بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
آموزه‌های هنجاری، در ابواب فقهی چون طهارت، صلاه، حج، تجارت، نکاح و حدود، دسته‌بندی شده است. تفاوت پوشش و آراستگی زن و مرد، تفاوت حدود (مجازات‌ها) و دیة زن و مرد در صورت صدمه دیدن بدن، حکم رویت و لمس بدن دیگری از آن جمله است. مثلا این که انسان تنها مجاز است به بدن محارم یا همجنس خود، به جز عورت، آن هم بدون قصد لذت بنگرد؛ اما در مورد نگاه به بدن همسر، محدودیتی وجود ندارد.<ref> [https://fa.wikifeqh.ir/%D8%A8%D8%AF%D9%86_(%D9%81%D9%82%D9%87) «بدن»، ویکی‌فقه.]</ref> تاکيد بر آراستگي، تعيين مصاديق آن، تفاوت احکام آرایش مردان و زنان، عرصه‌هاي مختلف خصوصي و عمومي و ملاک‌هاي عقلي، علمي، شرعي و عرفي حد و مرزهاي آراستگي و آرایش، مورد توجه این دسته از آموزه‌ها قرار گرفته است. در آموزه‌های دینی، انسان مالک تام بدن خود نبوده و مجاز نیست به آن آسیب برساند. از این‌رو هرگونه صدمه زدن به بدن یا خودکشی حرام است. همچنین بدن انسان، مال محسوب نمی‌شود، و نه تنها خرید و فروش آن جایز نیست، بلکه بهره‌مندی از بدن دیگری نیز محدودیت‌های قانونی و اخلاقی دارد. | آموزه‌های هنجاری، در ابواب فقهی چون طهارت، صلاه، حج، تجارت، نکاح و حدود، دسته‌بندی شده است. تفاوت پوشش و آراستگی زن و مرد، تفاوت حدود (مجازات‌ها) و دیة زن و مرد در صورت صدمه دیدن بدن، حکم رویت و لمس بدن دیگری از آن جمله است. مثلا این که انسان تنها مجاز است به بدن محارم یا همجنس خود، به جز عورت، آن هم بدون قصد لذت بنگرد؛ اما در مورد نگاه به بدن همسر، محدودیتی وجود ندارد.<ref> [https://fa.wikifeqh.ir/%D8%A8%D8%AF%D9%86_(%D9%81%D9%82%D9%87) «بدن»، ویکی‌فقه.]</ref> تاکيد بر آراستگي، تعيين مصاديق آن، تفاوت احکام آرایش مردان و زنان، عرصه‌هاي مختلف خصوصي و عمومي و ملاک‌هاي عقلي، علمي، شرعي و عرفي حد و مرزهاي آراستگي و آرایش، مورد توجه این دسته از آموزه‌ها قرار گرفته است. در آموزه‌های دینی، انسان مالک تام بدن خود نبوده و مجاز نیست به آن آسیب برساند. از این‌رو هرگونه صدمه زدن به بدن یا خودکشی حرام است. همچنین بدن انسان، مال محسوب نمی‌شود، و نه تنها خرید و فروش آن جایز نیست، بلکه بهره‌مندی از بدن دیگری نیز محدودیت‌های قانونی و اخلاقی دارد. | ||
====2. آموزه‌های تبیینی==== | ====2. آموزه‌های تبیینی==== | ||
در آموزه‌هاي تبييني، به علل و پیامدهای رسیدگی به بدن، پرداخته شده است، مثلا اين که استفاده از روغن، پوست را نرم، عقل را زياد، مجارى آب بدن را پاك و رنگ پوست را روشن مي‌کند.<ref>طبرسی، مكارم الأخلاق، 1412ق، ص۳۸.</ref> يا پاکيزه‌کردن موهای زاید بدن سودمند است و پوشيدن لباس پاکيزه غم و اندوه را از بين مي‌برد.<ref>کلینی، الکافی، 1365ش، ج6، 444.</ref> در موارد زیادی نیز به تبیین‌های متفاوتی در مورد بدن زن و مرد اشاره شده است. مثل این که زن ریحانه است و نه قهرمان<ref> نهج البلاغه، نامه 31.</ref> و به همین دلیل نباید وی را به خدمت گرفت یا به کارهای سخت گمارد. | در آموزه‌هاي تبييني، به علل و پیامدهای رسیدگی به بدن، پرداخته شده است، مثلا اين که استفاده از روغن، پوست را نرم، عقل را زياد، مجارى آب بدن را پاك و رنگ پوست را روشن مي‌کند.<ref>طبرسی، مكارم الأخلاق، 1412ق، ص۳۸.</ref> يا پاکيزه‌کردن موهای زاید بدن سودمند است و پوشيدن لباس پاکيزه غم و اندوه را از بين مي‌برد.<ref>کلینی، الکافی، 1365ش، ج6، 444.</ref> در موارد زیادی نیز به تبیین‌های متفاوتی در مورد بدن زن و مرد اشاره شده است. مثل این که زن ریحانه است و نه قهرمان<ref> [https://lib.eshia.ir/12092/1/405/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B1%D8%A3%D8%A9_%D8%B1%DB%8C%D8%AD%D8%A7%D9%86%D8%A9 نهج البلاغه، نامه 31.]</ref> و به همین دلیل نباید وی را به خدمت گرفت یا به کارهای سخت گمارد. | ||
==مدیریت بدن== | ==مدیریت بدن== | ||
[[مدیریت بدن]] به‌معنای نظارت و کنترل بدن، توسط خود فرد یا سیاست و قدرت، ساختارها و سیطره فرهنگی برخی از علوم است، مثلا گفتمان پزشکی به بهانة ارتقاي سلامت، تغييرات قاعده‌مند بدن افراد را مدیریت می‌کند.<ref>بارکر، مطالعات فرهنگي نظريه و عملکرد، ترجمة مهدي فرجي، ص216.</ref> | [[مدیریت بدن]] به‌معنای نظارت و کنترل بدن، توسط خود فرد یا سیاست و قدرت، ساختارها و سیطره فرهنگی برخی از علوم است، مثلا گفتمان پزشکی به بهانة ارتقاي سلامت، تغييرات قاعده‌مند بدن افراد را مدیریت می‌کند.<ref>بارکر، مطالعات فرهنگي نظريه و عملکرد، ترجمة مهدي فرجي، ص216.</ref> | ||
