بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:بدسرپرستی.jpg|بندانگشتی]] | |||
'''<big>خانواده بدسرپرست</big>'''، خانواده دارای سرپرست بی‌مسئولیت. | '''<big>خانواده بدسرپرست</big>'''، خانواده دارای سرپرست بی‌مسئولیت. | ||
بدسرپرستی خانواده از جمله معضلات اجتماعی است که گروههای آسیبپذیر، یعنی | بدسرپرستی خانواده از جمله معضلات اجتماعی است که گروههای آسیبپذیر، یعنی [[زن|زنان]]، کودکان و سالمندان را تهدید میکند. سنتها و سبکهای تربیتی غلط، اعتیاد و تشدید فقر و نابرابری، از جمله عوامل شیوع بدسرپرستی است. خانوادههای بدسرپرست علاوه بر مشکلات فراوان اقتصادی با چالشهای اجتماعی همچون عدم حمایت و پذیرش از سوی جامعه و نهادهای مربوطه، آزارهای جسمی و روحی توسط سرپرست و مشکلاتی چون فرار فرزندان، اعتیاد، مشکلات روانی، فزونی کودکان کار و خیابانی مواجه هستند. | ||
==مفهومشناسی== | ==مفهومشناسی== | ||
اگر سرپرست | اگر سرپرست [[خانواده]]، دچار آسیبها و مشکلات رفتاری، اخلاقی و اجتماعی بوده یا بهدلایلی، مسئولیت سرپرستی خانواده را بهطور مناسب انجام ندهد، آن خانواده، «خانواده بدسرپرست» نام میگیرد.<ref>[https://dotic.ir/news/4254/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86-%D9%85%D8%AF%D9%86%D9%8A . «قانون مدنی»، پایگاه اطلاعرسانی قوانین و مقررات کشور، ماده 1173.]</ref> کودک بدسرپرست، کودکی است که به تشخیص مراجع قضایی بهطور دائم یا موقت از سرپرستی مؤثر و با صلاحیت محروم شده است.<ref>[https://arakmu.ac.ir/file/download/news/1637469942-1400.pdf . «گزارش وضعیت اجتماعی و فرهنگی ایران»، مرکز آمار ایران ب، ١٤٠٠ش، ص97.]</ref> کودکان و نوجوانان بدسرپرست، ممکن است با والدین یا سرپرستان قانونی خود زندگی کنند که شرایط لازم را برای نگهداری آنان ندارند.<ref>[https://www.sid.ir/paper/967426/fa . لامع و جان‌نثاری، «مبانی حضانت و سرپرستی کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست در فقه و حقوق موضوعه ایران»، 1400ش، ص34.]</ref> ابتلای سرپرست خانواده به اعتیاد یا فسادهای اخلاقی، مجبورکردن کودکان به مشاغل ضداخلاقی یا سوءاستفاده از آنان، از جمله عوامل و مصادیق بدسرپرستی است.<ref>[https://dotic.ir/news/4254/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86-%D9%85%D8%AF%D9%86%D9%8A . «قانون مدنی»، پایگاه اطلاعرسانی قوانین و مقررات کشور، ماده 1173.]</ref> | ||
==تاریخچه== | ==تاریخچه== | ||
| خط ۱۰: | خط ۱۱: | ||
==بدسرپرستی در جهان معاصر== | ==بدسرپرستی در جهان معاصر== | ||
در آمریکا خانواده و بهویژه | در آمریکا خانواده و بهویژه [[مادري|مادر]]، عامل بیشترین بدرفتاری و غفلت از کودک است. 40. 3% تمام خشونت‌ها علیه کودکان در سال 2002م توسط مادران انجام شده و والدین با هم مرتکب 18% خشونت‌ها شده‌اند. طبق گزارش جهانی، سرپرستان بدرفتار با کودک، بیشتر جوان، تنها، فقیر و بیکار هستند و در آمریکا، مادران مجرد سه برابر بیشتر از مادران متاهل احتمال دارد کودکشان را تنبیه کنند.<ref>. کیتلسون و همکاران، حقایقی درباره سوءرفتار، 1391ش، ص23.</ref> در سال 2002م تعداد 239 پسر و 210 دختر زیر 18 سال در آمریکا به دست والدینشان به قتل رسیده‌اند. البته این آمار فقط شامل بخشی از این رویدادها بوده و آمار واقعی بسیار بیشتر از این است.<ref>. کیتلسون، و همکاران، حقایقی درباره سوءرفتار، 1391ش، ص138.</ref> در اروپای غربی نیز بدرفتاری با کودک و آزار خانگی، از دلایل اصلی از دستدادن مراقبت والدین است که اغلب با مشکلات مالی، اختلالات روانی، مصرف الکل و مواد مخدر مرتبط است. در فرانسه بهطور متوسط هر هفته، سه کودک و در آلمان و بریتانیا دو کودک در اثر آزار و بیتوجهی جسمی، جان خود را از دست میدهند. قانون منع تنبیه بدنی کودکان فقط در اتریش، دانمارک، فنلاند، آلمان، ایسلند، نروژ و سوئد وجود دارد. در اتریش، سالانه حدود 21000 کودک که بهطور موقت از خانواده خود حذف شده‌اند، توسط اقدامات دولتی مراقبت میشوند و به والدین آنها مشاوره و راهنمایی تربیت کودک ارائه می‌شود.<ref>. Brandvoll، Ingunn & Doris Kirchebner،» Abuse and Neglect of Children in Western Europe - International Day of Families «، 2004، p1.</ref> | ||
==بدسرپرستی در ایران== | ==بدسرپرستی در ایران== | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۳: | ||
امروزه گسترش شهرنشینی و تنشهای خانوادگیِ ناشی از آن، مانند فقر، بیکاری، مهاجرت و فضای آپارتماننشینی، زمینههای فراوانی برای افزایش خانوادههای بدسرپرست ایجاد کرده است.<ref>. طوقانیپور و عظیمزاده اردبیلی، جرایم والدین و سرپرستان قانونی علیه کودکان در نظام حقوقی ایران، 1392ش، ص34-35.</ref> بر اساس برخی از پژوهش‌های استانی، 6. 2% زنان سرپرستخانوار، به‌دلیل زندانیشدن و 5. 5% آنها به‌دلیل متواریشدن شوهر مجبور به پذیرش سرپرستی خانواده شده‌اند.<ref>. دغاقله و کلهر، آسیبهای شهری در تهران (وندالیسم، دختران فراری، زنان سرپرست خانوار و تکدیگری)، 1389ش، ص238.</ref> در پژوهشی دیگر، اعتیاد پدر 16 درصد و اعتیاد پدر و مادر 12 درصد در فرار دختران موثر بوده است؛ 15 درصد از این دختران نیز سابقه زندانیشدن یکی از والدین را داشتهاند و 18. 7 درصد از آنها علت اولین فرار خود را از همپاشیدگی خانواده عنوان کردهاند. در کل 26. 7 درصد از دختران تهرانی تجربه آزار جسمی توسط والدین را داشتهاند.<ref>. دغاقله و کلهر، آسیبهای شهری در تهران (وندالیسم، دختران فراری، زنان سرپرست خانوار و تکدیگری)، 1389ش، ص194-201.</ref> | امروزه گسترش شهرنشینی و تنشهای خانوادگیِ ناشی از آن، مانند فقر، بیکاری، مهاجرت و فضای آپارتماننشینی، زمینههای فراوانی برای افزایش خانوادههای بدسرپرست ایجاد کرده است.<ref>. طوقانیپور و عظیمزاده اردبیلی، جرایم والدین و سرپرستان قانونی علیه کودکان در نظام حقوقی ایران، 1392ش، ص34-35.</ref> بر اساس برخی از پژوهش‌های استانی، 6. 2% زنان سرپرستخانوار، به‌دلیل زندانیشدن و 5. 5% آنها به‌دلیل متواریشدن شوهر مجبور به پذیرش سرپرستی خانواده شده‌اند.<ref>. دغاقله و کلهر، آسیبهای شهری در تهران (وندالیسم، دختران فراری، زنان سرپرست خانوار و تکدیگری)، 1389ش، ص238.</ref> در پژوهشی دیگر، اعتیاد پدر 16 درصد و اعتیاد پدر و مادر 12 درصد در فرار دختران موثر بوده است؛ 15 درصد از این دختران نیز سابقه زندانیشدن یکی از والدین را داشتهاند و 18. 7 درصد از آنها علت اولین فرار خود را از همپاشیدگی خانواده عنوان کردهاند. در کل 26. 7 درصد از دختران تهرانی تجربه آزار جسمی توسط والدین را داشتهاند.<ref>. دغاقله و کلهر، آسیبهای شهری در تهران (وندالیسم، دختران فراری، زنان سرپرست خانوار و تکدیگری)، 1389ش، ص194-201.</ref> | ||
مهم‌ترین مشکلات خانوادههای بدسرپرست، مشکلات اقتصادی است که بیشتر، زنان را درگیر میکند. زنان بدسرپرست، نقش دوگانه مادر و پدر را برعهده دارند و مشکلات آنان در کنار شوهر معتاد یا مشکلدار، دوچندان است. همچنین یارانه این خانوادهها به‌حساب سرپرست واریز می‌شود که فاقد صلاحیت بوده و آن را صرف اعتیاد یا دیگر کجرویهای خود میکند.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1392/04/15/92330/%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%AF%D8%B3%D8%B1%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA-%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86-%D9%BE%D8%B4%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%AD%DA%A9%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D9%87%D9%85%DA%86%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA . «زنان بدسرپرست بدون پشتوانه/ حکایت همچنان باقی است!»، خبرگزاری تسنیم.]</ref> همچنین محدودیت حمایت دولتی و اجتماعی از این خانوادهها و نبود سیستم جبرانکننده کسری درآمد از سوی نهادهای دولتی یا ناچیز بودن آثار آن، این دسته از زنان را به خطر فقر کشانده است.<ref>[https://www.ilna.ir/fa/tiny/news-1077306 . علینژاد، «نقطه ایده‌ال حمایت از زنان بدسرپرست و بی‌سرپرست»، خبرگزاری ایلنا.]</ref> | مهم‌ترین مشکلات خانوادههای بدسرپرست، مشکلات اقتصادی است که بیشتر، زنان را درگیر میکند. زنان بدسرپرست، نقش دوگانه [[مادري|مادر]] و پدر را برعهده دارند و مشکلات آنان در کنار شوهر معتاد یا مشکلدار، دوچندان است. همچنین یارانه این خانوادهها به‌حساب سرپرست واریز می‌شود که فاقد صلاحیت بوده و آن را صرف اعتیاد یا دیگر کجرویهای خود میکند.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1392/04/15/92330/%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%AF%D8%B3%D8%B1%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA-%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86-%D9%BE%D8%B4%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%AD%DA%A9%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D9%87%D9%85%DA%86%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA . «زنان بدسرپرست بدون پشتوانه/ حکایت همچنان باقی است!»، خبرگزاری تسنیم.]</ref> همچنین محدودیت حمایت دولتی و اجتماعی از این خانوادهها و نبود سیستم جبرانکننده کسری درآمد از سوی نهادهای دولتی یا ناچیز بودن آثار آن، این دسته از زنان را به خطر فقر کشانده است.<ref>[https://www.ilna.ir/fa/tiny/news-1077306 . علینژاد، «نقطه ایده‌ال حمایت از زنان بدسرپرست و بی‌سرپرست»، خبرگزاری ایلنا.]</ref> | ||
==پیامدهای بدسرپرستی== | ==پیامدهای بدسرپرستی== | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۴: | ||
[[رده: ویکی‌جنسیت]] | [[رده: ویکی‌جنسیت]] | ||
[[رده:ساختار اجتماعی]] | |||
[[رده:ساختار فرهنگی]] | |||
[[رده:نهاد خانواده]] | |||
