بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''مشاغل جنسیتی، شغل‌های قابل تقسیم به مردانه و زنانه. | [[پرونده:مشاغل-جنسیتی.jpg|بندانگشتی|378x378پیکسل|تصویر افتتاحیه دوره نهم مجلس شورای اسلامی]] | ||
'''مشاغل جنسیتی،''' شغل‌های قابل تقسیم به مردانه و زنانه. | |||
جنسیت بر انتخاب شغل، نحوه مواجهه اعضای جامعه با شغل، میزان پاداش‌های به‌دست آمده از مشاغل، دایره حق انتخاب شغل و به‌طور کلی بر هرگونه کنشی در زمینه شغل و کار تأثیر دارد. یکی از آثار ویژه جنسیت ایجاد نابرابری میان زنان و مردان در نحوه مواجهه با مشاغل است. | جنسیت بر انتخاب شغل، نحوه مواجهه اعضای جامعه با شغل، میزان پاداش‌های به‌دست آمده از مشاغل، دایره حق انتخاب شغل و به‌طور کلی بر هرگونه کنشی در زمینه شغل و کار تأثیر دارد. یکی از آثار ویژه جنسیت ایجاد نابرابری میان زنان و مردان در نحوه مواجهه با مشاغل است. | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۵: | ||
اولین تئوری‌پردازی درباره رابطه جنسیت و شغل، به انگلس نسبت داده شده است؛ از نظر او حوزه فعالیت مردان، شروع به ایجاد ارزش افزوده می‌کند و از این طریق بر تولید مثل، حوزه فعالیت زنان، تسلط بیشتری می‌یابد. این وضعیت با ایجاد نهادهای مورد نیاز مانند مالکیت خصوصی، طبقات اجتماعی و حکومت به پدرسالاری منجر شده است. به نظر او حذف نظام سرمایه‌داری و مالکیت خصوصی، برابری جنسیتی را دوباره ایجاد خواهد کرد. مخالفان انگلس معتقدند رابطه سرمایه‌داری و پدرسالاری پیچیده‌تر از آن چیزی است که او تصور می‌کرده و داده‌های انگلس از جامعه مادر‌سالار نیز مورد اطمینان نبوده است.<ref>گیرنت، جامعه‌شناسی کار، 1385ش، ص276. </ref> | اولین تئوری‌پردازی درباره رابطه جنسیت و شغل، به انگلس نسبت داده شده است؛ از نظر او حوزه فعالیت مردان، شروع به ایجاد ارزش افزوده می‌کند و از این طریق بر تولید مثل، حوزه فعالیت زنان، تسلط بیشتری می‌یابد. این وضعیت با ایجاد نهادهای مورد نیاز مانند مالکیت خصوصی، طبقات اجتماعی و حکومت به پدرسالاری منجر شده است. به نظر او حذف نظام سرمایه‌داری و مالکیت خصوصی، برابری جنسیتی را دوباره ایجاد خواهد کرد. مخالفان انگلس معتقدند رابطه سرمایه‌داری و پدرسالاری پیچیده‌تر از آن چیزی است که او تصور می‌کرده و داده‌های انگلس از جامعه مادر‌سالار نیز مورد اطمینان نبوده است.<ref>گیرنت، جامعه‌شناسی کار، 1385ش، ص276. </ref> | ||
===تابعیت شغلی زنان=== | ===تابعیت شغلی زنان=== | ||
طبق نظر گلدهورب و پارکین، شغل زن، تابع موقعیت مرد و رئیس خانواده است. آن‌دو، شغل را یک متغیر وابسته موقعیت اجتماعی خانواده می‌دانند و خانواده را نیز تابع مطلق موقعیت شوهر می‌شمارند. در نهایت به این نتیجه می‌رسند که هر چه موقعیت شغلی مرد اقتضا کند، همان برای زن شمرده می‌شود و موقعیت شغلی جداگانه زن معنا ندارد.<ref>گیرنت، جامعه‌شناسی کار، 1385ش، ص287.</ref> | طبق نظر گلدهورب و پارکین، شغل زن، تابع موقعیت مرد و رئیس خانواده است. آن‌دو، شغل را یک متغیر وابسته موقعیت اجتماعی خانواده می‌دانند و خانواده را نیز تابع مطلق موقعیت شوهر می‌شمارند. در نهایت به این نتیجه می‌رسند که هر چه موقعیت شغلی مرد اقتضا کند، همان برای زن شمرده می‌شود و موقعیت شغلی جداگانه زن معنا ندارد.<ref>گیرنت، جامعه‌شناسی کار، 1385ش، ص287.</ref> | ||
[[پرونده:فرشته-بیرانوند.jpg|بندانگشتی|383x383پیکسل|آیا رانندگی ماشین سنگین شغلی مناسب برای زنان است؟]] | |||
===نسبت جنسیت و نظام شغلی=== | ===نسبت جنسیت و نظام شغلی=== | ||
جنسیت و موقعیت شغلی، دو امر مستقل و در عین حال مرتبط با همدیگر هستند. طبق این دیدگاه روابط مختلفی بین دو متغیر جنسیت و نظام شغلی قابل تصور است. به‌عنوان مثال جنسیت باعث تأمین حمایت رایگان زنان از نیروی کار نظام سرمایه‌داری است؛ چراکه شغل اصلی زنان، کار خانگی است و کار خانگی زنان حمایت رایگان از نیروی کار نظام سرمایه‌داری است. یکی از پیشنهادها برای اصلاح مشکل فوق پرداخت دستمزد به کار خانگی است، کورز معتقد است که چنین پیشنهادی به‌معنای تبدیل روابط اجتماعی خانوادگی به روابط تک بعدی اقتصادی است. بریومن معتقد است که زنان به‌عنوان ارتش ذخیره کار در خدمت نظام سرمایه‌داری و نیروهای مطیع و ارزان هستند. نظام صنعتی با انتقال کار از داخل خانه به کارخانه باعث وابستگی زنان به مردان شد. خلاصه نظریه تأثیر و تأثر متقابل جنسیت و کار است.<ref>گیرنت، جامعه‌شناسی کار، 1385ش، ص290. </ref> طبق این نگاه تابعیت زن از مرد، جزئی از یک سیستم کلی اجتماعی است. تعلق کارِ خانه به زن، به‌خصوص تربیت فرزندان، حتی وقتی که زن‌ها بیرون از خانه کار می‌کنند چیزی است که در کشورهای صنعتی هم دیده می‌شود.<ref>»نظریه‌های بازار کار زنان»، وب‌سایت پارس مدیر.</ref> | جنسیت و موقعیت شغلی، دو امر مستقل و در عین حال مرتبط با همدیگر هستند. طبق این دیدگاه روابط مختلفی بین دو متغیر جنسیت و نظام شغلی قابل تصور است. به‌عنوان مثال جنسیت باعث تأمین حمایت رایگان زنان از نیروی کار نظام سرمایه‌داری است؛ چراکه شغل اصلی زنان، کار خانگی است و کار خانگی زنان حمایت رایگان از نیروی کار نظام سرمایه‌داری است. یکی از پیشنهادها برای اصلاح مشکل فوق پرداخت دستمزد به کار خانگی است، کورز معتقد است که چنین پیشنهادی به‌معنای تبدیل روابط اجتماعی خانوادگی به روابط تک بعدی اقتصادی است. بریومن معتقد است که زنان به‌عنوان ارتش ذخیره کار در خدمت نظام سرمایه‌داری و نیروهای مطیع و ارزان هستند. نظام صنعتی با انتقال کار از داخل خانه به کارخانه باعث وابستگی زنان به مردان شد. خلاصه نظریه تأثیر و تأثر متقابل جنسیت و کار است.<ref>گیرنت، جامعه‌شناسی کار، 1385ش، ص290. </ref> طبق این نگاه تابعیت زن از مرد، جزئی از یک سیستم کلی اجتماعی است. تعلق کارِ خانه به زن، به‌خصوص تربیت فرزندان، حتی وقتی که زن‌ها بیرون از خانه کار می‌کنند چیزی است که در کشورهای صنعتی هم دیده می‌شود.<ref>»نظریه‌های بازار کار زنان»، وب‌سایت پارس مدیر.</ref> | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۵: | ||
در یک تحقیق مربوط به قرن شانزده در انگلیس ثابت شده است که زنان بین 52 درصد تا 61 درصد نسبت به متوسط مردان مزد می‌گرفتند. این عدد در سال 1913م به 43 درصد رسید. در سال 1989م به 67 درصد رسیده بود. سن نیز بر میزان نابرابری تأثیر داشته است. در یازده‌سالگی دختران 99 درصد پسران مزد می‌گرفتند و در پانزده‌سالگی اختلاف به 87 درصد رسیده بود. کمیسیون فرصت‌های برابر در سال 1989م متوسط دریافتی ساعتی زنان تنها با 49 درصد دریافتی مردانی مساوی بودند که در همان شغل تمام‌وقت کار می‌کنند. در همین ایام ده درصد مردان انگلیسی بیشتر از 350 پوند حقوق می‌گرفتند، در حالی که این رقم درباره زنان تنها یک درصد بوده است. در انگلستان متداول‌ترین توجیه برای این نابرابری، بی‌حالی و تنبلی زنان بوده است. میزان نابرابری در کشورهای مختلف یکسان نیست، به‌عنوان مثال در سوئد زنان به‌طور متوسط 90 درصد مردان حقوق می‌گیرند. این رقم در ژاپن 43 درصد است.<ref>گیرنت، زمینه جامعه‌شناسی کار، 1382ش، ص282. </ref> | در یک تحقیق مربوط به قرن شانزده در انگلیس ثابت شده است که زنان بین 52 درصد تا 61 درصد نسبت به متوسط مردان مزد می‌گرفتند. این عدد در سال 1913م به 43 درصد رسید. در سال 1989م به 67 درصد رسیده بود. سن نیز بر میزان نابرابری تأثیر داشته است. در یازده‌سالگی دختران 99 درصد پسران مزد می‌گرفتند و در پانزده‌سالگی اختلاف به 87 درصد رسیده بود. کمیسیون فرصت‌های برابر در سال 1989م متوسط دریافتی ساعتی زنان تنها با 49 درصد دریافتی مردانی مساوی بودند که در همان شغل تمام‌وقت کار می‌کنند. در همین ایام ده درصد مردان انگلیسی بیشتر از 350 پوند حقوق می‌گرفتند، در حالی که این رقم درباره زنان تنها یک درصد بوده است. در انگلستان متداول‌ترین توجیه برای این نابرابری، بی‌حالی و تنبلی زنان بوده است. میزان نابرابری در کشورهای مختلف یکسان نیست، به‌عنوان مثال در سوئد زنان به‌طور متوسط 90 درصد مردان حقوق می‌گیرند. این رقم در ژاپن 43 درصد است.<ref>گیرنت، زمینه جامعه‌شناسی کار، 1382ش، ص282. </ref> | ||
==مشاغل جنسی در اسلام== | ==مشاغل جنسی در اسلام== | ||
الگوی تقسیم کار در اسلام ناظر به اشتراکات و تمایزات زنان و مردان طراحی شده است و ملاک اصلی آن به کاردانی، تجربه، تخصص و آگاهی بر می‌گردد.<ref>نادری قمی و فهیمی، «مشاغل جنسیتی از منظر اسلام»، 1393ش، ص88. </ref> برخی از مشاغل کاملا زنانه، برخی دیگر کاملا مردانه و دسته سوم مشترک میان زنان و مردان است. تقسیم جنسیتی برخی از مشاغل از منظر اسلام، مبتنی بر تفاوت‌های طبیعی زنان و مردان است. برخی محدودیت‌های شغلی زنان در متون اسلامی پذیرفته شده است. مثلا امام رضا زنان را در تعامل با مردان و در تجارت با محدودیت‌هایی روبرو دانسته است.<ref>شیخ صدوق، عيون أخبار الرضا، 1378ش، ج2، ص95. </ref> | الگوی تقسیم کار در اسلام ناظر به اشتراکات و تمایزات زنان و مردان طراحی شده است و ملاک اصلی آن به کاردانی، تجربه، تخصص و آگاهی بر می‌گردد.<ref>نادری قمی و فهیمی، «مشاغل جنسیتی از منظر اسلام»، 1393ش، ص88. </ref> برخی از مشاغل کاملا زنانه، برخی دیگر کاملا مردانه و دسته سوم مشترک میان زنان و مردان است. تقسیم جنسیتی برخی از مشاغل از منظر اسلام، مبتنی بر [[اصول تقسیم جنسیتی مشاغل در اسلام|اصولی مشخص]] و معطوف به تفاوت‌های طبیعی زنان و مردان است. برخی محدودیت‌های شغلی زنان در متون اسلامی پذیرفته شده است. مثلا امام رضا زنان را در تعامل با مردان و در تجارت با محدودیت‌هایی روبرو دانسته است.<ref>شیخ صدوق، عيون أخبار الرضا، 1378ش، ج2، ص95. </ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۶: | ||
*نوروزی، لادن، «تفاوت‌های جنسیتی در ساختار شغلی»، نشریه پژوهش زنان، شماره 1، پیاپی 8، 1383ش. | *نوروزی، لادن، «تفاوت‌های جنسیتی در ساختار شغلی»، نشریه پژوهش زنان، شماره 1، پیاپی 8، 1383ش. | ||
[[رده:ویکی‌جنسیت]] | [[رده:ویکی‌جنسیت]] | ||
[[رده: تقسیم کار]] | |||
[[رده: مشاغل]] | |||
