش خرج می‌کند، مال خويش را از ملكش خارج می‌کند  و این به معنای خروج و هلاک شدن است.<ref>قرشی، قاموس قرآن، 1412ق، ج7، ص97.</ref> برخی گفته‌اند؛ نفقه از نفوق به معنای هلاکت، مشتق نشده است بلکه اسم اشیایی است که [[مرد]] برای خانواده‌اش خرج می‌کند.<ref>ابن عابدین، الدر المختار وحاشیه ابن عابدین (رد المحتار)، 1412ق، ج3، ص 572.</ref>  

نفقه در اصطلاح عبارت است از همه‌ی نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه‌های درمانی، بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه‌ی نقصان یا مرض. <ref>[http://ensani.ir/fa/article/379887/%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B7-%D9%86%D9%81%D9%82%D9%87-%D9%88-%D8%AA%D9%85%DA%A9%DB%8C%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86-%D9%85%D8%AF%D9%86%DB%8C صادقی،«ارتباط نفقه و تمکین در قانون مدنی»،1397 ش6، ص 110.]</ref>  

اکثر فقها تعریف مشخصی از نفقه بیان نکرده‌اند؛ اما با توجه به عبارت‌هایی که در متون‌شان برای نفقه آورده‌اند به برآوردن نیازهای [[زوجه]] بصورت محدود را نفقه می‌گویند.<ref>شیخ طوسی، المبسوط فی فقه الامامیه، 1387ق، ج6، ص4-5.</ref> ولی به مرور زمان فقها، مصادیق نفقه را گسترش دادند تا جایی که بسیاری بر این عقیده‌اند: ضابطه کلی برای [[نفقه]] چیزی است که، برای زندگی متعارف مورد نیاز است و [[زن]] در زندگی به آن احتیاج دارد.<ref>حلی، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال والحرام، 1408ق، ج2، ص293.</ref> اسباب وجوب‏ نفقه زوجيت، [[قرابت]] و ملك است. <ref>سجادى، ‏فرهنگ معارف اسلامى، 1373ش، ج‏3، ص2029</ref>

* نفقه زوجه

#نفقه زن

* ابن عابدین، الدر المختار وحاشیه ابن عابدین (رد المحتار)، 1412ق

* ابن منظور، لسان العرب، 1414ق،

* جوهری، الصحاح‌ تاج اللغة و صحاح العربية، 1407ق،

* حرعاملی، محمدبن‌حسن‏، وسایل‌الشیعه، قم، مؤسسة آل البيت عليهم‌السلام،  1409 ق‏.

* راغب اصفهانی، المفردات في غريب القرآن، 1412ق،

* شیخ طوسی، المبسوط فی فقه الامامیه، 1387ق،

* صفایی، سیدحسین؛ امامی،اسدالله؛ مختصر حقوق خانواده، تهران، نشر میزان، چاپ چهاردهم، زمستان 1386ش.

* محقق حلی، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال والحرام، 1408ق